13/01/2016 08:39
Tổng
thống Barack Obama đọc Thông điệp Liên bang cuối cùng trong nhiệm kỳ của mình
trước lưỡng viện Quốc hội Mỹ vào lúc 21h ngày 12/1 (giờ ET), tức 9h sáng 13/1
giờ Việt Nam.
LTS: Tính đến nay, ông
Obama đã đọc 6
bản Thông điệp Liên
bang (State of the Union Address), cùng một bài phát
biểu có hình thức tương tự trước Quốc hội Mỹ sau khi trở thành ông chủ Nhà
Trắng không lâu.
Trong
2 nhiệm kỳ, ông đã đề ra nhiều chính sách, thực hiện các báo cáo sâu rộng về
tầm nhìn quốc gia của ông, cũng như không ít lần thách thức Quốc hội để thông
qua các đạo luật.
Trong
Thông điệp cuối cùng ngày hôm nay, ông nhìn lại những vấn đề được nêu ra trước
đây, cùng những gì đã thực hiện và chưa thực hiện trong các lĩnh vực đó.
Dưới
đây, chúng tôi xin gửi tới quý độc giả toàn văn Thông Điệp Liên Bang 2016 của Tổng thống Mỹ
Barack Obama.
*
Giáo sư-Tiến
sĩ Báo chí Truyền thông, Đại học Tổng hợp Messiah, Mỹ
Edward
Arke
Theo
tôi, Tổng thống cần nhắc tới vấn đề an ninh nội địa trong bài thông điệp liên
bang của mình. Dù biết rằng Mỹ là nơi an toàn hơn nhiều địa điểm khác trên thế
giới, rất nhiều công dân Mỹ đang bất an trước những mối đe dọa bạo lực gần đây.
Mối đe dọa từ khủng bố là đương nhiên, nhưng quan trọng hơn, mà lại ít được nói
đến hơn, là mối đe dọa từ chính những người đồng hương, và việc sử dụng vũ khí
bừa bãi của họ.
Thưa
ngài Chủ tịch Hạ viện, Ngài Phó Tổng thống, các Nghị sĩ Quốc hội, và toàn thể
người dân nước Mỹ:
Đêm
nay đánh dấu năm thứ 8 tôi đứng tại đây để tổng kết về tình hình nước Mỹ. Và
trong Thông điệp Liên bang lần cuối này, tôi sẽ cố gắng nói ngắn gọn hơn. Vì
tôi biết rất nhiều người trong số các bạn đang nôn nóng muốn xong nhanh để trở
lại Iowa lắm rồi (bang Iowa là địa điểm diễn ra đợt bầu cử sơ bộ đầu tiên của
mùa tranh cử Tổng thống 2016 - PV).
Tôi
hiểu điều đó bởi mùa bầu cử đang diễn ra, và trong lúc này, kì vọng về những
thành tựu chúng ta sẽ đạt được trong năm nay không nhiều. Nhưng, thưa ngài Chủ
tịch Hà viện, tôi vẫn đánh giá cao hướng đi mang tính xây dựng của ông và những
nhà lãnh đạo khác cuối năm ngoái, để chúng ta có thể thông qua ngân sách và cắt
giảm thuế cho những người dân lao động nước Mỹ.
Vì
thế, tôi hi vọng chúng ta có thể tiếp tục hợp tác trong năm nay, trong các ưu
tiên của cả hai đảng như cải cách bộ luật hình sự, và hỗ trợ những người dân
đang phải chống chọi với lạm dụng thuốc kê đơn. Và như vậy chúng ta sẽ một lần
nữa lại có thể gây bất ngờ cho những ai còn đang hoài nghi.
Nhưng
đêm nay, tôi không muốn tập trung vào việc liệt kê những đề xuất cho năm mới.
Đừng lo, tôi vẫn có nhiều đề xuất lắm, từ việc hỗ trợ học sinh sinh viên viết
code máy tính cho đến việc cá nhân hóa điều trị cho các bệnh nhân.
Và
tôi sẽ còn tiếp tục đẩy mạnh thực hiện những việc cần làm. Đó là sửa đổi một hệ
thống nhập cư nhiều lỗ hổng. Bảo vệ con em chúng ta khỏi bạo lực súng đạn. Đảm
bảo công bằng thu nhập, nghỉ phép có lương, tăng mức lương tối thiểu.
Tất
cả những điều đó đều rất quan trọng đối với tầng lớp lao động. Tất cả đều là
những việc cần làm, và tôi sẽ không từ bỏ, chừng nào chúng chưa được thực thi.
Đệ nhất phu nhân Michelle Obama
. Ảnh: New York Times
Nhưng
trong bài phát biểu cuối cùng tại điện Capitol hôm nay, tôi không muốn chỉ nói
đến năm tới, mà tôi muốn nhấn mạnh vào những gì sẽ diễn ra trong 5 năm, 10 năm
tới, và xa hơn nữa.
Tôi
muốn nhấn mạnh vào tương lai của chúng ta.
Chúng
ta đang sống trong một thời đại của những thay đổi lớn lao - những thay đổi
trong cuộc sống hàng ngày, trong công việc, hay xa hơn là thay đổi với cả hành
tinh cũng như vị trí của chúng ta trên thế giới này.
Sự
thay đổi ấy hứa hẹn những đột phá tuyệt vời trong y học, nhưng cùng với đó là
những rào cản kinh tế kìm hãm sự phát triển của tầng lớp lao động.
Sự
thay đổi ấy hứa hẹn trao cho các em gái ở những ngôi làng hẻo lánh nhất cơ hội
được đến trường, nhưng cùng với đó cũng mở đường cho âm mưu của những tên khủng
bố ở bên kia đại dương.
Sự
thay đổi ấy sẽ mở ra những cơ hội mới, hoặc làm trầm trọng hơn vấn đề bất bình
đẳng. Và dù chúng ta có muốn vậy hay không, thì sự thay đổi ấy vẫn sẽ diễn tiến
với tốc độ chóng mặt.
Nước
Mỹ đã trải qua những sự thay đổi lớn như vậy trong quá khứ - với những cuộc
chiến tranh, những cuộc khủng hoảng tài chính, những dòng người di cư đổ về,
những người lao động đấu tranh vì quyền lợi, và những phong trào kêu gọi mở
rộng quyền công dân.
Mỗi
lần như vậy, lại xuất hiện những người nói rằng chúng ta nên sợ hãi né tránh
tương lai, những người khẳng định chúng ta phải kìm hãm sự thay đổi, và hứa hẹn
rằng chỉ bằng việc kiểm soát một nhóm người hay một hệ tư tưởng nào đó đang đe
dọa thì nước Mỹ, thì chúng ta có thể đưa nước Mỹ trở về thời hoàng kim trong
quá khứ.
Và
mỗi lần như vậy, chúng ta đều vượt qua những nỗi sợ. Như Lincoln đã từng nói,
chúng ta không tuân theo "những giáo lý bảo thủ của quá khứ". Thay
vào đó, chúng ta mới mẻ hóa trong cả suy nghĩ lẫn hành động.
Chúng
ta đã khiến những sự thay đổi ấy trở nên có ích, mở rộng nước Mỹ của những hứa
hẹn tới một giới hạn mới, tới ngày một nhiều người hơn. Và vì chúng ta nhận ra
cơ hội khi người khác chỉ thấy được rủi ro, nên chúng ta luôn vươn lên mạnh mẽ
và phát triển hơn trước.
