SÁCH & ĐỒ CHƠI, HAI MÓN QUÀ NOEL CHO TRẺ NHỎ (Thanh Hà - RFI)

Sách và đồ chơi, hai món quà Noel cho trẻ nhỏ

Thanh Hà – RFI

Thứ ba 25 Tháng Mười Hai 2012

http://www.viet.rfi.fr/van-hoa/20121225-sach-va-do-choi-hai-mon-qua-truyen-thong-noel-cho-tre-nho

Tính rung bình, năm nay người Pháp dành ngân sách 350 euro để mua quà tặng người thân, nhân dịp lễ Giáng sinh. Noel trước hết là một dịp hiếm có trong năm, con trẻ nhận được rất nhiều quà tặng. Trong số đó, đồ chơi và sách là hai món quà không thể thiếu dưới gốc cây thông.

Hàng năm công ty tư vấn Deloitte của Mỹ vẫn công bố nghiên cứu về thói quen của người tiêu dùng vào dịp Giáng sinh. Trong bối cảnh kinh tế ảm đạm năm nay, người Pháp vẫn có gắng tạo nên không khí ngày lễ hội. Bàn tiệc đêm Noel là một truyền thống bất di bất dịch và dù khó khăn thế nào không ai muốn phụ lòng người thân, nhất là đàn trẻ nhỏ cả một năm chờ mở quà Giáng sinh.

Theo Deloitte, năm nay 63 % dân Pháp nhìn thẳng vào thực tế, ý thức là kinh tế nước nhà đang suy thoái. Nhưng điều đó không cấm cản 58 % người được hỏi cho rằng, hơn bao giờ hết họ phải vượt qua những khó khăn hàng ngày để đem lại một chút phép màu của mùa Noel, để quên đi tác động khủng hoảng kinh tế trong chốc lát. Chính vì thế ngân sách dành để mua quà Noel năm nay của các hộ gia đình Pháp có tăng đôi chút. Thế nhưng phần lớn chọn những món quà hữu ích và 90 % người tiêu dùng lợi dụng các chiến dịch khuyến mãi, hạ giá hay nternet để mua quà Noel.

Trung bình thì một hộ gia đình ở Pháp dành khoảng trên 30 % các khoản chi tiêu cuối năm để sắm quà. Trong Liên Hiệp Châu Âu, người Pháp là một trong 5 dân tộc hào phóng nhất khi mua quà Giáng sinh, cùng với người Đức, người Séc, Solvaquia và Ai Len.

Còn theo cuộc thăm dò được thực hiện hôm đầu tháng do hãng CSA thực hiện, tùy theo khả năng nhưng năm nay các gia đình pháp dành từ 260 đến gần 500 euro để mua quà Giáng sinh. 46 % những món quà tặng vào dịp Noel 2012 là những sản phẩm như quần áo, khăng quàng cổ, mũ len, … 40 % những người được tham khảo ý kiến có ý định tặng người thân những món quà như sách vở, đĩa hát, đĩa DVD phim ảnh, hay vé đi xem hát …

Một điều thú vị khác chính trong hoàn cảnh khó khăn, nhiều người đã có những ý tưởng sáng tạo để có được những món quà vừa độc đáo, vừa không quá tốn kém. Dẫn đầu bảng là những món quà do tự tay mình chế tạo.

Nhìn đến những món quà dành cho đối tượng tí hon, thì 36 % những người được hỏi cho biết sẽ mua đồ chơi hay sách cho con em trong mùa Giáng sinh 2012.

Theo thăm dò của nhà phân phố đồ chơi cho trẻ em La Grande Récrée thì những nhãn hiệu đã trở nên quá quen thuộc với nhiều thế hệ như Lego, Playmobil hay những con búp bê Barbie luôn là những món quà mà đứa trẻ nào cũng mơ được ông Già Noel đem lại cho. Vẫn theo nhà phân phối La Grande Récrée , trung bình một đứa bé ở Pháp nhận được 8 hay 9 gói quà khác nhau cho mỗi mùa Noel.

