The
China Post, 09 tháng 1 2017
(Bản
dịch của Vũ Quốc Ngữ)
(VNTB)
- Chính phủ Việt Nam cho biết đã ký một thỏa thuận bí mật với Formosa
Plastics, trong đó ngăn chặn cả hai bên trong việc tiết lộ bất kỳ thông tin chi
tiết của thỏa thuận.
Vào tháng Tư năm 2016, một tòa án tối cao bác bỏ
kháng cáo để tăng mức phạt đối với Công ty phát thanh Mỹ (Radio Company of
America - RCA), sau khi nó gây ra một trong những thảm họa ô nhiễm công
nghiệp tồi tệ nhất trong lịch sử của Đài Loan 24 năm trước đó.
Các kháng cáo nhằm tăng mức phạt lên 10 lần, từ 560
triệu tệ Đài Loan lên 5,58 tỷ tệ Đài Loan.
Trong nhiều năm qua, nhiều nhân viên của RCA ở Đài
Loan đã bị tiếp xúc với các chất ô nhiễm gây ung thư. Các nhân viên đã không được
trang bị với các thiết bị an toàn thích hợp, họ cũng không được thông báo về những
rủi ro gắn liền với công việc của họ.
Khoảng 2.000 đến 3.000 nhân viên trong tổng số
20.000 người đã bị ung thư và đã có 216 người bị chết.
Trong cùng tháng với thời điểm kháng cáo bị từ chối,
một vùng biển trải dài 200 km thuộc ven biển ở miền Trung Việt Nam đã bị phát
hiện ô nhiễm nghiêm trọng.
Các chất ô nhiễm đã giết chết hàng tấn cá, phá hủy
môi trường, và cùng với nó đến đời sống của hàng trăm ngàn cư dân.
Nhưng nguồn gốc của vụ việc mà Thủ tướng Việt Nam gọi
là "thảm họa môi trường tồi tệ nhất nước từng thấy", gây ra không phải
bởi một công ty đa quốc gia phương Tây mà là do một nhà máy thép Đài Loan sở hữu
bởi một công ty con của tập đoàn hóa dầu Formosa Plastics.
Hai sự cố, mặc dù cách nhau gần 30 năm, chịu sự
tương đồng nổi bật.
Sự khác biệt duy nhất bây giờ, đó là Đài Loan đã
chuyển từ nạn nhân thành kẻ bách hại.
Các cuộc biểu tình bị đàn áp, vụ kiện bị từ chối, hoạt
động phục hồi.
Vào cuối tháng Sáu năm 2016, một đại diện của công
ty Formosa Plastics đã xin lỗi người dân Việt.
Công ty nhận trách nhiệm về việc gây ô nhiễm nước
sau khi phủ nhận bất kỳ hành vi sai trái nào trong hai tháng trước đó.
Chính quyền trung ương của Việt Nam nhận bồi thường
500 triệu USD từ Formosa để đền bù đắp cho cư dân.
Nhưng cho đến nay, những người bị ảnh hưởng bởi vụ
việc vẫn chưa nhận được một đồng đô la tiền bồi thường, và không có bằng chứng
khoa học cho thấy rằng các vùng nước bị ô nhiễm hiện nay đã được tẩy rửa.
Trong khi đó, nhà máy thép đã nối lại hoạt động, bất
chấp phản đối tiếp từ người dân địa phương và người Việt khắp nơi trên thế giới.
Trong tám tháng kể từ đó, hàng tấn cá chết tiếp tục
dạt vào bờ.
Nhà hoạt động nhân quyền và linh mục Phêrô Nguyễn
Văn Hùng, khi nói với The China Post hôm thứ sáu, cũng tuyên bố rằng hai công
nhân được Formosa Plastics giao nhiệm vụ lặn dưới nước và kiểm tra trên các đường
ống dẫn chất thải phóng đã chết.
