Anh Vũ
- RFI
Thứ ba 18 Tháng Ba 2014
Cuộc trưng cầu dân ý tại Crimée
với tỷ lệ kỷ lục 96% đồng ý sáp nhập nước cộng hoà tự trị thuộc Ukraina này vào
Nga, cùng với sự sẵn sàng đón nhận của Matxcơva và cá nhân tổng thống Putin,
các nước phương Tây ra tay trừng phạt Nga nhưngkhông khỏi lo ngại về tham vọng
của Kremlin. Đó là những khía cạnh được hầu hết các báo Pháp quan tâm khai thác
triệt để.
Câu hỏi lớn mà Le Monde đặt ra
trên trang nhất : « Sau trưng cầu dân ý tại Crimée, Vladimir Putin sẽ đi tới
đâu ? ». Còn trang nhất tờ báo công giáo La Croix chạy tựa : « Điều mà
Putin đang tìm kiếm » trên nền bức ảnh khổ lớn người biểu tình tại Simféropol
tay cầm lá cờ Nga và Liên Xô cũ, phía sau họ là bức tượng lớn của Lê Nin. Le
Figarro thì quan tâm nhiều đến phản ứng của các nước phương Tây với các bài : «
Trừng phạt : Châu Âu thận trọng với Kremlin ». Cùng chung nhận xét Les Echos
chạy tựa : « Crimée : Các nước châu Âu đưa ra các biện pháp trừng phạt rất chừng mực với Matxcơva ».
Trở lại với tham vọng của tổng
thống Putin trong cuộc khủng hoảng Ukraina. Le Monde cho rằng Crimée mới chỉ là
màn đầu tiên và tự hỏi đến bao giờ thì sẽ là màn hai trong ván bài của tổng
thống Nga ? Tờ báo nhận định, việc Matxcơva khăng khăng không thừa nhận chính quyền mới tại Kiev là
một tín hiệu rất xấu.
Binh lính Nga đã tập trung sát
biên giới phía đông Ukraina. Gót giầy của quân Nga rất có thể sẽ tiến tới cả những
thành phố khác của Ukraina như Donetsk, Kharkov, Lougansk hay thậm chí Odessa.
Le Monde còn dẫn thêm tin đồn được tờ báo Mỹ New York Times đăng tải, theo đó
kế hoạch của ông Putin với Ukraina đã được quyết định từ hôm 25 hay 26 tháng
Hai trong một cuộc họp kín với ba trong số những người thân tín nhất của tổng
thống, từng là cộng sự của ông ta khi còn ở cơ quan tình báo KGB.
Le Monde dẫn lời ông Serguei
Markov, một nhà chính trị học thân chính quyền tại Matxcơva hôm thứ Hai (17/3)
kêu gọi trên đài phát thanh Kommersant: « Cần phải giải phóng miền đông và nam
Ukraina khỏi nỗi kinh hoảng của quốc xã ». Tờ báo cũng ghi nhận thấy rõ là
những hình ảnh được phát đi liên tục trong những ngày qua trên truyền hình Nga
là những cảnh đất nước đang chuẩn bị cho một cuộc tấn công lớn : Nào là những
hình ảnh lính dù tập đổ bộ tại Rostov và Ivanovo, tập bắn pháo ở biên giới
Ukraina, thiết bị quân sự được chuyển bằng tàu hoả từ Siberi....
Rõ ràng là một cuộc chiến tranh
đang được chuẩn bị còn có nổ ra hay không thì điều này phụ thuộc vào kế hoạch
của ông Putin, cho đến giờ vẫn chơi lá bài mập mờ.
Chuyển qua nhật báo la Croix,
đặt câu hỏi « điều Putin đang tìm kiếm là gì ?», nhật báo Công giáo trả lời
thẳng : « Putin không muốn một nước Ukraina cắt đứt với Matxcơva ». Theo tờ
báo, « bất lực và lúng túng, chính quyền Kiev và các đồng minh phương Tây giờ
đây đang cố giải mã xem sắp tới Matxcơva sẽ còn ra đòn gì sắp tới.
