10 sự kiện chính trị - xã hội - kinh tế VN nổi bật nhất năm 2014 (Dân Luận tổng hợp)

10 sự kiện chính trị - xã hội - kinh tế nổi bật nhất năm 2014

Dân Luận tổng hợp

Thứ Tư, 31/12/2014

http://www.danluan.org/tin-tuc/20141227/10-su-kien-chinh-tri-xa-hoi-kinh-te-noi-bat-nhat-nam-2014

Dân Luận - Năm 2014 là một năm đầy biến động về kinh tế - chính trị - xã hội tại Việt Nam nhất là những tháng cuối năm. Mời bạn đọc cùng chúng tôi điểm lại những sự kiện đáng chú ý trong năm vừa qua.

Tin liên quan:

·         Tổng kết 10 sự kiện đáng chú ý liên quan đến phong trào dân chủ ở Việt Nam năm 2014

1. Giàn khoan Trung Quốc tiến hành thăm dò trong lãnh hải Việt Nam dẫn đến căng thẳng giữa hai nước

Ngày 1/5/2014 Trung Quốc bất ngờ đưa giàn khoan HD981 vào khu vực biển Đông cách đảo Tri Tôn quần đảo Hoàng Sa 17 hải lý (khoảng 30m) về phía Nam làm bùng nổ làn sóng chống Trung Quốc mạnh mẽ đã tồn tại âm ỷ bao năm qua tại Việt Nam.

Tình hình ngày càng leo thang khi Trung Quốc liên tục xua nhiều tàu quân sự, tàu kiểm ngư, tàu cá xâm phạm lãnh hải Việt Nam và dùng vòi rồng liên tục tấn công tàu Việt Nam.

Chưa dừng lại ở đó, ngày 18/6/2014 Trung Quốc tiếp tục đưa thêm giàn khoan thứ 2 – Hải Nam số 9 xuống biển Đông.

Sự kiện này được cho là căng thẳng nhất kể từ năm 1979 cho đến nay khiến dư luận cả 2 nước cũng như quốc tế đặc biệt quan tâm theo dõi.

Nhiều cuộc biểu tình hàng ngàn người điễn ra ở Sài Gòn, Hà Nội và các tỉnh lân cận liên tiếp diễn ra sau đó, được báo chí chính thống Việt Nam đăng tải. Tình hình lên đến đỉnh điểm khi công nhân ở Bình Dương, Hà Tĩnh kêu gọi đình công biểu tình chống Trung Quốc dẫn đến tình trạng bạo động gây thiệt hại nặng nề cho các doanh nghiệp.

Loạt bài phóng sự bạo động Bình Dương của nhạc sĩ Tuấn Khanh:

·         Đi giữa dòng bạo động (P.1)

·         Đi giữa dòng bạo động (P.2)

Về phía dư luận, phần lớn các ý kiến trên báo chí chính thống và các diễn đàn công khai đều phản đối hành động của Trung Quốc, tuy nhiên mức độ phản đối cũng như quan điểm về cách giải quyết rất khác nhau, từ kêu gọi chiến tranh, đưa ý kiến kiện ra toà án quốc tế, sử dụng giải pháp ngoại giao đến hòa hoãn.

Một số người bất đồng chính kiến cho rằng hành động của giới lãnh đạo cao cấp của Đảng Cộng sản và chính phủ Việt Nam là chưa đủ mạnh mẽ, qua việc diễn ra Hội nghị Trung ương 9 Đảng CSVN cùng lúc nhưng không bàn công khai và tuyên bố về vụ giàn khoan. Và yêu cầu nhà cầm quyền phải trả tự do ngay lập tức những người bị giam giữ vì chống Trung Quốc.

Ngày 15/7/2014 Trung Quốc bất ngờ tuyên bố chính thức rút giàn khoan HD981 ra khỏi đảo Tri Tôn thuộc vùng biển Hoàng Sa của Việt Nam kết thúc 75 ngày làm mưa làm gió nổi sóng tại biển Đông. Nhiều nhà quan sát cho rằng, quan hệ Việt – Trung sẽ không thể thắm thiết như xưa sau vụ giàn khoan. Tuy nhiên, chính quyền Việt Nam đã khôi phục lại quan hệ với Trung Quốc sau chuyến thăm của ông Du Chính Thanh, Ủy viên Thường vụ Bộ chính trị đảng Cộng sản Trung Quốc vào cuối năm 2014.

