Vì sao Anh tham gia ngân hàng Trung Quốc? (Linda Yueh - BBC)

Vì sao Anh tham gia ngân hàng Trung Quốc?

Linda Yueh

Phóng viên Kinh doanh của BBC

13-3-2015

http://www.bbc.co.uk/vietnamese/business/2015/03/150313_uk_aiib_joining_reasons

Anh sẽ là nền kinh tế phương Tây lớn đầu tiên đề nghị trở thành thành viên sáng lập của Ngân hàng Đầu tư Hạ tầng Á châu (AIIB). Đây là một định chế tài chính quốc tế (IFI) mới do Trung Quốc dẫn đầu, và là tổ chức được coi sẽ cạnh tranh với Ngân hàng Thế giới.

Có 21 quốc gia châu Á đã ký kết hồi tháng Mười năm ngoái để thành lập AIIB. Con số này tăng lên 27, và AIIB được trông đợi là sẽ ra mắt vào cuối năm nay. Tổ chức này có khoảng 50 tỷ đôla vốn, tức chỉ bằng một phần năm của Ngân hàng Thế giới và ít hơn của Ngân hàng Phát triển Á châu.

Nhưng nó hoàn toàn chỉ tập trung vào khoảng cách to lớn trong việc cấp vốn cho các dự án về cơ sở hạ tầng, khác với các IFI khác, vốn tài trợ cho tất cả những gì liên quan tới phát triển.

Vậy tại sao Anh lại muốn tham gia?

Chuyện các nền kinh tế lớn trở thành một phần của các ngân hàng phát triển khu vực không phải là điều gì quá bất thường. Chẳng hạn như Anh nay đang là thành viên của Ngân hàng Phát triển Caribbe.

Nhưng những quan hệ căng thẳng giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ đằng sau AIIB khiến chuyện này trở thành vấn đề địa chính trị gây đau đầu, chiếm vị trị hàng đầu trong các bản tin hiện nay.

Mỹ đã lặp đi lặp lại lời kêu gọi các nước khác hãy tránh xa AIIB. Ít nhất là về mặt chính thức, Hoa Kỳ nói việc tham gia hay không là vấn đề thuộc quyền quyết định của Anh, nhưng kêu gọi phải có những tiêu chuẩn quản trị cao hơn trong AIIB cho thích hợp với vị trí của một định chế đa phương.

Khi tôi hỏi Chủ tịch Ngân hàng Thế giới, Jim Yong Kim về AIIB hồi năm ngoái, ông nói rằng việc có thêm tiền cho các dự án cơ sở hạ tầng là điều đáng hoan nghênh, và họ đang hợp tác chặt chẽ với Trung Quôc trong vấn đề quản trị của AIIB.

Sự trỗi dậy của AIIB

Việc một ngân hàng phát triển do Trung Quốc dẫn đầu nổi lên cũng có thể được coi như sự phản ứng trước những cải tổ chậm chạp của các IFI hiện nay, vốn đều do phương Tây thống trị.

Hoa Kỳ trên thực tế có quyền phủ quyết tại Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), và người đứng đầu Ngân hàng Thế giới là một người Mỹ trong lúc người đứng đầu IMF là một người châu Âu.

Sau nhiều năm đàm phán nhằm thúc đẩy tình hình khi các nền kinh tế đang nổi được yêu cầu cung cấp vốn trong thời kỳ có cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu 2008, người ta đặt vào cửa Trung Quốc và các nước đang phát triển khác nhiều hơn, nhưng IMF và Ngân hàng Thế giới vẫn chủ yếu do phương Tây dẫn dắt.

Đã từng có cú hích nhằm tạo ra một dạng IMF Á châu sau cuộc khủng hoảng tài chính ở châu Á hồi 1998, nhưng không thành. Tuy nhiên, nay Trung Quốc đã trở thành một quốc gia hùng mạnh hơn nhiều, là nền kinh tế lớn thứ nhì thế giới và có tham vọng dẫn đầu một IFI của riêng mình.

Sẽ là một nhiệm vụ lắt léo nếu muốn làm vừa lòng cả Trung Quốc và Hoa Kỳ. Mỹ rõ ràng là không vui, còn Trung Quốc thì rất hoan hỉ với lá đơn của Anh.

