Người Việt
July
26, 2016
.
http://i1.wp.com/www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2016/07/NgoaiTruongASEAN.jpg?resize=696%2C391
Các ngoại trưởng của ASEAN tại Hội nghị Ngoại
trưởng ASEAN lần thứ 49. Sự lũng đoạn của Trung Quốc đối với ASEAN sẽ khiến khối
này hết mơ hồ? (Hình: Getty Images)
LÀO
(NV)
– Ngoại trưởng Hoa Kỳ, Nhật, Úc vừa công bố một tuyên bố chung, bày tỏ sự lo ngại
về tình hình Biển Ðông và phản đối mọi hành động đơn phương làm mức độ căng thẳng
gia tăng.
Tuyên bố
chung vừa kể được công bố ngay sau khi Hội Nghị Ngoại Trưởng ASEAN lần thứ 49
công bố “thông cáo chung” mà nội dung không đả động gì đến phán quyết về Biển
Ðông.
“Thông
cáo chung” của Hội Nghị Ngoại Trưởng ASEAN lần thứ 49 được xem như một chiến thắng
của Trung Quốc về mặt ngoại giao nhằm giảm nhẹ thiệt hại do phán quyết về Biển
Ðông gây ra, đồng thời là một phần của tiến trình vô hiệu hóa phán quyết này.
Tuy
nhiên có những dấu hiệu khá rõ ràng cho thấy, nỗ lực vô hiệu hóa phán quyết về
Biển Ðông của Trung Quốc không những không chắc sẽ đạt hiệu quả họ mong đợi mà
có thể phản tác dụng.
Ngoài
những đề nghị ASEAN cần có giải pháp thích đáng đối với Cambodia, kể cả loại bỏ
quốc gia này nhằm vô hiệu hóa một công cụ mà Trung Quốc đã và đang sử dụng để
lũng đoạn ASEAN, cản trở các quốc gia Ðông Nam Á có những hành động bất lợi cho
Trung Quốc, hành động lộ liễu của Trung Quốc đã đẩy Hoa Kỳ, Nhật, Úc đến chỗ
công khai liên kết bảo vệ phán quyết về Biển Ðông.
Các ngoại
trưởng của Hoa Kỳ, Nhật, Úc nhấn mạnh Trung Quốc và Philippines phải tôn trọng
phán quyết về Biển Ðông như “kết luận chung cuộc và có tính ràng buộc về pháp
lý.” Trong tuyên bố chung, Hoa Kỳ, Nhật, Úc xác định, phán quyết về Biển Ðông
là cơ hội quan trọng để duy trì trật tự quốc tế tại Ðông Nam Á. Trật tự này dựa
trên luật pháp và thái độ đối với nó cho thấy các đương sự có ôn trọng luật
pháp quốc tế hay không. Tuyên bố chung nhấn mạnh, những hành động đơn phương tạo
ra những thay đổi vĩnh viễn đối với môi trường biển, việc bồi đắp-tạo lập các đảo
nhân tạo, xây dựng các căn cứ quân sự là bất hợp pháp.
Một điểm
đáng chú ý khác là sau “Thông cáo chung” của Hội Nghị Ngoại Trưởng ASEAN lần thứ
49, ông Rodrigo Duterte, tân tổng thống Philippines, vừa khẳng định,
Philippines sẽ viện dẫn phán quyết về Biển Ðông trong các cuộc đàm phán với
Trung Quốc. Tuyên bố của ông Duterte trước Quốc Hội Philippines cho thấy, dường
như nội các mới của Philippines đã không còn “mơ hồ” về tham vọng và dã tâm của
Trung Quốc.
Tuy chiến
thắng trong vụ kiện yêu sách của Trung Quốc về chủ quyền ở Biển Ðông nhưng
Philippines đang gặp vô số khó khăn về kinh tế-xã hội, đó cũng là lý do tân tổng
thống Philippines muốn giảm nhẹ mức độ căng thẳng với Trung Quốc để có thêm nguồn
lực phát triển kinh tế-xã hội.