2. Đại gia Hà Văn Thắm bị bắt, và nghi ngờ về sân sau của chủ tịch Quốc Hội Nguyễn Sinh Hùng

Ngày 24-10, Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an đã ra quyết định khởi tố, thực hiện lệnh khám xét và bắt giam ông Hà Văn Thắm ( nguyên chủ tịch HĐQT Ngân hàng TMCP Đại Dương - OceanBank). Ông Thắm bị khởi tố và bắt tạm giam về hành vi “vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng” theo điều 179 Bộ luật hình sự.

Ông Thắm được báo Người đưa tin tại Việt Nam mô tả là nằm trong “top 10 gia đình đại gia lắm tiền nhiều của nhất sàn chứng khoán Việt Nam”. Tờ báo Anh The Economist lại nói rằng "ông Hà Văn Thắm là nhân vật được cho là có quan hệ tầm cao với giới chức chính phủ và Ngân hàng Đại Dương có liên hệ tới diễn biến của vụ đóng cửa Zone 9, một khu tổ hợp kinh doanh và giải trí tại Hà Nội, sau hỏa hoạn chết người tại đây.”

Trên mạng lại xuất hiện các đoạn băng ghi âm mà dư luận gọi rằng "chấn động triều đình" của Hà Văn Thắm được Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng chống lưng để cướp Ngân hàng Bảo Việt.

Nhiều người cho rằng sự kiện này diễn ra chứng tỏ đang có một cuộc chiến ở cấp cao giữa ông Nguyễn Sinh Hùng và ông Nguyễn Tấn Dũng, bên lề kỳ họp Quốc Hội lần thứ 12. Trong lúc ông Nguyễn Sinh Hùng đang chỉ trích mạnh mẽ chính phủ ông Dũng về các yếu kém của nền kinh tế, thậm chí đòi người "phiếu tín nhiệm thấp" phải từ chức thì đàn em của ông Hùng bị bắt.

Video ghi âm toàn bộ bí mật giửa CT Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng và Hà Văn Thắm

https://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=3u5fimfBltQ

Ghi âm Hà Văn Thắm:'Tao sẽ dùng Thường vụ Quốc hội đuổi mày ra khỏi ngân hàng nhà nước'

https://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=RCNDP2XrcBw

3. Giá dầu đi xuống làm tình hình thu chi ngân sách của chính phủ Việt Nam căng thẳng, trong lúc vấn đề nợ công tăng lên đang được quan tâm

Giá dầu thô giảm mạnh liên tục, trong khi Việt Nam có tới 10% GDP (tương đương 30% thu ngân sách) từ xuất khẩu dầu thô. Theo các cơ quan chính phủ cũng như các chuyên gia phân tích nước ngoài, giá dầu giảm có tác động tiêu cực đối với nền kinh tế Việt Nam trong lúc vấn đề nợ công tăng cao đến mức báo động. Vừa qua bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Nguyễn Văn Nên cho biết: “Mỗi 1 USD giá dầu giảm thì Việt Nam mất 1.000 tỉ đồng, khi giá dầu xuống trên dưới 80 USD/thùng thì mất 20.000 tỉ đồng”.

Tính đến gần cuối năm 2014 thì nợ công của Việt Nam là hơn 85 tỷ USD, nghĩa là mỗi người dân đang gánh số nợ 937 USD theo đồng hồ nợ công toàn cầu của báo The Economist.

Nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng, nếu giá dầu tiếp tục giảm và tình hình nợ công cứ tiếp tục tăng mà Chính phủ Việt Nam không có giải pháp thích hợp, không tiến hành cải cách đúng mức, thì khả năng về việc Việt Nam vỡ nợ công là điều hoàn toàn có thể xảy ra.

4. Hoa Kỳ gỡ bỏ một phần lệnh cấm vận vũ khí cho Việt Nam

Ngay khi Tổng thống Mỹ Barack Obama đến Bắc Kinh dự Hội nghị thượng đỉnh APEC ngày 10.11, thì cùng ngày Bộ Ngoại giao Mỹ ban hành văn bản chính thức về việc bãi bỏ một phần lệnh cấm xuất khẩu vũ khí sát thương sang Việt Nam, có hiệu lực từ ngày 10.11.2014.

