Tuesday, November 17, 2015
“Ban
đầu tôi tưởng đâu vụ này sẽ lại lặp lại các vấn đề về dân chủ – nhân quyền như
vụ Cù Huy Hà Vũ, nhưng hóa ra lại là một vấn đề khác, còn vi phạm nhân quyền nghiêm
trọng hơn. Đó là, theo những công ước nhân quyền quốc tế mà Việt Nam đã ký thì:
Không thể kết tội một người nếu không chứng minh được người đó có tội” – ông Trần
Quốc Thuận, một trong 5 luật sư bảo vệ cho blogger Ba Sàm (Nguyễn Hữu Vinh),
trao đổi với Luật Khoa.
Luật sư Trần Quốc
Thuận. Nguồn ảnh: Tuổi Trẻ.
Bài viết liên quan:
----------------
PV:
Ông tiếp nhận hồ sơ vụ án “Anh Ba Sàm” từ khi nào?
LS: Khi anh Vinh bị bắt thì anh có nói qua cô Hà
(bà Lê Thị Minh Hạ, vợ ông Nguyễn Hữu Vinh – PV) mời tôi làm luật sư. Nhưng do
tôi ở miền Nam nên đã từ chối vì không muốn đi lại nhiều gây tốn kém cho gia
đình trong giai đoạn thẩm vấn, chất vấn bị can. Tôi nói lúc nào thích hợp thì
tôi sẽ tham gia.
Và khi
có kết luận điều tra, anh Vinh lại nhắc lại là mời tôi làm luật sư. Nên tôi gửi
hồ sơ ra, đến ngày 21/3/2015 thì có quyết định của Viện Kiểm sát đồng ý cho tôi
làm luật sư cho anh Vinh, nhưng phải giục nhiều lần thì cuối tháng 4/2015, tôi
mới nhận được quyết định đó.
Lần ra
nhận quyết định, tôi cũng tranh thủ gặp anh Vinh trong một tiếng đồng hồ, cũng
không nói được nhiều. May mà có LS. Hà Huy Sơn tham gia ngay từ đầu, anh ấy có
đầy đủ hồ sơ vụ án. Tôi đã nhờ anh ấy chuyển cho tôi để đọc và tiếp cận vụ án.
Khi tiếp cận vụ án, thật sự tôi đã đi hết từ ngạc nhiên này đến ngạc nhiên
khác.
PV:
Ngạc nhiên sao ạ?
LS: Ban đầu tôi vẫn nghĩ rằng anh Vinh bị bắt vì
anh là chủ trang “Anh Ba Sàm” tức trang “Thông Tấn Xã Vỉa Hè”. Nhưng khi tiếp cận
hồ sơ thì hóa ra không phải, mà anh ấy bị bắt vì hai trang “Dân quyền” và “Chép
sử Việt”. Rôi lại cũng chẳng phải do hai trang này mà thành ra là vấn đề kỹ thuật
vi tính.
Tôi đã
chuẩn bị tranh tụng cho vấn đề dân chủ và nhân quyền như Việt Nam đã ký ở các
công ước quốc tế liên quan, nhưng cuối cùng thì không phải vậy. Và theo hướng kỹ
thuật vi tính thì việc điều tra vụ án thực sự là bế tắc cho cơ quan điều tra.
PV:
Ông có thể nói rõ bế tắc như thế nào?
LS: Tức là, cơ quan điều tra khẳng định anh Vinh
là chủ của hai trang “Dân quyền” và “Chép sử Việt”, bởi vì họ cho rằng anh ấy
có số điện thoại và email cài mật mã hai lớp để vào được hai trang đó.
Anh
Vinh nói rằng họ phải chứng minh được anh vào khi nào, bằng cách nào. Lúc này
thì cơ quan điều tra thua, họ phải mời tới FPT và các cơ quan truyền thông của
Bộ Thông tin – Truyền thông để làm rõ. Bên FPT đưa ra giờ, ngày, tháng… mà anh
Vinh có ở trên giao diện của hai trang đó, tức là đang đọc tin trên hai trang
đó. Nhưng đọc tin mà có tội thì Việt Nam này có tới cả triệu người đi tù rồi.
