Phạm Chí Dũng, gửi RFA từ VN
2014-03-17
2014-03-17
“Đại diện Bộ Công an”?
“Đại diện Bộ Công an”
có thể sẽ gây phiền toái hơn cho nội tình cơ quan này và càng làm khó cho danh
thể của Nhà nước Việt Nam trước Hội đồng nhân quyền Liên Hiệp Quốc.
14/3/2014 - đúng vào ngày
tưởng niệm cái chết của đảo Gạc Ma sau cuộc đánh úp của hải quân Trung Quốc,
một hội nghị tổng kết việc thi hành Bộ luật hình sự năm 1999 đã được tổ chức,
dưới sự chủ trì của Phó thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc - nhân vật vừa ngẫu hứng một
tuyên ngôn chưa từng có tiền lệ: “Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ
nghĩa làm sức mạnh quốc gia tăng lên rõ rệt”. Trong hội nghị này, như để
làm tăng thêm “sức mạnh quốc gia”, đại diện Bộ Công an đã tống đạt một đề nghị
hết sức chuyên biệt về chuyên chính vô sản: để đáp ứng toàn diện, đầy đủ hơn
yêu cầu trong tình hình hiện nay, bộ luật Hình sự sửa đổi sắp tới cần nghiên cứu hình sự hóa nhiều hành vi
nguy hiểm cho xã hội đang xảy ra trong thời gian qua như: tổ chức lập hội trái
phép, kêu gọi xóa bỏ hoặc thay đổi Hiến pháp…
Đề
nghị cực kỳ ngặt nghèo trên được báo Thanh Niên đưa lại trong bản tin “Đề
nghị hình sự hóa mua dâm đồng tính”.
Hiện
vẫn chưa biết rõ đề nghị “hình sự hóa” đối với việc lập hội và hiến pháp có
phải là ý kiến chính thức của Bộ trưởng công an hay không, và “đại diện Bộ Công
an” có phải là người được ủy quyền đầy đủ để phát ra ý kiến gây xáo động chính
trị đến thế hay có thể hiểu ngược lại.
Nhưng
điều rõ ràng hơn cả là dường như người thay mặt cho ngành công an muốn đặt vào
tầm ngắm sự ra đời của hàng loạt hội đoàn độc lập trong thời gian qua, và “Kiến
nghị 72” đề nghị thay đổi cơ bản về nội dung hiến pháp - một phong trào của
nhiều nhân sĩ, trí thức mà đã làm cho chính quyền “mất ngủ”.
Gần một phần tư thế kỷ!
Một vài kế hoạch hành động liên tịch
giữa công an địa phương và các ngành liên quan mà dư luận biết được đã chuyên
chú vào mục tiêu “không để các hội đoàn
độc lập hình thành”.
Cũng
chủ yếu từ tháng 8/2013 đến nay, sau chuyến viếng thăm được hệ thống báo đảng
coi là “sự kiện lịch sử” của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đến Washington gặp
người tương nhiệm là Tổng thống Barack Obama, cùng cuộc làm việc về TPP sau đó
của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng ở New York, hàng loạt hội đoàn độc lập đã ra đời
để cổ vũ cho tinh thần tái hiện tính tương thân này, trong đó đáng chú ý là
những cái tên như Mạng lưới blogger Việt Nam, Diễn đàn Xã hội dân sự, Phụ
nữ nhân quyền Việt Nam, Hội Dân oan đất đai, Hội Cựu tù nhân lương tâm Việt
Nam, Văn đoàn độc lập Việt nam…
Nếu
không có gì thay đổi và tương hợp với nội dung hợp tác toàn diện về nhân quyền
trong Thông cáo chung giữa Barak Obama và Trương Tấn Sang tại Nhà Trắng, sắp
tới ở Việt Nam sẽ có thể xuất hiện thêm một số hội đoàn độc lập về nghề nghiệp
như Hội nhà báo độc lập, Hội luật sư độc lập, và đặc biệt là Nghiệp đoàn công
nhân độc lập - một tổ chức hội đoàn nhằm thỏa mãn điều kiện tiên quyết mà phía
Hoa Kỳ đang đặt lên bàn đàm phán TPP với Nhà nước Việt Nam.