Những
gì đã đúng khi xưa hoàn toàn có thể áp dụng cho cả hiện tại. Những thế mạnh đặc
trưng của đất nước chúng ta - sự lạc quan và tác phong làm việc, tinh thần tìm
hiểu và đổi mới, sự đa dạng và cam kết tôn trọng luật pháp - những thế mạnh ấy
cho chúng ta mọi thứ mình cần cần để đảm bảo một tương lai thịnh vượng và an
toàn cho nhiều thế hệ sau này.
Trước
giờ đọc Thông điệp Liên bang, Tổng thống Obama đã chia sẻ trên Twitter rằng ông
coi Thông điệp lần cuối cùng này cũng giống như lần đầu tiên, bởi ông vẫn còn
nhiều điều mong mỏi.
Thật
vậy, chính tinh thần ấy là động lực thúc đẩy những tiến bộ trong 7 năm vừa qua.
Tinh thần ấy đã giúp chúng ta phục hồi sau cuộc khủng hoảng kinh tế tồi tệ nhất
trong nhiều thế hệ.
Tinh
thần ấy đã giúp chúng ta cải cách hệ thống bảo hiểm y tế, và tái tạo ngành công
nghiệp năng lượng.
Tinh
thần ấy đã giúp chúng ta chăm sóc tốt hơn và đem lại nhiều quyền lợi hơn cho
các quân nhân Mỹ, và cũng chính tinh thần ấy đã giúp chúng ta trao quyền tự do
cho công dân nước Mỹ ở tất cả các bang được lập gia đình với người mà họ yêu
thương (ý nói đạo luật hôn nhân đồng tính được Tòa án tối cao Mỹ thông qua hồi
tháng 6 năm ngoái - PV).
Nhưng
những tiến bộ nói trên không phải cứ thế mà có. Đó là hệ quả của những sự lựa
chọn chúng ta cùng nhau đưa ra. Và chúng ta cũng đang đứng trước những lựa chọn
như vậy.
Liệu
chúng ta sẽ đối mặt với những lựa chọn của thời đại này với nỗi sợ hãi, để rồi
cả nước tụt hậu và người Mỹ quay sang đấu đá lẫn nhau?
Hay
chúng ta sẽ hướng tới tương lai với sự tự tin vào chính mình, tự tin vào những
giá trị mà chúng ta đấu tranh để gìn giữ, và tự tin vào những điều phi thường
mà chúng ta có thể làm được cùng nhau?
Vì
thế, hãy nói đến tương lai, và 4 câu hỏi lớn mà chúng ta, với tư cách một dân
tộc, phải trả lời cùng nhau - bất kể vị Tổng thống kế tiếp có là ai, hay đảng
nào sẽ kiểm soát Quốc hội sau kì bầu cử tới đi chăng nữa.
Thứ
nhất, làm cách nào để chúng ta trao cơ hội bình đẳng và một sự đảm bảo tài
chính cho tất cả mọi người trong bối cảnh kinh tế mới hiện nay?
Thứ
hai, làm cách nào để chúng ta có thể tận dụng công nghệ, thay vì để nó gây ảnh
hưởng tiêu cực tới chính mình - nhất là trong việc giải quyết những thách thức
cấp bách như biến đổi khí hậu?
Thứ
ba, làm cách nào để chúng ta đảm bảo an toàn cho nước Mỹ, và lãnh đạo thế giới
này mà không trở thành "cảnh sát" của nhân loại?
Và
cuối cùng, làm cách nào chúng ta thay đổi cách làm chính trị để thể hiện những
gì tốt đẹp nhất của nước Mỹ, thay vì phơi bày ra những gì xấu xí nhất?
Tổng Thống Obama
"Nền kinh tế mạnh nhất thế giới"
Tôi
xin được bắt đầu với nền kinh tế, bằng một sự thật "nho nhỏ": Nước Mỹ
hiện nay đang có nền kinh tế mạnh nhất, và ổn định nhất trên thế giới.
Lượng
công ăn việc làm tạo ra trong hệ thống các công ty tư nhân đang ở mức cao nhất
trong lịch sử. Hơn 14 triệu công việc mới; lượng công ăn việc làm tạo ra trong
kì 2 năm ở mức cao nhất kể từ thập niên 90; tỉ lệ thất nghiệp giảm một nửa.
Nền
công nghiệp ô tô vừa trải qua năm thành công nhất. Công nghiệp chế tạo máy đã
tạo ra gần 900.000 công ăn việc làm trong 6 năm qua. Và chúng ta đạt được tất
cả những thành tựu nói trên trong khi vẫn cắt giảm được gần 3/4 lượng thâm hụt
ngân sách.
Những
ai khẳng định kinh tế Mỹ đang suy thoái đều chỉ là ảo tưởng. Thực chất - và lý
do tại sao nhiều người Mỹ cảm thấy bất an - là nền kinh tế đang thay đổi một
cách rõ rệt trong thời gian qua, những sự thay đổi đã bắt nguồn từ trước Đại
Khủng Hoảng và đến nay vẫn chưa hoàn tất.
Ngày
nay, công nghệ không chỉ thay thế những công nhân làm việc trong nhà máy, mà ở
bất kì nơi đâu, bất kì công việc nào có thể được tự động hóa. Các công ty trong
thời đại kinh tế toàn cầu có thể "đóng đô" ở bất cứ đâu họ muốn, và
phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt hơn.
Kết
quả là những người lao động không có nhiều lý do để xin tăng lương. Các công ty
cũng có ít lý do hơn để trung thành với cộng đồng nơi họ hoạt động. Và sự khác
biệt giàu nghèo ngày càng rõ rệt.
Tất
cả những xu thế trên đã bóp nghẹt tầng lớp lao động, dù rằng họ vẫn có công ăn
việc làm. Tuy kinh tế đang phát triển, nhưng các gia đình ở tầng lớp lao động
đang gặp nhiều khó khăn để kéo mình ra khỏi diện nghèo. Giới trẻ gặp nhiều khó
khăn để khởi nghiệp, người già cũng khó lòng về hưu khi họ muốn.
Và
cho dù tất cả những xu thế nói trên không chỉ riêng ở Mỹ mới có, chúng vẫn là
một thách thức đối với niềm tin trong mỗi người dân nước Mỹ, rằng bất kì ai
hăng say làm việc đều xứng đáng có được cơ hội bình đẳng.
https://sohanews2.vcmedia.vn/k:thumb_w/640/2016/6-1452653875315/toan-van-thong-diep-lien-bang-cuoi-cung-cua-tong-thong-my-barack-obama.JPG
Toàn cảnh hội trường Hạ Viện Hoa Kỳ
Toàn cảnh hội trường Hạ Viện Hoa Kỳ
Trong
7 năm qua, mục tiêu của chúng ta là một nền kinh tế phát triển và có lợi hơn
cho tất cả mọi người. Chúng ta đã có những bước tiến nhất định trong việc đạt
được mục tiêu ấy. Nhưng chúng ta cần nhiều hơn thế.
Và
dù chúng ta vẫn có nhiều bất đồng chính trị trong những năm qua, vẫn còn đó
những khía cạnh mà tất cả mọi công dân Mỹ có thể đồng tình.
Chúng
ta nhất trí rằng cơ hội thật sự cho mỗi người dân Mỹ đồng nghĩa với việc họ
phải được giáo dục và đào tạo để kiếm được một công việc trả lương ổn.
Cải
cách "Không để bất kì đứa trẻ nào bị tụt hậu" (No Child Left Behind)
là một xuất phát điểm quan trọng. Cùng với nhau, chúng ta đã tăng số lượng
những trung tâm giáo dục trẻ nhỏ, tăng tỉ lệ tốt nghiệp cấp 3 lên mức cao nhất
từ trước đến nay, và tăng số lượng sinh viên tốt nghiệp ở các ngành nghề như kĩ
sư.
