Gia
Minh, biên tập viên RFA, Bangkok
2012-12-10
Giáo
sư Tương Lai, một trong những người nằm trong số bị cơ quan chức năng ngăn chặn
không cho tham gia mít tinh biểu tình chống TQ tại Sài Gòn vào ngày 9 tháng 12
vừa qua, đưa ra một tuyên bố phản đối những hành động mà ông cho là chính quyền
đã trấn áp thô bạo và vi phạm quyền tự do công dân.
Gia
Minh hỏi chuyện giáo sư Tương Lai về một số vấn đề liên quan quyền con người
tại Việt Nam. Trước hết, ông cho biết căn cứ của tuyên bố phản đối những vi
phạm quyền tự do công dân mà ông đưa ra:
Trấn áp biểu tình chống ngoại xâm
Giáo
sư Tương Lai:
Hiến pháp sửa đổi mới nhất của nước Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam, trong
đó [Chương V] đã qui định là công dân có quyền tự do đi lại, tự do cư trú [Điều
68], có quyền bất khả xâm phạm về thân thể, được pháp luật bảo hộ về tính mạng,
sức khỏe, danh dự và nhân phẩm [Điều 71] ....
Đó
là những điều tối thiểu mà bất cứ nước nào tự xưng là cộng hòa cũng phải tôn
trọng. Nhưng nhằm đạt mục tiêu ngăn chặn cuộc mít-tinh nên người ta sẵn sàng
ứng xử rất thô bạo, dùng một bộ máy bạo lực để trấn áp những người có ý định
biểu tỏ ý chí yêu nước, chống giặc ngoại xâm, lên án hành động gây hấn của Nhà
cầm quyền Bắc Kinh.
Vì
sao ngăn chặn lòng yêu nước? Tôi nghĩ thế này: chắc về sâu xa không phải ngăn
chặn chúng tôi chống Trung Quốc đâu ( nếu mà như vậy thì tệ hại quá, như thế
thì thành ra tay sai của Bắc Kinh mất rồi, nhưng tôi hy vọng rằng không phải
thế); thế thì khi đàn áp người công dân, chính là họ sợ cuộc biểu tình của
người dân chống TQ đẩy tới chống chính quyền.
Nếu
vậy thì chỉ là do ‘thần hồn nát thần tính’ thôi, và nguyên cớ của việc trấn áp
là ở chỗ đó.
Gia
Minh:
Khi nói đến quyền tự do có quyền phát biểu ý kiến. Hiện nay qua những phương
tiện Internet và blog cá nhân, nhiều người đã bày tỏ ý kiến, chính kiến riêng
của họ. Tại Việt Nam có nhiều người bị cho là chống Nhà Nước theo điều 88 Bộ
Luật Hình sự, thậm chí vào điều 79 ‘âm mưu lật đổ’… dù rằng những người đó cho
rằng chỉ nói lên sự thật. Giáo sư nghĩ sao về tình hình đó và giải thích từ
phía chính quyền?
Giáo
sư Tương Lai:
Chỗ này phải rạch ròi hai điều. Điều 88 Bộ Luật Hình sự thì bất kỳ nước nào
cũng có những điều qui định đó. Nếu chống phá, lật đổ thì phải bị bắt giam, bị
trừng trị. Bất cứ đất nước nào muốn giữ kỷ cương thì có điều đó thôi, không có
nơi nào không có.
Chỉ
có chuyện ghép người ta vào đúng Điều 88 Bộ Luật Hình sự đó. Vấn đề nằm ở chỗ
đó thôi. Và khi Hiến pháp qui định tự do hội họp, tự do báo chí, tự do phát
ngôn; nhưng người ta lại bẻ quẹo theo ý của họ, kiểu "chân lý thuộc về kẻ
mạnh", tức người nào nắm quyền, nắm bạo lực trong tay, nắm tòa án, nắm nhà
tù thì tự cho mình cái quyền bẻ queo cán cân công lý.
Câu
này ‘anh cho là…’, ý này ‘anh cho là…’, phát biểu này ‘anh cho là…’ không vi
phạm về luật pháp; nhưng tôi, nhân danh luật pháp, tôi nói ‘cái này vi phạm’.
Vấn đề ở chỗ ấy.
Trong
một chế độ toàn trị, không có phản biện, không có tranh luận, không có tự do
trao đổi trên báo chí, trên công luận; thì điều này tất yếu sẽ xảy ra, chẳng
riêng gì ở Việt Nam đâu. Bất cứ chế độ toàn trị nào cũng thế thôi. Người công
dân đã bị ghép vào tội đó thì khó mà cãi.
Nói
căn cứ vào Hiến Pháp thì chỉ là nói cho vui mà thôi! Bởi vì, nói ‘tự do hội
họp’ mà trên 7 người phải xin phép, thì còn tự do gì nữa.
