Nguyễn Đình Cống
09/12/2014
Trong
hơn một thế kỷ vừa qua LÒNG YÊU NƯỚC của người dân Việt được phát triển rất
cao, được thử thách rất khắc nghiệt, được nhào nặn và biến đổi rất đa dạng, một
số bị lợi dụng và bị chà đạp từ tinh vi đến thô bạo, mang lại nhiều kết quả rất
khác nhau, nhiều nhận thức rất khác nhau.
Yêu
nước là một tình cảm vô cùng thiêng liêng, cao cả. Tôi không có tham vọng và
không đủ trình độ để nghiên cứu vấn đề này, chỉ dám trình bày một vài cảm nhận
cá nhân để trao đổi với bè bạn.
Dưới
thời bình trị trong các triều đại phong kiến, từ vua đến dân , ít nói đến yêu
nước. Sau khi đất nước bị Pháp xâm chiếm, các phong trào và cá nhân đấu tranh
giành độc lập bị đàn áp thì tình yêu nước mới thể hiện rõ ràng. Từ năm 1930, Đảng
Cộng sản tuyên truyền là đã đưa tình yêu nước của nhân dân lên tầm cao mới, bằng
cách kết hợp với tinh thần Quốc tế vô sản. Hồi trẻ tôi nghe, tôi tin và sung sướng
vô cùng vì có được như vậy. Nhưng gần đây, khi đã đến mức U80, do được chiêm
nghiệm nhiều, cũng do thực tế phũ phàng của xã hội tác động mà tôi cảm nhận thấy
rất khác, không giống như sự tuyên truyền đã được biết mà có khi còn ngược lại.
Điểm
qua các nước đã hoặc đang do Đảng Cộng sản cầm quyền , tôi cảm nhận CM vô sản ở
Nga, Trung Quốc, Cu Ba chủ yếu là nội chiến, kết thúc bởi thắng lợi của phe cộng
sản, sự thành lập chế độ XHCN ở các nước Đông Âu, Mông Cổ, Bắc Triều Tiên chủ yếu
là do tác động của Liên xô. Trong sự thành lập tất cả các nước này rất ít khi
nghe nói đến lòng yêu nước. Thỉnh thoảng ở một vài quốc gia ( Hunggari, Tiệp Khắc,
Ba Lan…) có phong trào với khẩu hiệu yêu nước thì đó là việc chống lại sự độc
tài cộng sản.
Tình
hình Việt Nam khác với các nước nói trên. Phần lớn những người làm CM ở VN bắt
đầu bằng lòng yêu nước, chống lại sự thống trị của thực dân Pháp, đấu tranh
giành độc lập cho Tổ quốc. Sau thất bại của phong trào Cần vương, lòng yêu nước
của dân Việt được thể hiện rõ bởi hoạt động của Phan Chu Trinh, Phan Bội Châu,
Nguyễn Thái Học và nhiều chiến sĩ CM khác. Những hoạt động của họ tuy chưa đạt
được thắng lợi quyết định nhưng đã khơi dậy và hun đúc lòng yêu nước của hàng
triệu con người. Rồi chủ nghĩa Mác được truyền vào. Thực chất của chủ nghĩa Mác
là đấu tranh giai cấp để thiết lập nền chuyên chính vô sản và công hữu hóa nền
kinh tế chứ không phải đấu tranh giành độc lập. Chỉ sau khi Lê nin thành lập Đệ
tam Quốc tế thì việc làm CM giải phóng dân tộc mới được nhắc đến. Vì thế Nguyễn
Ái Quốc khi đọc luận cương của Lê nin mới reo lên là đã tìm thấy con đường cứu
nước và tìm cách truyền bá chủ nghĩa Mác- Lênin (CNML). Như vậy CNML vào VN chủ
yếu không phải bằng con đường đấu tranh giai cấp mà bằng lòng yêu nước của nhiều
thế hệ chiến sĩ CM.
