Ngô Nhân Dụng
Tuesday,
November 24, 2015 6:01:17 PM
Chính
phủ Thổ Nhĩ Kỳ mới cho ông tổng thống Nga một bài học. Hai máy bay F-16 do Mỹ
chế tạo đã bắn hạ một chiếc Sukhoi Su-24 của Nga xâm phạm không phận Thổ trong
khi oanh kích các lực lượng chống chính quyền Assad ở Syria. Máy bay Thổ đã cảnh
cáo máy bay Nga 10 lần trong vòng năm phút trước khi bắn; một máy bay Nga khác
đã trở về căn cứ ở Syria.
Ông
Vladimir Putin nổi giận, tố cáo Thổ “đâm sau lưng” Nga trong khi cả hai nước
cùng đánh địch thủ chung là lực lượng IS, “Quốc Gia Hồi Giáo” tại Syria. Ông
Putin lại phân trần rằng phi cơ Nga chưa vào nước Thổ, còn bay cách xa biên giới
một cây số (1 km). Oanh tạc cơ Su-24 có thể đạt tốc độ 2,320 km một giờ, nếu
bay chậm cũng nháy mắt là có thể bay chệch một, hai cây số như không. Theo đài
CNN, một quân nhân Mỹ phân tích rằng máy bay Nga chỉ lọt vào không phận Thổ Nhĩ
Kỳ trong vòng 30 giây.
Ðiều
đáng chú ý là địa điểm của cuộc chạm súng trên không này. Ðó là vùng núi non nằm
giữa hai nước Thổ Nhĩ Kỳ và Syria, thường gọi là “Núi Người Thổ,” (Turkmen
Mountain) vì dân cư đều là người gốc Thổ (Turk), sắc dân chính ở quốc gia Thổ
Nhĩ Kỳ. Trong cuộc nội chiến “năm phe bẩy phái” ở Syria, Thổ Nhĩ Kỳ cùng với Á
Rập Saudi, Qatar, Mỹ ủng hộ nhiều đoàn quân nổi dậy chống chính quyền Assad. Họ
cũng chống cả lực lượng IS cùng các nhóm hậu thân của phong trào al-Qaeda, cả
hai đều đang chống Assad và cũng đánh lẫn nhau.
Lực lượng
nổi dậy chống Assad trong vùng núi này là những người Syria gốc Thổ, mang danh
nghĩa “Binh Ðoàn Số 10” trong tập hợp “Quân Ðội Syria Tự Do.” Trước khi xẩy ra
vụ máy bay Nga bị hạ, quân chính phủ Assad và không lực Nga đã tấn công các đám
quân nổi dậy trong vùng mặc dù không hề có quân IS hoạt động tại đó. Ðã có
1,700 thường dân chạy tị nạn khỏi vùng núi non này trong ba ngày giao tranh. Họ
đều là người gốc Thổ. Tuần trước, chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ đã gọi đại sứ Nga ở
Ankara tới để phản đối máy bay Nga bỏ bom các làng người gốc Thổ, đồng thời yêu
cầu Hội Ðồng Bảo An Liên Hiệp Quốc can thiệp. Ông Putin chắc chắn sẽ dùng quyền
phủ quyết không cho Liên Hiệp Quốc dính vào, để máy bay Nga tiếp tục giết các
thường dân vô tội không chịu thần phục Assad. Một tổ chức trung lập sưu tập tài
liệu (VDC) ở Syria cho biết trong 45 ngày đầu tiên có mặt ở Syria, máy bay Nga
đã giết 526 thường dân, trong đó có 137 trẻ em và 71 phụ nữ.
Kể từ
khi ông Putin cho quân sang Syria để bảo vệ chính quyền Assad, máy bay Nga đã
nhân cơ hội đi bỏ bom các đám quân nổi dậy khác do Mỹ, Thổ Nhĩ Kỳ, Qatar và Á Rập
Saudi hỗ trợ. Putin nghĩ rằng như vậy là khôn: Mượn cớ đánh IS để tiêu diệt bớt
các lực lượng nổi dậy khác, giúp cho Assad có thế lực mạnh hơn khi ngồi vào bàn
thảo luận lập một chính phủ liên hiệp để cùng đánh IS. Các nước Mỹ, Thổ Nhĩ Kỳ
đã lên tiếng tố cáo rằng máy bay Nga không đánh quân IS nhiều bằng đánh các
nhóm quân chống Assad khác. Ông Putin bỏ qua những lời chỉ trích đó, không trả
lời; ông gọi chung tất cả các lực lượng chống Assad là “quân khủng bố,” giống
như quân IS. Nhưng Thổ Nhĩ Kỳ đã “lật tẩy” Putin bằng hành động. Khi máy bay
Nga bị bắn hạ tại vùng “Núi Người Thổ” thì ông Putin không thể làm ngơ được nữa.
Ông đã nhận được một bài học: Không thể giết người rồi cãi “bài bây” mãi được.