Ông
Duterte đã từng đề cập tới chuyện sẵn sàng hợp tác với Trung Quốc để khai thác
Biển Ðông. Thậm chí ông Duterte còn nhận định, nếu Philippines có thể giải quyết
bất đồng với Trung Quốc mà không cần phán quyết của Tòa thì Philippins có thể
hưởng lợi nhiều hơn từ phía Trung Quốc.
Liệu sắp
đến lúc giới lãnh đạo Trung Quốc phải ngồi ngẫm thành ngữ “thái quá, bất cập”?
(G.Ð)
--------------------------------
Người Việt
July
26, 2016
.
Thủ Tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường (phải) và
Thủ Tướng Cambodia Hun Sen. (Hình: Getty Images)
LÀO
(NV)
– Chuyện “thông cáo chung” của Hội Nghị Ngoại Trưởng ASEAN lần thứ 49 phớt lờ
phán quyết về Biển Ðông làm gia tăng cả lo ngại về sự lũng đoạn của Trung Quốc
lẫn sự bất bình đối với Cambodia.
Hội Nghị
Ngoại Trưởng ASEAN vừa diễn ra tại Lào là lần đầu tiên ngoại trưởng các quốc
gia Ðông Nam Á gặp nhau sau khi Tòa Trọng Tài về Luật Biển của Liên Hiệp Quốc
công bố phán quyết vụ Philippines kiện yêu sách của Trung Quốc về chủ quyền tại
Biển Ðông.
Bởi Biển
Ðông liên quan trực tiếp đến 4/10 thành viên của ASEAN (Việt Nam, Philippines,
Malaysia, Brunei) và yêu sách chủ quyền của Trung Quốc đe dọa xâm hại cả chủ
quyền của Indonesia ở vùng biển Natuna nên lẽ ra ASEAN phải nêu “quan điểm
chung” đối với phán quyết về Biển Ðông, tuy nhiên Ngoại trưởng các quốc gia
Ðông Nam Á hết sức chật vật mới ra được “thông cáo chung.”
Lý do
là Cambodia phản đối đề nghị của Philippines: ASEAN phải nêu “quan điểm chung”
đối với phán quyết về Biển Ðông.
Vì
ASEAN chỉ có thể nêu “quan điểm chung” về một vấn đề nào đó nếu tất cả các
thành viên cùng tán thành, thành ra ASEAN sẽ không thể nói gì nếu Cambodia phản
đối.
Năm
2012, cũng vì Cambodia phản đối “quan điểm chung” về Biển Ðông, Hội Nghị Ngoại
Trưởng ASEAN lúc đó từng kết thúc mà không có “thông cáo chung.”
Tháng 6
vừa qua, sau hội nghị thượng đỉnh giữa ASEAN và Trung Quốc, phát hành “thông
cáo chung” nhấn mạnh rằng các quốc gia Ðông Nam Á hết sức lo ngại về diễn biến
tại Biển Ðông vì chúng khiến căng thẳng gia tăng và gây nguy hại cho hòa bình
cũng như sự ổn định trong khu vực. Ngay sau đó, ASEAN thu hồi “thông cáo chung”
này cũng vì Cambodia phản đối!
Lần này
vì không thể để xảy ra tình trạng kết thúc một hội nghị thượng đỉnh mà không có
“thông cáo chung” như năm 2012, giờ chót, các ngoại trưởng của ASEAN đành thỏa
hiệp với nhau: Philippines rút yêu cầu nêu “quan điểm chung” đối với phán quyết
về Biển Ðông. Cambodia gật đầu để “thông cáo chung” ghi rằng: ASEAN lo ngại về
những diễn biến gần đây ở Biển Ðông đang gây tổn hại niềm tin vào nhau.
Trung
Quốc đã và đang dùng các dự án đầu tư, những khoản vay ưu đãi và viện trợ để biến
Cambodia, Lào trở thành công cụ lũng đoạn nội bộ ASEAN. Trong khi Lào hành xử
thận trọng hơn vì ngại tai tiếng thì Cambodia bất chấp chuyện bị xem là tác
nhân gây rối nội bộ ASEAN. Kiềm chế khối quốc gia Ðông Nam Á có những hành động
gây bất lợi cho Trung Quốc.