Trong
những năm tới, chúng ta cần tiếp nối những bước tiến ấy, bằng việc trao cơ hội
được học mẫu giáo cho tất cả các em nhỏ, bằng việc trang bị kĩ năng toán tin
sao cho học sinh sinh viên có thể sẵn sàng ngay trong ngày đầu làm việc, và
bằng việc tuyển mộ thêm nhiều thầy cô giáo tuyệt vời hơn nữa cho con em chúng
ta.
Và
chúng ta phải làm sao để mỗi người dân Mỹ đều có đủ điều kiện học đại học. Vì
không một sinh viên học hành chăm chỉ nào đáng phải chịu cảnh nợ nần để có thể được
học đại học. Chúng ta đã cắt giảm được lượng tiền trả nợ định kì xuống còn 10%
thu nhập của người vay. Nay, chúng ta phải cắt giảm học phí đại học.
Miễn
phí hoàn toàn 2 năm cao đẳng cộng đồng (community college) cho mỗi sinh viên là
một trong những cách tốt nhất để làm được điều đó, và tôi sẽ tiếp tục đấu tranh
để dự luật này được thông qua trong năm nay.
Đương
nhiên, một nền giáo dục phát triển không phải là tất cả những gì chúng ta cần
trong nền kinh tế hiện nay. Chúng ta còn cần những lợi ích, sự bảo vệ, như một
hình thức đảm bảo cơ bản cho tương lai.
Không
phải cường điệu khi nói rằng một vài trong số những người Mỹ hiếm hoi được làm
cùng một nghề, cùng một nơi, có bảo hiểm y tế và gói lương hưu đầy đủ, trong 30
năm, đang ngồi trong khán phòng hôm nay.
Còn
với những người khác, đặc biệt là những người trong độ tuổi 40-50, tiết kiệm để
về hưu hay phục hồi sau khi mất việc là một thách thức đang trở nên khó khăn
hơn rất nhiều.
Người
Mỹ cần hiểu rằng vào một lúc nào đấy trong sự nghiệp của mình, họ có thể sẽ
phải đổi ngành, đổi nghề. Nhưng thật không phải khi họ mất đi những gì mình đã
cố gắng rất nhiều năm để gây dựng nên.
Đó
là lý do tại sao Bảo hiểm Xã hội và Medicare đang trở nên quan trọng hơn bao
giờ hết. Chúng ta phải cải thiện hai hệ thống này, thay vì làm yếu chúng. Và
với bộ phận người Mỹ sắp về hưu, những quyền lợi cơ bản cần được linh hoạt như
mọi thứ khác ở thời đại này.
Đó
cũng chính là tinh thần của Đạo luật Affordable Care Act (hay còn được biết đến
với cái tên Obamacare - PV). Nó giúp bồi lấp khoảng trống bảo hiểm phụ thuộc
công ty chủ quản mà người lao động mất đi sau khi mất việc, hay trở lại đi học,
hay khởi nghiệp, sao cho khi đó họ vẫn được bảo hiểm.
Gần
18 triệu người Mỹ đã có được quyền lợi này tính đến thời điểm hiện nay. Lạm
phát y tế đã giảm. Và các công ty đã tạo thêm được công ăn việc làm đều đặn
hàng tháng kể từ khi đạo luật được kí kết.
Tôi
cũng đoán được rằng còn lâu chúng ta mới có thể chung quan điểm về vấn đề bảo
hiểm y tế. Nhưng chắc chắn phải có cách nào đó để cả hai đảng cải thiện an ninh
kinh tế.
Giả
sử một người Mỹ làm việc chăm chỉ nhưng mất việc - chúng ta không chỉ cần đảm
bảo rằng anh ta được hưởng bảo hiểm thất nghiệp, và còn phải đảm bảo anh ấy
được học nghề để một công ty khác sẵn sàng tuyển mộ.
Nếu
công việc mới có lương bổng không cao như trước thì phải có một hệ thống bảo
hiểm thu nhập sẵn sàng để hỗ trợ anh ấy chi trả các chi phí hàng tháng.
Và
chúng ta cần đảm bảo rằng kể cả khi liên tục phải nhảy việc, anh ấy vẫn có thể
giữ lại một chút gì đó để về hưu với một khoản tiết kiệm đủ sống. Đó là cách
chúng ta có thể khiến nền kinh tế mới này có ích hơn cho mọi người.
Tôi
cũng biết rằng Ngài Chủ tịch Hạ viện Ryan từng nói về ưu tiên giảm nghèo. Tinh
hoa của nước Mỹ nằm ở chỗ chúng ta luôn sẵn lòng dang tay giúp đỡ bất cứ ai có
tinh thần sẵn sàng làm việc, và tôi luôn sẵn lòng thảo luận nghiêm túc về những
chiến lược tất cả chúng ta có thể nhất trí để làm được điều đó, như mở rộng cắt
giảm thuế đối với những người lao động thu nhập thấp và không có con cái.
Tổng Thống
Obama
Nhưng
còn nhiều mảng khác mà trong suốt 7 năm qua, sự đồng thuận là một cái gì đó quá
khó khăn - cụ thể là vai trò của chính phủ trong việc đảm bảo hệ thống không bị
lợi dụng để phục vụ lợi ích của những tập đoàn giàu có. Và cũng chính trong vấn
đề này, người Mỹ có quyền được lựa chọn.
Tôi
tin rằng một hệ thống doanh nghiệp tư nhân phát triển chính là xương sống của
nền kinh tế chúng ta. Tôi nghĩ có những luật lệ đã quá lỗi thời cần phải thay
đổi, có những sự quan liêu thừa thãi cần phải cắt bỏ.
Nhưng
sau nhiều năm ghi nhận doanh thu kỉ lục của các tập đoàn tư nhân, tầng lớp lao
động không thể có thêm cơ hội hay tăng thêm thu nhập cho riêng mình nếu cứ để
những ngân hàng lớn, những tập đoàn dầu khí quyền lực, hay những quỹ đầu tư
khổng lồ tiếp tục đặt ra luật lệ riêng khiến người khác phải chịu khổ; hay cứ
để yên cho những đợt công kích nhắm vào hoạt động thương lượng tập thể của
người lao động tiếp diễn.
Tem
phiếu không phải tác nhân gây ra khủng hoảng tài chính, mà là do sự vô trách
nhiệm của Phố Wall.
Những
người nhập cư không phải lý do tại sao mức lương không tăng; mà là do những
quyết định của hội đồng quản trị, những người thường chỉ biết ưu tiên doanh thu
theo quý mà không suy tính lợi nhuận đường dài.
Và
những kẻ trốn thuế bằng cách lập tài khoản ở nước ngoài chắc chắn không nằm
trong những hộ gia đình trung lưu đang nghe bài phát biểu của tôi hôm nay.
Trong
nền kinh tế mới này, người lao động, người khởi nghiệp, và những hộ kinh doanh
nhỏ lẻ cần một tiếng nói đại diện cho họ. Luật lệ cần được tạo ra để có ích cho
họ.
Và
năm nay, tôi dự kiến ưu tiên đề cao rất nhiều những doanh nghiệp đã nhận ra
rằng, đối xử công bằng với người làm thuê sẽ tốt cho cổ đông của họ, khách hàng
của họ, và cộng đồng xung quanh họ, sao cho những đường lối tiến bộ này có thể
được truyền bá khắp nước Mỹ.