Việc Hoa Kỳ dỡ bỏ một phần lệnh cấm vận vũ khí sát thương cho Việt Nam cho thấy một bước tiến mới trong quan hệ giữa hai nước. Điều này cho thấy sau gần 4 thập niên kể từ khi kết thúc cuộc chiến tranh ở Việt Nam năm 1975, quan hệ Việt – Mỹ ngày càng được cải thiện và nhích lại gần nhau hơn. Việc quan hệ Việt - Mỹ trở nên thân thiết khiến Trung Quốc trở nên lo ngại Việt Nam sẽ tăng sức mạnh vượt trội về an ninh quốc phòng cũng như dần ngả về phương Tây, điều này đã tạo nên tâm lý áp lực mạnh mẽ cho phía Trung Quốc.

Theo phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết việc dỡ bỏ chỉ được áp dụng cho các mục đích an ninh hàng hải và không có mục đích nhắm vào Trung Quốc. Tuy nhiên, nhiều người nhận thấy rằng có những lí do quan trọng nhắm vào Trung Quốc của Washington đằng sau việc dỡ bỏ 1 phần lệnh cấm vận này.

Việc dỡ bỏ một phần lệnh cấm cũng mang lại cho Việt Nam những lợi ích thiết thực về đối ngoại và quốc phòng. Nhiều nhà quan sát cho rằng quan hệ Việt – Mỹ được cải thiện sẽ tỷ lệ thuận với việc cải thiện nhân quyền, tự do cho Việt Nam do chính phủ Việt Nam phải chịu những áp lực cải thiện nhân quyền từ phía Mỹ. Tuy nhiên cho đến thời điểm này thì tình hình nhân quyền Việt Nam vẫn không mấy được cải thiện.

5. Án oan Tử tù Hồ Duy Hải, Nguyễn Văn Chưởng và Lần đầu tiên chủ tịch nước ra lệnh tạm dừng tử hình một phạm nhân trước tác động của dư luận xã hội

Vào ngày 14.1.2008, dư luận chấn động trước thông tin 2 nữ nhân viên của Bưu điện Cầu Voi (Thủ Thừa, Long An) bị sát hại dã man ngay tại nơi làm việc. Vụ án kéo dài hơn 6 năm và đến phút chót dư luận lại một lần bất ngờ khi ngay trước ngày thi hành án tử hình, tử tù Hồ Duy Hải được ký quyết định tạm dừng thi hành án.

Để có được lệnh tạm dừng thi hành án, gia đình anh Hải đã ròng rã kêu oan khắp nơi với sự trợ giúp truyền thông mạnh mẽ từ các blogger và báo lễ trái. Nhờ sự kêu gọi mạnh mẽ trên mạng của các blogger và truyền thông lề trái ở Việt Nam, các cơ quan truyền thông chính thống bắt đầu chú ý đến vụ án của Hồ Duy Hải và bắt đầu đưa tin về vụ án.

Đây được cho là lần đầu tiên đích thân chủ tịch nước ra quyết định tam ngừng thi hành án tử hình với phạm nhân trước tác động của dư luận xã hội.

Sau đó dư luận lại một lần nữa bức xúc với án oan của tử tù Nguyễn Văn Chưởng (Hải Dương). Bố mẹ Nguyễn Văn Chưởng đã tọa kháng nhiều ngày liền trước tượng đài Lý Thái Tổ (Hà Nội) để kêu oan cho con trai mình, đánh động dư luận xã hội và nhiều blogger đến ủng hộ và yểm trợ.

Sự việc án oan xảy ra ở nhiều nơi lại dấy lên một hồi chuông báo động về sự minh bạch trong nền tư pháp và pháp luật Việt Nam hiện nay.

6. Vụ kiểm tra sai phạm tham nhũng nhà đất ông Trần Văn Truyền

Vào ngày 21/11/2014 Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã ra thông báo kết luận về sai phạm tham nhũng nhà đất của ông Trần Văn Truyền gồm 6 căn nhà, biệt thự và đất tại Bến Tre, Sài Gòn và Hà Nội.

Vụ việc kiểm tra nhà đất và thu hồi tài sản ông Truyền đã khiến dư luận quan tâm khi mà tham nhũng tại Việt Nam luôn được cho là một chủ đề nhạy cảm và hiếm khi bị phanh phui ra ánh sáng.

Ông Trần Văn Truyền nguyên là Tổng Thanh tra Chính phủ từ năm 2007 đến năm 2011. Thanh tra Chính phủ là cơ quan có chức năng quản lý nhà nước về công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng ngừa, chống tham nhũng theo quy định của pháp luật. Trong thời gian còn tiền nhiệm, ông đã có nhiều câu nói chống tham nhũng, chống tiêu cực vô cùng mạnh mẽ trên truyền thông.

