26.05.2016
Mấy hôm nay Việt Nam chào đón Barack Obama, vị tổng
thống Mỹ thứ ba sang thăm một đất nước cựu thù từ khi Việt-Mỹ bình thường hóa
quan hệ ngoại giao vào năm 1995. Chuyến đi của ông Obama không dài, nhưng để lại
nhiều ấn tượng cho người Việt, đặc biệt là giới thanh thiếu niên.
Tổng thống Obama bắt
tay người dân sau khi thưởng thức món bún chả Hà Nội.
Ấn tượng đầu tiên về vị tổng thống của cường quốc số
một thế giới chính là thái độ gần gũi và thân thiện của ông. Theo dõi ông qua
truyền thông và báo chí Việt Nam mới thấy, ngay khi vừa xuống máy bay và nhận
bó hoa từ một cô sinh viên Việt Nam, ông đã nhìn thật kỹ vào bó hoa, cười rồi bắt
tay cô gái kèm lời khen “bó hoa rất đẹp”. Viết trên trang Facebook cá nhân của
mình, cô gái “may mắn” của Việt Nam nhận xét “tay của ngài Obama thật ấm áp”.
Không xa vời như nước Mỹ, cũng không cao sang như hàng hiệu của Mỹ, ông Obama
khiến giới trẻ cảm nhận được sự cao sang, phong độ nhưng rất mực trẻ trung của
một nhà lãnh đạo.
Ấn tượng về sự thân thiện của Tổng thống Obama còn ở
chỗ ông cho đàn cá trong nhà Bác Hồ một cách từ tốn, và trước khi quay lưng đi
không quên vẫy tay chào, như thể nói lời tạm biệt với những chú cá dưới ao. Một
cách ứng xử rất nhân văn và không hề tỏ ra khiêng cưỡng hay “kịch nghệ”. Đó là
chưa kể ông Obama chọn ăn bún chả và uống bia Hà Nội để thưởng thức văn hóa Việt
Nam. Việc ăn tô bún chả, nghe có vẻ giản đơn, nhưng cần lưu ý việc sử dụng đũa
và ăn nước mắm không phải là chuyện dễ làm đối với một Tổng thống nước Mỹ.
Tôi nhớ có lần cựu tổng thống Mỹ Nixon lần đầu tiên
sang thăm Trung Quốc vào những năm 70 của thế kỷ trước, ông ấy phải tập ăn đũa
vài ngày liên tục trên máy bay riêng của mình. Việc chọn lựa các món ăn, thức uống
như vậy không đơn giản là chuyện xã giao, bởi suy cho cùng ông Obama là ông chủ
Tòa Bạch Ốc, đứng đầu nước Mỹ vốn nổi tiếng với học thuyết “người đứng trên đỉnh
đồi”, tức có góc nhìn từ trên xuống – nước lớn nước nhỏ. Những nỗ lực hòa nhập
của Obama cho thấy tâm ý và biểu tượng niềm tin rất lớn từ người đứng đầu nước
Mỹ với Việt Nam.
Điều cuối cùng đáng ghi nhận trong chuyến đi thăm Việt
Nam của ông Obama là bài phát biểu vô cùng xúc động và tạo ấn tượng mạnh. Vị tổng
thống này biết cách hài hước, nhưng cũng rất nghiêm túc; biết cách nhắc lại quá
khứ đầy xúc cảm, nhưng cũng biết hướng tới những hứa hẹn trong tương lai; biết
cách đề cập một cách khéo léo đến những vấn đề nhạy cảm, nhưng cũng tỏ ra cương
quyết về những lẽ phải được quy định trong hiến pháp không chỉ ở Mỹ mà cả ở Việt
Nam.
Ví dụ khi đề cập đến vấn đề nhân quyền, ông Obama thẳng
thắn nói (nhưng khéo léo) rằng bất kỳ quốc gia nào cũng có những hạn chế nhất định,
ngay cả nước Mỹ. Thời lập quốc, nước Mỹ cũng trải qua những khó khăn (về vấn đề
nhân quyền), và rồi cũng bị người dân lên tiếng phản ứng, chê trách. Nhưng mọi
thứ, theo ông Obama đều được cho phép và minh bạch. Người dân không làm sai hiến
pháp, và điều đó giúp nước Mỹ trở nên tuyệt vời như ngày hôm nay. Bản thân ông
Obama cũng thừa nhận bị chỉ trích thường xuyên vì nhiều vấn đề, nhưng cái chính
là ông không lờ đi hay chặn lại, mà minh bạch xử lý để cải thiện bản thân và
phát triển nước Mỹ.
Tôi bất ngờ khi ông dùng chính Hiến pháp Việt Nam để
nói về một vấn đề tương tự – quyền phát ngôn, quyền được thể hiện cảm xúc, thậm
chí là chê trách trước các nhà lãnh đạo. Nó làm tôi nhớ đến Hồ Chí Minh sử dụng
chính Hiến pháp của Mỹ, của Pháp đưa vào Tuyên ngôn độc lập của Việt Nam, và
dùng đó để nói chuyện với người Mỹ về chiến tranh, tự do dân chủ và quyền được
sống, mưu cầu hạnh phúc của người dân. Nay một tổng thống Mỹ cũng nhắc lại một
câu chuyện tương tự, không phải hướng đến nước Mỹ mà hướng đến lãnh đạo Việt
Nam và nhân dân Việt Nam.
Nhiều bạn trẻ trong chúng tôi thán phục cái tài của
Obama khi viện dẫn lịch sử, cả những bài thơ, bài hát mà nhiều người có khi còn
không nhớ hết. Ông kết nối, xâu chuỗi mọi chi tiết liên quan đến văn hóa, lịch
sử Việt Nam để rồi mang đến một thông điệp đầy niềm tin cho quan hệ Việt-Mỹ.
Bài phát biểu vỏn vẹn trong vòng khoảng 30 phút khiến giới trí thức Việt Nam phải
trải qua nhiều cảm xúc, có lúc buồn cười nhưng có lúc xúc động; có lúc trầm tư
nhưng cũng có lúc hào hứng. Tôi cảm nhận được năng lượng trong từng câu chữ, sức
sống trong từng cử chỉ và niềm tin trong cách mà ông diễn đạt và truyền tải
thông điệp đến người dân, lãnh đạo Việt Nam.
Một trong những ấn tượng không thể bỏ qua chính là
việc ông có bài phát biểu trước cộng đồng doanh nhân trẻ người Việt với sức sống
và nguồn năng lượng đáng nể. Phải thừa nhận khả năng truyền cảm hứng của vị tổng
thống da màu đầu tiên của Mỹ. Bên cạnh đó, ông Obama cũng cho thấy khả năng dẫn
dắt chương trình, sự chân chất và gần gũi khi vừa đặt câu hỏi, vừa trả lời câu
hỏi với các bạn khởi nghiệp người Việt.
Tôi chưa có dịp gặp ông, nhưng quan sát những gì ông
làm cho nước Mỹ, và những gì ông làm cho quan hệ Việt-Mỹ, tôi thật sự muốn hỏi
ông rất nhiều điều, rằng: “Điều gì tạo ra một nhà lãnh đạo chân chính? Và động
lực nào để ông cùng nước Mỹ vượt qua được một giai đoạn vô cùng khó khăn như thời
gian qua?” Chợt nhớ đến một bài báo đăng trên tờ The New York Times,
rằng “tôi sẽ nhớ Barack Obama nhiều lắm!”.
No comments:
Post a Comment