Nam
Nguyên, phóng viên RFA
2015-08-14
2015-08-14
Báo
chí trong nước đồng loạt đưa tin thị trường ngoại hối Việt Nam lên cơn sốt chiều
13/8/2015, sau khi Trung Quốc phá giá đồng nhân dân tệ 3 ngày liên tiếp. Tính
chung từ 11 đến hết ngày 13/8 Trung Quốc đã hạ giá đồng tiền của họ tới
4,6%.
VnExpress
đưa tin, giá đô la niêm yết tại các ngân hàng hầu như tăng gần hết biên độ vào
trưa ngày thứ năm với mức cao nhất được phép là 22.106 đồng đổi 1 USD. Ở
thị trường chợ đen muốn mua đô la phải chịu giá 22.300 đồng.
Thị
trường phản ứng nhanh với biện pháp kỹ thuật hôm 12/8 của Ngân hàng Nhà nước
tăng gấp đôi biên độ tỷ giá từ 1% lên 2%. Phá giá tiền đồng là nhóm từ nhạy cảm
nếu không muốn nói là cấm kỵ. Ngay những khi chính thức phá giá thì báo chí
cũng chỉ sử dụng từ kỹ thuật là điều chỉnh tỷ giá. Nới rộng biên độ tỷ giá thì
nghe lại càng mơ hồ hơn đối với người dân thường.
TS Lê Đăng Doanh, chuyên gia kinh tế ở
Hà Nội giải thích:
“Không
phải là chính thức phá giá, một biện pháp để mở rộng biên độ trao đổi tiền tệ
và cho phép các ngân hàng thương mại có thể phản ứng một cách linh hoạt hơn. Về
mặt thực tế thì nó cũng tương đương như việc phá giá đồng bạc thêm 1% nữa,
nhưng mà đấy là biện pháp có tính chất linh hoạt và kịp thời của Ngân hàng Nhà
nước Việt nam.
Tại sao Việt Nam gần như hốt hoảng vì
Trung Quốc phá giá nhân dân tệ, mà Trung Quốc còn phá giá ba ngày liên tiếp với
mức hạ giá tổng cộng 4,6%. Bởi vì tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam với
Trung Quốc lên tới 50 tỷ USD trong năm 2014, chiếm 20% tổng kim ngạch xuất nhập
khẩu hàng hóa của Việt Nam và Việt Nam lún sâu vào nhập siêu.
Năm
2014 xuất khẩu của Việt Nam vào Trung Quốc đạt 14,9 tỷ USD, nhưng nhập khẩu từ
Trung Quốc lên tới 43,8 tỷ USD, chiếm khoảng 30% tổng kim ngạch nhập khẩu hàng
hóa của Việt Nam. Dự báo năm 2015 mức nhập siêu này có thể lên tới gần 40 tỷ
USD.
Khi
Bắc Kinh chưa có việc liên tiếp phá giá tiền thì cán cân thương mại của Việt
Nam với Trung Quốc đã bị chênh lệch lớn như vậy. Cho nên sự âu lo là hoàn toàn
dễ hiểu. TS Lê Đăng Doanh nhận định:
“Chắc
chắn việc phá giá đồng bạc Trung Quốc sẽ tác động khá mạnh đến cán cân thương mại
của Việt Nam. Việc xuất khẩu của Việt Nam vào thị trường Trung Quốc sẽ trở nên
khó khăn hơn, bởi vì hàng hóa của Việt Nam sẽ đắt lên 4% và điều này sẽ có tác
động đối với doanh nghiệp Việt Nam. Doanh nghiệp Việt Nam phải giảm giá thành mới
có thể xuất khẩu được, bởi vì phía nhập khẩu Trung Quốc sẽ không sẵn sàng để
nâng giá bán lên theo mức độ như vậy. Còn về hàng nhập khẩu thì Việt Nam phải
tăng cường chống buôn lậu mới có thể đối phó với làn sóng hàng hóa rẻ của Trung
Quốc tràn vào Việt Nam.”
