Trà
Mi dịch
Posted
on November 17, 2015 by editor — 0 Comments
Hãy nhớ lại hoàn cảnh của chúng ta, những người
tị nạn cộng sản, những ngày đầu ở đây, 40 năm về trước.
Give me your tired, your poor, Your huddled
masses yearning to breathe free, The wretched refuse of your teeming shore.
Send these, the homeless, tempest-tossed to me, I lift my lamp beside the
golden door! The Statue of Liberty-Ellis Island Foundation, Inc.. Nguồn: Getty
Images
Joseph,
một tín hữu Thiên chúa giáo Ai Cập hiện đang sống ở Chicago, đã phải bỏ của chạy
lấy người khi căn phòng của ông ở Ai Cập bị phá nát và xe của ông bị đốt cháy.
Ba năm trước, ông và gia đình đã đến Mỹ lấy cớ đi kinh doanh rồi xin ở lại tị nạn.
Phiên điều trần cứu xét trường hợp của ông tại Toà án Di dân ở Chicago đáng lẽ
xảy ra vào tháng này, đã được hoãn lại đến tháng Hai năm 2017. Joseph, yêu cầu
được giữ kín họ phòng trường hợp ông bị gửi trở lại Ai Cập, muốn đi học ở đại học
nhưng không thể xin trợ giúp về mặt tài chính vì tình trạng cư trú của ông vẫn
chưa được giải quyết; vì vậy ông đã đi làm nhân viên thu ngân tại một trạm xăng
và lái xe taxi vào ban đêm. Trường hợp của Joseph không phải là bất thường: một
số người tị nạn ở Chicago phải đợi đến năm 2020 mới có phiên điều trần. Một nửa
sẽ bị từ chối.
Trong
suốt lịch sử, nước Mỹ là một quốc gia hào hiệp bao dung đối với người tị nạn và
người xin nhập cư từ khắp nơi trên thế giới. Sau chiến tranh thế giới thứ hai Mỹ
đã nhận hơn 650.000 người châu Âu không còn nhà cửa. Sau sự sụp đổ của Sài Gòn
năm 1975 Mỹ đã đón hàng trăm ngàn người tị nạn Đông Dương. Kể từ khi thông qua
Đạo Luật Tị nạn vào năm 1980 Mỹ đã nhận 3 triệu người tị nạn, nhiều hơn bất kỳ
quốc gia nào khác trên thế giới. Mỹ là nước đóng góp lớn nhất cho Chương trình
Lương thực Thế giới và UNHCR (Cao uỷ Tị nạn Liên Hiệp Quốc).
Biểu đô số dân tị nạn và nhập cư được định cư
ở Mỹ và EU. Nguồn: Economist.com
Tuy
nhiên, trong cuộc khủng hoảng người tị nạn hiện nay, Mỹ là nước đang dứng dựa
hàng rào (xem biểu đồ). Trong những năm gần đây Mỹ nhận dưới 70.000 tị nạn mỗi
năm (người tị nạn nộp đơn ở nước ngoài – người xin nhập cư nộp đơn sau khi đã đến
Mỹ). Số đơn xin nhập cư được chấp thuận thường ít hơn nửa con số đó. Con số đó
thật không đáng kể với 1,5 triệu người tị nạn, trong đó có nhiều người Syria,
đang xin nhập cư tại Đức Quốc trong năm nay, 2015. Nhà Trắng gần đây hứa sẽ
tăng số người của người tị nạn vào Mỹ lên 85.000 trong năm tài chính tới
(10.000 sẽ là người tị nạn từ Syria) và 100.000 trong năm sau nữa. Ngay cả mức
tăng khiêm tốn này đã bị phản đối: Michael McCaul, dân biểu đảng Cộng hòa từ
Texas, chủ tịch Ủy ban Nội An ở Hạ viện, đã đệ trình dự luật để “kiềm chế” kế
hoạch nhận thêm người tị nạn Syria.