Có thể là một bước đi thực dụng, nhưng quả là khó mà không làm mất lòng bên này hoặc bên kia.

Tôi đoán rằng đây sẽ là quyết định đầu tiên trong nhiều quyết định mà các nước như Anh sẽ đưa ra, tức là đặt mình vào giữa tân siêu cường kinh tế và một nước đã là siêu cường kinh tế từ lâu nay.

Sự lắt léo sẽ đồng hành với những lợi thế kinh tế trong lúc không gây mấy phí tổn chính trị. Chúng ta hãy chờ xem nước cờ này có đáng giá cho Anh quốc hay không.

------------------------------

Mỹ lo việc Anh tham gia ngân hàng TQ

BBC

13-3-2015

http://www.bbc.co.uk/vietnamese/business/2015/03/150313_uk_aiib_joining

Hoa Kỳ tỏ quan ngại trước động thái của Anh muốn trở thành hội viên sáng lập cho một ngân hàng được Trung Quốc hậu thuẫn có thể cạnh tranh với Ngân hàng Thế giới.

Anh sẽ là nền kinh tế phương Tây lớn đầu tiên đề nghị trở thành nước thành viên tương lai của định chế tài chính này.

Được khởi động thành lập vào năm ngoái, ngân hàng này có tên là Ngân hàng Đầu tư Hạ tầng châu Á. (AIIB).

Khoảng 21 nước vào năm ngoái đã ký một biên bản ghi nhớ để thành lập ngân hàng này và trong số đó có Singapore, Ấn độ, Thái Lan và Việt Nam.

Mục đích của AIIB là cấp tín dụng cho các dự án hạ tầng trong vùng. Tuy nhiên, điều này khiến Hoa Kỳ quan ngại.

Bộ trưởng Tài chính Anh nói London đã ''chủ động tăng cường hợp tác kinh tế và chính trị gần hơn với khu vực châu Á-Thái Bình Dương" và việc tham gia AIIB trong giai đoạn đang hình thành sẽ tạo ''một cơ hội đặc biệt cho Anh và cho châu Á để đầu tư và cùng phát triển".

Phản ứng lại tuyên bố của Anh, Tòa Bạch Ốc đã ra thông cáo nói: "Đây là một quyết định riêng rẽ của Anh. Chúng tôi hy vọng và mong đợi rằng Anh sẽ có tiếng nói để thúc đẩy cho việc áp dụng các tiêu chuẩn cao."

Vào tháng 11 năm ngoái Thủ tướng Australia Tony Abbott ủng hộ AIIB một cách thiếu nhiệt thành và nói các quyết định của ngân hàng này cần đảm bảo tính minh bạch.

Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama, người gặp ông Abbott bên lề một hội nghi thượng đỉnh tại Bắc Kinh vào năm ngoái, đồng ý rằng ngân hàng này phải được minh bạch, có trách nhiệm giải trình và thực sự đa phương.

"Đó là các qui định tương tự mà World Bank và IMF hay ADB hoặc bất cứ định chế tài chính quốc tế nào cần tuân thủ, ông Obama nói vào thời điểm đó.

Báo tài chính Anh The Financial Times vào hôm thứ Năm đưa tin nói giới chức Mỹ đã than phiền về động thái của Anh.

Bản tin dẫn lời một quan chức cao cấp trong chính quyền Hoa Kỳ nhưng không nêu tên nói rằng quyết định của Anh được đưa ra sau khi ''chẳng hề có tham vấn với Hoa Kỳ".

"Chúng tôi nghi ngại về một xu hướng luôn vun đắp cho Trung Quốc'' bài báo dẫn lời quan chức ẩn danh này.

Cũng có những quan ngại rằng các quyết định cho vay của AIIB có thể được Trung Quốc dùng để phục vụ chính những lợi ích của Bắc Kinh.

Một khi đi vào hoạt động, AIIB sẽ tăng cường đầu tư tại khu vực châu Á bao gồm các lĩnh vực nông nghiệp, giao thông và năng lượng.