Thật
vậy, rất nhiều công dân làm tư nhân cũng chính là những bộ óc sáng tạo nhất
nước Mỹ. Điều này đưa tôi đến câu hỏi lớn thứ hai mà chúng ta, với tư cách một
dân tộc, cần cùng nhau tìm ra câu trả lời: Làm cách nào chúng ta đốt cháy lại
ngọn lửa của tinh thần sáng tạo để đáp ứng những thách thức lớn nhất hiện nay?
"Tinh
thần khám phá nằm trong DNA"
60
năm trước, khi người Nga đánh bại chúng ta trên mặt trận công nghiệp vũ trụ,
chúng ta không phủ nhận việc vệ tinh Sputnik của họ đã lên được vũ trụ.
Chúng
ta không tranh cãi về mặt khoa học, hay giảm ngân sách nghiên cứu và phát triển
công nghiệp vũ trụ. Thay vào đó, chúng ta xây dựng một chương trình nghiên cứu
không gian gần như chỉ sau một đêm, và 12 năm sau, người Mỹ đã bước chân lên
mặt trăng.
Tinh
thần khám phá ấy đã nằm trong DNA của chúng ta. Chúng ta là Thomas Edison, là
anh em nhà Wright, là George Washington Carver. Chúng ta là Grace Hopper, là
Katherine Johnson, là Sally Ride.
Chúng
ta là tất cả những người nhập cư và khởi nghiệp từ Boston hay Austin đến Thung
lũng Silicon, tất cả vì mục đích khiến thế giới trở nên tốt đẹp hơn. Và trong 7
năm qua, chúng ta đã nuôi dưỡng được tinh thần ấy.
Chúng
ta đã bảo vệ được hệ thống mạng Internet mở, và bước những bước bạo dạn trong
việc giúp ngày càng nhiều sinh viên cùng những người Mỹ có thu nhập thấp được
sử dụng Internet.
Chúng
ta đã khởi xướng những mạng lưới sản xuất thế hệ mới, những công cụ online,
giúp những người có chí được trang bị mọi thứ mình cần để khởi nghiệp chỉ trong
một ngày.
Nhưng
chúng ta có thể làm được nhiều hơn thế. Năm ngoái, Phó Tổng thống Biden nói
rằng với quyết tâm cao, nước Mỹ có thể tìm ra cách chữa trị ung thư.
Tháng
trước, ông Biden đã làm việc với Quốc hội để trao cho những nhà khoa học thuộc
Viện nghiên cứu Sức khỏe Quốc gia một đợt trang bị tài nguyên mạnh mẽ nhất
trong hơn một thập kỉ qua.
Đêm
nay, tôi muốn tuyên bố khởi xướng một chiến dịch mang tầm cỡ quốc gia nhằm đạt
được mục tiêu đó.
Và
bởi ông đã hi sinh rất nhiều cho chúng ta, ở rất nhiều khía cạnh trong 40 năm
qua, tôi xin được trao cho Joe (Biden) quyền quản lý Nhiệm vụ Kiểm soát
(Mission Control).
Vì
tất cả những người thân đã rời xa chúng ta, vì tất cả những gia đình chúng ta
vẫn có thể cứu giúp, hãy cùng nhau biến nước Mỹ trở thành quốc gia đầu tiên
chữa trị được ung thư.
Nước Mỹ sau 7 năm
Nghiên
cứu y học là một việc làm mấu chốt. Chúng ta cần quyết tâm cao độ, giống như
khi phát triển các nguồn tài nguyên năng lượng sạch.
Nếu
ai đó vẫn muốn phản bác tính khoa học của vấn đề biến đổi khí hậu thì cứ việc.
Bạn sẽ đơn độc thôi, vì bạn sẽ phải tranh cãi với quân đội, phần lớn những
doanh nhân hàng đầu, đại đa số người dân Mỹ, và gần như tất cả cộng đồng người
làm khoa học, cũng như 200 quốc gia trên khắp thế giới, tất cả đều có chung quan
điểm rằng đây là một vấn đề cần phải được giải quyết.
Nhưng
kể cả khi đây không phải vấn đề; kể cả khi 2014 không phải là năm nóng nhất
trong lịch sử - để rồi 2015 phá vỡ kỉ lục cũ của 2014 - thì tại sao chúng ta
lại muốn bỏ qua cơ hội cho các doanh nghiệp Mỹ được sản xuất và phân phối nguồn
năng lượng của tương lai?
7
năm trước, chúng ta đã thực hiện vụ đầu tư vào năng lượng sạch lớn nhất trong
lịch sử. Kết quả như sau. Trên các đồng ruộng trải dài từ Iowa tới Texas, năng
lượng gió đang có giá rẻ hơn các nguồn năng lượng bẩn truyền thống.
Trên
những mái nhà xuyên suốt từ Arizona sang New York, năng lượng mặt trời đang
tiết kiệm cho người Mỹ hàng chục triệu USD chi phí năng lượng mỗi năm, và tạo
nhiều công ăn việc làm hơn, với thu nhập cao hơn mức trung bình so với ngành
công nghiệp khai thác than.
Chúng
ta đang đạt những bước tiến trong việc trao quyền tự do người Mỹ được chế tạo
và lưu giữ năng lượng cho riêng mình - điều mà những nhà môi trường học cũng
như cả các nghị sĩ bảo thủ đều ủng hộ.
Cùng
lúc đó, chúng ta cũng đã cắt giảm gần 60% lượng dầu mỏ nhập khẩu, cắt giảm
lượng ô nhiễm carbon nhiều hơn bất cứ quốc gia nào khác trên Trái đất.
À,
giá xăng dưới 2 USD/gallon cũng không tệ. (1 gallon = 3,78 lít - PV)
Giờ
chúng ta cần đẩy nhanh tiến độ "tẩy chay" năng lượng bẩn. Thay vì
tiếp tục trợ cấp cho những thứ đã thuộc về quá khứ, chúng ta cần đầu tư vào
tương lai - nhất là tại các cộng đồng vẫn phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch.
Đó
là lý do tại sao tôi sẽ thúc đẩy việc thay đổi cách quản lý nguồn năng lượng
dầu khí và than đá, nhằm thể hiện rõ nét hơn cái giá mà chúng gây ra cho người
dân Mỹ cũng như hành tinh của chúng ta.
Có
như vậy, chúng ta mới tạo công ăn việc làm được cho những cộng đồng nói trên,
cũng như tạo công ăn việc làm cho hàng chục nghìn người Mỹ trong việc xây dựng
một hệ thống giao thông của thế kỉ 21.
Đương
nhiên những điều này sẽ không thể đạt được trong một sớm một chiều, và đương
nhiên vẫn còn rất nhiều cá nhân tổ chức vì lợi ích riêng mà muốn giữ nguyên
hiện trạng.
Nhưng
với những việc làm chúng ta tạo ra, với những khoản tiền chúng ta tiết kiệm
được, và với hành tinh chúng ta gìn giữ - đó mới là viễn cảnh tương lai mà con
cháu chúng ta xứng đáng được hưởng.
Trong 7 năm
Biến
đổi khí hậu chỉ là một trong nhiều những vấn đề mà an ninh quốc gia Mỹ có liên
hệ mật thiết với phần còn lại của thế giới.
Đó là lý do tại sao
câu hỏi thứ ba mà chúng ta cần cùng nhau tìm lời giải đáp là làm cách nào đảm
bảo sự an toàn và vững mạnh của nước Mỹ mà không tự cô lập bản thân hay cố gắng
xây dựng lại nhà nước ở bất cứ nơi đâu có vấn đề.
"Nước
Mỹ là quốc gia hùng mạnh nhất trên Trái đất. Chấm hết."
