Himanshu Khagta - BBC
Travel
15 tháng 5 2017
Từng
là một tuyến giao thương thịnh vượng với Tây Tạng, ngày nay, Thung lũng Johar
là nơi có một mặt hàng đắt giá mới: món đông trùng hạ thảo kỳ quặc có thể được
đem bán tới 20 ngàn đô la một ký.
Hình của HIMANSHU KHAGTA
Cách
biệt khỏi thế giới hiện đại
Nằm rải rác trên một thung lũng hẻo lánh ở Tây
Himalaya, trên trục Con đường Tơ lụa tới Trung Quốc, có sáu ngôi làng Ấn Độ cổ
đã bị bỏ quên trong hơn nửa thế kỷ. Tuy trông những nơi này không có nét gì đặc
biệt, nhưng các ngôi nhà xây trên triền núi với những bức tường vỡ nứt và mái lợp
xô lệch đã từng có một quá khứ huy hoàng, và nay là một tương lai đầy khát vọng.
Hình của HIMANSHU KHAGTA
Tuyến
giao thương phát đạt
Chỉ cách biên giới với Tây Tạng 20km, Thung lũng
Johar từng nằm trên tuyến giao thương quan trọng. Người dân bộ lạc Shauka, vốn
chủ yếu làm nông và chăn cừu ở khu vực, đã trở thành các nhà buôn thành công,
giàu có. Họ đi hơn 1.500km về phía đông, tới Kolkata để mua lụa, các loại gia vị
và những loại hàng hóa khác rồi đem buôn bán, trao đổi hàng hóa với người Tây Tạng.
Hình của HIMANSHU KHAGTA
Vào thời hoàng kim, hồi đầu những năm 1900, những
ngôi làng này rất giàu có, thịnh vượng. Có các nhà trọ, quán ăn để phục vụ lữ
khách qua lại, và những ngôi nhà đá khổng lồ của họ được lợp mái đá xẻ, với những
khung cửa sổ chạm khắc phức tạp cùng các khung cửa.
Hình của HIMANSHU KHAGTA
Những
tảng đá được trổ chữ
Các thương gia Tây Tạng thì di chuyển theo hành
trình ngược lại. Họ đi qua những lối hẹp chạy qua những hẻm núi cao, lùa cùng
đàn bò lông dài Tây Tạng cùng các loại gia súc khác, tới Milam, ngôi làng đầu
tiên nằm bên kia biên giới Ấn Độ, nơi họ sẽ đổi lấy các món như len, muối và đá
quý.
Ngày nay, các tảng đá được chạm trổ những dòng chữ
Tây Tạng vẫn nằm khá nhiều tại các khu làng bị bỏ hoang, chứng tích cho thấy một
thời thịnh vượng của nơi này.
Hình của HIMANSHU KHAGTA
Ngôi
làng lớn nhất trong thung lũng
Milam từng là cổng thương mại với 400 gia đình. Làng
này rộng lớn tới mức người ta nói các cô dâu mới về nhà chồng khi đi lấy nước từ
các con suối gần đó lúc về thường lạc lối trong các thung lũng và thường về nhầm
nhà.
Truyền thuyết kể rằng có một nơi trên vách núi, nay
vẫn được đánh dấu bằng một lá cờ, là nơi người ta vẫn tới để tìm gọi người phụ
nữ trẻ lạc đường và chỉ lối họ về nhà.
Hình của HIMANSHU KHAGTA
Kết
thúc một kỷ nguyên
Tranh chấp biên giới giữa Ấn Độ và Trung Quốc đã dẫn
tới cuộc chiến tranh biên giới hồi 1962. Sau hàng loạt các cuộc đối thoại bất
thành giữa hai bên, đường biên đã bị đóng lại, và từng trung đội lính Ấn được
đưa tới Thung lũng Johar. Các ngôi làng được đưa đi sơ tán; người Shauka chuyển
xuống những vùng núi thấp hơn, được chính phủ cho đất đai và công ăn việc làm.
Việc giao thương với Tây Tạng chấm dứt.
Hình của HIMANSHU KHAGTA
Căng
thẳng biên giới
Thung lũng cuối cùng được mở lại vào năm 1994, nhưng
chịu kiểm soát nghiêm ngặt. Thậm chí ngày nay, sau 60 năm hoà bình đã trở lại ở
biên giới, việc đi lại vẫn bị kiểm soát rất gắt gao. Tất cả những ai tới đây đều
bị kiểm tra kỹ lưỡng vì sợ là gián điệp Trung Quốc trà trộn. Túi xách, máy ảnh
đều bị kiểm tra cẩn thận.
Những ai muốn tới đây đều phải xin giấy phép và phải
được sự chấp thuận của lực lượng cảnh sát biên phòng Tây Tạng thuộc Ấn Độ, đồng
thời phải được cơ quan lâm nghiệp cho vào.
Milam - đồn lớn nhất trong các đồn thuộc lực lượng cảnh
sát biên phòng Tây Tạng thuộc Ấn Độ, nơi có cả bãi đáp trực thăng - là điểm xa
nhất mà ta có thể đi tới. Không ai được phép vượt qua biên giới
Tuy việc xin giấy rất phức tạp, nhưng Thung lũng
Johar đang ngày càng trở nên quen thuộc với giới đi bộ đường dài (hiker), và
nhiều người đã thử chinh phục những đường mòn dẫn lên những hẻm núi rất cao.