Trong
mọi công việc của loài người, có hai loại động lực rất mạnh, đó là lòng thù hận
và lòng mong ước. Cộng sản đã khôn khéo lợi dụng 2 động lực này. Đó là khơi dậy
rất mãnh liệt lòng thù hận giai cấp và lòng mong ước khát khao đạt được chế độ
cộng sản tươi đẹp, là thiên đường trên trần thế. Mặc dầu ngay từ đầu CNML đã được
nhiều cá nhân, nhiều dân tộc (có trình độ dân trí cao) phát hiện ra những độc hại
tiềm ẩn nên không những không theo mà còn chống đối, nhưng chính nhờ cộng sản
tác động, kích thích 2 động lực này vào đại bộ phận dân chúng các nước kém phát
triển, có dân trí thấp nên đã thu được thắng lợi tạm thời. Tuy vậy, dần dần những
độc hại phát tác, người ta thấy cuộc đấu tranh giai cấp theo CNML là quá tàn bạo
và phạm nhiều tội ác, chuyên chính vô sản có tác dụng tàn phá đạo đức xã hội,
dung dưỡng tham nhũng, chế độ cộng sản chỉ là ảo tưởng, là cộng sản đã dùng
cách toàn trị để đàn áp mọi người và tổ chức bất đồng tư tưởng, là CNML đối với
nhân loại có công ít tội nhiều. Vì thế mà chế độ XHCN ở Liên Xô và các nước
Đông Âu sụp đổ, nước Đức thống nhất trong hòa bình (nhờ Đông Đức chủ động từ bỏ
CNXH).
Ở
VN tình hình có khác, cộng sản còn dựa vào lòng yêu nước của nhân dân để làm mạnh
lên 2 động lực nói trên. Đó là lòng mong ước thiết tha về độc lập, thống nhất,
là lòng thù hận bọn thực dân cướp nước. Đã từ lâu tôi suy nghĩ xem ở VN trong gần
một thế kỷ vừa qua giữa lòng yêu nước và cộng sản có quan hệ như thế nào. Tôi
đưa ra 2 phán đoán : A- Cộng sản VN bắt rễ từ lòng yêu nước, dựa vào đó mà phát
triển. B- Lòng yêu nước VN nhờ vào cộng sản mà đạt được thắng lợi.
Về
hình thức, rõ ràng hai bên dựa vào nhau, nhưng cần phân tích sâu vào bản chất để
tìm xem bên nào là gốc, bên nào là dựa. Qua nhiều năm trăn trở tôi khẳng định
phán đoán A và phủ định phán đoán B. Tôi cho rằng nếu không dựa vào lòng yêu nước
của một số người tiên tiến thì cộng sản có vào VN cũng chỉ tồn tại được một
cách vật vờ như ở nhiều nước khác mà thôi (Thái Lan, Mianma, Ấn Độ,
Philippines, Malaysia, Indonesia, Nhật, Sri Lanka…) và nếu không có cộng sản
thì những người yêu nước VN sẽ đi con đường khác nhưng chắc chắn là vẫn giành
được độc lập, thống nhất (và ít bị thiệt hại hơn)
Đảng
cộng sản, khi mới thành lập đã phát động phong trào Xô viết Nghệ Tĩnh, thực chất
là thực tập cuộc đấu tranh giai cấp, với các khẩu hiệu “đánh đổ trí phú địa
hào, Nước Nga xô viết muôn năm, Xây dựng chính quyền xô viết công nông”, chứ chủ
yếu không nhằm vào việc giành độc lập dân tộc. Sau khi dựa vào lòng yêu nước của
nhân dân để phát triển, để giành được quyền lãnh đạo thì CS đã nhào nặn lòng
yêu nước theo con đường của mình, phục vụ cho lợi ích của mình, dẫn tới nhiều
bi kịch cho những người yêu nước khác. Đầu tiên là sau CM tháng 8, một số đông
người thuộc Đệ tứ (Trotkit), thuộc chính phủ Trần Trọng Kim (một chính phủ của
