DONALD TRUMP HƯỞNG LỢI TỪ TÂM LÝ CHỐNG OBAMA CỦA NGƯỜI MỸ DA TRẮNG (Thùy Dương - RFI)

Donald Trump hưởng lợi từ tâm lý chống Obama của người Mỹ da trắng

Thùy Dương – RFI

Đăng ngày 12-08-2016

http://vi.rfi.fr/quoc-te/20160812-tam-ly-chong-obama-cua-cong-nhan-da-trang-my-da-ho-tro-donald-trump

“Tâm lý tức giận, chống lại ông Obama đã tạo ra ứng viên Donald Trump” là nhận định của nhật báo Libération trong số ra ngày 12/08/2016. Hai năm trước đây, trong các cuộc thăm dò ý kiến về các ứng viên tiềm năng của Đảng Cộng Hòa, ông Donald Trump đã vươn lên dẫn điểm “nhanh như tên bắn”.

Sau tám năm cầm quyền của tổng thống George W. Bush, với các cuộc chiến tại Irak và Afghanistan, ý nghĩ là người dân Mỹ có thể bầu một người da màu lên làm tổng thống Mỹ đã tạo ra những điều tuyệt vời. Ông Hector Tobar, tác giả bài viết “Tâm lý hận thù, chống Obama của tầng lớp công nhân da trắng đã hỗ trợ chiến dịch tranh cử của Donald Trump” đăng trên nhật báo Libération, cho biết là một người da màu, khi tổng thống Obama đắc cử, ông đã coi đó là một kỳ tích và cảm thấy được an ủi.

Thế nhưng, tám năm sau khi ông Obama được bầu làm tổng thống, nước Mỹ đã “kiệt quệ, mất phương hướng và bị chia rẽ”. Trong thời gian Obama nắm quyền, bất bình đẳng về thu nhập và các mâu thuẫn xã hội ngày càng tăng.

ở Los Angeles, thành phố đông dân thứ hai nước Mỹ, từ năm 2008 đến năm 2016, giá nhà đã tăng 61%, vượt quá khả năng của phần lớn người lao động. Trong bốn năm qua, số người vô gia cư đã tăng thêm 19%. Đây cũng là xu hướng chung tại phần lớn các thành phố khác của Mỹ. Thêm vào đó là các vụ cảnh sát hành hung, giết hại người da màu, dẫn đến các phong trào chống kỳ thị sắc tộc và vụ sát hại cảnh sát tại Dallas, bang Texas thời gian gần đây.

Phe Cộng Hòa đã cáo buộc ông Obama chia rẽ đất nước, nhưng họ đã nhầm. Những gì xảy ra tại Mỹ trong tám năm qua là hệ quả của 40 năm phát triển trước đó. Từ những năm 1970-1980, phe bảo thủ đã tìm cách phá vỡ nhà nước xã hội - dân chủ mà các đảng cánh tả đã dày công xây dựng. Chính sách tấn công tội phạm và hỗ trợ xã hội chẳng qua chỉ nhằm che giấu cuộc đấu chống lại người da màu ngày càng tự tin và đang vươn lên nắm quyền.

Các chính trị gia bảo thủ đã lợi dụng nỗi sợ của người da trắng trước phong trào đòi bình quyền cho người da màu. Họ đã thuyết phục các cử tri da trắng ủng hộ các chính sách mới về thuế khóa có lợi cho người giàu, cắt giảm quyền của các nghiệp đoàn, các quỹ dành cho giáo dục công… Trên thực tế, tổng thống Obama, cũng như những người tiền nhiệm, không thể ngừng cuộc đấu này.

Những người Mỹ da trắng đã rất hài lòng khi ông Obama tái đắc cử năm 2012. Nhiều người hy vọng thái độ “rộng lượng” của họ khi bỏ phiếu ủng hộ ông Obama sẽ gột rửa những tội lỗi của thế hệ đi trước với người da màu. Nhưng Libération nhận định, "lòng tốt và vị tha không thể mang lại thịnh vượng". Có lẽ chính vì lẽ đó mà những người ủng hộ ông Donald Trump đã quyết định quẳng lòng vị tha đi. Họ sinh ra trong một đất nước mà quyền lực và mọi khả năng đều là vô hạn.

Thế nhưng, mọi điều tốt đẹp đã tan biến. Chẳng hạn, giờ đây chẳng còn chuyện mua nhà ở ngoại ô với giá rẻ, học trường công lập với chất lượng tốt, mua xăng giá rẻ, mua thuốc lá bị đánh thuế ít. Chuyện không có bằng tú tài mà lại vẫn mua được nhà ở ngoại ô với bể bơi là điều không thể. Giờ đây cũng không còn chuyện bôi nhọ các nền văn hóa khác ở nơi công cộng mà không bị phản đối. Những mất mát này khiến nhiều người tức giận. Bà Hillary Clinton, những người thuộc phe Dân Chủ, những người da màu hay những người ủng hộ họ đều bị quy tội đã tạo ra hệ thống chính trị mà ông Trump cáo buộc là “gian lận”.

Tác giả bài viết nhận định “kỷ nguyên” cầm quyền của ông Obama là giai đoạn ngày càng có nhiều nghịch lý. Chẳng hạn, chính phủ của ông đã trở nên khoan dung về văn hóa nhưng lại bị cáo buộc phân biệt chủng tộc. Chính phủ cải cách hệ thống chăm sóc sức khỏe, cho phép hàng triệu người được hưởng dịch vụ chăm sóc y tế, nhưng lại không thể kiểm soát các vụ giết người hàng loạt mà nạn nhân là các học sinh tiểu học, những người đi lễ nhà thờ hay những người đồng tính.

Một số ít người da trắng tự cho là nước Mỹ là do người da trắng gây dựng nên và để phục vụ người da trắng, còn người la-tinh, người da đen hay người châu Á chỉ là khách mời. Nhưng đương nhiên là họ đã nhầm: nước Mỹ, ngay từ khi được thành lập, đã là một đất nước đa sắc tộc và đa văn hóa.

Tuy nhiên, Libération cho rằng, phần lớn người dân Mỹ vẫn tin vào sức mạnh của lòng bao dung, vị tha. Họ hiểu là sự đa dạng về sắc tộc và văn hóa đã tạo nên sức mạnh của Hoa Kỳ. Họ tự hào đã bầu một người da màu, con trai của một người nhập cư gốc Phi, lên làm tổng thống. Vì thế, tác giả bài viết tin là họ sẽ đánh bại Donald Trump.