Tôi
đã nói với các bạn trước đó rằng, tất cả những lời bàn tán về việc kinh tế Mỹ
đang suy thoái chỉ mang màu sắc chính trị mà thôi. Tương tự như vậy là những
thứ các bạn nghe được về việc những kẻ thù của chúng ta đang mạnh lên, còn Mỹ
lại đang yếu đi.
Nước
Mỹ là quốc gia hùng mạnh nhất trên Trái đất. Chấm hết. Không có gì phải bàn
cãi. Chi
tiêu quân sự của chúng ta cao hơn tổng chi của 8 nước đứng sau.
Quân
đội Mỹ là lực lượng chiến đấu tinh nhuệ nhất trong lịch sử thế giới. Không một
nước nào dám tấn công chúng ta, hay các đồng minh của chúng ta, vì họ hiểu rằng
đó là con đường dẫn tới thất bại.
Các
con số thăm dò dư luận cho thấy vị thế của nước Mỹ trên trường quốc tế hiện nay
cao hơn so với khi tôi được bầu vào ghế Tổng thống, và với tất cả những vấn đề
quốc tế quan trọng, người dân trên thế giới không tìm đến sự dẫn dắt của Bắc
Kinh hay Moscow, mà họ tìm đến chúng ta.
Donald
Trump chê Thông điệp Liên bang của Obama là "một trong những bài phát biểu
tẻ nhạt, lan man và lỏng lẻo nhất mà tôi từng nghe trong suốt một thời gian
dài"
Là
một người bắt đầu mỗi ngày mới với một bản tổng kết tình báo, tôi hiểu đây là
thời điểm đầy rẫy hiểm nguy. Nhưng đó không phải vì sức mạnh nước Mỹ đang giảm
sút, hay vì một siêu cường khác nổi lên.
Trên
thế giới ngày nay, mối đe dọa không đến nhiều từ những cường quốc lạm quyền, mà
là từ những nhà nước thất bại.
Trung
Đông đang trải qua một đợt chuyển giao kéo dài cả một thế hệ, khơi nguồn bởi
giao tranh đã có từ hàng thiên niên kỉ trước. Những cơn bão thổi từ một nền
kinh tế Trung Quốc đang trong giai đoạn chuyển giao. Và kể cả khi nền kinh tế
còn khó khăn, Nga vẫn đổ nhiều tài nguyên vào việc can thiệp tại Ukraine và
Syria - những quốc gia mà họ nhận thấy đang dần rời xa quỹ đạo Nga.
Và
trật tự thế giới dựng nên sau Thế chiến II đang gặp nhiều khó khăn trong việc
theo kịp với thực tế của thời đại mới hiện nay.
Trách
nhiệm xây dựng lại trật tự thuộc về chúng ta. Điều đó đồng nghĩa với việc chúng
ta phải đặt ra những ưu tiên.
Ưu
tiên thứ nhất là bảo vệ người Mỹ, và truy quét các mạng lưới khủng bố. Cả
al-Qaeda và nay là IS đều mang mối hiểm họa trực
tiếp đối với người Mỹ, bởi trong thời đại hiện nay, chỉ một nhóm khủng bố không
quan tâm gì đến mạng sống con người, kể cả của chính bản thân chúng thôi cũng
đủ để gây nhiều thiệt hại.
Chúng
sử dụng Internet để đầu độc tâm hồn những người Mỹ; chúng phá đồng minh của
chúng ta.
Nhưng
trong lúc chúng ta tập trung tiêu diệt IS, những lời khẳng định quá đáng rằng
đây là Thế chiến III lại có lợi cho những tên khủng bố này.
Những
phần tử cực đoan cầm súng ngồi sau xe bán tải và những đầu óc bệnh hoạn bí mật
lên kế hoạch trong các chung cư hay garage, là những mối đe dọa to lớn đối với
người dân, và cần phải bị ngăn chặn.
Nhưng
tất cả những điều này không đe dọa đến tồn vong của nước Mỹ.
Đó
là câu chuyện mà IS muốn tất cả phải tin, đó là những lời tuyên truyền chúng sử
dụng để tuyển quân.
Chúng
ta không cần phải chứng minh quyết tâm chống khủng bố bằng cách khiến chúng
mạnh hơn, và cũng không cần phải đẩy những đồng minh quan trọng của mình sang
một bên bằng việc nhắc lại những lời dối trá rằng những gì IS đang làm là hiện
thân của một trong những tôn giáo lớn nhất thế giới.
Chúng
ta đơn giản chỉ cần gọi chúng theo đúng bản chất - những kẻ giết người bệnh
hoạn mà chúng ta phải tìm diệt.
Đó
chính là những gì chúng ta đang làm. Trong hơn một năm qua, Mỹ đã dẫn đầu một
liên quân 60 quốc gia với mục tiêu cắt đứt nguồn tài chính, phá vỡ các âm mưu,
chấm dứt dòng phần tử cực đoan đổ về Trung Đông, và dập tắt hệ tư tưởng bệnh
hoạn của IS.
Ngoại
trưởng Mỹ John Kerry ca ngợi: "Không thể đồng tình hơn với Tổng thống: Về
những vấn đề gây lo ngại trên toàn cầu, chúng ta sẽ vận động cả thế giới chung
tay với mình".
Với
gần 10.000 đợt không kích, chúng ta đang tiêu diệt tầng lớp lãnh đạo, nguồn dầu
khí, các trại huấn luyện, và vũ khí của chúng.
Chúng
ta đang huấn luyện, trang bị vũ khí, và hậu thuẫn các lực lượng tích cực chiến
đấu chiếm lại lãnh thổ từ tay IS tại Iraq và Syria.
Nếu
Quốc hội thực sự nghiêm túc muốn giành thắng lợi trong trận chiến này, và muốn
gửi một thông điệp tới quân đội Mỹ cũng như toàn thế giới, các vị hãy sớm thông
qua việc sử dụng lực lượng quân đội chống lại IS. Hãy đem ra bỏ phiếu đi.
Nhưng
người Mỹ hãy yên tâm rằng, dù Quốc hội có hành động hay không, thì IS cũng sẽ
phải nếm trải bài học đã từng dành cho những tên khủng bố trước chúng.
Nếu
các bạn hoài nghi quyết tâm của nước Mỹ - hay của chính tôi - trong việc đảm
bảo công lý được thực thi, hãy hỏi Osama bin Laden.
Hãy hỏi lãnh đạo al-Qaeda tại Yemen, kẻ đã bị tiêu diệt năm ngoái. Hãy hỏi kẻ
gây ra vụ tấn công tại Bengazi và giờ đang ngồi trong tù.
Khi
các ngươi nhắm vào nước Mỹ, nước Mỹ sẽ tìm bằng được các ngươi. Điều này sẽ cần
thời gian, nhưng thù thì chúng ta sẽ không bao giờ quên, và mạng lưới truy quét
của chúng ta không có giới hạn.
Chính
sách đối ngoại của chúng ta cần tập trung vào mối đe dọa từ IS và al-Qaeda,
nhưng không thể chỉ dừng lại ở đó.
Vì
kể cả khi không còn IS, thì sự bất ổn cũng sẽ tiếp diễn trong hàng thập kỉ ở
nhiều nơi khác trên thế giới - tại Trung Đông, tại Afghanistan và Pakistan, tại
Trung Mỹ, châu Phi, và châu Á.
Một
vài nơi trong số này đã trở thành nơi trú ẩn an toàn cho các mạng lưới khủng
bố; một số khác lại phải chịu cảnh giao tranh sắc tộc, nạn đói, và tạo ra những
làn sóng nhập cư kế tiếp.