Cũng vì không muốn để con cái thất vọng mà các bậc phụ huynh ở Pháp cố tằn tiện ở những khoản chi tiêu khác và dành ra đến 116 euro để mua quà cho trẻ nhỏ. Như vậy so với mùa Giáng sinh năm ngoái, ngân sách dành để mua quà cho con trẻ năm nay của người Pháp tăng thêm 16 %.

Theo viện nghiên cứu CSA ở đây còn có thêm một yếu tố tâm lý : đó là phần lớn các bậc cha mẹ thường hay tặng cho con cái những món quà mà chính họ đã hằng mơ ước ngày còn bé.

Vậy câu hỏi đặt ra là trẻ nhỏ ở Pháp được tặng những món quà gì ? Bên cạnh những món quà truyền thống, như búp bê, xe hơi bằng nhựa, hay những chú lính chì, chúng ngày càng mơ được ông Già Noel tặng cho những món đồ chơi điện tử, hay máy nghe nhạc Mp3, máy vi tính bảng , điện thoại smartphone… Nhưng một điều thú vị là các nhà cung cấp trên đất Pháp nhận thấy rằng, từ một vài năm trở lại đây, bên cạnh những sản phẩm điện tử hiện đại, các món quà cổ điển ngày càng thu hút chú ý của nhiều bậc phụ huynh.

Đồ chơi gỗ của vùng núi Jura

Những món đồ chơi bằng gỗ, sản xuất theo kiểu thủ công của vùng núi Jura đặc biệt được ưu ái. Trả lời đài RFI, Stéphane Gateau, chủ nhân một cửa hàng bán đồ chơi bằng gỗ ở Saint Aubin, vùng Jura, miền đông nước Pháp cho biết :

« Đúng là vào mùa Giáng sinh, doanh thu của chúng tôi tăng hơn so với bình thường. Tôi có nhiều đơn đặt hàng hơn. Chúng tôi sản xuất các sản phẩm mang tính truyền thống, để cung cấp cho Ông già Noel ! Đồ chơi làm bằng gỗ gần đây được quan tâm trở lại. Tôi chủ yếu sản xuất puzzle, tức là những miếng gỗ ghép hình, hay những chiếc hộp gỗ, cứ hộp nhỏ lồng trong hộp to …
Tôi thấy gần đây người tiêu dùng thích mặt hàng này lắm. Có lẽ mọi người quan tâm nhiều hơn đến chất lượng, đến tính an toàn của các món đồ chơi. Vì vậy họ chuộng đồ chơi sản xuất theo kiểu thủ công. Họ muốn biết món đồ chơi đó được tạo ra như thế nào, ai là người làm ra những sản phẩm đó …
Đương nhiên khó khăn kinh tế chung, cũng có ảnh hưởng đến hoạt động của hãng tôi nhưng thật sự là đồ chơi bằng gỗ sản xuất từ vùng núi Jura được ưu ái nhiều hơn trước ».

Jura nơi được mệnh danh là kinh đô của ngành sản xuất đồ chơi. Trước hết vùng núi Jura miền đông nước Pháp cách không xa biên giới Thụy Sĩ nổi tiếng với những món đồ chơi làm bằng gỗ nhưng với năm tháng thì đồ chơi nhựa của vùng này cũng đã tạo cho mình một chỗ đứng riêng biệt.

Khó có thể tin rằng, Moirans en Montagne một thị trấn nhỏ bé với chưa đầy 2500 dân cư nhưng lại được mệnh danh là « thủ đô của thế giới đồ chơi » : ngay từ đầu thế kỷ thứ 20, Moirans en Montagne đã được biết đến nhờ vào những nhãn hiệu như Dalloz, Grandmottet, Lorge hay Villet …

Từ thời Trung cổ, những xưởng tiện gỗ đầu tiên ra đời tại vùng Saint Claude. Thoạt đầu là để chế tạo ra những vật dụng phục vụ cho tu viện gần đấy nhưng rồi nông dân trong vùng phát huy ra những món đồ chơi để mua vui cho trẻ nhỏ, cho những gia đình đến Saint Claude hành hương và thế là hàng loạt những con vụ bằng gỗ, những chiếc còi, những chú lính hay con ngựa gỗ bắt đầu trở thành những người bạn đồng hành của đám trẻ thơ.

