Hà Tường Cát / Người Việt
Friday, March 13, 2015 5:27:09 PM
Ba
điểm nên chú ý trong chuyện này: Thứ nhất, căn nguyên của vấn đề chỉ
là nhằm gây khó dễ trong cuộc đối đầu chính trị. Thứ hai, không thể
đi đến một kết luận dứt khoát về bất cứ nghi vấn nào. Thứ ba, mọi chuyện sẽ
tiếp tục kéo dài và ồn ào từng lúc trong mùa bầu cử năm 2016.
Bà Hillary Rodham Clinton trong buổi họp báo nói về
việc dùng emails, sau bài nói chuyện về vấn đề nữ quyền tại trụ sở Liên Hiệp Quốc
hôm Thứ Ba 10 tháng Ba. (Hình: Yana Paskova/Getty Images)
Mọi việc khởi đầu từ vụ lãnh sự quán Hoa Kỳ ở
Benghazi bị tấn công tháng 9 năm 2012 làm thiệt mạng đại sứ Chris Stevens và ba
người Mỹ khác. Đảng Cộng Hòa khai thác sự kiện này để mạnh mẽ công kích chính
quyền Obama. Cùng với nhiều giới chức khác, cựu ngoại trưởng Hillary Clinton
trước đây cũng đã phải ra điều trần trước Quốc Hội, nhưng qua hơn một năm, ủy
ban điều tra chưa tìm thấy được thêm chứng cớ gì cụ thể để có thể đi đến kết luận.
Bỗng nhiên, sự phát hiện Ngoại Trưởng Clinton đã chỉ
sử dụng tài khoản email cá nhân, không dùng tài khoản chính thức của Bộ Ngoại
Giao, giống như tiếp thêm sức cho bộ máy điều tra sắp hết nhiên liệu. Dân Biểu
Trey Gowdy, Cộng Hòa-South Carolina, chủ tịch ủy ban điều tra vụ Benghazi, ngay
lập tức đưa ra trát đòi giao nạp tất cả các emails của bà Clinton và có thể sẽ
yêu cầu bà phải nạp máy chủ (server) của tài khoản email cá nhân.
Việc dùng tài khoản email cá nhân của bà Clinton
không phạm luật nhưng trái với yêu cầu của tòa Bạch Ốc rằng giới chức hành pháp
chỉ nên sử dụng tài khoản chính thức của cơ quan mình. Sự kiện này dấy lên dư
luận hoài nghi là có một điều bí ẩn nào đó trong 4 năm bà làm ngoại trưởng. Sau
mấy ngày im lặng không chịu giải thích chi tiết gì, chỉ đưa một lời nhắn lên mạng
xã hội là bà đã yêu cầu Bộ Ngoại Giao công bố tất cả emails cho công chúng biết,
cuối cùng bà nhận thấy cần phải nói rõ hơn.
Bà Clinton lên tiếng lần đầu tiên hôm Thứ Ba qua buổi
họp báo chớp nhoáng 21 phút, sau khi đọc một bài diễn từ về vấn đề nữ quyền tại
trụ sở Liên Hiệp Quốc. Bà cho biết trong thời gian ở Bộ Ngoại Giao bà đã trao đổi
khoảng 60,000 emails, phân nửa liên quan đến công vụ. Bà khẳng định không có
thông tin mật nào trong đó, và hệ thống emails cá nhân của bà được sở đặc
vụ (secret service) bảo vệ, an toàn không bị xâm nhập an ninh.
Theo bà, những người tiền nhiệm, như cựu Ngoại Trưởng
Colin Powell, cũng tùng dùng cả emails chính quyền và cá nhân. Tuy nhiên bà
nhìn nhận có sai lầm khi không tuân hành đúng đề nghị của tòa Bạch Ốc là nên
dùng hệ thống email chính phủ khi làm việc. Bà Clinton giải thích thêm rằng chỉ
dùng một tài khoản email cá nhân là vì lý do thuận tiện, dùng cùng lúc hai hệ
thống khác nhau là chuyện phiền toái.
Nhưng vì emails gởi đi và nhận về qua máy chủ thiết
lập tại nhà riêng từ thời Tổng Thống Clinton, không thể nào kiểm tra được những
lời này. Bà cũng xác định rằng như mọi người, ai cũng có những vấn đề riêng tư
và có một số emails đã được xóa bỏ, do đó bà từ chối lời yêu cầu của những người
Cộng Hòa đề nghị nạp máy chủ ấy cho một cuộc điều tra độc lập.