Thế
giới sẽ lại tìm đến chúng ta để hỗ trợ giải quyết những vấn đề này, và câu trả
lời của chúng ta không thể chỉ là những lời nói cứng, hay những lời kêu gọi ném
bom rải thảm dân lành. Nghe trên TV thì có vẻ hay, nhưng sẽ chả có ích gì trên
trường quốc tế.
Chúng
ta cũng không thể cứ cố kiểm soát và "đập đi xây lại" bất kì quốc gia
nào gặp khủng hoảng. Điều đó không thể hiện sự lãnh đạo, mà đó chỉ là công thức
dẫn đến sự sa lầy, khiến người Mỹ phải đổ máu, mất đi những tài nguyên mà rốt
cục sẽ khiến chúng ta suy yếu.
Đáng
ra giờ đây chúng ta đã phải học thuộc lòng bài học ở Việt Nam, hay ở Iraq rồi.
May
mắn là chúng ta có một cách tiếp cận thông minh hơn, một chiến lược kiên nhẫn
và kỉ luật, tận dụng mọi khía cạnh trong sức mạnh quốc gia của nước Mỹ.
Nước
Mỹ luôn hành động, hành động đơn phương nếu cần thiết, để bảo vệ người dân và
đồng minh của chúng ta; nhưng trong các vấn đề mang tính toàn cầu, chúng ta sẽ
huy động cả thế giới cùng hợp tác, để mỗi nước hoàn thành phần trách nhiệm của
riêng mình.
Đó
là cách chúng ta tiếp cận các cuộc giao tranh như tại Syria hiện nay, nơi chúng
ta đang bắt tay với các lực lượng địa phương cũng như lãnh đạo cộng đồng quốc
tế trong việc giúp đỡ xã hội tại đây hướng tới một nền hòa bình lâu dài.
Đó
là lý do tại sao chúng ta xây dựng một liên quân toàn cầu, với những lệnh trừng
phạt và các biện pháp ngoại giao dựa theo nguyên tắc, để ngăn chặn Iran trang
bị vũ khí hạt nhân. Lúc này đây, Iran đã tạm ngưng chương trình hạt nhân,
chuyển giao lượng uranium dự trữ, và thế giới đã tránh được một cuộc chiến
khác.
Đó
là cách chúng ta ngăn chặn Ebola lây lan ở Tây Phi. Quân đội, các bác sĩ, và
các nhân viên phát triển đã tạo ra một nền tảng để các nước khác có thể cùng
chúng ta dập tắt đại dịch này.
Đó
là cách chúng ta tạo nên hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP) để mở cửa thị trường, bảo vệ quyền lợi người
lao động, bảo vệ môi trường, và nâng tầm lãnh đạo của Mỹ tại châu Á.
TPP
đã cắt 18.000 loại hình thuế quan đối với các sản phẩm do Mỹ sản xuất, và hỗ
trợ tạo thêm nhiều công ăn việc làm.
Với
TPP, Trung Quốc không còn là quốc gia đặt ra luật lệ tại châu Á-Thái Bình
Dương, mà là chúng ta. Quốc hội muốn chúng ta thể hiện sức mạnh nước Mỹ trong
thế kỉ này ư? Vậy thì hãy thông qua TPP đi, và trao cho chúng ta cơ hội để thể
hiện.
50
năm cô lập Cuba đã không thể đề cao nền dân chủ, và khiến chúng ta phải chịu
một bước lùi ở Mỹ Latin.
Đó
là lý do tại sao chúng ta khôi phục quan hệ ngoại giao, mở cửa du lịch và giao
thương, cũng như sẵn sàng cải thiện đời sống của người dân Cuba.
Quốc
hội muốn củng cố vị thế lãnh đạo và niềm tin của các nước Tây bán cầu đối với
Mỹ? Vậy thì hãy nhận ra rằng Chiến tranh Lạnh đã qua rồi. Dỡ bỏ cấm vận đi.
Trả
lời phóng viên USA Today, ứng viên Tổng thống của đảng Dân chủ Bernie Sanders
nhận xét bài phát biểu của ông Obama "xuất sắc". Còn trên Twitter của
mình, ông Sanders viết: "Bài phát biểu ngày hôm nay rất quan trọng. Tổng
thống đã nhắc chúng ta nhớ lại rằng, chúng ta không sợ thay đổi, mà nên sử dụng
nó để cải thiện cuộc sống của người dân Mỹ".
Vị
thế lãnh đạo của nước Mỹ trong thế kỉ 21 không phải một sự lựa chọn giữa một là
bỏ mặc phần còn lại của thế giới - trừ việc tiêu diệt khủng bố - với hai là
"đập đi xây lại" bất kì xã hội nào gặp vấn đề.
Sự
lãnh đạo phải là kết hợp của việc áp dụng hợp lý sức mạnh quân sự, và kêu gọi
thế giới ủng hộ những mục tiêu đúng đắn.
Nó
đồng nghĩa với việc coi sự trợ giúp từ bên ngoài như một phần của an ninh quốc
gia, thay vì coi đó như thể từ thiện.
Khi
chúng ta dẫn đầu trong việc kêu gọi gần 200 nước đi tới kí kết hiệp ước lịch sử
nhằm chống lại biến đổi khí hậu - điều đó không chỉ giúp cho các quốc gia hiện
đang bị ảnh hưởng, mà còn bảo vệ tương lai con cháu chính chúng ta.
Khi
chúng ta hỗ trợ Ukraine bảo vệ nền dân chủ của họ, hay giúp đỡ Colombia giải
quyết cuộc nội chiến kéo dài hàng thập kỉ, điều đó củng cố một trật tự quốc tế
mà chúng ta còn phải phụ thuộc rất nhiều.
Khi
chúng ta giúp đỡ các nước châu Phi giải quyết vấn đề lương thực cũng như chăm
lo cho người bệnh, điều đó sẽ ngăn cản việc một đại dịch có thể chạm tới nước
Mỹ.
Tại
châu Phi lúc này, chúng ta đang trong công cuộc chấm dứt nạn HIV/AIDS, và có đủ
tiềm năng để làm điều tương tự với bệnh sốt rét. Tôi sẽ hối thúc Quốc hội cung
cấp vốn cho chiến dịch này.
Đó
mới là sức mạnh. Đó mới là lãnh đạo. Và cái cách lãnh đạo ấy phụ thuộc vào
những hành động làm gương của chúng ta.
Đó
là lý do tại sao tôi sẽ tiếp tục thúc đẩy việc đóng cửa nhà tù Guantanamo: Vừa
tốn kém, vừa không cần thiết, và chỉ tạo thêm cái cớ để kẻ thù của chúng ta
chiêu mộ thêm quân.
Đó
là lý do tại sao chúng ta cần loại bỏ hoàn toàn thể loại chính trị nhắm vào
chủng tộc hay tôn giáo của người khác để công kích. Đây không phải vấn đề ý
thức chính trị (political correctness), mà chúng ta phải hiểu được những gì tạo
nên sự hùng mạnh của nước Mỹ.
Thế
giới tôn trọng chúng ta không phải vì kho vũ khí chúng ta sở hữu, mà là vì sự
tôn trọng chúng ta dành cho mọi sắc tộc, cũng như sự cởi mở chấp nhận mọi tôn
giáo.
Đức
Cha - Giáo hoàng Francis, đã từng đứng tại đây và nói với tất cả chúng ta rằng
"bắt chước sự thù ghét và bạo tàn của những kẻ độc tài, những kẻ sát nhân,
là cách tốt nhất để thế chân bọn chúng".
