TỪ LÚC TALIBAN CAI TRỊ, TRẺ EM AFGHANISTAN ĐÓI KHÁT (Người Việt)

 

Từ lúc Taliban cai trị, trẻ em Afghanistan đói khát

Người Việt

December 19, 2023

https://www.nguoi-viet.com/the-gioi/tu-luc-taliban-cai-tri-tre-em-afghanistan-doi-khat/

 

KABUL, Afghanistan (NV) – “Lần cuối cùng tôi mua sữa cho con mình là cách đây hai tháng. Bình thường tôi chỉ đổ trà vào bình sữa của bé. Hoặc tôi ngâm bánh mì chung với trà rồi cho con ăn,” Sohaila Niyazi nói trong lúc ngồi trên sàn trong căn nhà làm từ gạch bùn tuốt trên ngọn đồi phía Đông Kabul.

 

Để tới được nhà Niyazi, không có đường đi – người ta phải cuốc bộ lên những con đường dốc đầy bùn và nước thải chảy kế bên.

 

Sohaila là một góa phụ. Cô có sáu người con, đứa con út 15 tháng tên là Husna Fakeeri. Loại trà mà Sohaila nói tới là trà truyền thống được dùng tại Afghanistan, được làm bằng lá trà xanh và nước nóng, không có sữa hoặc đường. Nó không có bất kỳ giá trị dinh dưỡng nào cho đứa con gái bé bỏng của Sohaila.

 

https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2023/12/GettyImages-1827319381-1536x1024.jpg

Trẻ em Afghanistan lượm ve chai ở tỉnh Badakhshan hôm 6 Tháng Mười Hai, 2023 (Hình: OMER ABRAR/AFP/Getty Images)

 

Sohaila là một trong 10 triệu người ngừng nhận hỗ trợ lương thực khẩn cấp từ Chương Trình Lương Thực Thế Giới của Liên Hiệp Quốc (WFP) trong năm qua – việc cắt giảm là cần thiết do thiếu hụt nguồn tài trợ lớn. Đó là một đòn chí tử, đặc biệt là với khoảng hai triệu gia đình do phụ nữ làm trụ cột ở Afghanistan.

 

Dưới sự cai trị của Taliban, Sohaila nói cô không thể ra ngoài làm việc và nuôi sống gia đình.

 

“Có những đêm đói khát. Tôi nói với mấy đứa nhỏ, trời tối đen rồi mà đi xin ăn ở đâu? Mấy đứa nó phải ngủ trong cơn đói cồn cào, lúc thức giấc tôi khắc khoải không biết phải làm sao. Nếu có người hàng xóm đem cho chúng tôi một ít thức ăn là mấy đứa nhỏ giành giật, chúng nói ‘đưa cho con, con muốn ăn’. Thì tôi đành cắn răng chịu đựng phân chia thức ăn để chúng bình tĩnh,” Sohaila nói.

 

Để xoa dịu bé gái đang đói khát, Sohaila nói cô phải cho cô bé dùng “thuốc ngủ.”.

 

“Tôi cho cháu uống thuốc để bé khỏi thức dậy đòi sữa vì tôi không có sữa cho bé. Sau khi cho bé dùng thuốc, bé sẽ ngủ từ sáng hôm nay tới tận sáng hôm sau,” Sohaila nói. “Nhiều lúc tôi phải rờ coi đứa nhỏ còn sống hay đã chết.”

 

Nhóm phóng viên BBC hỏi về loại thuốc mà Sohaila cho con gái uống và phát giác rằng đó là một loại thuốc kháng histamine hoặc thuốc chống dị ứng thông thường. An thần chỉ là một tác dụng phụ của thuốc.

 

Các bác sĩ nói với nhóm phóng viên mặc dù nó ít gây hại hơn các loại thuốc an thần và thuốc chống trầm cảm mà một số bậc cha mẹ Afghanistan cho con họ uống lúc đói, nhưng với liều lượng cao hơn, loại thuốc này có thể gây suy hô hấp.

 

Sohaila kể lại chồng cô là một thường dân chết oan mạng trong trận giao tranh ở tỉnh Panjshir năm 2022, đó là cuộc giao tranh giữa lực lượng Taliban và những người chống lại sự cai trị của Taliban. Sau khi người chồng qua đời, Sohaila phụ thuộc rất nhiều vào viện trợ của WFP – gồm có bột mì, dầu và đậu.

 

Hiện nay WFP cho biết họ chỉ có thể cung ứng hàng hóa cho ba triệu người – chưa tới một phần tư số người đang phải gánh chịu nạn đói dai dẳng.

 

Sohaila hoàn toàn phụ thuộc vào nhu yếu phẩm quyên góp từ thân nhân hoặc xóm giềng.

 

Bé Husna, con gái của Sohaila, bị suy dinh dưỡng ở mức độ vừa phải, là một trong hơn ba triệu trẻ em mắc bệnh này tại Afghanistan, theo UNICEF. Hơn một phần tư trong số các bé gặp phải tình trạng tồi tệ nhất – suy dinh dưỡng cấp tính trầm trọng. Liên Hiệp Quốc cho biết đây là khủng hoảng thậm tệ nhất từng xảy ra ở Afghanistan.

 

Ủy Ban Hồng Thập Tự Quốc Tế (ICRC) đang trả lương cho nhân viên y tế, đồng thời tài trợ thuốc và thức ăn tại hơn 30 nhà thương – một biện pháp khẩn cấp tạm thời được thực hiện sau khi thay đổi thể chế vào năm 2021.

 

Giờ đây ICRC không còn đủ nguồn nhân lực để tiếp tục và viện trợ cũng bị rút khỏi phần lớn các cơ sở y tế, gồm có cả bệnh viện nhi khoa duy nhất của Afghanistan, Bệnh Viện Nhi Indira Gandhi tại Kabul.

 

Nhóm phóng viên chất vấn phát ngôn viên chính của chính phủ Taliban, Zabihullah Mujahid, rằng họ đang làm gì nhằm thuyết phục cộng đồng quốc tế cung ứng thêm viện trợ.

 

“Nếu viện trợ được dùng như một công cụ gây áp lực thì Vương Quốc Hồi Giáo cũng có những giá trị riêng cần phải bảo vệ bất chấp. Người Afghanistan đã hy sinh rất nhiều trong quá khứ để bảo vệ những giá trị tinh thần của chúng tôi và sẽ chịu đựng tiếp chuyện bị cắt viện trợ,” Mujahid nói.

 

Trước khi bị Taliban tiếp quản, ba phần tư ngân sách công chánh đến từ tiền ngoại quốc được cung cấp trực tiếp cho chính thể cũ. Thể chế cũ sụp đổ vào Tháng Tám 2021, làm cho nền kinh tế rơi vào bế tắc. (TTHN)