VN độc lập, theo chế độ quân chủ lập hiến), thuộc Quốc dân đảng bị giết hại, phần
đông trong số họ là người yêu nước. Trong cải cách ruộng đất lại có hàng vạn
người yêu nước bị giết sau khi chịu nhiều nhục hình, chỉ vì họ có một ít tài sản
mà Đảng cần lấy để chia cho bần cố nông hoặc họ bị những phần tử bất hảo vu cáo
là quốc dân đảng, là phản động (nhiều người khi bị bắn còn hô Hồ Chủ tịch muôn
năm, Việt Nam độc lập muôn năm). Rồi khẩu hiệu: Yêu nước phải yêu chủ nghĩa xã
hội, là Trung với Đảng, (buộc phải thêm hiếu với dân cho khỏi lạc lõng). Trong
hai khẩu hiệu trên người ta đã đồng nhất CNXH với những chính sách, chủ trương
của Đảng, qui ước trung với Đảng là trung với Tổng bí thư và một số chóp bu
trong Bộ chính trị. Chính vì thế mà những người thực sự yêu nước, thực sự
thương dân nhưng có ý kiến khác với chủ trương của Đảng, khác với quan điểm của
chóp bu thì bị qui chụp, bị vu cáo là phản động, là gián điệp, là tội phạm muốn
xóa bỏ sự lãnh đạo của Đảng và lật đổ chính quyền, muốn xóa bỏ chế độ XHCN. Họ
bị đàn áp về tư tưởng và thân xác, bị đẩy vào con đường sống dở, chết dở. Những
người như Kim Ngọc, Trần Độ, Hoàng Minh Chính, Vũ Đình Huỳnh, Đặng Kim Giang,
Ung Văn Khiêm,Trần Xuân Bách, Nguyễn Hữu Đang,Trần Đức Thảo, Nguyễn Mạnh Tường
… và hàng ngàn người khác tương tự chỉ vì muốn cho dân được thực sự no ấm, thực
sự có tự do dân chủ, muốn cho đất nước và Đảng tránh sai lầm và thảm họa mà có
ý kiến khác với Bộ Chính trị. Họ là những người không những có công lớn với Đảng,
với CM, mà còn là những người yêu nước chân chính, nêu cao tấm gương đạo đức,
khí tiết. Thế mà bị vu oan là phần tử chống Đảng, chống chế độ, là phản động,
là Việt gian, là gián điệp, họ bị tra tấn, tù đày không xét xử , bị hủy hoại
nhân cách và thể xác. Nhiều người trong số họ rất cay đắng rút ra kết luận là
“chính vì lòng yêu nước của họ mà họ bị đày đọa đến chết như vậy”. Rồi cuộc chiến
tranh 20 năm. Chúng ta gọi là cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, phía bên kia
gọi là cuộc chiến chống xâm lược của cộng sản, phần đông thế giới cho là cuộc nội
chiến huynh đệ tương tàn (một bên nhận sự can thiệp của Mỹ, một bên nhận sự
giúp đỡ của Liên Xô và Trung Quốc). Có người còn cho rằng đó còn là cuộc chiến
giữa Mỹ và phe cộng sản mà người thực hiện trực tiếp là miền Bắc VN. Trên chiến
trường miền Nam quân đội hai bên đều nêu cao lòng yêu nước mà bắn giết nhau. Một
bên cho rằng yêu nước thì phải chống xâm lược Mỹ và bè lũ tay sai, bên kia cho
rằng yêu nước thì phải ngăn ngừa nạn cộng sản vì chuyên chính vô sản và công hữu
hóa nền kinh tế chỉ hạn chế sự phát triển của xã hội và kìm kẹp nhân dân. Mỹ lại
cho rằng họ vào VN tham chiến không phải vì mục đích xâm lược mà chỉ là giúp đồng
minh chống lại sự xâm lăng của cộng sản để bảo vệ thế giới tự do.
