Trịnh Kim Tiến
Wednesday, January 4, 2017
Tôi viết bài này với mong muốn nó có thể đến tay được
nhiều người, nhất là những người dân bình thường chưa bao giờ quan tâm đến xã hội,
bởi họ là những nạn nhân đáng thương nhất. Họ không ý thức được những tai ương
sẽ đến bất ngờ và không định ra được một con đường cần phải đi trong hành trình
đau thương.
Bài viết chia sẻ lại kinh nghiệm tôi đã từng trải
qua, những bước đi cần thiết khi người thân bị đánh. Trong một xã hội thượng
tôn và luật pháp bảo vệ người dân, những dòng này không có giá trị, nhưng trong
một cơ chế mà ngành công an chiếm quyền lực tối cao và bao che lẫn nhau như hiện
nay thì tôi nghĩ bài viết này sẽ là một cẩm nang hữu ích cho mọi người.
Trước
hết tôi sẽ đi vào 5 bước cơ bản cần thiết sau đó sẽ đi vào từng trường hợp cụ
thể.
Bước
1: Điều cần phải làm ngay khi người thân bạn bị đánh
là quay, chụp lại hiện trạng của thân nhân. Ví dụ hình ảnh họ còng tay khi chưa
có án, mọi thương tích trên người người bị hại.
Quay lại một clip kể lại sự việc đầu đuôi rõ ràng để
dư lận có thể hiểu rõ hơn về sự việc và quan tâm. Nên để người nhà kể lại vì
lúc này nạn nhân cần nghỉ ngơi. Khi quay chú ý ngồi bên nạn nhân.
Đến hiện trường nơi xảy ra sự việc, ghi hình lấy lời
kể của nhân chứng tại đây. Việc này cần làm nhanh ngay sau khi sự việc xảy ra
và nhớ là ghi hình, không phải ghi âm vì hiện nay người dân rất sợ công an nên
khi bị sức ép họ sẽ không dám đứng ra làm chứng, hoặc sẽ phản cung so với lời kể
ban đầu.
Sau đó đăng tải những thông tin vừa thu được lên mạng
xã hội cá nhân với thứ tự lần lượt để dư luận theo dõi diễn tiến.
Bước
2: Yêu cầu phía bệnh viện cho biết rõ tình hình của
người thân. Cũng ghi âm tất cả cuộc tiếp xúc với các bác sĩ. Vì nhiều trường hợp,
trước sức ép của phía công an bệnh viện sẽ không dám nói tình hình thật của bệnh
nhân. Hãy nói với họ, họ sẽ phải chịu tất cả trách nhiệm về những gì họ nói và
đây là việc giữa gia đình và công an, không liên quan y bác sĩ.
Bước
3: Gọi đến đường dây nóng của các báo chính thống
trong nước tố cáo và kêu cứu. Số điện thoại có thể tìm kiếm qua 1080 hoặc
google, chỉ cần cho biết tên tờ báo muốn tìm.
Tại đây báo chí sẽ cho người xuống phỏng vấn lấy tin
nhưng quan điểm báo chí là phải khách quan và một phần họ cũng bị sức ép vì vậy
nếu họ có đăng bài không được đúng ý cho lắm thì cũng không quan trọng. Quan trọng
là sự việc của bạn đã được đưa ra trước dư luận. Có một số báo sẽ rắc rối hơn,
họ sẽ yêu cầu gia đình làm đơn tố cáo gửi đến toà soạn rồi mới xuống, không sao
cứ làm và gửi cho họ.
Nếu báo chí chính thống vì một sức ép lớn nào đó từ
phía công an hay ban tuyên giáo, không thể viết bài đăng bài cũng không vấn đề
gì. Còn rất nhiều trang báo mạng phi chính thống của dân, còn gọi là lề trái,
hay các báo đài Quốc tế không được công an thích cho lắm như BBC, RFA, VOA... bạn
có thể gửi Mail đến họ thông tin về sự việc.
Báo chí nào cũng trả lời phỏng vấn được hết. Đừng
nghe người khác dọa đó là trang phản động rồi sợ hãi, nó là trang gì đi nữa nếu
bạn nói không sai thì không có gì phải sợ.