Hình của HIMANSHU KHAGTA
Những
đỉnh núi trên dãy Himalaya
Hai trong số sáu ngôi làng bị bỏ hoang, Pauchu và
Ghangar, là điểm khởi đầu cho tuyến đường đi bộ kéo dài 6km tới điểm hạ trại ở
Nanda Devi, dãy núi cao thứ nhì của Ấn Độ, 7.816m. Vẫn còn nhiều đỉnh núi chưa
dấu chân người trèo tới, nơi đây như một mảnh nam châm hấp dẫn những tay leo
núi.
Hình của HIMANSHU KHAGTA
Những
người quay trở về
Tuy các thương gia giàu có đã rời xuống những vùng đất
thấp hơn từ hàng chục năm trước, nhưng nay một số trong những hậu duệ của họ
đang bắt đầu quay trở lại làng xưa và xây dựng lại trên những ngôi nhà đã đổ
nát. Tuy nhiên, làm việc này rất tốn kém bởi nguyên vật liệu xây dựng cần phải
chuyên chở bằng la từ thị trấn gần nhất, cách đó 60km. Nhiều gia đình chỉ dựng
lều tại các ngôi nhà vô chủ trong các tháng có tiết trời ấm áp.
Hình của HIMANSHU KHAGTA
Cuộc
sống giản đơn
Không có mấy công ăn việc làm trong vùng, nơi đây sống
theo cách rất đơn giản. Con người tự trồng rau quả, và kiếm được chút ít từ việc
bán hàng cho binh lính. Không có điện, chỉ có đôi ba nếp nhà có điện mặt trời
và củi nhặt về từ các khu rừng bu-lô trong thung lũng. Bọn gia súc trước kia từng
được tự do qua lại biên giới, nay buộc phải ở bên đất của Ấn Độ.
Hình của HIMANSHU KHAGTA
Nhiều loại rau củ ăn được được trồng trong những trảng
cỏ nhiều thảo dược các loại xung quanh các ngôi làng. Rau chân vịt dại và dương
xỉ là những món ngon của địa phương, được người Shauka nấu với dầu và gia vị rồi
ăn cùng cơm hoặc món bánh mỳ bẹt roti.
Hình của HIMANSHU KHAGTA
Báu
vật trong núi
Chừng một thập niên trước, có một loại nấm cực hiếm
được phát hiện ở thung lũng trên cao. Được biết đến với tên gọi 'đông trùng hạ
thảo', loại nấm kết hợp với côn trùng này rất được quý chuộng trong ngành y cổ
truyền của Trung Quốc, được cho là có khả năng giúp tăng cường sinh lý cũng như
làm thuốc chữa được bệnh phổi và bệnh thận.
Chỉ có vào tháng Năm và tháng Sáu, sau khi tuyết tan
ở các vùng trên cao của dãy Himalaya, 1 kg đông trùng hạ thảo có thể bán được tới
hơn 20 ngàn đô la Mỹ.
'đông trùng hạ thảo' . HIMANSHU KHAGTA
Món
hàng mới
Tuy việc buôn bán đông trùng hạ thảo là bất hợp pháp
tại Ấn Độ nhưng một số người bộ lạc Shauka nay lấy các ngôi làng bỏ hoang này
làm điểm hạ trại để đi tìm nhặt món hàng quý. Với nhiều người, cơ hội kiếm tiền
nhanh chóng này là lý do duy nhất khiến họ trở lại chốn xưa. Dẫu đây là món
hàng béo bở, nhưng đông trùng hạ thảo cũng đang trở thành một lời nguyền. Những
vụ va chạm về quyền thu nhặt món này đã xảy ra, và dân làng đã đánh nhau với
người ngoài để bảo vệ sản vật địa phương.
Hình của HIMANSHU KHAGTA
Tương
lai chưa rõ ràng
Tuy ngành du lịch và thu nhặt đông trùng hạ thảo
đang đem lại hơi thở cuộc sống cho những ngôi làng, nhưng khó có khả năng xảy
ra chuyện đa số người Shauka sẽ quay trở về. Việc tạo kết nối với Thung lũng
Johar bằng con đường đi xe máy đang được triển khai, nhưng do địa hình hiểm trở
và mùa đông kéo dài, khắc nghiệt, việc làm được sẽ phải mất nhiều năm mới xong.
Hình của HIMANSHU KHAGTA
Cho tới khi đó, thung lũng sẽ vẫn tiếp tục quyến rũ
người Shauka tới tìm cơ hội phát tài nhanh chóng, và những người ưa mạo hiểm tới
khám phá những nét hoang dã chưa ai chạm tới của vùng Himalaya.
Bài
tiếng Anh đã đăng trên BBC
Travel.
------------------------------
CÁC BÀI KHÁC
Trong một số ngành nghề, nhậu giỏi là chuẩn để thành
công, thậm chí có người phải nhậu suốt cả tuần để kiếm được hợp đồng công việc.
16 tháng 5 2017
Có khá nhiều số loài động vật nổi tiếng là phàm ăn,
nhưng chỉ có một số ít các loài là thực sự ngốn lượng thức ăn nhiều tới mức
kinh khủng.
14 tháng 5 2017
Lựa chọn nào cho phóng viên giữa việc tuân thủ đạo đức
nghề nghiệp khi tường thuật và việc vượt qua giới hạn để những hành động cấp
bách khác?
13 tháng 5 2017
Quá trình hình thành, phát triển rực rỡ rồi dần suy
tàn trong suốt 1.600 năm của tuyến giao thương Đông-Tây tấp nập nhất thế giới
ngày xưa.
13 tháng 5 2017
No comments:
Post a Comment