Sau
khi CS giành thắng lợi trong chiến tranh, thống nhất đất nước, xây dựng hòa
bình, lòng yêu nước của dân Việt lại bước vào một thử thách mới. Từ đây lòng
yêu nước có nội dung mới là bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ, là phát triển
đất nước và con người về mọi mặt. Trong việc này lại phát sinh mâu thuẩn giữa
chóp bu của Đảng và một số đông những người bất đồng quan điểm. Sau khi Liên Xô
sụp đổ, Đảng Cộng sản Trung Quốc ngoài mồm vẫn nói kiên trì CNML nhưng bên
trong đã dùng lý luận “mèo trắng, mèo đen” mà thực chất là từ bỏ những nguyên
lý cơ bản của Mác, nhờ thế mà Trung Quốc phát triển mạnh. Trong lúc Đảng CS VN
hoang mang vì phe XHCN tan rã thì Trung Quốc xui dục họp hội nghị Thành đô, lừa
cho VN kiên trì CNML để nhận được sự hỗ trợ của Trung Quốc theo 4 tốt và 16 chữ
vàng. Thực ra TQ có ý đồ thâm hiểm là làm cho VN lâm vào tình trạng bế tắc,
không thể có quan hệ thật sự thân thiết với các cường quốc, phải bị lệ thuộc
hoàn toàn vào họ. Trong khi chóp bu của Đảng CSVN mắc mưu Trung Quốc , kiên trì
CNML, chủ trương toàn trị của đảng, giữ chắc độc quyền, đẩy xã hội vào cảnh như
mọi người đã biết hiện nay thì những người bất đồng quan điểm muốn thoát ra khỏi
CNML, thoát khỏi sự lệ thuộc vàoTrung Quốc, mở rộng tự do, dân chủ để phát triển
đất nước. Họ dựa trên thực tế và kinh nghiệm của nhiều nước văn minh, tiến bộ
mà rút ra kết luận rằng: “để phát triển đúng hướng và bền vững thì tất yếu là
phải giải phóng năng lực sáng tạo trên một nền tảng tự do, dân chủ mà tự do tư
tưởng, tự do thông tin là quan trọng nhất”. Họ tự cho rằng họ mới thật sự yêu
nước. Nhưng rồi “ lòng yêu nước” của họ bị thử thách nghiêm trọng bởi điều 258
của Bộ Luật hình sự (cấm lợi dụng quyền tự do để truyền bá tư tưởng làm hại tới
uy tín của Đảng và Nhà nước). Dựa vào điều 258 chính quyền đã bắt bớ, bỏ tù, trục
xuất nhiều người với qui kết là hoạt động chống phá chế độ, chống phá Đảng và
nhà nước XHCN. Mặc dù tự do tư tưởng và thông tin là một trong những điều cơ bản
của nhân quyền và đã được ghi trong hiến pháp nhưng nhà nước vẫn dựa vào luật
pháp và quyền lực để vô hiệu các quyền đó.Thế là hàng trăm người hoạt động vì
dân chủ bị bắt bớ, bị tra khảo, bị tù đày mà đại diện là các nhân vật như Trần
Huỳnh Duy Thức, Lê Thị Công Nhân, Nguyễn Hữu Vinh, Nguyễn Quang Lập, Cù Huy Hà
Vũ, Nguyễn Văn Hải, Nguyễn Vũ Bình, Phạm Quế Dương, Nguyễn Kiến Giang, Trần
Lâm, Hà Sĩ Phu, Nguyễn Đan Quế và nhiều người khác. Trong số này có các nhà
khoa học, nhà văn, nhà doanh nghiệp, các sĩ quan cao cấp trong quân đội và công
an, các cán bộ cao cấp của Đảng và Nhà nước (đang tại chức hoặc đã nghỉ hưu )
mà tôi thấy rõ họ là những người có trí tuệ cao, có dũng khí và đạo đức, xứng
đáng là những phần tử tiên tiến của dân tộc.
Trong
lúc có những người tự cho là yêu nước nhưng có quan điểm khác với chóp bu của Đảng
để rồi bị qui kết là phản động thì còn nhiều người tuyên bố là vẫn trung thành
với CNML, vẫn một lòng đi theo Đảng xây dựng CNXH và cũng tự cho là như vậy mới
thực sự yêu nước chân chính. Trong số sau này, ngoại trừ một số vì sợ hoặc bị bắt
buộc mà phải nói theo chính quyền, một số có quyền lợi liên quan đến chính quyền,
còn một số vẫn thật tâm tin vào sự tuyên truyền về sự chính nghĩa và sáng suốt
của Đảng. Có tình trạng như trên có thể là vì nhiều người không phân biệt được
tính chất của Đảng Cộng sản VN trong thời kỳ làm CM từ trước 1954 và trong thời
kỳ toàn trị sau năm 1975, không phân biệt được tính chất của CNML với tính cách
thật có của một số đảng viên tiêu biểu.