Điều quan trọng là đẩy sự việc vào lòng dư luận. Lưu
ý khi trả lời phỏng vấn của bất cứ một báo đài nào đều cần kiểm soát lời nói,
kìm lại sự phấn nộ. Nếu ghi lại được cuộc phỏng vấn là tốt nhất.
Bước
4: Làm đơn tố cáo gửi đến công an quận nơi xảy ra sự
việc, công an thành phố nơi đang cư ngụ. Đơn này dân làm nên không cần quá cầu
kỳ chỉ là tố cáo, trình bày sự việc và yêu cầu cơ quan có trách nhiệm lên tiếng.
Bước
5: Tìm luật sư để hướng dẫn pháp lý. Đây là một vấn đề
hết sức khó khăn, tưởng chừng như dễ dàng nhưng không hề đơn giản. Bởi nếu gặp
phải một luật sư không có tâm chỉ cần tiếng thì gia đình sẽ vừa mất tiền vừa ôm
hận. Một luật sư có tâm không cần nói nhiều, chỉ cần hướng dẫn bạn đi như thế
nào cho đúng luật. Cũng cấp cho bạn tất cả những gì luật sư nhận được từ phía
cơ quan điều tra. Và luôn đứng sau hoặc đứng bên ủng hộ bạn. Luật sư của những
nạn nhân bị công an đánh chết không cần phải là người nổi tiếng hay quá sức tài
giỏi, nhưng phải có trái tim và cái tâm của người luật sư. Nếu ở Hà Nội bạn có
thể tìm đến văn phòng luật Hưng Đạo Thăng Long, luật sư Hà Huy Sơn... Nếu ở miền
Trung hay Sài Gòn có thể nhờ sự giúp đỡ của luật sư Nguyễn Khả Thành, Võ An
Đôn...
Tiếp
theo đây tôi sẽ chia những trường hợp bị công an đánh thành 2 khả năng có thể xảy
ra:
*
Trường hợp bị công an đánh mà chưa chết: Trường hợp này nếu
không cẩn thận người bị nạn còn có khả năng đi tù cao về tội "chống người
thì hành công vụ" do công an quy chụp.
Tôi có biết một vụ thế này, người con bị CSGT giữ
phương tiện khi tham gia giao thông. Sau khi gọi điện cho bố báo cho biết là
mình bị giữ xe, anh đôi co với CSGT yêu cầu lấy lại giấy tờ vì khẳng định mình
không vi phạm luật. Theo lời của anh nói với luật sư người CSGT lao vào dùng mũ
bảo hiểm của anh đã tháo ra để trên xe đập vào đầu anh, vừa đúng lúc bố anh đi
đến. Thấy cảnh con mình bị đánh, ông bố cũng lao vào đẩy người CSGT kia ngã ra
đất, lập tức rất đông CSGT lao đến đánh hai bố con và còng tay họ lại. Sau đó họ
bị bắt giữ và truy tố với tội danh chống người thì hành công vụ. Đó là một
trong rất nhiều trường hợp công an ăn vạ và đòi truy tố dân mà tôi biết được
qua báo chia cũng như nghe người liên quan thuật lại.
Trong trường hợp bị đánh mà không nặng hoặc không chết,
gia đình bạn có thể sẽ gặp phải hai tình cảnh:
- Một là sẽ bị công an dọa nạt và làm tiền, bởi dù
đúng dù sai, quyền cũng đang tay họ. Trường hợp này bạn giả vờ chấp nhận, và
ghi âm tất cả lại. Để khi làm truyền thông theo các nước trên đưa nó ra trước
dư luận. Không tự ý nói bồi thường hãy để họ tự mở miệng yêu cầu để không bị
quy là gài bẫy hối lộ.
- Hai là vì cay cú họ bất chấp, cho nạn nhân đi tù để
thể hiện uy quyền của mình. Trường hợp này gia đình cần cương quyết không nhận
tội và thực hiện đầy đủ 5 bước ở trên. Trong đó lời khai nhân chứng là quan trọng
nhất, cần phải làm đầu tiên với trường hợp này. Sau đến tình trạng thương tích
cần được công khai không sót điểm nào.
