21.11.2015
Người dân Việt Nam và Philippines thời gian
qua đã thể hiện tình đoàn kết trong khi hai nước cùng bị Trung Quốc 'ức hiếp'
trên biển Đông.
Ngày
17/11/2015, Việt Nam đã chính thức “nâng tầm đối tác chiến lược với
Philippines” sau một thời gian khá dài nửa kín nửa hở trong chiến thuật “mắt
trước mắt sau” với Trung Quốc.
Thỏa
thuận đối tác chiến lược trên được ký kết bên lề hội nghị Thượng đỉnh Hợp tác
Kinh tế châu Á Thái Bình Dương (APEC) ở Manila, tức chỉ vài tuần sau chuyến
công du của Tập Cận Bình đến Hà Nội khiến dấy lên dư luận “chỉ mời Dũng không mời
Trọng”.
Một
năm câm nín
Hãy nhớ
lại, vào giữa năm 2014 khi nổ ra vụ giàn khoan Hải Dương 981 lao vào Biển Đông
như một hành động khủng bố và quan hệ Việt - Trung chìm sâu nhất trong nhiều thập
niên, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng có một chuyến đi được giới quan sát xem là “đặc
biệt” tới Manila. Trước sự hiện diện của Tổng thống Benigno Aquino, ông Dũng
tuyên bố rằng tình hình ở biển Đông là “đặc biệt nguy hiểm”.
Nhưng
vào thời điểm đó, không phải Việt Nam mà chính Philippines đã gợi ý về “đối tác
chiến lược” - có thể hiểu như một liên minh quân sự đối phó với dã tâm lộ rõ của
con sói Trung Quốc.
Song Thủ
tướng Dũng đã im lặng.
Sau khi
trở về Việt Nam và trong lúc mối tình Việt - Trung vẫn ồn ào gấu ó, nhiều người
chờ đợi ông Dũng “giương cao ngọn cờ thoát Trung” theo cách “nắm chắc ngọn cờ
dân chủ” mà ông đã “bùng nổ” trong thông điệp thủ tướng đầu năm 2014. Nhưng sau
cụm ẩn ngữ về “hữu nghị viển vông”, Thủ tướng Dũng không chịu hé miệng thêm.
Trong
khi đó, Bộ Chính trị Việt Nam - nghe nói đã họp nhiều “cuộc” về Biển Đông và về
ý định liên kết với người Philippines - vẫn chần chừ. Thậm chí kỳ họp giữa năm
2014 của Quốc hội Việt Nam đã khiến hàng chục ngàn người biểu tình phản đối
Trung Quốc ở Sài Gòn và Hà Nội phải phẫn nộ: ở mức độ tối thiểu cần có một bản
nghị quyết về Biển Đông, Quốc hội Việt Nam vẫn tuyệt đối câm nín.
Tình trạng
cay đắng đến trơ mắt của nhà nước Việt Nam khi đó là dù họ đã thủ sẵn trong túi
chẵn một chục đối tác chiến lược, kể cả “đối tác chiến lược toàn diện Trung Quốc”
và “người bạn Nga truyền thống”, nhưng không một bàn tay nào chìa ra cho Việt
Nam với tư cách đồng minh.
Nhưng
hiện thực ngược ngạo là không phải “láng giềng gần” mà chính những “bà con xa”
như người Mỹ và những quốc gia đồng minh quân sự với Mỹ như Nhật Bản và
Philippines lại trở thành giá đỡ cho tinh thần suy sụp của giới lãnh đạo Việt
Nam. Vào tháng 7/2014, khi Ủy viên Bộ Chính trị Việt Nam Phạm Quang Nghị bất chợt
lấp ló ở Washington như một kiểu diện kiến giới chính khách Mỹ và cũng bắt đầu ấp
úng thổ lộ “tăng cường mối quan hệ giữa hai đảng và hai nước”, Quốc hội Hoa Kỳ
lần đầu tiên tung ra một nghị quyết mạnh mẽ về Biển Đông như một đòn dằn mặt
tham vọng Trung Quốc.
‘Bắt
Trung Quốc’
Tính đến
nay, sau hơn một năm kể từ giữa năm 2014, người Philippines bắt đầu đạt được tiến
bộ khả quan tại Liên hiệp quốc trong vụ kiện đường lưỡi bò của Trung Quốc.
Bản
lĩnh vượt mặt Việt Nam ấy không phải mang tính đột biến mà được tích dồn qua thời
gian. Vào tháng Tám năm ngoái, với quyết định “bắt Trung Quốc”, Manila đã có một
hành động pháp lý vượt hơn hẳn cao vọng “kiện Trung Quốc” của giới đảng, nhà nước
và chính phủ Hà Nội.
Ngày
5/08/2014, 12 ngư dân Trung Quốc bị tuyên phạt nhiều năm tù vì đánh bắt hải sản
trái phép trong vùng biển thuộc chủ quyền của Philippines. Đây là khu vực được
tổ chức văn hóa Liên hiệp quốc là UNESCO xếp hạng di sản thế giới.