Người ta có thể hiểu rằng trong chuyện này bà
Clinton có sự cố ý chứ không phải vô tình, bà không muốn tất cả những mối quan
hệ đều được lưu giữ lại để rất có thể tới một lúc nào đó bị rắc rối vì những
chuyện bất ngờ không dự đoán được trước. Bộ Ngoại Giao là cơ quan duy nhất sử dụng
thuật ngữ “nhạy cảm nhưng không bảo mật” (sensitive but unclassified) trong khi
các cơ quan khác là “for official use only.” Người ta không thể rõ trong những
emails gởi đi từ tài khoản cá nhân, bà Clinton phân định giới hạn này như thế
nào.
Dù bà chính thức yêu cầu Bộ Ngoại Giao phổ biến tất
cả emails, nhưng việc này không giải tỏa được những thắc mắc và hoài nghi. Vả lại
ngoài những emails công vụ, những emails được coi là riêng tư mà bà Clinton coi
là vấn đề cá nhân sẽ không được biết tới. Như vậy làm thế nào để tất cả mọi
điều bí ẩn đều có thể sáng tỏ?
Tiểu ban của Dân Biểu Gowdy nói rằng trong cuộc điều
tra vụ Benghazi không nhận được những emails từ ngày 18 tháng 10, 2011, ngày bà
Clinton đến Tripoli sau khi nhà độc tài Gadhafi bị giết và trong thời gian bà
thăm Libya, 11 tháng trước vụ Benghazi. Theo lời Dân Biểu Gowdy, khó tin là
không có tài liệu nào trong chuyến thăm đó để không gởi cho tiểu bang điều tra.
Ông nói: “Ngoại Trưởng Clinton không thể quyết định cái gì là hồ sơ công vụ và
cái gì không.”
Ông Gowdy và những người Cộng Hòa cho rằng tìm hiểu
về chuyến đi năm 2011 và những chính sách được quyết định trong đó, góp phần
vào việc nghiên cứu vụ tấn công ở Benghazi, đồng thời là khả năng đối phó khủng
bố của Hoa Kỳ. Ông phủ nhận lập luận của những người Dân Chủ tố giác ủy ban điều
tra Benghazi muốn tập trung vào bà Clinton để làm chậm bước hoặc lệch hướng việc
ứng cử Tổng Thống của bà.
Như thế việc bà Clinton chỉ dùng emails cá nhân có
thể không là vấn đề gì, mà cũng có thể là hàm chứa rất nhiều điều quan trọng. Từng
thời gian sẽ lại nẩy sinh những thắc mắc và nghi vấn mà lời giải thích của bà
có thể được tin tưởng hay không tin tưởng, mối hoài nghi sẽ không bao giờ chấm
dứt. Đó chính là chiến lược của những người Cộng Hòa nhắm tới trong cuộc tranh
cử Tổng Thống năm 2016.
Cùng với chiến thuật gây rối bằng cách đưa ra hết
chuyện này tới chuyện khác, một cái đích cuối cùng mà người Cộng Hòa muốn đi đến
là chứng tỏ với quần chúng cử tri rằng bà Hillary Clinton là một con người xảo
trá không thể tin cậy. Ông chồng của bà, cựu Tổng Thống Bill Clinton, cũng đã bị
Hạ Viện Cộng Hòa khai thác vụ nói dối về cô Monica Lewinsky và đưa ra đàn hặc.
Ông thoát tội qua cuộc xét xử ở Thượng Viện nhưng không thể tái tạo lòng tin của
mọi người.
Hầu hết các quan sát viên cho rằng nếu bà Hillary
Clinton ứng cử Tổng Thống, vụ emails sẽ không thể khiến những người ủng hộ bà
quay lại chống bà. Nhưng đây sẽ là một trong những đề tài mà đối thủ Cộng
Hòa tiếp tục khai thác nhiều lần và với nhiều phương cách khác nhau trong mùa
tranh cử. Tuy nhiên, hãy còn quá sớm để có thể bàn về ảnh hưởng của một
chuyện này, vì sẽ có những vấn đề đối nội và đối ngoại quan trọng hơn ở
thời điểm quyết định của cuộc bầu cử năm 2016.
Chuyện ồn ào về emails của bà Hillary Clinton xảy ra
hiện nay tác động thế nào với cuộc tổng tuyển cử 2016 hãy còn là một ẩn số,
nhưng một thực tế bất ngờ là đưa bà nổi hẳn lên tin hàng đầu, điều mà bất cứ một
chính trị gia nào cũng đều mong muốn, và đúng thời gian bà chuẩn bị chính thức
công bố việc ứng cử vào đầu tháng tới. Trong đảng Dân Chủ, bà vẫn là ứng cử
viên có ưu thế tuyệt đối và người ta không thấy một ai trong số có thể là đối
thủ ở bầu cử sơ bộ lên tiếng tìm cách khai thác chuyện gây nhiều tranh luận.
---------------------------------
Bà
Clinton và 'scandal' email: Chuyện càng ngày càng to (Nguyễn Văn Khanh)
No comments:
Post a Comment