Tổng thống Ukraina: Quyết không bỏ một tấc đất chủ quyền đất nước (RFI)

Tổng thống Ukraina: Quyết không bỏ một tấc đất chủ quyền đất nước

RFI

Đăng ngày 03-08-2015

http://vi.rfi.fr/quoc-te/20150803-tong-thong-ukraina-quyet-khong-bo-mot-tac-dat-chu-quyen-dat-nuoc

Tổng thống Ukraina Petro Porochenko trong một buổi nói chuyện với đơn vị quân đội hôm 14/2/2014.REUTERS/Valentyn Ogirenko/Files

http://scd.vi.rfi.fr/sites/viet.filesrfi/imagecache/rfi_16x9_1024_578/sites/images.rfi.fr/files/aef_image/Poroshenko.JPG

Tự nhận là một « tổng thống hòa bình » trong một đất nước đang có chiến tranh. Ông Petro Porochenko lên lãnh đạo Ukraina từ tháng 5 năm 2014. Ngoài việc phải đối mặt với rất nhiều hồ sơ lớn từ việc Crimée bị sáp nhập vào Nga, cuộc nội chiến liên miên ở miền Đông, tổng thống Ukraina còn phải lao vào những nhiệm vụ đầy khó khăn như tiến hành hàng loạt các cải cách ở trong nước từ kinh tế đến tư pháp và song song đó là đấu tranh chống tham nhũng, chống lại sự lũng đoạn của những nhóm lợi ích tài phiệt....

Thông tín viên RFI tại Ukraina đã có cuộc phòng vấn tổng thống Ukraina hôm 1/8 vừa qua tại phòng làm việc của ông xung quanh những thách thức mà ông Porochenko và đất nước Ukraina đã và đang phải đối mặt trong hơn một năm cầm quyền chống chọi với khủng hoảng.

RFI : Thưa Tổng thống, ông lên nắm quyền giữa làn sóng của cuộc Cách mạng Phẩm giá, hồi mùa đông 2013-2014. Nhưng gần một năm rưỡi sau, dường như người dân Ukraina vẫn đang chờ đợi các cải cách mà vì đó mà họ đã đấu tranh ?

Petro Porochenko : Trong bối ảnh chiến tranh và phải gia tăng chi phí quân sự, không có một chính phủ hay một tổng thống nào khác có thể tiến hành thành công các cải cách.Nhưng chúng tôi, trong chiến tranh, chúng tôi đã giảm được thâm hụt ngân sách, chúng tôi triển khai chương trình tản quyền, chúng tôi thiết lập Nhà nước pháp quyền, chúng tôi đang tiến hành một cuộc cải cách tư pháp rất khó khăn, chúng tôi đấu tranh chống tệ quan liêu, sự lũng đoạn của nhóm lợi ích. Những cuộc cải cách như vậy rất khó khăn và đau đớn. Chúng tôi lấy uy tín của mình ra đánh cược để làm thay đổi đất nước.

.

RFI : Nguồn của cải vật chất của Ukraina giờ đây thấp hơn so với năm 1990, thời điểm Liên Xô tan rã. Ông hứa hẹn tương lai nào cho người dân Ukraina ?

Petro Porochenko : Tôi nghĩ không có nhiều người còn thực sự hoài niệm về Liên Xô. Các kết qủa của cuộc bầu cử Tổng thống và Quốc hội vừa qua đã cho thấy điều này rất rõ ràng. Nhưng đúng là nguồn của cải của đất nước đã giảm và câu trả lời rất đơn giản là : 25% sản xuất công nghiệp của đất nước nằm trong vùng đất bị chiếm đóng. 10% thu nhập từ công nghiệp đã bị chiến tranh phá hủy hoặc bị chia xé và chuyển về nước xâm lược là Liên bang Nga.
Cùng lúc với việc xâm lăng ở miền Đông Ukraina và vụ sáp nhập Crimée, nước Nga đóng cửa thị trường đối với chúng tôi. Họ mở cuộc chiến thương mại trên quy mô lớn chống lại Ukraina. Chúng tôi đang tích cực tìm kiếm các thị trường thay thế. Nhưng có lẽ đây là thử thách ghê gớm nhất mà kẻ xâm lược gây ra cho chúng tôi.

.

RFI : các hành động thù địch vẫn tiếp diễn ở Donbass, miền Đông Ukraina, vẫn đang là trở ngại thực sự cho sự phát triển kinh tế và cải cách. Tại sao không nhường vùng đó đi cho những ai muốn.

Petro Porochenko : Đó là lãnh thổ của Ukraina ! Bốn triệu người Ukraina đang sống ở đo. Họ đang phải chịu nhiều sức ép từ đội quân chiếm đóng của Nga. Chúng tôi, những người Ukraina, chúng tôi không gặp vấn đề nào để thỏa hiệp với nhau. Chính hệ thống tuyên truyền của Nga đang cố vẽ lên đó là một cuộc nội chiến giữa người Ukraina. Không ! Đó là một cuộc xâm lược thực sự vào đất nước chúng tôi. Vào lúc mà tôi đang nói chuyện với các vị đây thì vẫn còn 9000 quân Nga, được trang bị các loại vũ khí hiện đại nhất đang chiếm đóng trên lãnh thổ của chúng tôi và còn hơn 60000 quân Nga đang chiếm đóng Crimée ! Đây là sự vi phạm thô bạo luật pháp quốc tế và vì thế không thể từ bỏ một mảnh đất nhỏ nào thuộc lãnh thổ đất nước tôi.