Khía
cạnh pháp lý không thể nhắm mắt làm ngơ là tất cả các hội đoàn độc lập trên,
nếu chiếu theo tinh thần và nội dung của Công ước quốc tế về các quyền dân sự
và chính trị mà Nhà nước Việt Nam đã ký kết vào năm 1982, Hiến pháp 1992 và
Hiến pháp năm 2013 của chính Nhà nước Việt Nam, đều thỏa mãn tư cách pháp lý về
quyền tự do lập hội.
“Tự do lập hội” ở Việt Nam cũng là
một chủ đề thuộc về nhân quyền, nằm trong số 227 khuyến nghị của hơn 100 quốc
gia tại cuộc Kiểm điểm định kỳ phổ quát (UPR) vừa diễn ra ở Geneva vào đầu
tháng 2/2014. Với tư cách là tân thành viên đầy triển vọng của hội đồng này,
Nhà nước Việt Nam đương nhiên có trách nhiệm và không thiếu động cơ để thực thi
những khuyến nghị chưa bao giờ trở thành thực tiễn ở Việt Nam.
Cũng
bởi, sau gần một phần tư thế kỷ kể từ hiến pháp năm 1992, quyền tự do lập hội
vẫn chưa hề được luật hóa ở Việt Nam. Cùng với quyền tự do biểu tình, hai chủ
đề này vẫn chỉ được Quốc hội ghé mắt lắc đầu theo đúng tôn chỉ “cương lĩnh đảng
quan trọng hơn hiến pháp”, rất tương thích với động tác cúi đầu bấm nút của 98%
đại biểu để bỏ phiếu thuận cho bản hiến pháp 2013 - vốn bị xem là “thụt lùi sâu
sắc”.
Bất
chấp một hứa hẹn mơ hồ của Ủy ban thường vụ quốc hội vào cuối năm 2013 về “sẽ
ban hành luật lập hội và luật biểu tình”, thực tế sống động nhất là bản hiến
pháp năm 2013 vẫn giữ thế bảo thủ tuyệt đối về “chế độ sở hữu đất đai toàn dân”
và “kinh tế quốc doanh chủ đạo” - bị xem là hai nhóm lợi ích chính gây ra khung
cảnh cực kỳ khốn khó và nhiễu loạn cho dân tộc hiện thời. Não trạng không chỉ
hằn mòn về đường lối kiến thiết như thế đã dẫn dụ một tương lai không thể minh
bạch hơn: người dân đừng trông mong gì vào những lời hứa hẹn tối tăm về “dân
chủ cơ sở”. Thậm chí cho dù luật lập hội và luật biểu tình có được ban hành
trong năm 2014 này, cũng rất khó có hy vọng được nhìn thấy những văn bản luật
đáp ứng và nói được tiếng lòng của nhân dân dưới đáy.
Lớp
dân dưới đáy ấy đang nheo nhóc và khốn quẫn trong vô số kiếp nạn về xả lũ thủy
điện vô nhân đạo, thu hồi đất đai vô nhân tính, nạn vô cảm và vô trách nhiệm
của giới quan chức, bóp nghẹt tiếng nói phản biện của báo chí…
Trước
mắt và trong khi chưa biết số phận của dự thảo luật lập hội ra sao, người dân
chỉ được thông tin rằng việc soạn thảo luật biểu tình được Chính phủ giao cho…
Bộ Công an, và sẽ “cố gắng đưa luật vào đời sống” trước năm 2020.
Ý chỉ Bắc Kinh?
Không thể trông đợi vào một nhà nước
vẫn hoàn toàn thiếu vắng lòng thành tâm chính trị, dân chúng chỉ còn cách tự
cất lên tiếng nói của mình. Không trái với Công ước quốc tế và hiến pháp Việt
Nam về quyền tự do lập hội, những hội đoàn độc lập được thành lập trong thời
gian qua đương nhiên không thể bị các cơ quan quản lý nhà nước và ngành an ninh
coi là “trái phép”.
Tương
tự, quyền tự do ngôn luận và tự do biểu đạt - những điều đã được Nhà nước Việt
Nam mau mắn cam kết trước Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc, không thể bị lạm dụng và
hơn thế bị lợi dụng để bị quy kết thành hành vi nguy hiểm “kêu gọi xóa bỏ hoặc
thay đổi Hiến pháp”.