Theo tờ báo Việt Nam Express, nhiều cuộc biểu tình
hòa bình bên ngoài nhà máy thép Hà Tĩnh và trụ sở Formosa Plastics tại Việt Nam
biến thành bạo lực khi lực lượng cảnh sát và lực lượng bảo vệ đánh đập người biểu
tình, trong khi nhiều nhà báo công dân bị giam giữ trong nhiều ngày với cáo buộc
“kích động bất ổn xã hội bằng cách chụp ảnh các cuộc biểu tình để đăng bài trên
phương tiện truyền thông xã hội.”
Một tòa án Việt Nam từ chối một vụ kiện với hơn 500
đơn kiện của cư dân, những người cho rằng cuộc sống của họ đã bị ảnh hưởng
nghiêm trọng bởi sự cố.
Thêm dầu vào lửa, một đại diện của Formosa Plastics
tên Chu làm người dân địa phương tức giận bằng cách nói với một cuộc họp báo được
tổ chức ngay sau khi vụ việc vỡ lở rằng Việt Nam phải lựa chọn một trong hai,
giữa cá hay phát triển công nghiệp của đất nước.
Câu nói của Chu đã dẫn đến chiến dịch #ichoosefish
trên phương tiện truyền thông xã hội, tạo ra một làn sóng lên án chống lại
Formosa Plastics và tìm kiếm sự ủng hộ của quốc tế về vụ việc.
Thỏa
thuận bí mật
Nhưng bất chấp sức ép từ các nhóm trong và ngoài Việt
Nam, Formosa Plastics vẫn từ chối để làm rõ những hợp chất hóa học nào đã được
xả thải vào nước biển, những tai hại mà chúng đã và sé gây ra cho con người và
môi trường, và mất bao lâu để phục hồi các hệ sinh thái địa ven biểni và các
chi tiết của bất kỳ hoạt động dọn dẹp nào.
"Việc bồi thường là rất quan trọng cho người
dân để họ có thể qua được những tháng khó khăn, nhưng những gì họ quan tâm nhất
là làm thế nào để có được cuộc sống của họ trở lại," linh mục Việt Hùng
cho biết, người hiện đang ở Đài Loan để tìm kiếm sự hỗ trợ từ chính phủ ở Đài Bắc.
" 500 triệu Mỹ kim đã bốc hơi vào không khí.
Chúng tôi muốn minh bạch, chúng tôi muốn biết chính phủ sử dụng số tiền đó như
thế nào, và khi nào chúng ta có thể bắt đầu đánh bắt cá một lần nữa."
Chính phủ Việt Nam cho biết đã ký một thỏa thuận bí
mật với Formosa Plastics, trong đó ngăn chặn cả hai bên trong việc tiết lộ bất
kỳ thông tin chi tiết của thỏa thuận.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc - một trong những
nhân vật phải chịu trách nhiệm về "thỏa thuận bí mật với
Formosa"
Dân biểu Chen Man-li của Đảng Dân chủ Cấp tiến (Democratic
Progressive Party) đã tổ chức một buổi điều trần công khai hồi tuần trước
về vụ việc, thu thập ý kiến từ các nhóm
dân sự về cách pháp luật của quốc gia có thể được sửa đổi để đảm bảo rằng không
một công ty Đài Loan nào có thể lặp lại các hành động tương tự như Formosa Plastics
trong tương lai.
Chen nói với tờ The China Post rằng pháp luật hiện
hành không ngăn chặn một công ty địa phương trong việc ký hợp đồng bảo mật như
vậy với các chính phủ nước ngoài, cũng như không thể buộc các công ty Đài Loan
tuân theo các tiêu chuẩn quốc tế về kiểm soát ô nhiễm khi hoạt động ở nước
ngoài.
Chen cho rằng, với mong muốn của Đài Loan trong việc
mở rộng lợi ích thương mại của mình ở nước ngoài - đặc biệt là ở các nước Đông
Nam Á, nơi luật bảo vệ môi trường là tương đối yếu rằng “Chúng ta phải nhớ
không bao giờ trở thành RCA, một công ty mà chúng ta vô cùng phẫn nộ.”
-----------------
No comments:
Post a Comment