Quốc gia dầu hỏa Kazakhstan phá giá đồng tiền (Thụy My - RFI)

Quốc gia dầu hỏa Kazakhstan phá giá đồng tiền

Thụy My  -  RFI

Đăng ngày 21-08-2015

http://vi.rfi.fr/quoc-te/20150821-dau-hang-truoc-gia-dau-kazakhstan-pha-gia-dong-tien

Không chống đỡ nổi giá dầu lao dốc và tình trạng suy thoái nơi nước Nga láng giềng, Kazakhstan hôm qua đã quyết định thả nổi hối suất khiến đồng tiền quốc gia bị mất gần một phần tư giá trị, ở mức tệ hại nhất từ 17 năm qua. Hôm nay 21/08/2015 Ngân hàng Phát triển Á châu (ADB) loan báo cho Kazakhstan vay 1 tỉ đô la để giúp ổn định kinh tế.

Chính quyền Kazakhstan lâu nay vẫn dành những ngân khoản lớn để can thiệp mỗi khi có những dao động về tiền tệ, nay áp dụng chế độ thả nổi cho thị trường quyết định. Ngay sau đó đồng tenge sụt mất 20%, sau khi đã giảm 5% giá trị vào hôm trước. Chỉ trong vòng hai ngày, đồng tiền quốc gia đã bị phá giá ở mức cao nhất kể từ năm 1998. Đây là cú sốc lớn cho người dân, khi lại phải chịu đựng việc đồng tiền mất giá trầm trọng trong khoảng thời gian một năm rưỡi.

Nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ giàu tài nguyên dầu lửa bị ảnh hưởng nặng nề từ tình trạng giá dầu giảm, do đây là nguồn thu ngân sách chủ yếu, đảm bảo cho Kazakhstan những năm tăng trưởng thoải mái. Bên cạnh đó là nạn suy thoái ở Nga - đối tác thương mại chính của Kazakhstan trong khu vực tự do mậu dịch Á-Âu do Nga thành lập ; cũng như những khó khăn của Trung Quốc, nước đang đầu tư ồ ạt vào Trung Á trong những năm gần đây.

Tổng thống Noursoultan Nazarbaiev, nắm quyền từ 25 năm qua, giải thích rằng không có chọn lựa nào khác ngoài việc để đồng tiền bị phá giá, do việc duy trì hối suất cao một cách giả tạo có nguy cơ khiến sản xuất khó cạnh tranh, trong khi dự trữ ngoại hối dần bị vét cạn. Ông cũng cảnh báo Kazakhstan về lâu về dài sẽ phải thích ứng với giá dầu thấp, và một số dự án phải hoãn lại để tiết kiệm.

Số tiền được Ngân hàng Phát triển Á châu cho vay sẽ được giải ngân làm hai lần trong vòng 5 năm, nhằm « hỗ trợ các nỗ lực ổn định kinh tế, sau khi chính phủ và ngân hàng trung ương quyết định áp dụng chế độ thả nổi hối suất ».

Loan báo của định chế thành lập từ năm 1966 có trụ sở tại Manila, đã giúp đồng tenge tăng giá đôi chút hôm nay (từ 250 tenge/1 đô la còn 240 tenge) nhưng vẫn ở mức rất thấp so với hôm thứ Ba 18/8 (188 tenge). Một nhà kinh tế của ADB nói rằng món tín dụng này sẽ giúp chính quyền « hiện đại hóa cơ sở hạ tầng, duy trì các chương trình chi tiêu tạo công ăn việc làm, hỗ trợ các gia đình thu nhập thấp và phát triển lãnh vực tư nhân, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ ».

Không chỉ Kazakhstan, mà tất cả các nước thuộc Liên Xô cũ đều bị ảnh hưởng bởi cuộc khủng hoảng của đồng rúp vào cuối năm 2014, hậu quả của giá dầu sụt giảm và cuộc xung đột Ukraina. Trong những tuần lễ gần đây, đồng rúp lại tiếp tục sụt giá, thêm vào đó giá dầu hôm nay xuống tới mức thấp nhất từ 6 tháng qua.

Tại Trung Á, nơi kiều hối từ những người lao động làm việc tại Nga chiếm phần đáng kể, Turkmenistan đã phá giá đồng manat từ đầu năm nay, Tadjikistan kiểm soát vốn để hỗ trợ đồng somoni, còn đồng som của Kyrgyzstan trong những tuần lễ gần đây đã xuống đến mức thấp nhất trong lịch sử.