Khi
các chính trị gia chỉ trích người Hồi giáo, khi một thánh đường Hồi giáo bị đập
phá, khi một đứa trẻ bị bắt nạt, tất cả đều không khiến chúng ta an toàn hơn.
Đây
không thể được coi là nói thẳng. Mà đây là nói sai hoàn toàn. Điều đó làm hỏng
hình ảnh của chúng ta trong mắt thế giới, khiến chúng ta gặp nhiều khó khăn hơn
trong việc đạt được những mục đích của mình, và phản lại những giá trị dân tộc
của chúng ta.
Những phát biểu được chia sẻ nhiều nhất
trong Thông Điệp Liên Bang của TT Obama. USA Today
"We
the People" -
Hiến pháp của chúng ta mở đầu với 3 từ đơn giản ấy, một cụm từ mà chúng ta đã
nhận ra rằng nó mang ý nghĩa toàn thể người dân, không chỉ một bộ phận, một cụm
từ có ý nhấn mạnh rằng chúng ta khi trỗi dậy phải trỗi dậy cùng nhau, và khi
tàn cũng phải tàn cùng nhau.
Điều
đó đưa tôi đến với điều thứ tư, và có lẽ là điều quan trọng nhất tôi muốn nói
tới trong đêm nay.
Thay
đổi cách làm chính trị
Tương
lai chúng ta muốn - một tương lai với cơ hội và sự đảm bảo cho tất cả các gia
đình nước Mỹ; một tương lai với sự gia tăng mức sống và một hành tinh bền vững,
bình yên cho con em chúng ta - tất cả đều nằm trong tầm với.
Nhưng
tương lai ấy chỉ có thể trở thành hiện thực nếu chúng ta hợp tác cùng nhau.
Tương lai ấy chỉ có thể trở thành hiện thực nếu chúng ta có những cuộc tranh
luận hợp lý, mang tính xây dựng.
Tương
lai ấy chỉ có thể trở thành hiện thực nếu chúng ta thay đổi cách làm chính trị
của mình.
Cải
thiện hệ thống chính trị không có nghĩa chúng ta phải nhất trí trong mọi quan
điểm. Mỹ là nước lớn, với nhiều khu vực, nhiều cách suy nghĩ, nhiều lợi ích
riêng. Đây cũng là một thế mạnh của chúng ta.
Những
người sáng lập nước Mỹ (Founding Fathers) đã phân bố quyền lực giữa các bang và
các nhánh của chính phủ, vì họ biết trước chúng ta sẽ có tranh cãi, cũng giống
như họ đã tranh cãi về kích cỡ và hình thức của chính phủ, về tài chính và quan
hệ quốc tế, về định nghĩa của sự tự do và tầm quan trọng sống còn của an ninh
nước Mỹ.
Nhưng
một nền dân chủ đòi hỏi những kết nối cơ bản về niềm tin giữa người dân. Dân
chủ sẽ không thể phát triển nếu chúng ta cứ nghĩ rằng bất kì ai bất đồng với
chúng ta đều làm như vậy với ác ý, rằng bất kì địch thủ chính trị nào của chúng
ta cũng là những kẻ không yêu nước.
Dân
chủ sẽ đình trệ nếu thiếu đi tâm lý sẵn sàng thỏa hiệp; hay kể cả khi những sự
thật cơ bản cũng bị đem ra tranh cãi, và khi chúng ta chỉ lắng nghe ý kiến của
những người có chung quan điểm.
Xã
hội sẽ tàn khi chỉ những giọng điệu cực đoan nhất thu hút được sự chú ý. Trên
tất cả, nền dân chủ sẽ mất đi bản sắc của nó khi người dân cảm thấy tiếng nói
của họ không còn có ý nghĩa gì nữa, khi hệ thống đã bị lợi dụng để phục vụ lợi
ích riêng của những nhóm người giàu có và quyền lực.
Rất
nhiều người Mỹ đang có cảm nhận như vậy vào lúc này. Đó là một trong những điều
hiếm hoi mà tôi hối tiếc trong nhiệm kì Tổng thống của mình - sự hoài nghi và
đấu đá giữa hai đảng không những không được cải thiện mà còn trở nên trầm trọng
hơn.
Chắc
chắn một Tổng thống với tài năng cỡ Lincoln hay Roosevelt có thể làm tốt hơn trong
vai trò cầu nối chia cắt giữa hai đảng, nhưng tôi cam kết sẽ tiếp tục cố gắng
cải thiện, chừng nào tôi còn trên cương vị Tổng thống.
Nhưng,
thưa các công dân nước Mỹ, đây không thể chỉ là nhiệm vụ của riêng tôi - hay
của bất kì Tổng thống nào khác.
Có
rất nhiều những người có mặt tại đây hôm nay mong muốn hợp tác giữa hai đảng
được đẩy mạnh, mong muốn những cuộc tranh luận ở tầm cao hơn tại Washington,
nhưng lại bị cuốn vào vòng xoáy của những đòi hỏi để có thể giữ ghế. Tôi biết
chứ, vì chính các vị đã nói với tôi như vậy.
Và
nếu chúng ta muốn một hệ thống chính trị tốt hơn, thay đổi một nghị sĩ hay thậm
chí một Tổng thống là chưa đủ, chúng ta phải thay đổi hệ thống sao cho nó phản
ánh mặt tốt của mỗi người chúng ta.
Giáo sư-Tiến
sĩ Báo chí Truyền thông, Đại học Tổng hợp Messiah, Mỹ
Edward Arke :
Ở năm cuối nhiệm kì và đương nhiên
không thể tái tranh cử, Tổng thống Mỹ sẽ tập trung vào việc xây dựng và để lại
di sản, những dấu ấn của mình khi đương nhiệm. Trong bài Thông điệp Liên bang
cuối cùng này, tôi nghĩ ông Obama sẽ tập trung vào những gì còn sót lại trong
các dự luật mà ông muốn quốc hội thông qua, để có thể rời Nhà Trắng với những
dấu ấn mà ông muốn được đời sau nhắc tới.
Chúng
ta phải chấm dứt việc chia ra những khu bầu cử địa phương để tránh việc các
chính trị gia có thể khoanh vùng chọn người bỏ phiếu cho mình.
Chúng
ta phải giảm thiểu sự phụ thuộc vào tiền bạc trong chính trị, để tránh việc một
vài nhóm người với những lợi ích riêng có thể dùng tiền mua bầu cử.
Và
nếu cách tiếp cận hiện nay của chúng ta đối với các khoản tiền liên quan đến
chiến dịch tranh cử không được tòa án chấp thuận, chúng ta cần ngồi lại với
nhau để tìm ra một giải pháp thực thụ.
Chúng
ta phải đơn giản hóa bầu cử, thay vì phức tạp hóa, và điều chỉnh sao cho phù
hợp với thời thế hiện nay. Trong năm nay, tôi dự kiến sẽ đi khắp nước Mỹ để
thúc đẩy cải cách phục vụ mục đích nói trên.
Nhưng
bản thân tôi không thể làm được tất cả những điều này. Thay đổi trong thể chế
chính trị của chúng ta - không chỉ trong việc ai sẽ trúng cử hay hình thức bầu
cử ra sao - sẽ chỉ xảy ra khi người Mỹ muốn điều đó xảy ra. Điều này phụ thuộc
vào các bạn. Một chính phủ của dân, do dân và vì dân là như vậy đấy.
Những
gì tôi đang muốn thực hiện sẽ rất khó. Cách dễ hơn là cứ hoài nghi, là cứ chấp
nhận sự thật rằng thay đổi là không thể, rằng không có tương lai cho chính trị,
rằng tiếng nói và hành động của chúng ta sẽ chẳng có ý nghĩa gì.