Một điều
đáng chú ý khác là các đài truyền hình Thổ Nhĩ Kỳ đã chiếu hình ảnh chiếc máy
bay Nga bốc cháy và cảnh hai phi công Nga nhảy dù bị bắn trong khi còn trên
không. Ai đã sẵn sàng tại chỗ để quay phim các cảnh tượng đó? Chính “Binh Ðoàn
Số 10” đã cung cấp video cho hãng thông tấn Reuters và các đài ti vi. Trong đoạn
phim có người nói “đừng bắn, bắt sống lấy hắn” bằng tiếng Thổ. Binh Ðoàn Số 10
đang đề nghị đổi xác phi công Nga thiệt mạng lấy các binh sĩ của họ đang bị
chính quyền Assad bắt giữ.
Ngay
sau khi bắn hạ máy bay Nga, chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ đã yêu cầu khối NATO họp khẩn
cấp để họ trình bày vụ đụng độ. Thổ Nhĩ Kỳ là một thành viên khối NATO, Minh Ước
Bắc Ðại Tây Dương, được lập ra từ thời Chiến Tranh Lạnh. Vào đầu Tháng Mười, Thổ
Nhĩ Kỳ đã yêu cầu khối NATO họp khẩn cấp sau khi máy bay Nga nhiều lần xâm phạm
không phận; sau đó khối NATO đã lên tiếng lên án và cảnh cáo Nga. Lần này, Thổ
Nhĩ Kỳ đã hành động trước khi báo tin cho các đồng minh. Theo Ðiều Số Năm trong
minh ước, nếu một trong 28 nước thành viên bị tấn công thì các nước kia cũng
coi như mình bị tấn công. Kể từ khi thành lập, chỉ có một lần duy nhất Ðiều Số
Năm được viện dẫn là sau khi quân khủng bố tấn công hai tòa nhà ở New York,
ngày 11 tháng 9 năm 2001.
Trong lời
phản đối chính phủ Thổ, ông Vladimir Putin đã trách rằng họ nói chuyện với khối
NATO trước, thay vì đem chuyện đụng độ này bàn ngay với chính phủ Nga! Ðây là lần
đầu tiên kể từ thập niên 1950 máy bay của một nước trong khối NATO bắn hạ một
máy bay của Liên Xô hay của Nga. Trong thời Chiến Tranh Lạnh, Thổ Nhĩ Kỳ là một
tiền đồn của thế giới tự do đương đầu với khối Liên Xô, đã cho Mỹ đặt căn cứ hỏa
tiễn. Nhưng trong các thế kỷ trước, đế quốc của các Nga Hoàng đã nhiều lần
tranh chấp với đế quốc Ottoman của Thổ Nhĩ Kỳ trên nhiều mặt trận, từ Châu Âu
qua Châu Á, vì Thổ Nhĩ Kỳ kiểm soát con đường thủy nối Hắc Hải với Ðịa Trung Hải,
coi như chặn giữa yết hầu của đế quốc Nga.
Mặc những
lời phản đối của Putin, Tổng Thống Tayyip Erdogan nói giản dị rằng máy bay Thổ
phải bắn vì máy bay kia nghe cảnh cáo mà không trả lời. Ông giải thích: “Ở chỗ
đó không có quân IS mà chỉ có người Thổ!” Chúng ta biết rằng dân chúng và chính
quyền Thổ Nhĩ Kỳ luôn luôn bênh vực những sắc dân cùng chủng tộc, từ các nước ở
miền Trung Á cho tới ở Trung Quốc. Dân chúng Istanbul đã từng tấn công các du
khách Trung Hoa khi chính quyền Trung Cộng đàn áp dân Uyghur ở Tân Cương.
Thủ Tướng
Ahmet Davutoglu tuyên bố rằng Thổ Nhĩ Kỳ không ngần ngại làm bất cứ biện pháp
nào để bảo vệ lãnh thổ, ông gọi đó là một “bổn phận quốc gia.” Ðại sứ Thổ Nhĩ Kỳ
ở Washington nói rõ hơn, “Hãy hiểu như thế này: Thổ Nhĩ Kỳ là một quốc gia mà mọi
người phải lắng nghe những lời cảnh cáo của quốc gia đó một cách nghiêm chỉnh!
Ðừng ai tính thử thách đức kiên nhẫn của Thổ Nhĩ Kỳ!” Người Việt Nam nghe những
lời lẽ này chắc cũng ước mong chính quyền Cộng Sản nước ta dám nói được những lời
đanh thép như thế!