Với đề
xuất “hình sự hóa”việc lập hội và góp ý hiến pháp, Bộ Công an đã tích tụ ba
kiến nghị trái ngược và xúc phạm lòng dân chỉ trong chưa đầy một năm qua. Hai kiến nghị trước
thuộc về “quyền nổ súng” dành cho cảnh sát cơ động để “trấn áp bạo loạn”, và
buộc “báo chí phải tiết lộ nguồn tin”.
Một
lần nữa, căn bệnh “chủ quan duy ý chí” lại hiện hình. Một lần nữa, công luận
phải nhớ lại “sáng kiến thu phí người khiếu kiện” của một vị đại biểu quốc hội
vào năm 2013, cũng như nghị định 72 cùng năm ngoái về hạn chế quyền tự do ngôn
luận trên mạng Internet mà giới bảo vệ nhân quyền quốc tế đã không kìm nén được
cơn phẫn nộ bùng nổ.
Cuối
cùng nhưng chưa hề kết thúc, dư luận một lần nữa không thoát khỏi tâm trạng
nghi ngờ: liệu những đề xuất của các nhà “lập pháp” ngành công an có quá trùng
khớp với lối mòn độc đạo đang diễn ra ở Trung Quốc và những ý chỉ không thèm
che giấu từ Bắc Kinh?
Phong tỏa tài sản!
Có
vẻ những người tâm niệm “chính quyền trên nòng súng” như danh ngôn quá cố Mao
Trạch Đông còn sống sót ở Việt Nam chưa tính hết những hậu quả khôn lường mà
thượng cấp của họ - Nhà nước Việt Nam - sẽ phải đối mặt với không chỉ phong trào
lên án của cộng đồng quốc tế. Phía sau và xa hơn nữa, làm thế nào để nền kinh
tế Việt Nam còn chút cơ hội phục sinh và làm thành trụ đỡ cho nền chính trị
đang có nguy cơ “tồn vong”, nếu không có được ít nhất một nguồn ngoại viện từ
Hiệp định TPP? Và làm thế nào để giới quan chức cầm quyền ở quốc gia bị các
nhóm lợi ích lũng đoạn đến cạn kiệt tài nguyên này không bị người Mỹ liệt vào
danh sách “những cá nhân vi phạm nhân quyền”?
Một
sự kiện trùng hợp không kém ý nghĩa là vào ngày 14/3/2014, đúng thời điểm “đại
diện Bộ Công an” tống đạt đề xuất “hình sự hóa” việc lập hội và góp ý hiến
pháp, dân biểu Ed Royce - Chủ tịch Ủy ban đối ngoại Hạ viện Hoa Kỳ - cũng đã đệ
trình Dự luật Chế tài nhân quyền Việt Nam, số hiệu H.R. 4254, áp đặt những biện
pháp trừng phạt đối với những quan chức chính phủ Việt Nam “đồng lõa trong
những vụ vi phạm nhân quyền nhắm vào người dân Việt Nam.”
Theo
thông cáo của dân biểu Ed Royce, đây là một dự luật lưỡng đảng, nhắm mục tiêu
vào những quan chức chính phủ, công an và những người khác vi phạm nhân quyền
đối với những nhà bất đồng chính kiến ôn hòa. Những biện pháp được kiến nghị
bao gồm những hạn chế du hành và trừng phạt về tài chính.
Cụ
thể, những cá nhân có tên trong danh sách sẽ không được nhập cảnh hay quá cảnh
ở Hoa Kỳ, không được cấp bất kỳ quy chế di trú hợp pháp nào, và cũng không được
phép nộp đơn hay thỉnh nguyện liên quan đến những việc này. Về mặt tài chính,
những cá nhân này sẽ bị phong tỏa tài sản, bị hạn chế hoặc bị cấm giao dịch tài
chính và đưa tài sản vào hay ra khỏi Hoa Kỳ.
Phạm Chí Dũng, Việt
Nam 17-03-2014
*Nội
dung bài viết không phản ảnh quan điểm của RFA.
No comments:
Post a Comment