Dư luận đặt vấn đề rằng liệu chỉ có trường hợp ông Truyền hay còn vô số những trường hợp tương tự chưa bị phát hiện công khai ra? Cũng như công cuộc đấu tranh chống tham nhũng có giải quyết triệt để hay không, và còn có bao nhiêu thanh tra như ông Trần Văn Truyền nữa?

Nhiều người nhận định rằng, vụ việc ông Trần Văn Truyền bị phanh phui thể hiện chính phủ Việt Nam đang muốn lấy lại hình ảnh trong sạch chống tham nhũng của mình khi mà chuyện tham nhũng đầy rẫy trong nội bộ đảng, bên cạnh đó đây có thể là hệ quả của việc vận động chính trị trước đại hội đảng do các phe phái chính trị hạ bệ lẫn nhau.

7. Dự án xây dựng cáp treo Sơn Doong

Hang động Sơn Doong tỉnh Quảng Bình hiện đang giữ kỷ lục hang động lớn nhất thế giới và là điểm tham quan thú vị nhất của quần thể Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng, là thắng cảnh được Unesco công nhận là di sản thế giới. Tờ báo New York Times xếp hang Sơn Đoòng đứng thứ 8 trong số 52 địa điểm xứng đáng đến du lịch trên toàn cầu trong năm 2014.

Thế nhưng thắng cảnh độc đáo nhất thế giới này đang bị đe dọa bởi một dự án quy mô của tập đoàn Sun Group : làm tuyến cáp treo dài trên 10 km từ động Phong Nha đến động Sơn Đoòng, vận chuyển 1.000 khách/ giờ ; bên cạnh đó là các tổ hợp khách sạn, sân gôn…

Sau khi thông tin này được đưa ra đã nhận được sự quan tâm đặc biệt từ phía dư luận. Nhiều nhà nghiên cứu môi trường đã lên tiếng phản đối mạnh mẽ. Các chuyên gia nghiên cứu cho rằng việc xây dựng, đục khoét lên di sản là cực kì nguy hiểm đến vẻ đẹp thiên nhiên.

Dư luận trong nước và thế giới, cả trên báo chí nhà nước và mạng xã hội đều lên tiếng phản đối. Nhiều blogger, vlog và các ca sĩ, nghệ sĩ nổi tiếng đã lên tiếng cảnh báo trước ý định xây dựng cáp treo, gây nguy hiểm cho di sản thiên nhiên Sơn Đoòng. Trang Save Son Doong - Phản Đối Dự Án Cáp Treo Hang Sơn Đoòng mới lập chưa đầy 2 tháng đã thu hút hơn 25 ngàn lượt quan tâm và theo dõi.

Vlogger Dưa Leo – Một diễn viên hài độc thoại cũng thể hiện quan điểm của mình bằng cách cho ra mắt vlog phản đối dự án cáp treo này.

Vlog của Dưa Leo về việc phanh phui tuổi thật của Công Phượng và dự án cáp treo Sơn Doong

https://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=DuUuDrSgE78

Cho đến thời điểm này, dư luận vẫn đang tranh cãi xung quanh việc bảo tồn hang động hay phát triển cáp treo, và hiện nay vẫn chưa có thông tin chính thức rằng sẽ ngưng hoàn toàn việc xây dựng dự án này.

8. Hiện tượng Flappy Bird gây sốt trên toàn thế giới

Xuất hiện từ cuối tháng 1/2014 trên 2 chợ ứng dụng Google Play cho thiết bị Android và App Store cho iPhone, iPad. Trò game Flappy Bird của tác giả người Việt có tên Nguyễn Hà Đông đã gây sốt trên toàn cầu vì tính đơn giản nhưng rất khó chơi của trò chơi trên thiết bị di động này.

Sau khi nổi tiếng trên toàn cầu, một số tờ báo nước ngoài đã có những bình luận cho rằng Flappy Bird ăn cắp hình ảnh đồ họa từ trò game kinh điển Mario của hãng Nintendo, tuy nhiên sau đó hãng Nintendo đã khẳng định Flappy Bird không vi phạm tới bất kỳ bản quyền nào của hãng. Flappy Bird sau đó trở thành hiện tượng game nổi tiếng toàn cầu và được báo chí thế giới ca tụng hết lời.