Ai cũng đều ghi nhận thấy rằng
nghị viện Nga đã bỏ phiếu thông qua từ hôm 1/3 nghị quyết mở đường cho sự xâm
lược quân sự vào Ukraina với lý do cộng đồng thiểu số người nói tiếng Nga có
thể bị đe doạ bởi những « nhóm theo chủ nghĩa dân tộc cực đoan ».
Kiev và phương Tây vẫn theo dõi
các cuộc tập trận của Nga ở sát biên giới, lên án việc triển khai những đội
quân vũ trang Nga trá hình tại Crimée ». Trước diễn biến hiện nay là Crimée đã
được sáp nhập vào Nga, La Croix lại đặt câu hỏi : « Những mưu đồ lớn của
Vladimir Putin sẽ dừng lại ở đâu ? ».
La Croix dẫn lời ông Thomas
Gomart, chuyên gia về Nga thuộc Viện Quan hệ quốc tế Pháp cũng thắng mắc « Phải
chăng Tổng thống Nga đang chuẩn bị chia cắt Ukraina ? »
Nhà nghiên cứu này nhận định :
« Bằng cách từ chối trả lời, ông Putin đang khôn khéo giữ ý đồ mập mờ ». La
Croix kết luận đó là cách chứng tỏ ông ta vẫn nắm trong tay số phận của người
láng giềng Ukraina.
Nhà nghiên cứu Thomas Gomart
nhận định thêm : Ông Putin biết là không thể phủ nhận nền độc lập Ukraina nhưng
ông ta chỉ dung thứ một nền độc lập có giới hạn, một nền độc lập không chủ
quyền ».
La Croix dẫn phân tích của ông
Jean Radvany, chuyên gia về Nga của Viện ngôn ngữ và Văn minh Phương đông Pháp
(Inalco) : « Nếu Ukraina gia nhập NATO, nước Nga sẽ ủng hộ tiến hành trưng cầu
dân ý ở miền đông đất nước. Việc buộc người Ukraina phải lựa chọn giữa một bên
là Nga và một bên là phương Tây đã dẫn tới cuộc khủng hoảng hiện nay. Sự xuống
thang chỉ có, khi Ukraina trở nên trung lập ».
Trừng phạt Nga, phản ứng có giới hạn
Bác bỏ ngay từ đầu cuộc trưng
cầu dân ý tại Crimée được đánh giá « là bất hợp pháp », các nước trong Liên
hiệp châu Âu và Hoa Kỳ đã có phản ứng tức thì bằng thông báo trừng phạt : Phong
toả tài sản, cấm nhập cảnh đối với nhiều quan chức, doanh nhân Nga và Ukraina.
Tuy nhiên các báo Pháp chung nhận định các biện pháp trừng phạt đó vẫn còn hạn
chế và hiệu quả cũng rất giới hạn.
Les Echos chạy tựa bài viết : «
Crimée : Các nước châu Âu đưa ra các trừng phạt rất cân nhắc nhằm vào Matxcơva
». La Croix thì nhìn thấy những biện pháp trừng phạt này có thể gây rủi ro cho
chính Hoa Kỳ và Liên hiệp châu Âu. Chưa nói đến vẫn đề kinh tế, theo la Croix,
các quyết định trừng phạt của phương Tây có thể gây tổn hại đến các cuộc đàm
phán xung quanh những hồ sơ lớn như Syria, hạt nhân Iran mà các phương Tây đang
rất mong chờ vào sự tham gia tích cực của Nga.
Các biện pháp
trừng phạt của phương Tây đối với Nga đều được đánh giá là không mang lại nhiều
hiệu quả, và thậm chí còn phản tác dụng. Vậy thì phương Tây muốn thu được gì từ người Nga
qua các phản ứng này ? Nhật báo kinh tế Les Echos lý giải rằng : Trước mắt họ
muốn người Nga để yên cho phần còn lại của Ukraina, duy trì nguyên trạng trong
các vùng lãnh thổ khác cũng có đông người gốc Nga như trong các nước vùng Baltic
hay Moldavi. Ngoài ra phản ứng của phương Tây cũng chỉ nhằm khẳng định lại một
điều rằng cộng đồng quốc tế có các quy định và Vladimir Putin có bổn phận phải
tôn trọng. Để đạt được như vậy, mỗi bên phải tự nhìn thấy cái lợi cho mình để
đàm phán.
No comments:
Post a Comment