Mặc dù
la lối ồn ào, ông Putin chắc sẽ đấu dịu. Các cơ quan truyền thông ở Nga không
nhắc gì tới Thổ Nhĩ Kỳ mà khi tường thuật vụ máy bay rớt chỉ quy tội cho các
quân nổi dậy ở Syria. Ông Putin không muốn dân Nga biết cuộc phiêu lưu của ông ở
Syria gây ra những hậu quả tai hại như thế nào. Viên phi công Nga và một thủy
quân lục chiến đi giải cứu bị chết là hai quân nhân Nga đầu tiên được công nhận
thiệt mạng ở Syria. Sau vụ chiếc máy bay dân sự Nga rớt ở Sinai chính phủ Nga
khăng khăng nói đó chỉ là tai nạn, không muốn dân Nga nhìn thấy hậu quả của
hành động của ông Putin ở Syra. Họ chỉ công nhận máy bay bị đặt bom sau vụ khủng
bố tàn khốc ở Paris.
Tổng Thống
Pháp Francois Hollande đã tới Tòa Bạch Ốc để thúc giục chính phủ Mỹ tích cực
hơn trong việc đánh quân IS. Ông Hollande đang dẫn đầu trong chủ trương đánh mạnh
hơn, nhưng Tổng Thống Mỹ Obama nói rằng Mỹ đã đóng góp vừa đủ phần mình vào chiến
dịch này, và kêu gọi phải tìm một giải pháp chính trị. Pháp, Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ đều
đòi phải loại bỏ ông Assad trong khi Nga muốn giữ quân cờ này trong một chính
phủ liên hiệp với thời hạn hai năm.
Cuộc
chiến ở Syria kéo dài thì chỉ bất lợi cho ông Putin; trong khi Mỹ chỉ cần tiếp
tục oanh tạc quân IS và ngồi chờ một cuộc đàm phán để thành lập một chính quyền
lâm thời. Ðiều bất lợi nhất cho nước Nga là cuộc chiến càng kéo dài thì dân các
nước Hồi Giáo theo phái Sun Ni càng nhìn Nga như một nước thù địch. Nga liên kết
với Iran, một quốc gia đa số theo phái Shi A, đối nghịch với Sun Ni. Không lực
Nga tấn công quân IS nhưng cũng chủ tâm giết hại các dân quân nổi lên chống
chính quyền Assad, một người thuộc phái Shi A; và máy bay Nga giết rất nhiều
thường dân Syria theo phái Sun Ni, kể cả những người thiểu số gốc Thổ. Lâu nay
chính phủ Nga vẫn phải đối phó với các tín đồ Sun Ni trong các nước thuộc Liên
Bang Nga. Trong số các người ngoại quốc sang Syria tòng quân cho IS, đông đảo
nhất đến từ hai nước Pháp và Nga. Cuộc chiến kéo dài thì dân theo phái Sun Ni
càng căm thù nước Nga.
Trong bản
thông cáo của cánh quân IS ở Sinai về vụ đặt bom chiếc máy bay Nga, họ tự nhận
đã “giết 240 tên quân thập tự;” nhắc lại hình ảnh các đoàn thập tự quân từ Châu
Âu qua đánh quân Hồi Giáo vào thế kỷ 11 đến 13. Quân IS đã cố ý gán ghép nhầm,
vì dân Nga theo Chính Thống Giáo, không hề có mặt trong các đoàn thập tự chinh
xưa kia. Nhưng chủ ý của họ là kêu gọi các đồng đạo Sun Ni chống Nga, trong đó
có dân các nước Hồi Giáo trong Liên Bang Nga. Trong cuốn video quay cảnh máy
bay Nga bị hạ vừa qua, có tiếng người nói: “Binh Ðoàn Số 10 đã bắt được một phi
công Nga!” Kèm theo, họ còn hô một khẩu hiệu quen thuộc của người Hồi Giáo:
“Thượng Ðế Vĩ Ðại!” Cuộc phiêu lưu của ông Putin ở Syria sẽ đưa tới một hậu quả
là nước Nga sẽ bị dân Hồi Giáo Sun Ni coi là kẻ thù truyền kiếp. Họ sẽ hỗ trợ
dân Hồi Giáo trong Liên Bang Nga chống chính quyền Nga.
Trong
khi chờ đợi chắc ông Putin không dám làm to chuyện vụ máy bay F-16 của Thổ Nhĩ
Kỳ bắn rớt chiếc Sukhoi Su-24. Trước khi xảy ra vụ này, Ngoại Trưởng Nga Sergei
Lavrov đã có kế hoạch qua thăm Thổ Nhĩ Kỳ vào ngày hôm nay Thứ Tư, 25 tháng 11.
Tổng Thống Thổ Erdogan cũng dự tính sẽ qua Nga gặp Putin trong tháng 12. Trong
tuần này, Tổng Thống Pháp Hollande cũng qua Nga gặp ông Putin. Erdogan và
Hollande sẽ bàn với Putin chuyện đánh quân IS, và họ sẽ yêu cầu Nga đánh quân
IS thật chứ không nên đi giết các lực lượng khác chống chính quyền Assad nữa.
Ông Putin đã nhận được một bài học thấm thía.
No comments:
Post a Comment