Dù vậy,
cơ quan điều tra vẫn nói đại rằng anh Vinh chính là quản trị viên của hai trang
trên, bởi lẽ anh Vinh có đủ điều kiện để vào được hai trang đó. Anh Vinh vẫn
bác lại với lập luận: “Không phải tôi có chìa khóa vào nhà thì có nghĩa là tôi
vào nhà. Mà nếu tôi vào nhà thì phải để lại dấu vết, còn không tìm ra dấu vết
thì không thể khẳng định được gì”.
Cơ quan
điều tra cũng cố làm rõ xem có phải anh Vinh đã can thiệp thay đổi nội dung các
bài đăng trong hai trang trên không, vì nếu có thì đúng là anh Vinh vào đó thật.
Nhưng anh ấy không nói, mà cơ quan điều tra thì không thể chứng minh được. Lẽ
ra, điều tra không được thì phải thả.
Ban đầu
tôi tưởng đâu vụ này sẽ lại lặp lại các vấn đề về dân chủ – nhân quyền như vụ
Cù Huy Hà Vũ, nhưng hóa ra lại là một vấn đề khác, còn vi phạm nhân quyền
nghiêm trọng hơn. Đó là, theo những công ước nhân quyền quốc tế mà Việt Nam đã
ký thì: Không thể kết tội một người nếu không chứng minh được người
đó có tội. Và anh Vinh đang rơi vào trường hợp đó.
PV:
Ông có thể cho biết vắn tắt các vi phạm tố tụng trong vụ án Ba Sàm?
LS: Trong hồ sơ có kết luận điều tra thì thấy
nói rằng Tổng cục An ninh (Tổng cục 6) theo dõi và thấy có hai trang mạng “Dân
quyền” và “Chép sử Việt”. Sau đó, họ gửi công văn cho bên FPT… Rồi họ giao cho
cơ quan điều tra, cơ quan điều tra mới phối hợp điều tra và xác minh. Và thế là
có lệnh bắt khẩn cấp.
Khi đến
bắt khẩn cấp thì họ gõ cửa, kêu lâu quá. Anh Vinh bảo: “Đâu phải nhà tôi lúc
nào cũng sẵn sàng mở cửa cho các anh đâu”. Lúc họ vào nhà thì anh Vinh đang đau
đầu, nằm trên ghế. Họ cứ thế vào bật máy và in ra rất nhiều tài liệu, phòng của
cô Thúy họ cũng vào in ra được ba bài. Đem biên bản cho anh Vinh ký thì anh ấy
không ký, bảo “với đường truyền tốc độ cao thì các anh muốn in bao nhiêu bài chả
được, cứ gì 6 bài”.
Sau đó
họ niêm phong cửa phòng lại. Nhưng phòng này lại là phòng có hai cửa, nên về
sau anh Vinh nói rằng ai đó khác cũng có thể vào bằng cửa kia và in ra rất nhiều
bài.
Trường
hợp này cũng không cần phải bắt khẩn cấp, bắt khẩn cấp là lạm quyền. Chưa kể,
như bình thường, lệnh bắt khẩn cấp phải được Viện Kiểm sát phê chuẩn trong 24
giờ sau khi bắt, nhưng trong vụ này thì 8
ngày sau Viện Kiểm sát mới phê chuẩn.
Đó là
những vấn đề vi phạm tố tụng nghiêm trọng.
Ngoài
ra, trong tố tụng hình sự, có quy định rằng những người có liên quan đến vụ án (ví dụ: người bị hại…) thì không được tham gia vào tố tụng.
Vụ án
này có liên quan đến ông Hoàng Kông Tư, bởi trong 24 bài mà anh Vinh bị buộc tội
đăng tải, có một bài về ông Hoàng Kông Tư, là bài “Ông trời con Hoàng Kông Tư
vs. BBC Việt ngữ”. Ấy thế mà ông Hoàng Kông Tư lại đứng ra điều tra về vụ án có
bài viết đó.
Như vậy,
rất có thể hiểu thành ông Tư trả thù người ta; vì người ta đăng tải bài đó nên
ông đứng ra điều tra để trả thù, ông có động cơ trả thù.
Việc
đó, về mặt tố tụng, là không được phép. Người
bị hại không được phép đứng ra điều tra.