Phải
phân biệt, không thể đồng nhất ĐCSVN trước 1954 và sau 1975. Tuy rằng cùng tên,
cùng tổ chức nhưng phải nhận rõ về tinh thần, về tư tưởng , về mục tiêu thì
khác nhau xa. Phải phân biệt CNML, chủ nghĩa cộng sản mà cương lĩnh là đấu
tranh giai cấp, là chuyên chính vô sản với một số đảng viên cụ thể có lòng yêu
nước thiết tha, có đạo đức cao thượng , trong sáng. Lòng yêu nước ấy, đạo đức ấy
không phải nhờ CNML mà có được, nó vốn là bản chất của những con người ấy dù họ
có là đảng viên CS hay không. Phân tích thật kỹ mới thấy rằng đạo đức là vốn sẵn
có của những người ấy, đấu tranh giai cấp và chuyên chính vô sản đã không nâng
cao được đạo đức của con người mà lại làm cho nó giảm xuống. Một thí dụ rõ ràng
là về đạo đức thì Hồ Chí Minh thấy địa chủ Nguyễn Thị Năm không có tội mà còn
là ân nhân của một số tổ chức CM nên trong cải cách ruộng đất ông không muốn đấu
tố mà vẫn tôn trọng bà. Thế nhưng vì áp lực của đấu tranh giai cấp mà Hồ Chủ tịch
đã tham dự việc người ta làm nhục và xử tử bà, rồi lại còn viết báo lên án bà (bài
Địa chủ ác ghê ). Việc làm này bị nhiều người cho là đã làm giảm đạo đức.
Sau
khi Trung Quốc lộ rõ dã tâm bá quyền, muốn độc chiếm Biển Đông, buộc VN lệ thuộc
thì trong nước và trên thế giới rộ lên dư luận cho rằng nước VN, vì chưa đủ sức
mạnh trở thành cường quốc để tạo thành một cực trong thế giới đa cực nên phải
chọn lựa một trong hai con đường : 1- Thoát khỏi TQ, hòa nhập với thế giới dân
chủ thì sẽ giữ được độc lập, chủ quyền nhưng muốn thế phải từ bỏ con đường cộng
sản, từ bỏ việc xây dựng chế độ XHCN. 2- Lệ thuộc vào TQ, giữ chế độ XHCN thì sẽ
mất độc lập, mất chủ quyền.
Tương
tự, có 2 lựa chọn cho ĐCSVN. 1- Một số cán bộ chủ chốt thấy rõ sự bế tắc của
CNML mà chủ động thực hiện diễn biến hòa bình, trong khi vẫn giữ lại cơ bản tổ
chức của đảng thì vận động đổi tên đảng (ví dụ lấy lại tên Đảng Lao động ),
tuyên bố từ bỏ CNML, mở rộng tự do dân chủ và hòa hợp dân tộc. 2- Vẫn kiên trì
CNML, giữ chặt sự độc quyền, toàn trị thì sẽ càng ngày càng lệ thuộc vào TQ, bị
mất chủ quyền.
Gần
đây Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng nói rằng, bằng bất cứ giá nào phải giữ ổn định
Đảng và chế độ. Ông Trọng không nói rõ giữ ổn định kiểu gì, về tổ chức hay về
quan điểm, ổn định lâu dài hay tạm thời. Tôi thấy rằng để giữ được ổn định lâu
dài về tổ chức thì cần theo phương án 1, còn theo phương án 2 với biện pháp đàn
áp các tiếng nói dân chủ và bất đồng quan điểm thì chỉ có thể giữ được ổn định
tạm thời mà thôi.
Ôi,
nhờ lòng yêu nước mà các chiến sĩ như Nguyễn Thái Học, Hoàng Văn Thụ, Võ Thị
Sáu, Nguyễn Văn Trỗi và hàng ngàn hàng vạn người khác hiên ngang, tự hào nhận
cái chết vẻ vang. Nhờ dựa vào lòng yêu nước của những người khác mà một số chiếm
và giữ được quyền cao chức trọng, vinh thân phì gia. Cũng vì lòng yêu nước mà
những con người đã từng một thời oanh liệt trong CM bị dày vò và chết trong tủi
nhục như Hoàng Minh Chính, Đặng Kim Giang, Vũ Đình Huỳnh và hàng ngàn người
khác. Lại cũng dựa vào lòng yêu nước mà hàng triệu con người cùng dân tộc chia
ra hai phe chém giết nhau. Về việc này Nguyễn Gia Kiểng đã viết quyển sách “Tổ
quốc ăn năn”, còn tôi chỉ biết kêu trời, vận dụng câu trong Chinh phụ ngâm: Du
du bỉ thương hề thùy tạo nhân (Xanh kia thăm thẳm từng trên. Vì ai gây dựng cho
nên nỗi này).
N.Đ.C
Tác
giả gửi BVN
Được
đăng bởi bauxitevn vào lúc 01:24
No comments:
Post a Comment