Nạn nhân Phạm Đình
Toàn . Hình Trong Khiem Nguyen
*
Trường hợp bị đánh đến chết: Nạn nhân không còn có thể đi
tù nên người nhà nạn nhân và người dân bức xúc có thể trở thành nạn nhân kế tiếp
của công an với việc quy kết tội danh cho họ, ngành công an vừa có thể răn đe,
làm dân sợ, vừa có thể ép gia đình bị hại rơi vào thế phải nghe lời.
Với hoàn cảnh đã không thể còn nước còn tát, người
thân của nạn nhân buộc phải chấp nhận nỗi đau này và bình tĩnh giải quyết.
Điều đầu tiên, hãy yêu cầu pháp y Quân đội khám nghiệm
tử thi cho người đã chết. Hiện nay ở Việt Nam có ba cơ quan khám nghiệm pháp y
nhưng xét về tính độc lập thì chưa có. Nên yêu cầu pháp y Quân đội cũng chỉ là
để an tâm hơn so với pháp y của bên công an mà thôi. Trong quá trình khám nghiệm
gia đình cần cử người tham gia trực tiếp ghi âm và quay lại, nên có luật sư
cùng tham gia trong quá trình này.
Nếu phía công an tự ý khám nghiệm mà chưa có sự đồng
ý của gia đình người bị hại, thì phía bên bị hại hoàn toàn có thể yêu cầu khám
nghiệm pháp y quân đội khám nghiệm lại bằng cách làm đơn yêu cầu và khiếu nại
công an tự ý mổ tử thì khi chưa được sự cho phép.
Người thân đã bị chết một cách oan ức như vậy rồi,
hãy ngưng sợ hãi và mạnh dạn lên trong việc kêu cầu công lý. Ngoài sức ép truyền
thông còn cần sức ép từ phía người dân bên ngoài trang mạng. Tuỳ hoàn cảnh của
mỗi gia đình, tôi không khuyên bạn một hành động cụ thể nào hết.
Cá nhân gia đình tôi thì lựa chọn cách căng băng rôn
yêu cầu pháp luật xử lý nghiêm minh những người công an đã đánh chết người nhà
mình cho đến khi có lệnh khởi tố bị can và bắt tạm giam nghi phạm mới tháo xuống.
Mọi người đừng nhầm giữa lệnh khởi tố bị can và khởi tố vụ án nhé. Bởi khởi tố
vụ án không có giá trị gì, chỉ khi có khởi tố bị can thì sự việc mới buộc phải
điều tra và được đưa ra xét xử. Việc căng băng rôn ôn hoà không nhất thiết là
phải cố định một địa điểm, nếu địa điểm nhà nạn nhân không thuận lợi cho việc
kêu oan thì người thân hoàn toàn có thể ôn hoà trên đường phố với những yêu cầu
chính đáng.
Chúng tôi không lựa chọn mang xác đi tuần hành như một
số vụ từng xảy ra vì cảm thấy rất tội cho người đã khuất, thứ nữa là khi mang
xác người thân đi tuần hành như vậy sẽ khó kiểm soát diễn biến hơn là biểu tình
ôn hoà, dễ khiến những người đang bức xúc thay gia đình mình gặp phải chuyện
không hay.
Tuy nhiên trong những ngày căng băng rôn, đến khi hạ
xuống rồi chúng tôi vẫn quyết định giữ lại xác người thân trong nhà xác bệnh viện
vì chưa có kết quả pháp y. Nếu đã quyết định bước đi trên con đường đầy những bất
công thì phải chấp nhận chịu đựng nỗi đau cho đến ngày có được câu trả lời
chính thức từ phía pháp y.
Khi có chứng nhận pháp y tôi nghĩ cũng là lúc gia
đình có thể hoàn tất được thủ tục mai táng cho người thân.