Vịnh Hạ
Long của Việt Nam chắc chắn còn hơn cả di sản văn hóa thế giới, nếu so với bãi
san hô Tubbataha nằm ở phía Tây quần đảo Philippines, địa chỉ mà 12 ngư dân
Trung Quốc nói trên bị bắt hồi tháng 4/2013. Thế nhưng Quảng Ninh lại luôn là một
trong những vùng mà tàu cá Trung Quốc xâm nhập nhiều nhất. Thậm chí vào đầu tháng
6/2014 và trùng với hình ảnh giàn khoan HD 981 lừng lững ngự trị ngay trước mũi
Bộ Chính trị Hà Nội, một tàu cá của ngư dân Quảng Ninh đã bị “tàu lạ” đâm chìm,
khiến 3 ngư dân Việt bị thương nặng.
Song điều
đáng phẫn nộ là những người viết báo nhà nước và độc giả cả hai lề vẫn phải thưởng
thức món ăn từ ngữ “tàu lạ” mà không thoát nổi cơn nghẹn họng. Không có bất cứ
động tác truy xét nào mà từ đó tìm ra được dung nhan kẻ gây hấn, các cơ quan hữu
quan Việt Nam đã quỳ mọp trong nỗi xấu hổ và tự ti vô cùng tận trước thế đứng
thẳng người của đất nước Philippines.
Hoàn
toàn trái ngược vào thời gian đó, sự thể dồn lên vai Nhà nước Việt Nam tất cả
những gì tối thiểu thuộc về danh thể. Danh thể tối thiểu ấy càng bị thách thức
từ ngày 1/8/2014, khi Trung Quốc đã phát lệnh cho hàng chục ngàn tàu cá đóng vỏ
sắt và trang bị hiện đại tràn vào Biển Đông - một động tác “thọc tay vào túi quần”
người Việt Nam.
Thế
nhưng sau khi giàn khoan HD 981 rút khỏi Biển Đông, không khí “kiện Trung Quốc
ra tòa án quốc tế” đã dần lịm tăm. Còn cho tới nay, những tin tức về ngư dân Việt
Nam phá sản lan truyền khắp nơi. Không một vũ khí trong tay và còn chưa được
vay vốn lãi suất thấp để đóng tàu vỏ sắt như lời hươu vượn của giới quan chức
cao cấp lẫn các đại gia ngân hàng “ngồi mát ăn bát vàng”, nhiều gia đình ngư
dân Việt đang phải bó gối nhìn tôm cá lũ lượt chui vào lưới tàu Trung Quốc.
Đến lúc
này, người ta lại phải tự hỏi: Quân chủng Hải quân của Bộ trưởng Quốc phòng
Phùng Quang Thanh đã đầy “dũng khí bám bờ” như thế nào, trong lúc đồng bào ngư
dân của họ vẫn phải kiên trì bám biển…
Quỳ
hay đứng?
Khác hẳn
thế dám đứng dậy của người Philippines, một năm sau vụ giàn khoan HD 981, Việt
Nam đã lỡ mất cơ hội và gần như vẫn nằm nguyên trong mớ lục đục tủi hổ.
Không
khí duy nhất có vẻ triển vọng hơn là xu hướng “giãn Trung” đang dần xuất hiện
trong Bộ Chính trị đảng. Thậm chí sau chuyến đi của Tổng bí thư đảng Nguyễn Phú
Trọng đến Washington vào tháng 7/2015, nghe nói một quan chức cao cấp của Việt
Nam còn dám nói ngoài hành lang “đi với Trung Quốc là tự sát”.
Cần nhắc
lại, chỉ một ngày sau khi rời Việt Nam, Tập đã tung hê “Hoàng Sa, Trường Sa là
của Trung Quốc”. Khó có thể hiểu khác hơn, động tác này giống như một cái tát đối
với Quốc hội Việt Nam, địa chỉ đã mời Tập Cận Bình đến diễn thuyết nhưng bị giới
trí thức Việt coi là hình ảnh “rước giặc vào nhà”.
Còn hơn
cái tát, hành động của giới công an đàn áp dữ dội cuộc biểu tình ôn hòa của người
dân phản đối Tập Cận Bình ở Thành phố Hồ Chí Minh vào đầu tháng 11/2015 càng rõ
như ban ngày về những kẻ “cõng rắn cắn gà nhà”.
Diễn
đàn APEC năm nay được tổ chức tại Manila vào nửa cuối tháng 11. Lần này, không
phải Thủ tướng Dũng, mà là Chủ tịch nước Trương Tấn Sang tham dự.
Muộn
còn hơn không bao giờ. Nếu không thể dứt khoát được quan điểm và hành động mau
chóng xa rời Trung Quốc, giới lãnh đạo Việt Nam sẽ phải chứng kiến một cái chết
chắc chắn của dân tộc và của chính họ trong tương lai rất gần.
Sau cái
tát của Tập Cận Bình trong khán phòng Quốc hội Việt Nam, rất nhiều người đang
chờ đợi xem thế đứng của ông Sang sẽ biểu hiện như thế nào sau “đối tác chiến
lược” với Philippines.
-----------------------------------------
* Blog của nhà báo độc lập Phạm Chí Dũng là
blog cá nhân. Các bài viết trên blog được đăng tải với sự đồng ý của Ðài VOA
nhưng không phản ánh quan điểm hay lập trường của Chính phủ Hoa Kỳ.
No comments:
Post a Comment