Diễn
biến không thuận lợi cho VN
Việt
Nam có vẻ bắt đầu bị cuốn hút vào vòng xoáy tiền tệ sau khi Ngân hàng Nhân dân
Trung Quốc phá giá lần thứ ba liên tiếp. Có nhiều thông tin cho rằng việc nới
biên độ tỷ giá thêm 1% hôm 12/8 của Ngân hàng Nhà nước là chưa đủ và có thể sẽ
phải điều chỉnh tiếp.
Trả
lời Nam Nguyên vào tối 13/8/2015 Phó
Giáo sư Tiến sĩ Ngô Trí Long chuyên gia kinh tế ở Hà Nội nhắc lại là tính đến
tháng 5/2015 thì Ngân hàng Nhà nước đã phá giá 2% và Thống đốc Nguyễn Văn Bình
hứa hẹn là sẽ không tiếp tục điều chỉnh tỷ giá cho đến hết năm 2015. Tuy nhiên
tình hình diễn biến không thuận lợi đòi hỏi phải có những quyết định linh hoạt
và đã có việc tăng gấp đôi biên độ tỷ giá ngoại hối. Phó Giáo sư Ngô Trí Long
tiếp lời:
“Đồng
nhân dân tệ phá giá lần thứ ba liên tiếp, biên độ phá giá lên tới 4,6% mà
trong bối cảnh tình hình ở Việt Nam mới phá giá 1%. Nói như vậy không phải họ
phá giá bao nhiêu mình phải phá giá bấy nhiêu. Biên độ phá giá tiền Trung Quốc
lớn hơn Việt Nam thì chắc chắn sẽ gây bất lợi cho Việt Nam rất nhiều. Việt Nam
là nền kinh tế lệ thuộc nhiều vào Trung Quốc.
Thực
tế khi chưa phá giá, với tỷ giá ổn định của Trung Quốc cũng như Việt Nam thì
hàng hóa Trung Quốc đã tràn ngập Việt Nam rất nhiều. Trên thị trường, sự cạnh
tranh của hàng hóa Việt Nam thì gần tương đồng với hàng hóa Trung Quốc. Bây giờ
Trung Quốc phá giá lớn thì cảnh báo vô cùng quan trọng là nhập siêu với Trung
Quốc sẽ tăng lên mà nhập siêu với Trung Quốc đã rất lớn.
Đây
là một bài toán, nếu tư duy điều hành tỷ giá theo tín hiệu thị trường mà không
điều chỉnh cho nó tương xứng đến một mức độ nào đó, không phải nhất thiết họ
4,6% mình cũng phải 4,6%. Nhưng nếu với biên độ quá hẹp thì cũng không có tác dụng
lớn lắm và cái đó sẽ gây hệ lụy đặc biệt cho khả năng cạnh tranh cũng như ảnh
hưởng xuất khẩu và vấn đề nhập siêu của Việt Nam.”
Theo
Thời báo Kinh tế Saigon Online, giới ngân hàng cho rằng mức điều chỉnh biên độ
tỷ giá 1% là khá hẹp so với kỳ vọng của họ. Từ đầu năm 2015 đến nay Ngân hàng
Nhà nước xem như đã phá giá tiền đồng 3%. Tuy nhiên giới ngân hàng cho rằng mức
điều chỉnh tỷ giá 5%, thực chất là phá giá tiền đồng 5% trọn năm 2015 cũng
không phải là quá đáng. Vẫn theo tờ báo, một giới chức cao cấp ngân hàng thương
mại không nêu tên nhận định rằng, các ngân hàng đang rất khó khăn sau động thái
nới biên độ tỷ giá giao dịch USD/VND cộng thêm việc tăng lãi suất khiến các
ngân hàng muốn khóc.
Được
biết nếu đồng nội tệ của Việt Nam được định giá theo tín hiệu thị trường thì sẽ
có thể làm giảm áp lực về cầu ngoại tệ. Các ông chủ ngân hàng thương mại lập luận
rằng, thời thế đã đổi thay, Việt nam không còn là nền kinh tế kế hoạch như thời
trước, điều hành tỷ giá cần kịp thời căn cứ theo hơi thở thị trường.