.

RFI : Luật mới về tản quyền trao cho các địa phương nhiều quyền hành hơn, nhất là trong vùng lãnh thổ ly khai. Mặc dù vậy, ông vẫn gọi các đại diện thân Nga là những phần tử khủng bố. Ông có thể đối thoại, hay thậm chí làm việc với họ không ?

Petro Porochenko : Nếu những người đó không giết hại người Ukraina thì họ được hưởng ân xá sau cuộc bầu cử tới. Những người đó, tôi không gọi họ là khủng bố, nhưng là tội phạm. Nếu họ đã giết người thì họ phải chịu trách nhiệm về hành động của mình. Nếu không, rất đơn giản : Chúng tôi sẽ vẫn tổ chức bầu cử và sẽ có đạo luật về ân xá.

.

RFI : Ông nói rằng người Ukraina chiến đấu vì an ninh của toàn lục địa châu Âu, vậy ông hy vọng gì từ những đối tác phương Tây trong cuộc chiến đấu này ?

Petro Porochenko : Thứ nhất chúng tôi cần sự ủng hộ của các nước châu Âu với Ukraina. Điều này chúng tôi đã có. Thứ hai là chúng cần có sự đoàn kết xuyên Đại Tây Dương. Hành động của Nga là vi phạm thô bạo luật pháp quốc tế, một mối nguy cho an ninh thế giới. Thứ ba : Chúng tôi cần sự hỗ trợ tài chínhđể cải cách. Vấn đề chính của người Ukraina là họ rất không muốn nghĩ rằng họ sống trong không gian của đế chế Xô Viết. Tự họ cảm thấy Ukraina là một quốc gia châu Âu. Người Ukraina muốn bằng mọi giá cải cách đất nước. Thứ tư là cần phải có một cơ chế để hối thúc kẻ xâm lược thực thi nghĩa vụ, tức là rút ngay quân đội của họ ra khỏi Ukraina. Điểm thức năm là phối hợp có hiệu quản để thực thi kế hoạch hòa bình Minsk.

.

RFI : Ông có thể tin vào sự tham dự của Nga và vào nhiệm vụ quan sát của OSCE như là một công cụ đủ để bảo đảm thực thi kế hoạch hòa bình ?

Petro Porochenko : Trên vấn đề giảm leo thang căng thẳng, ngừng bắn ngay lập tức, rút quân, cả Nga và những nhóm khủng bố do họ hậu thuận đều không hề thực thi gì hết. Vì tất cả những điều đó mà chúng tôi phải cần có một lực lượng duy trì hòa bình. Nhiệm vụ của OSCE có tầm quan trọng sống còn đối với chúng tôi. Nhưng như thế vẫn chưa đủ. Ngày 1/8 này là kỷ niệm 40 năm ký hiệp định Helsinki lập ra tổ chức OSCE ( Tổ chức an ninh hợp tác châu Âu). Đây là một cơ chế được tạo ra để bảo đảm giữ gìn an ninh và ổn định trên lục địa châu Âu, một phương pháp làm của châu Âu văn Minh.

Cùng ngày hôm đó, tại Matxcơva, Ngoại trưởng Nga đã ra thông cáo về 40 năm thành lập OSCE trong đó nói rằng việc sáp nhập Crimée vào Nga là hợp pháp. Họ nhìn tình hình theo cách như vậy đó. Chúng tôi và cả thế giới đã bỏ phiếu tại Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc đòi thành lập Tòa án quốc tế xét xử vụ máy bay MH17, Nga hoàn toàn bị cô lập thì lại sử dụng quyền phủ quyết để ngăn cản. Chính lá phiếu phủ quyết đó là sự thừa nhân trách nhiệm của Nga trong vụ tấn công khủng bố đó.

.

RFI : Ông nói nhiều đến xự xâm lược của Nga. Nhưng bên trong Ukraina, các đội quân tình nguyện đã trở thành thực sự một lực lượng chống lại chính quyền Nhà nước. Nhóm dân tộc cực hữu Praviy Sektor, đang là trung tâm của cuộc chiến giữa các phe phái ở miền tây đất nước từ đầu tháng bảy. Làm thế nào để ngăn chặn không để các nhóm này trở thành một thứ Nhà nước trong Nhà nước ?

Petro Porochenko :Trong năm nay, chúng tôi đã xây dựng được một quân đội thuộc hàng tinh nhuệ và mạnh nhất châu Âu, không có gì nghi ngờ về điều này. Phần lớn những đội quân tình nguyện đã gia nhập vào quân đội vệ bịnh quốc gia và họa đã góp phần tăng cường an ninh quốc cho đất nước. Đáng tiếc là, một vài kẻ tội phạm đã sử dụng tên của các nhóm quân tình nguyện đó để gây tội ác. Đó là những kẻ phạm tội ! Chúng không có cơ sở chính trị nào. Sự đáp trả của Nhà nước sẽ là như sau : Chúng phải bị coi là những kẻ tội phạm.