‘Tự
do báo chí’ mà ở Việt Nam chỉ có báo chí của Nhà Nước, chỉ có một ông tổng biên
tập duy nhất từ trên chỉ đạo xuống thôi, thì làm gì có tự do báo chí. Những
chuyện đó cũng chỉ nói cho vui mà thôi.
Ai
cũng thấy. Chuyện đó sớm muộn cũng phải dẹp thôi. Bởi vì trào lưu chung, tiến
hóa của nhân loại không cho phép sự ‘lạc lõng’ đó. Nói như vào đầu thế kỷ thứ
20, các cụ ở Đông Kinh Nghĩa Thục đã than:
‘Văn
minh là thế giới nào,
Mà ta chìm đắm dưới hào dã man.’
Mà ta chìm đắm dưới hào dã man.’
Đó
là các cụ nói vào đầu thế kỷ thứ 20; nay sang thế kỷ 21 rồi mà điều này vẫn
đang còn tồn tại. Thế nhưng bây giờ mạng lưới thông tin, cuộc cách mạng Công
Nghệ Thông tin, không cho phép người ta bưng bít được đâu.
Cho
nên anh thấy đấy, một sự kiện biểu tình như thế, chỉ 15 phút sau người ta đưa
ngay lên mạng, cả nước biết, cả thế giới biết. Sao mà ngăn chặn được.
Đặc thù Việt Nam?
Gia
Minh:
Thưa giáo sư, bao giờ các vị lãnh đạo Việt Nam đi ra nước ngoài, ở nước khác
người ta đặt vấn đề về tình hình nhân quyền tại Việt Nam thì các vị đó trả lời
mỗi nước có hoàn cảnh riêng, có đặc trưng riêng nên Việt Nam có những hành xử
như thế?
Giáo
sư Tương Lai:
Trả lời đó chỉ đúng một nửa thôi. Mỗi một nước có thể chế riêng, có đặc điểm
riêng, phong tục, tập quán riêng; vì vậy không thể đem một cái chung nào đó áp
đặt vào một nước riêng.
Ví
dụ như chuyện người Hồi giáo yêu cầu phụ nữ phải có khăn che mặt; điều đó đừng
động vào. Nếu động vào là đụng đến đặc thù dân tộc và gây ra những phản ứng
thôi. Mỗi một nước có đặc thù; điều đó đúng.
Nhưng
lại tuyệt đối đúng ở một điểm là : đặc thù đó phải nằm trong những nguyên lý
mang tính phổ biến, cái riêng nằm trong cái chung. Không thể nhân danh đặc thù
mà quay lưng lại với cái phổ biến.
Những
tiêu chuẩn tối thiểu của nền văn minh mà mỗi nước đều theo đuổi nhưng lại cố
tình vứt bỏ, thì không thể nói ‘nhân danh đặc thù’ được.
Một
đất nước không có tự do báo chí, thì không thể nói nước đó là văn minh được.
Một đất nước mà ‘bịt miệng’ dân, ‘bịt miệng’ trí thức, không cho trí thức nói,
thì làm sao nước ấy được gọi là một nước ‘văn minh’ được .
Chính
vì thế mục tiêu mà toàn dân Việt Nam, trong đó có trí thức chúng tôi hướng tới
và đấu tranh thực hiện là "dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng,
văn minh".
Vậy
thì nội hàm của "Văn Minh" chính là điều tôi vừa gợi ra.
Đương
nhiên, để đạt tới mục tiêu đó còn phải đấu tranh lâu dài và quyết liệt. Tôi
muốn nhắc lại lời của cưu Tổng thống Nelson Mendela : Chúng ta chưa có tự do,
chúng ta mới có điều kiện để đấu tranh giành tự do". Việt Nam cũng đang
trong tình huống này thôi.
Gia
Minh:
Cám ơn Giáo sư Tương Lai.
------------------------------------
Xin
phép được nhắc lại, giáo sư Tương Lai hiện là Ủy viên Ủy ban Trung ương Mặt
Trận Tổ Quốc Việt Nam từ năm 1983 cho đến nay. Ông nguyên là Phó Chủ Nhiệm Hội
đồng Tư vấn về các vấn đề xã hội của Ủy ban Trung ương Mặt Trận Tổ quốc Việt
Nam; nguyên Viện trưởng Viện Xã hội học Việt Nam; nguyên thành viên Tổ Tư vấn
của cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt; nguyên thành viên Ban Nghiên cứu của Thủ tướng
Chính phủ Phan Văn Khải; nguyên thành viên của Viện Nghiên Cứu Độc Lập-IDS. Ông
đã cập kề tuổi tám mươi và hiện sống tại thành phố Hồ Chí Minh.
Theo dòng thời sự:
Copyright
© 1998-2011 Radio Free Asia. All rights reserved.
No comments:
Post a Comment