Tuy nhiên, sau khi tiết lộ doanh thu từ quảng cáo của Flappy Bird có thể lên tới 50 ngàn USD/ngày, các cơ quan quản lý thuế tại Việt Nam đã đề cập đến vấn đề truy thu thuế đối với tác giả Nguyễn Hà Đông. Song song đó, người chơi Flappy Bird bắt đầu có xu hướng phát cuồng vì trò game quá khó, dẫn tới những hành động tiêu cực như đập điện thoại, có những hành vi mất kiểm soát cùng việc đưa lên YouTube các video cay cú vì trò game này.

Trước những áp lực từ người chơi trên toàn cầu về những tác động tiêu cực, cùng những quan điểm trái chiều tại Việt Nam đòi truy thu thuế Flappy Bird hay đố kỵ rằng trò game này chỉ là sự vi phạm bản quyền về hình ảnh và ý tưởng, tác giả Nguyễn Hà Đông đã quyết định gỡ bỏ trò game này khỏi 2 chợ ứng dụng di động trên toàn cầu. Tuy nhiên, Flappy Bird vẫn được lọt vào 10 từ khóa tìm kiếm trên Google nhiều nhất toàn cầu năm 2014, và tác giả Nguyễn Hà Đông cũng lọt vào danh sách 10 triệu phú công nghệ làm giàu từ Internet do trang The Richest bình chọn.

9. Ông Huỳnh Uy Dũng (Dũng Lò Vôi) kiện chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương và lùm xùm khu Du Lịch Đại Nam đóng cửa

Vụ ông Huỳnh Uy Dũng kiện chủ tịch UBND Bình Dương được cho là vụ kiện nổi tiếng nhất trong năm 2014. Theo đó, ông Dũng kiện ông Lê Thanh Cung (chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương) trong việc chậm phê duyệt, quản lý đất đai của ông Dũng.

Theo lời Phó Tổng GĐ Công ty CP Đại Nam ông Phạm Đình Khương thì trong thời gian xảy ra vụ kiện công ty CP Đại Nam thường xuyên bị kiểm tra thuế với mật độ dày đặc và công an Tỉnh Bình Dương cũng bắt đầu hình sự hóa vụ việc.

Vụ kiện đang lùm xùm trên báo chí, thì có thông tin ông Dũng tuyên bố đóng cửa khu du lịch Đại Nam vì cho rằng bị chính quyền tỉnh Bình Dương o ép.

Ngày 8/11/2014 KDL Đại Nam tuyên bố mở cửa miễn phí, hàng trăm ngàn người từ khắp các tỉnh đổ về tỉnh Bình Dương tham quan KDL gây kẹt xe nghiêm trọng . Ước tính trong 20 ngày mở cửa miễn phí có đến hơn 1,5 triệu lượt khách gây tắc nghẽn giao thông trên tuyến đại lộ Bình Dương.

Chỉ trong chưa đầy 10 ngày liên tiếp, 3 thông báo khác nhau về thời gian đóng cửa và hoạt động của Khu du lịch Đại Nam được thay đổi khiến dư luận xôn xao. Nhiều người cho rằng đây là phương cách trả đũa của ông Dũng Lò Vôi với chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương.

Và 1 điều thú vị nữa là trên mạng xuất hiện Facebook tự xưng là ông Dũng Lò Vôi đăng tải các thông tin chỉ trích nặng nề chính phủ, kêu gọi biểu tình đầy tính kích động chống đối . Tuy nhiên ông Dũng phủ nhận Facebook đó là của mình và tố cáo rằng có người đã mạo danh ông.

10. Dự án Trung Quốc xây dựng khu nghỉ dưỡng triệu đô trên đèo Hải Vân

Việc tỉnh Thừa Thiên - Huế cấp phép xây dựng Dự án khu du lịch nghỉ dưỡng quốc tế World Shine ở Hải Vân do chủ đầu tư Trung Quốc đã gây ra những phản đối từ phía những người quan tâm, vì đây là khu vực trọng điểm quân sự cấp độ 1 được Chính phủ quy định. Rất may sau đó dư luận phản ứng kịp thời cho nên chính quyền địa phương đã quyết định dừng dự án trước sức ép của truyền thông. Tuy nhiên, dư luận vẫn tự đặt ra câu hỏi, Nếu dự án này được phê duyệt thì chuyện gì sẽ xảy ra? Và tại sao, những chuyện dễ động chạm đến lợi ích quốc gia, an ninh lãnh thổ lại cứ dễ dàng xảy ra như vậy?

Mắt Bão, Biên Tập Viên Dân Luận thực hiện