Ông Nguyễn Hữu Vinh.
PV:
Ông có biết tại sao anh Nguyễn Hữu Vinh bị bắt? Mà lại bắt vào đúng tháng 5 năm
ngoái, thời điểm Trung Quốc đưa giàn khoan khổng lồ vào vùng biển của Việt Nam.
Liệu có phải là một động thái của chính quyền nhằm trấn áp những người chống việc
thân Trung Quốc không? Sau đó họ cũng bắt Bọ Lập, GS. Hồng Lê Thọ…
LS: Các
blogger viết bài, nhiều khi nhìn vào cách viết thì thấy là họ cũng có thiên kiến,
không ủng hộ ông này mà ủng hộ ông kia, giữa những ông có đầy quyền lực. Cho
nên bắt bớ kiểu đó cũng là kiểu chặt tay, chặt chân của nhau. Thế gọi là “trâu
bò đánh nhau, ruồi muỗi chết”.
Trước
những ngưỡng cửa, trước những bước ngoặt thì thường hay có biến cố kiểu đó.
PV:
Ông thấy hai vụ – Cù Huy Hà Vũ và Anh Bà Sàm, vụ nào khó cãi hơn?
Bây giờ
không khí cởi mở hơn so với năm 2013, tư pháp cũng có nhiều đổi mới hơn. Để cãi
thì cũng có nhiều chỗ để mà cãi hơn. Trong bài cãi cho Cù Huy Hà Vũ thì có lý sự,
lập luận rõ ràng và có vẻ logic hơn.
Còn
trong trường hợp Nguyễn Hữu Vinh, tôi cho rằng câu chuyện là sự vi phạm quy
trình tố tụng, bắt người mà không có chứng cứ. Khi không chứng minh được anh
Vinh phạm tội mà vẫn giam giữ anh thì vi phạm nhân quyền đó còn lớn hơn là vi
phạm quyền tự do ngôn luận. Vì quyền con người đầu tiên là quyền được sống, được
tự do thân thể, không bị giam giữ.
PV:
Vậy theo ông thì sắp tới vụ án sẽ diễn biến thế nào ạ?
LS: Thì
chính quyền cũng sẽ gặp khó khăn, họ biết vậy. Nhưng giống như vụ Cù Huy Hà Vũ,
họ cũng chịu một áp lực là phải xử, phải đem Nguyễn Hữu Vinh ra tòa xét xử. Giờ
chúng ta chỉ không biết họ sẽ khép anh Vinh vào tội gì cho đỡ vô lý thôi, không
biết có khép tội trốn thuế không nữa (cười).
-----------------
Vụ
án Ba Sàm: Ông
Nguyễn Hữu Vinh, tức blogger Ba Sàm, và bà Nguyễn Thị Minh Thúy (nhân viên kế
toán của Công ty TNHH Điều tra và Bảo vệ V) cùng bị bắt khẩn cấp ngày 5/5/2014
tại nhà riêng ở Hà Nội. Cơ quan an ninh điều tra Bộ Công an buộc tội ông Vinh là chủ sở hữu và điều hành
hai trang web có tên “Dân quyền” và “Chép sử Việt”, đăng tải trên đó 24
bài viết “có nội dung sai sự thật, không có căn cứ; tuyên truyền xuyên tạc đường
lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước…”. Tuy nhiên, các kết luận điều tra đều không chứng
minh được ông Vinh là chủ sở hữu và điều hành hai trang này.
Các
luật sư nhận bảo vệ cho ông Vinh và bà Thúy, tính đến thời điểm này, gồm: Trần
Quốc Thuận, Trần Văn Tạo, Hà Huy Sơn, Nguyễn Hà Luân, Trịnh Minh Tân, Nguyễn Tiến
Dũng. Trong đó, ông Trần Quốc Thuận (Văn phòng Luật sư Hà Hải & Cộng sự) là
nguyên Phó Chủ nhiệm thường trực Văn phòng Quốc hội Việt Nam và từng là một
trong các luật sư biện hộ trong vụ án Cù Huy Hà Vũ.
Posted
by Đoan Trang at 10:26 AM
No comments:
Post a Comment