Anh Vũ - RFI
Thứ tư 04 Tháng Sáu 2014
Có
một người biểu tình Trung Quốc nổi tiếng cả thế giới nhưng không ai biết anh là
ai mà đành tạm hài lòng với biệt danh "Tank man". Nhưng "người
hùng" ấy của Thiên An Môn" từ một phần tư thế kỷ qua vẫn luôn là biểu
tượng cho cuộc đấu tranh bất bạo động trước sự đàn áp của quân đội.
"Tank man", biểu tượng của người hùng bất khuất tại Thiên An
Môn (64memo.com)
« Tank Man » còn là tên tấm ảnh mang tính biểu tượng
của thế kỷ 20. Hình ảnh lịch sử không thể quên lãng này vẫn tiếp tục được nhân
bản, sao chép, phổ biến dưới nhiều hình thức bất chấp sự kiểm duyệt hà khắc của
chính quyền Trung Quốc.
Trở lại với sự kiện đẫm máu tại quảng trường Thiên
An Môn. Ngày 05/06/1989, vào gần giữa buổi trưa sau hôm phong trào Mùa xuân Bắc
Kinh của sinh viên bị chính quyền dìm trong máu, một người đàn ông, còn trẻ, đã
dám đứng ra cản đường tiến đoàn chiến xa của Quân giải phóng Nhân dân Trung Quốc
tiến vào quảng trường.
Một mình đơn độc, trong chiếc áo sơ mi trắng và chiếc
quần sẫm màu, hai tay xách túi, người thanh niên đã đứng giữa đại lộ Hoà Bình
thênh thang trải dài qua quảng trường Thiên An Môn, nơi các lều trại đấu tranh
của những sinh viên Trung Quốc đấu tranh đòi dân chủ vừa bị quân đội giải toả.
Rất nhiều lần, chiếc xe tăng dẫn đầu đoàn quân cố
tránh ra người thanh niên biểu tình để vượt lên. Nhưng mỗi lần như vậy, người
thanh niên lại dũng cảm đứng vào giữa đầu chiếc chiến xa. Người thanh niên lẻ
loi đó dường như nhiều làn cố thuyết phục điều gì đó với binh sĩ lái xe tăng trước
khi bị những người lạ mặt, dường như là an ninh, dẫn đi biệt tích.
Chỉ cần xuất
hiện vài phút một cách can đảm, bình tĩnh ngay giữa thủ đô đang bị vây kín bởi
quân đội rồi sau đó mất tích, người thanh niên đã trở thành biểu tượng vĩnh cửu
của cuộc đấu tranh vì dân chủ ở Trung Quốc.
Nhà đấu tranh ly khai nổi tiếng Hồ Giai nói với với
AFP rằng, « điều anh thanh niên là đã là biểu tượng cho tinh thần của giới trẻ
lúc bấy giờ ». Đến nay có rất nhiều giải thuyết về số phận của người hùng Thiên
An Môn. Một số thậm chí còn xác định anh thanh niên có tên Wang Weilin, tuy
nhiên chi tiết này vẫn không được kiểm chứng.
Cũng như nhiều người khác ở Trung Quốc, Hồ Giai đã tự
tiến hành một cuộc điều tra riêng. Anh nói : « Tôi đã theo mọi hướng nhưng cũng
không đi xa hơn một vài tấm ảnh và băng hình Tôi đã tìm kiếm các nhân chứng ở
trên phố nhưng cũng vô ích. Thậm chí tôi đã đề nhờ những người bạn làm ở cơ
quan tham mưu quân đội ở Sơn Dương giúp đỡ tìm người lái chiếc xe tăng đi đầu
hôm đó ».
Về
phía chính quyền, chỉ có sự im lặng tuyệt đối. Một năm
sau ngày diễn ra sự kiện Thiên An Môn, Barbara Walters, nữ nhà báo nổi tiếng của
truyền hình Mỹ bất ngờ đưa ra tấm ảnh « Tank Man » giữa cuộc phỏng vấn ông
Giang Trạch Dân khi đó là nhân vật số 1 của chính quyền Bắc Kinh. Bà hỏi : « Điều
gì đã đến với chàng thanh niên này ?», ông Giang ban đầu né tránh nói rằng anh
thanh niên không bị chiến xa đâm, rồi sau đó ông nói không biết về số phận người
thanh niên sau đó ra sao.
Nói về bức ảnh. Tấm hình này do phóng
viên nhiếp ảnh của AP Jeff Widener chụp được từ ban công một khách sạn Bắc
Kinh.
Mặc dù ông không phải là nhân chứng duy nhất ghi lại
hình ảnh của Tank Man trên quảng trường Thiên An Môn hôm đó, nhưng tấm ảnh của
anh đã có thành công lớn là được phổ biến trên khắp thế giới, trừ Trung Quốc.
Công ty America On Line ( AOL) đã chọn tấm hình này là một trong mười bức ảnh nổi
tiếng mọi thời đại.
Từ 25 năm qua, người ta không thể tính được bao
nhiêu lần bức hình này đã được tái hiện sử dụng, khi thì là các tổ chức nhân
quyền, khi thì là những phong trào phản kháng ở khắp nơi. Biểu tượng này cũng đã
trở thành nguồn cảm hứng cho các nghệ sĩ ở khắp thế giới và thậm chí còn được
ngành công nghiệp quảng cáo khai thác.
Do chế độ kiểm duyệt hà khắc, ở Trung Quốc, bức ảnh
vẫn còn xa lạ với rất nhiều người. Phải sau nhiều năm đã được lan truyền khắp
thế giới, nhà dân chủ Hồ Giai mới phát hiện ra bức ảnh Tank Man.
AFP
liên hệ với Jeff Widener, tác giả của tấm ảnh, nay đã
57 tuổi. Ông thổ lộ « Mỗi khi nghĩ tới
Tank Man tôi lại tự hỏi điều gì đã đến với anh ta. Rất lạ là tôi cảm thấy rất gần
gũi với anh. Chúng tôi giờ đây như cặp anh em song sinh. Có thể chúng ta sẽ
không bao giờ biết được danh tính của anh, như vậy cũng như một người lính vô
danh. Anh nhắc luôn nhắc nhở chúng ta về tầm quan trọng của tự do, dân chủ và
quyền bảo vệ phẩm giá của mình ».
Còn nhà đấu tranh Trung Quốc Hồ Giai thì nghĩ rằng :
« có thế Tank Man đã bị giết, bị bỏ tù
hay trốn thoát ra nước ngoài. Nhưng điều đó không thực sự quan trọng vì tôi
nghĩ rằng tất cả chúng ta đều là những Tank Man. Với cách nhìn đó, anh vẫn sống
mãi ».
CÁC TIN KHÁC :
No comments:
Post a Comment