Bên
cạnh câu chuyện vòng xoáy tiền tệ do Trung Quốc tạo ra, TS Trương Văn Phước,
Phó Chủ tịch Ủy ban Giám sát Tài chính Quốc gia được báo điện tử Thanh Niên
trích lời đã nói, Việt Nam cần xem lại một cách kỹ lưỡng, xác lập một tỷ giá
như thế nào để cho tình trạng nhập siêu của Trung Quốc không lớn hơn nữa.
Bài
toán tỷ giá mà Phó Giáo sư Ngô Trí Long đặt ra chắc hẳn sẽ gây nhức đầu cho Thống
đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Văn Bình. Trên báo chí Việt Nam hầu hết các
chuyên gia trong ngoài chính phủ đều tán dương quyết định ngày 12/8/2105 của
Ngân hàng Nhà nước về việc nới biên độ tỷ giá từ 1% lên 2%.
Tiến
sĩ Lê Đăng Doanh, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương
cũng đồng thuận về phản ứng kịp thời, năng động của Việt Nam. Ngân hàng Nhà nước
có sự điều chỉnh biên độ tỷ giá ngay trong ngày 12/8/2015 là ngày Trung Quốc
phá giá lần thứ hai. Tuy vậy có lẽ TS Lê
Đăng Doanh là người đầu tiên cảnh báo sớm về tác động tiêu cực từ việc hạ
giá tiền đồng. Ông nói:
“Tôi
cũng xin lưu ý rằng biện pháp này chắc chắn sẽ làm cho tăng thêm chi phí để trả
nợ công vì nợ công của Việt Nam được trả bằng đồng Đô La và nếu như điều chỉnh
tỷ giá và nới biên độ như thế này thì nợ công sẽ tăng thêm nữa.”
Hồi
cuối tháng 7/2015, Ngân hàng Thế giới cảnh báo nợ công của Việt Nam lên tới 110
tỉ USD và chỉ riêng khoản chi lãi vay đã lên tới 7,2% tổng chi ngân sách nhà nước.
Số nợ công này không bao gồm nợ của khu vực doanh nghiệp nhà nước.
Nếu
Việt Nam phá giá tiền với tỷ lệ lớn chừng nào thì nợ công sẽ tăng theo chừng ấy.
Phó Giáo sư Ngô Trí Long nói rằng,
đây là bài toán hết sức đơn giản:
“Đồng
tiền phá giá 3% thì có nghĩa là nợ công tăng lên 3% phải dùng 3% để bù vào phần
đó, một bài toán hết sức cụ thể.”
Trên
báo chí nước ngoài, nhóm từ chiến tranh
tiền tệ đã bắt đầu phổ biến sau khi Trung Quốc bất ngờ phá giá đồng nhân
dân tệ trong ba ngày liên tiếp. Trong cuộc phỏng vấn của chúng tôi hôm 12/8 TS lê Đăng Doanh nhận định:
“Rõ
ràng là Trung Quốc đã bắt đầu khởi động một cuộc chiến tranh tiền tệ và tôi
nghĩ rằng đây là bắt đầu của vòng xoáy, còn vòng xoáy ấy sẽ đi đến đâu và Trung
Quốc sẽ được gì, sẽ mất gì thì điều đó còn phải có thời gian để tính toán xem
xét.”
Việt
Nam là quốc gia có vị trí ở sát cạnh Trung Quốc, vốn chịu nhiều ảnh hưởng của
nước khổng lồ này. Trước tham vọng lãnh thổ của Bắc Kinh, người dân Việt Nam
lên tiếng đặt vấn đề thoát Trung cả về chính trị lẫn kinh tế. Tuy vậy trong hai
năm vừa qua, tình hình vẫn chưa cải thiện được gì.
Một
vòng xoáy mới của cuộc chiến tiền tệ mà thực chất là để Bắc Kinh giải quyết các
bất ổn kinh tế nội tại. Nhưng cũng có thể cuốn hút Việt Nam vào đó và tạo cho nền
kinh tế Việt Nam những hậu quả khó lường.
Tin,
bài liên quan :
.
Việt
Nam sẽ phải tiếp tục điều chỉnh tỷ giá tiền đồng RFA 14.08.2015
.
Hạ
giá tiền Việt theo Trung Quốc có tác dụng hai mặt RFA 2015-08-12
No comments:
Post a Comment