Tôi nhấn mạnh một điều với mọi người là nên chôn cất
khi có đủ ba yếu tố: lệnh khởi tố bị can, lệnh bắt tạm giam đối tượng và bản kết
luật sơ bộ của pháp y. Bởi chỉ có 1, 2 trong ba không thể đưa bạn đến một phiên
tòa trong tương lai. Như vụ anh Quốc Bảo bị đánh chết ở Hà Nội, gia đình giữ
xác được 7 ngày, dù đã có pháp y bị chấn thương sọ não mà chết nhưng sau đó
công an vẫn kết luận nguyên nhân là tự thương, tự tử vì chưa có được lệnh khởi
tố bị can và bắt tạm giam đối tượng gây án.
Ở trên là kinh nghiệm riêng của gia đình tôi còn
đương nhiên là không phải lúc nào bạn cũng cần làm như vậy. Như vụ án của anh
Ngô Thanh Kiều ở Phú Yên thì có điều khác hơn là gia đình không cần giữ xác bởi
vì những hình ảnh thương tích do bị tra tấn bằng dụng cụ chuyên dụng và hình ảnh
sau mổ tử thì hiện lên rất rõ ràng là do bị đánh đến chết. Và sau đó có luật sư
nhập cuộc ngay nên mọi thứ cũng đỡ phức tạp hơn rất nhiều.
Tôi xin được chú ý với gia đình người bị hại một vấn
để khác là người thân, ngoại trừ cha mẹ, vợ chồng, con cái, thì những người
khác đều có thể bị đe dọa để hòng chặn đứng sự phản kháng, và có thể họ sẽ còn
cố gắng kích động người nhà để truy ra tội, ép đôi bên đi vào thế thỏa hiệp. Vậy
nên trong nỗi đau này nên để phụ nữ thay nhau đứng ra gánh vác. Trong tất cả mọi
cuộc làm việc với cơ quan chức năng gia đình đều cần ghi âm và lưu giữ lại.
Và tôi khuyên rằng nếu người thân bạn bị rơi vào những
trường hợp này bạn đừng ngần ngại việc nhận bồi thường. Mất mát đau thương của
bạn không gì có thể bù đắp được nhưng đó là những thứ gia đình bạn phải được nhận
để bù đắp tổn thất tinh thần và vật chất, để người còn sống được yên tâm và người
đã khuất được yên lòng. Hãy bỏ qua những luồng dư luận không hay ho và có phần
khốn nạn bởi lòng tham và sự ngu dốt. Hãy dẹp những cái comment, những lời xúc
xiểm không thiện ý sang một bên bởi nó không đáng phải để bạn nhìn đến. Trong một
vụ án hình sự thì trách nhiệm dân sự là cần phải có vì vậy nhận bồi thường
không có nghĩa là phải bãi nại cho kẻ thủ ác. Khi nhận đền bù gia đình chỉ cần
viết một giấy biên nhận "khắc phục hậu quả" với chủ thể bên A và bên
B là được. Biên nhận ghi rõ ràng đây không phải giấy bãi nại, mọi sai phạm xử
theo quy định của pháp luật.
Tôi mong rằng những kinh nghiệm ít ỏi này sẽ được mọi
người chia sẻ rộng rãi để góp phần giảm tải, ngăn chặn tình trạng công an lạm
quyền đánh dân như hiện nay.
Trong cuộc chiến này những con người đang đau khổ phải
là những con người bình tĩnh, khéo léo và quyết đoán nhất trong cách hành xử.
Đây không chỉ là một cuộc chiến pháp lý, đây cũng không chỉ là một cuộc chiến
truyền thông. Đây là một chuộc chiến truyền thông - pháp lý. Nếu chỉ làm truyền
thông mà bỏ qua pháp lý hoặc tiến hành pháp lý mà gạt đi sự quan trọng của truyền
thông thì việc đấu tranh cho các nạn nhân bị công an đánh sẽ không thu được kết
quả nào. Hai điều này phải được tiến hành song song thì may ra người dân mới
mong tìm đến được sự thật. Tôi nói ở đây là sự thật, không phải công lý, bởi để
có được công lý còn xa vời lắm, công lý trong cơ chế tam quyền không phân lập
là món hàng vô cùng xa xỉ với người dân.
Posted by Đoan Trang at 9:59 PM
No comments:
Post a Comment