Ðây
cũng là lý do khiến uy tin của ASEAN bị giảm sút nghiêm trọng. Các chuyên gia
an ninh-quốc phòng, nghiên cứu Châu Á, giới quan sát thời sự và truyền thông quốc
tế liên tục khẳng định, khi ASEAN còn loay hoay tìm kiếm sự đồng thuận trong việc
ứng xử với Trung Quốc thì ASEAN sẽ khó có thể cùng nhau đối đầu với những thách
thức khác vốn rất đa dạng của khu vực Ðông Nam Á cũng như của thế giới.
Tuy
nhiên chiến thắng của Trung Quốc thể hiện qua “thông cáo chung” của Hội Nghị
Ngoại Trưởng ASEAN lần thứ 49 dường như là giọt nước cuối cùng. Ly nhẫn nại đã
tràn.
Ông
Tang Siew Mun, giám đốc trung tâm nghiên cứu ASEAN, thuộc viện nghiên cứu
ISEAS-Yusof Ishak ở Singapore vừa đề nghị ASEAN xem lại cái gọi là yêu cầu đồng
thuận tuyệt đối.
Ông
Tang bảo rằng, tính chất của sự kiện “thông cáo chung” do Hội Nghị Ngoại Trưởng
ASEAN lần thứ 49 phát hành không đề cập đến phán quyết về Biển Ðông nghiêm trọng
hơn nhiều so với sự kiện Hội Nghị Ngoại Trưởng ASEAN năm 2012 không ra được
“thông cáo chung” hay việc phải rút lại “thông cáo chung” hồi tháng trước. Theo
ông Tang, việc lên tiếng đối với phán quyết về Biển Ðông là cách để khẳng định
ASEAN tôn trọng luật pháp cũng như các chuẩn mực quốc tế. Không thể chấp nhận
ASEAN phớt lờ yếu tố quan trọng này chỉ vì Cambodia không đồng ý.
Ông
Tang nhận định, lẽ ra ASEAN nên nhận thêm một “vết nhơ” vì Hội Nghị Ngoại Trưởng
ASEAN lần thứ 49 không đạt được sự đồng thuận để phát hành một “thông cáo
chung” hơn là thỏa hiệp để rồi ra một “thông cáo chung” mà không đả động gì đến
phán quyết về Biển Ðông.
Ông
Tang cho rằng phải xem lại “tiêu chí đồng thuận tuyệt đối” bởi rõ ràng là ASEAN
không thể để tình trạng một thành viên khăng khăng bảo vệ của riêng mình mà ảnh
hưởng đến lợi ích chung của cả khối. Những trục trặc do “tiêu chí đồng thuận
tuyệt đối” đang khiến người ta nghi ngờ về khả năng thực hiện các định hướng
chiến lược của ASEAN trong tương lai.
Giám đốc
trung tâm nghiên cứu ASEAN, thuộc viện nghiên cứu ISEAS-Yusof Ishak ở Singapore
lên án Cambodia xem thường các thành viên trong khối và rất thiển cận khi không
nhận ra tác động mà hành vi gây rối của mình tạo ra đối với lợi ích chiến lược
của ASEAN – một tổ chức giữ vai trò giải quyết các nhu cầu và thách thức ở Ðông
Nam Á. Ông Tang khuyến cáo Cambodia nên suy nghĩ về tương lai của mình, hoặc đồng
hành với ASEAN hoặc “sang ngang” bước theo “gã hàng xóm giàu có.”
Tuy Hiến
Chương ASEAN không đề cập một cách rõ ràng về việc loại bỏ hay để một thành
viên rút lui nhưng ông Tang cho rằng, đã đến lúc phải xem lại chuyện có nên
dung dưỡng Cambodia như một thành viên chuyên gây rối và tạo ra đủ thứ nguy hại
cho lợi ích chung. Ông Tang nhấn mạnh, trong bối cảnh như hiện nay, cố gắng
“duy trì tình đoàn kết” và “giữ thể diện” chỉ là “trò hề.” (G.Ð)
No comments:
Post a Comment