Có hai
lý do ảnh hưởng đến sự thay đổi lòng nhân đạo của Mỹ. Người tị nạn và người xin
nhập cư bị mắc kẹt trong cuộc chiến giữa hai đảng trong Quốc hội về vấn đề di
trú. Và vụ khủng bố tấn công 9/11, đã làm thay đổi nhận thức về người tỵ nạn; từ
những người bị tổn thương cần được giúp đỡ họ trở thành những kẻ có thể đe doạ
an ninh; Hai lý do này gây hiệu ứng đình trệ tiến trình xét đơn tiếp nhận người
tị nạn tại Hoa Kỳ.
Người tị
nạn nộp đơn xin di cư tại các toà đại sứ Hoa Kỳ hoặc qua ngả Liên Hiệp Quốc. Nếu
vượt qua được rào cản đầu tiên đó, họ sẽ được nhân viên di trú của Mỹ trên toàn
thế giới chọn lọc. Họ phải qua cuộc điều tra về tiểu sử và căn cước cá nhân;
FBI sẽ kiểm tra sinh trắc vân tay và hình ảnh của họ; Nhân viên Bộ Nội An sẽ phỏng
vấn họ; và họ cũng phải qua cuộc kiểm soát về sức khoẻ cũng như cuộc điều tra của
Trung tâm Quốc gia Chống khủng bố và các cơ quan tình báo Mỹ và quốc tế. Tiến
trình này có thể kéo dài đến ba năm, đôi khi lâu hơn. Không có người nào khác đến
Mỹ mà phải qua một mức độ kiểm soát gắt gao như vậy.
Kathleen
Newland tại Viện Chính sách Di dân nói, định cư người tị nạn là con đường có tiềm
năng thấp nhất để quân khủng bố sử dụng. Trong số 745.000 người tị nạn được định
cư kể từ ngày 11 tháng 9, 2001 chỉ có hai người Iraq ở Kentucky đã bị bắt giữ
vì tội khủng bố: viện trợ cho al-Qaeda ở Iraq.
Người
xin nhập cư (sau khi đã đến Mỹ) cũng phải vượt qua một số thủ tục hành chánh
tương tự. Quyết định cho phép nhập cư thuộc thẩm quyền của nhân viên Vụ Quốc tịch
và Di trú Hoa Kỳ (Citizenship and Immigration Services, USCIS). Nếu nhân viên
USCIS thấy hồ sơ của người xin nhập cư không đủ thuyết phục, họ sẽ nhận được
“Thông báo Ý định Không chấp thuận” (“Notice of Intent to Deny”, NOID) miễn là
tình trạng cư trú của họ, ví dụ, như khách du lịch hoặc du học sinh vẫn còn hợp
lệ. Sau đó, họ được phép nộp thêm bằng chứng để trình bày rõ hơn hoàn cảnh của
mình, mặc dù những quyết định như vậy hiếm khi thay đổi. Nếu tình trạng cư trú
không còn hợp lệ, họ sẽ được đưa qua thủ tục tố tụng để trục xuất trước một
phiên toà di trú. Ứng viên xin nhập cư sau đó vẫn có cơ hội thứ hai để biện hộ
trường hợp của mình trước tòa trong khi luật sư của chính phủ cho rằng ứng viên
đó nên bị trục xuất. Vào tháng Ba năm nay, USCIS có tới 82.175 trường hợp xin
nhập cư đang chờ giải quyết. Năm ngoái, trung bình mỗi chánh án di trú phải thụ
lý 1.500 vụ, gấp đôi hoặc gấp ba các chánh án khác.
Một
cách giải quyết vụng về
Các quyết
định từ hệ thống chọn lựa này thường chẳng liên quan gì giá trị của những trường
hợp cá nhân. Joseph không may mắn vì sau khi đến Mỹ, ông rơi vào tay của một
người thông dịch lừa đảo mạo danh luật sư, và Joseph đã tốn hàng ngàn đô la trả
tiền cho hắn để được giúp đỡ trước các cuộc phỏng vấn xin nhập cư. Trường hợp của
Joseph không được trình bày một cách suông sẻ, tốt đẹp và đã bị nhân viên di
trú từ chối và chuyển hồ sơ sang tòa án di trú để trục xuất.