Nhưng
chúng ta bỏ cuộc trong hiện tại, có nghĩa là chúng ta cũng từ bỏ luôn mong muốn
cải thiện tương lai. Những kẻ có tiền và có quyền sẽ tiếp tục đứng đằng sau các
quyết định có thể khiến nước Mỹ đi đến chiến tranh, gây ra một cuộc khủng hoảng
kinh tế, hay đánh mất đi quyền bình đẳng và quyền bầu cử mà hàng thế hệ người
Mỹ đã hi sinh xương máu để giành lấy.
Khi
nỗi bực dọc ấy lớn dần, sẽ có những tiếng nói dụ dỗ chúng ta trở lại thời chia
rẽ bộ tộc, để đổ hết tội lỗi cho những người đồng hương không cùng màu da với
chúng ta, không cầu nguyện như cách chúng ta cầu nguyện, không bỏ phiếu cho
những người chúng ta ủng hộ, hay không cùng nguồn gốc với chúng ta.
Chúng
ta không được phép đi theo con đường ấy. Vì nó sẽ không dẫn chúng ta đến với
một nền kinh tế chúng ta muốn, nó sẽ không dẫn chúng ta đến sự an toàn chúng ta
muốn, và trên tất cả, nó phản lại tất cả những giá trị đã khiến Mỹ trở thành
đất nước mà tất cả thế giới phải ghen tị.
Những
ứng viên Tổng thống Mỹ được dân mạng nhắc tới nhiều nhất trong thời gian ông
Obama đọc Thông điệp Liên bang
Vậy
nên, thưa toàn thể công dân nước Mỹ, dù đức tin của bạn là gì, dù bạn theo đảng
này hay đảng khác, hay không theo đảng nào, thì tương lai của chúng ta phụ
thuộc vào việc bạn có sẵn sàng thực hiện bổn phận của một công dân hay không.
Hãy
bỏ phiếu. Hãy thể hiện quan điểm. Hãy đứng lên vì những người khác, nhất là
những người yếu đuối, những số phận mong manh. Hãy hiểu rằng mỗi chúng ta có
thể tồn tại nơi đây là nhờ một ai đó, ở một nơi nào đó, đã từng đứng lên vì
chúng ta.
Hãy
luôn năng động trong xã hội để thể hiện sự tốt đẹp, những phẩm chất đạo đức, và
sự lạc quan mà mỗi ngày tôi vẫn thấy hiện hữu trong tâm hồn những người dân
nước Mỹ.
Không
dễ để làm được điều đó trong nền dân chủ của chúng ta hiện nay. Nhưng tôi xin
hứa với các bạn rằng ngày này năm sau, khi tôi không còn giữ chức Tổng thống,
tôi sẽ sát cánh bên các bạn với tư cách một công dân Mỹ - một người đã lấy cảm
hứng từ những tiếng nói của sự bình đẳng, của tầm nhìn, của lòng cản đảm, của
khiếu hài hước, và của lòng vị tha, những tiếng nói đã giúp nước Mỹ có được như
ngày hôm nay.
Những
tiếng nói ấy đã giúp chúng ta nhìn nhận bản thân trước hết không phải một người
da đen hay da trắng, người châu Á hay Latin, người đồng tính hay dị tính, người
bản xứ hay nhập cư, cử tri Dân chủ hay Cộng hòa, mà là một người Mỹ.
Những
tiếng nói mà Martin Luther King tin rằng sẽ là tiếng nói của chiến thắng vang
lên sau cùng, những tiếng nói của sự thật, của tình yêu vô điều kiện.
Những
tiếng nói ấy vẫn ở đâu đó ngoài kia, nhưng không nhận được nhiều sự chú ý.
Chính những tiếng nói ấy cũng không muốn được chú ý, vì họ đang bận thực hiện
những sứ mệnh mà đất nước này cần.
Tôi
thấy họ ở khắp mọi nơi trên đất nước vĩ đại của chúng ta. Tôi thấy các bạn chứ.
Tôi biết các bạn vẫn ở đó. Các bạn chính là lý do tại sao tôi có sự tự tin lớn đến
vậy vào tương lai của chúng ta. Vì tôi thấy bổn phận công dân vẫn được các bạn
thực thi một cách thầm lặng nhưng mạnh mẽ mỗi ngày.
Tôi
thấy được điều đó ở người công nhân làm việc thêm giờ tại công xưởng để giúp
công ty không phá sản, và ở người sếp chấp nhận tăng lương cho người công nhân
ấy để giữ anh lại làm việc.
Tôi
thấy được điều đó ở cô bé Dreamer (từ chỉ người Mỹ có xuất thân là người nhập
cư/di cư - PV) thức khuya hoàn thiện đề tài khoa học của mình, và ở người giáo
viên đến sớm chỉ để dạy cô bé Dreamer tận tình vì anh biết rằng, một ngày nào
đó cô bé ấy có thể phát minh ra thuốc chữa bệnh.
Tôi
thấy được điều đó ở một người Mỹ ra tù sau khi đã mãn hạn, và mơ về việc tìm
lại chính mình, và trong người chủ cửa hàng đã tạo điều kiện cho anh ấy có cơ
hội thứ hai.
Tôi
thấy được điều đó ở người biểu tình, với quyết tâm chứng minh tầm quan trọng
của công lý, và ở người cảnh sát đi bộ tuần tra, đối xử với tất cả mọi người
bằng sự tôn trọng, dũng cảm và thầm lặng làm tròn nhiệm vụ đảm bảo an toàn cho
mỗi chúng ta.
Tôi
thấy được điều đó ở người lính sẵn sàng làm mọi thứ để cứu lấy những người đồng
đội, ở người y tá luôn ở bên chăm sóc tận tình cho đến khi người lính ấy có thể
tham gia một cuộc chạy marathon, và ở những người xếp hàng cổ vũ người lính ấy
hoàn thành cuộc đua.
Tôi
thấy được điều đó ở cậu con trai đã tìm được sự dũng cảm để bộc bạch giới tính
thật của mình, và ở người cha mà tình yêu ông dành cho con mình vượt lên tất cả
những gì ông đã được dạy trước kia.
Tôi
thấy được điều đó ở bà cụ sẵn sàng xếp hàng thật lâu để bỏ phiếu; ở công dân
tham gia bầu cử lần đầu; ở những người tình nguyện tại các trạm bỏ phiếu với
suy nghĩ rằng bất kì lá phiếu nào cũng có giá trị, bởi mỗi lá phiếu đều thể
hiện rằng cái quyền bầu cử thiêng liêng ấy có giá trị đến nhường nào.
Đó
là nước Mỹ mà tôi biết. Đó là nước Mỹ mà chúng ta yêu quý. Những đôi mắt mở
rộng. Những trái tim nhân hậu. Tâm thế lạc quan rằng sự thật và tình yêu vô
điều kiện sẽ giành chiến thắng. Đó là những gì khiến tôi luôn hi vọng vào tương
lai của chúng ta.
Vì
các bạn. Tôi luôn tin vào các bạn. Đó là lý do tại sao tôi đứng đây hôm nay, tự
tin tuyên bố rằng, nước Mỹ vẫn vững mạnh. (The State of the Union
is strong - câu nói "cửa miệng" của các Tổng thống Mỹ trong Thông
điệp Liên bang).
Cảm
ơn tất cả các bạn, Chúa phù hộ các bạn, và Chúa phù hộ nước Mỹ.
------------------------------
NGUỒN :
The
White House
For
Immediate Release
January
13, 2016
No comments:
Post a Comment