Với năm tháng dù ngành sản xuất đồ chơi cho trẻ em đã được công nghiệp hóa và sản xuất đại trà, nhưng những nghệ nhân gắn bó với nghề thì vẫn kiên trì sản xuất từng món đồ chơi với kỹ thuật có từ ngàn xưa. Hiện nay ở Moirans vẫn còn có khoảng 20 nghệ nhân sản xuất đồ chơi theo kiểu thủ công, như là trường hợp của St »phane Gateau.

Ngành sản xuất đồ chơi cho trẻ em hoạt động theo thời vụ. 15 % doanh thu được thưc hiện vào mùa hè, 75 % vào dịp Giáng sinh. Để đứng vững trong thế giới đồ chơi đã bị toàn cầu hóa và bị hàng rẻ của Trung Qu ốc cạnh tranh, những sản phẩn của vùng núi Jura đã phải vượt qua nhiều thử thách, nhờ sức sáng tạo cao và chữ tín với khách hàng.

Trong bảng xếp hạng những món đồ chơi được ưa chuộng nhất trong năm nay, đồ chơi ra lò từ các xưởng gỗ của vùng Jura đứng hạng thứ nhì, chỉ sau có những sản phẩm tin học và điện tử tối tân như iPad, Playstation … mà thôi.

Sách cho mùa Giáng sinh

Vào lúc sách điện tử ebook bắt đầu trở nên thông dụng đặc biệt là đối với người lớn, thế nhưng hơn bao giờ hết các bậc phu huynh cũng vẫn chỉ tin tưởng vào những cuốn sách in, với khổ nhỏ, có bìa trang trí đẹp và bắt mắt. Giáng sinh được coi là thời vụ quan trọng nhất trong năm của các nhà xuất bản, đặc biệt là đối với khu vực phụ trách về sách thiếu nhi. Trả lời ban việt ngữ RFI bà Marion Jablonski, giám đốc điều hành nhà xuất bản Albin Michel Jeunesse trông coi về các hoạt động in ấn dành cho thiếu nhi cho biết đã chuẩn bị cho mùa Giáng sinh năm nay như thế nào :

« Mùa Noel luôn có vị trí hết sức quan trọng đối với nhà xuất bản, đặc biệt là khu phụ trách về sách thiếu nhi. Thực ra chúng tôi chuẩn bị cho mùa Noel từ đầu mùa thu. Từ nhiều tuần qua, các bậc phụ huynh đã bắt đầu mua sắm quà tặng cho trẻ nhỏ và trong số những món quà, thì bao giờ sách, báo cũng rất được quan tâm.
Trong dịp này nhà xuất bản cho ra đời một loạt các loại sách có ghép hình nổi ở bên trong –gọi là pop-up thí dụ như loạt sách rất nổi tiếng của tác giả người Mỹ David A. Carter. Một sản phẩm khác đặc biệt liên quan đến Giáng sinh là cuốn sách kèm theo với một đĩa CD mang tên Swinging Christmas. Đây là kết quả của sự hợp tác giữa họa sĩ Benjamin Lacombe với nữ danh ca Olivia Ruiz. Swinging Christmas kể lại câu chuyện của Robin, một cậu bé rất sợ phải đọc sách. Một ngày kia Robin gặp được ông già Bernard chỉ quanh quẩn sống với những kỷ niệm cũ xưa. Trên một nền nhạc jazz nhẹ nhàng Lacombe và Ruiz đưa độc giả vào một cuộc phiêu lưu đầy thi vị ».

Để theo sát thị hiếu của các độc giả tí hon, Albin Michel Jeunesse đã đa dạng hóa các sản phẩm của mình :

« Nhà xuất bản Albin Michel Jeunesse luôn rất chú trọng đến các loại sách dành cho thiếu nhi. Chúng tối chủ trương đa dạng hóa các sản phẩm dành cho thành phần độc giả này chừng nào, hay chừng nấy. Thí dụ như là chúng tôi có những cuốn sách vừa kết hợp với các đĩa CD. Albin Michel nhắm tới tính tò mò của các độc giả tí hon qua thính giác, thị giác. Gam sản phẩm của chúng tôi ngày càng phong phú ».

