Nguyễn Đình Cống
13/08/2015
Từ xưa đến nay việc xây dựng công trình hoành tráng
có thể làm cho chủ đầu tư phát triển rực rỡ hoặc sụp đổ. Để đạt được sự phát
triển thì phải có đủ cả hai điều kiện quan trọng là cơ sở kinh tế vững chắc và
lòng người phấn khởi. Thiếu một trong hai, đặc biệt là thiếu cả hai, mà cứ cố
xây dựng công trình hoành tráng vì duy ý chí, vì để lợi dụng một việc nào đó
thì có nhiều khả năng bị sụp đổ. Không chỉ sụp đổ công trình mà sụp đổ cả sự
nghiệp đến mức nước mất, nhà tan. Xin kể vài thí dụ: Nhà Tần ở Trung Quốc, sau
khi thống nhất đất nước, tưởng sẽ thống trị thiên hạ lâu dài, không ngờ bị sụp
đổ chỉ sau vài chục năm. Một trong những nguyên nhân làm thiên hạ chán ghét, chống
lại là do nhà vua ra sức bóc lột và đàn áp nhân dân để xây cung A Phòng, một
công trình hết sức hoành tráng. Vua Suryavarman xây dựng đền đài Angkor từ thế
kỷ 12, làm cho đất nước Campuchia suy kiệt đến mức kinh thành bị bỏ hoang phế mấy
trăm năm, nhân dân lầm than, đói khổ. Các vua Chămpa quá mê say xây dựng cung
điện, nhân dân bị huy động kiệt quệ cả lực lượng và tài sản, dẫn đến sự mất nước
Chiêm Thành.
Trong lịch sử Việt Nam, các đời Tiền Lê, Lý, Trần, Hậu
Lê đều xây dựng cung điện một cách vừa phải. Sự khai quật Hoàng thành Thăng
Long phát hiện ra di chỉ đời sau chồng lên di chỉ đời trước. Điều đó chứng tỏ:
1- Công trình đời trước chẳng có gì đáng giá để lại cho đời sau. 2- Đời sau
không tiếp nhận và phát huy được công trình đời trước mà phá hủy gần hết để xây
chồng lên (tôi biết nhiều người rất tự hào về di tích Hoàng thành nhưng không
biết tự hào vì nỗi gì).
Vào thời Lê - Trịnh, vua Lê Tương Dực muốn xây Cửu
Trùng Đài, một công trình hoành tráng, định để lại di tích cho hậu thế. Cửu
Trùng Đài do kiến trúc sư Vũ Như Tô thiết kế và chỉ đạo thi công. Việc xây dựng
đó đã vắt kiệt sức dân, hàng chục vạn người phải lao dịch trong đói rách, hàng
ngàn người bị bỏ mạng vì tai nạn, ốm đau, bị đánh đập. Công trình đang thi công
nửa chừng (theo giá bây giờ thì có lẽ đã tiêu tốn hàng ngàn tỷ) thì bị Trịnh
Duy Sản chỉ huy binh lính và nhân dân phá bỏ (chính những người đang xây dựng
đã quay lại đập phá), giết chết Lê Tương Dực. Vũ Như Tô cũng bị chém chết trong
vụ này. Việc này gây ra hai luồng ý kiến trái ngược nhau, người hoan hô, kẻ tiếc
nuối. Sau này nhà văn Nguyễn Huy Tưởng đã than thở “Cửu Trùng Đài không thành
nên mừng hay nên tiếc. Tháp người Hời nguyên là giống Angkor…” (người Hời là
người Chiêm Thành cổ). Tháp người Hời vốn giống với Angkor về kiến trúc. Angkor
làm dân Campuchia kiệt quệ trong lịch sử (và hiện tại mang lại lợi trong du lịch),
còn tháp người Hời mang lại sự sụp đổ của đế chế, sự mất nước của Chiêm Thành.
Gần đây Đảng Cộng sản và Nhà nước CS Việt Nam lại
đang say sưa xây dựng nhiều công trình hoành tráng, không giống Cửu Trùng Đài,
không giống Angkor, mà là các nhà bảo tàng, các tượng đài, các văn miếu. Nhân dịp
kỷ niệm 1000 năm Thăng Long, Hà Nội xây nhà bảo tàng hết trên 2300 tỷ (giá năm
2010, quy ra giá năm 2015 có thể gần 3000 tỷ). Một ngôi nhà mà giá thành phần
xây dựng tính trên mỗi mét vuông sàn là đắt nhất thế giới. Tôi ước tính công
trình này bị thất thoát và lãng phí gần 50%. Xây xong rồi, nó không những biến
thành “Chùa Bà Đanh mới” mà còn tốn thêm nhiều tiền để duy tu và bảo vệ. Các
công trình hoành tráng giá hàng trăm, hàng ngàn tỷ được xây dựng vội vàng với
chất lượng thấp rất dễ dàng mang lại món lợi to lớn cho nhiều quan chức là người
có quyền trong việc đề xuất và xét duyệt dự án và mang lại sự sụp đổ cho bản
thân công trình, cho những người thực sự bỏ tiền ra để xây dựng, đó là những
người dân đóng thuế. Xét cho cùng thì nhân dân mới là chủ đầu tư thật sự. Lợi
ích từ rút ruột dự án thì quan chức hưởng còn sự sụp đổ thì nhân dân chịu.
Trong “LỜI TUYÊN BỐ CỦA CÁC TỔ CHỨC XÃ HỘI DÂN SỰ VÀ
CÔNG DÂN VỀ NHỮNG DỰ ÁN TƯỢNG ĐÀI TRĂM TỶ, NGÀN TỶ” đã chỉ ra sự xây dựng những
công trình hoành tráng này thiếu cả hai điều kiện quan trọng là lòng dân và cơ
sở kinh tế, vì vậy sự sụp đổ một cái gì đấy là điều khó tránh.
Ngoài việc tham gia ký tên và vận động bạn bè ký tên
vào LỜI TUYÊN BỐ nói trên, tôi viết bài này mong thức tỉnh thêm những người
lãnh đạo, có chức quyền ở các địa phương và trung ương, chớ vì món lợi được
chia chác vài phần trăm đến vài chục phần trăm giá cuả dự án mà bán rẻ lương
tâm cho quỷ dữ, để lại tội ác và tiếng xấu nhiều đời.
N.
Đ. C.
Tác giả gửi BVN
Được đăng bởi bauxitevn vào lúc 07:14
------------------------
13/08/2015
No comments:
Post a Comment