Về mặt
lý thuyết, là quốc gia đã ký vào Hiệp ước Liên Hiệp Quốc năm 1951, Mỹ có nghĩa
vụ pháp lý để bảo vệ người tị nạn. Trong thực tế, công chúng không sẵn sàng chấp
nhận những hậu quả vô biên của cam kết này, vì vậy chính phủ liên bang phải giới
hạn tổng số người tị nạn bằng một hệ thống hành chánh quan liêu nặng nề, ít hiệu
quả.
Định cư người tị nạn tại Canada. Nguồn: Anqi
Shen © 2013
Một
cách có thể làm dân chúng bớt lo lắng về chi phí cho người người tị nạn là để
cho tư nhân bảo lãnh như ở Canada. Kể từ năm 1979 chương trình bảo lãnh tư nhân
của Canada đã định cư hơn 200.000 người tị nạn. Các tổ chức dân sự trong cộng đồng,
nhà thờ và những nhóm nhỏ, thành viên của những cộng đồng văn hoá, chung góp tiền
để bảo lãnh cho những người tị nạn đến Canada và để giúp họ định cư và tìm kiếm
việc làm. Một nghiên cứu về chương trình bảo lãnh tư nhân của Canada năm 2007
cho thấy rằng người tị nạn được tư nhân bảo trợ trở nên tự lập nhanh hơn những
người tị nạn do chính phủ Canada bảo trợ.
Kathleen
Caulderwood, Nguồn: The Guardian
Cộng đồng
người Việt ở Toronto đã đến với nhau để bảo trợ người tị nạn Syria đến Canada.
Nhiều người trong số 60.000 những người đã là ‘thuyền nhân’ phải lìa bỏ quê
hương Việt Nam đi tị nạn đã được chính phủ Canada cấp quy chế tị nạn khẩn cấp.
Hôm nay, họ đang đứng dậy mở vòng tay cùng nhau hỗ trợ tài chính, nhà ở và pháp
lý cho hàng ngàn người Syria mà họ chưa bao giờ biết mặt
Nên
chăng những cộng đồng đông người gốc Việt ở các thành phố lớn khác như
Vancouver, Montreal, Calgary, Edmondton cùng bước lên, theo gương của cựu thuyền
nhân Việt Nam tại Toronto, đứng ra bảo lãnh hoắc ít nhất cũng thành lập được những
uỷ ban chuẩn bị đón tiếp, giúp đỡ người tị nạn Syria khi họ đến Canada?
Hãy nhớ
lại hoàn cảnh của chúng ta, những người tị nạn cộng sản, những ngày đầu ở đây,
40 năm về trước.
Richard
Haass, người đứng đầu Hội đồng Quan hệ Ngoại giao, một think-tank, nói, “Chúng
tôi có một lịch sử cởi mở đối với người nhập cư và người tị nạn; họ là những
người đã đóng góp tốt với Canada, và đã là một phần DNA của đất nước chúng
tôi.”
Với
dòng người tị nạn dường như không bao giờ kết thúc đang đổ về nước Đức, ông
Haass lập luận rằng quan tâm để giúp Đức, một trong những đồng minh tin cậy nhất
[giải quyết vấn đề người tị nạn] là lợi ích của Hoa Kỳ.
Thật
không may, hầu hết các người đang vận động tranh cử chức tổng thống Mỹ không đồng
ý. Chỉ minh ông Martin O’Malley, cựu thống đốc tiểu bang Maryland, người ít hy
vọng nhất để được đảng Dân chủ đề cử làm ứng viên tranh cử tổng thống, rõ ràng
đã nói rằng Mỹ cần làm nhiều hơn nữa cho người tị nạn Syria.
© 2015
DCVOnline
Nếu đăng lại, xin đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net”
Nếu đăng lại, xin đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net”
Nguồn: The
Economist, Yearning to breathe free. America should reclaim its role as a
beacon for those fleeing persecution and war. Oct 17th 2015 | CHICAGO | From
the print edition
No comments:
Post a Comment