Trong số những tác phẩm dành để nói về ngày Noel do nhà xuất bản Albin Michel ấn hành, tuyển tập chuyện kể Brazil về Noel rất đáng được chọn làm quà giáng sinh năm nay. Nhiều nhiều nhà văn đương đại nổi tiếng của Brazil như Paulo Coelho, hay Carlos Drummond de Andrade đưa độc giả đến với một khung trời xa lạ, nơi một tên ăn trộm cải trang thành ông già Noel áo đỏ, hay đến với những lời cầu nguyện lạ kỳ của một cậu bé quỳ bên chân Đức Chúa Trời.

Một tác phẩm khác cũng xứng đáng không kém để được chọn là quà Noel cho những bạn đọc trẻ là cuốn « Câu chuyện mùa Noel » của nhà văn pháp Bernard Clavel : đó đơn giản là 10 câu chuyện về tình người, về tấm lòng cao thượng vươn lên từ những cánh đồng tuyết. Clavel từng làm rung động hơn một thế hệ độc giả với những phép màu kỳ diệu của đêm Thánh. Và giám đốc điều hành chi nhánh Albin Michel Jeunesse không quên tâm sự về cuốn sách bà ưng ý nhất năm nay :

« Trong số những tác phẩm mới của mùa Giáng sinh năm nay, tôi thấy ý nghĩa nhất là một cuốn sách mà cả gia đình cùng có thể chia sẻ được chung với nhau. Đó là cuốn ‘Atlas de la France Gourmande ’. Cuốn sách này đưa độc giả đến với hơn 230 món ăn đặc sản của khắp các miền đất nước. Mỗi vùng, mỗi miền trên đất Pháp đều rất phong phú trên phương diện ẩm thực, hay trong nghệ thuật ăn uống. Tôi thấy đây là cơ hội tốt để chúng ta mở ra cho con cái mình những chân trời mới, cả từ mặt ẩm thực, văn hóa đến địa lý. Từ cuốn sách này, chúng ta sẽ dễ trao đổi với con cái về những nét giàu đẹp của nước Pháp ».

Một nhà xuất bản lớn khác của Pháp là Bayard có riêng cả một chi nhánh chỉ để dành riêng phục vụ cho các độc giả mầm non. Bayard Juenesse tập trung vào những sản phẩm vừa mới lạ, vừa có sức hấp dẫn cao với cả một lớp tuổi từ 3 đến 15. Cécile Plassard, phó giám đốc đặc trách về thương mại của nhà xuất bản Bayard Jeunesse cho biết :

« Chúng tôi có những sản phẩm rất đa dạng để đáp ứng nhu cầu của lớp độc giả từ 3 cho đến 15 tuổi. Chẳng hạn như loạt chuyện với nhân vật chính là chú Gấu Nâu, L’ours Brun dành cho các độc giả tí hon. Còn tiểu thuyết nhiều tập Eragon thì dành cho lớp tuổi 14-15. Với tập 4 chúng tôi đã bán ra hơn 320 000 ấn bản.
Đương nhiên là sách nói về Giáng sinh cũng rất được ưa chuộng. Bayard Jeunesse chuẩn bị mùa Noel từ đầu tháng 9 và chúng tôi cố gắng đưa vào catalogue những ấn phẩm đa dạng nhất, để đáp ứng nhu cầu của các bậc phụ huynh và của các độc giả trẻ. Để chào đón Noel, chúng tôi có cho xuất bản những cuốn sách nói về truyền thống Giáng sinh, chẳng hạn như là về cây thông xanh, về những món quà ông già Noel đặt dưới chân cây thông … Với lứa độc giả lớn hơn một chút, thì chúng tôi phát hành hàng loạt các cuốn chuyện về Giáng sinh, như ‘Con Gái ông già Noel ’. Vào dịp này thì nhiều gia đình cũng thích chọn những cuốn sách đẹp, và giá trị để tặng co con cái, chẳng hạn như sách có đính kim tuyến trên bìa … »

Sách vở và đồ chơi là những món quà muôn thuở mà bậc phu huynh nào cũng muốn tặng cho con mình và không một gia đình nào lại không có những món quà giáng sinh ấy dưới gốc cây thông.