Le Hong Hiep
Iseas - Yusof Ishak
Institute
BBC 18 tháng 8 2016
Tuần
trước, truyền thông quốc tế đưa tin rằng Việt Nam đã âm thầm đưa một số lượng không
xác định giàn pháo EXTRA tới năm căn cứ ở quần đảo Trường Sa. Các giàn phóng
tên lửa di động mới được nói là có khả năng tấn công đường băng và căn cứ quân
sự trên các đảo nhân tạo do Trung Quốc mới xây gần đây.
Cho dù Bộ Ngoại Giao Việt Nam cho rằng thông tin này
là "thiếu chính xác", Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Nguyễn Chí Vịnh đã nói
hồi tháng Sáu năm nay rằng Hà Nội có quyền triển khai vũ khí như vậy với mục
đích tự vệ.
Động thái này đã chứng tỏ rằng vấn đề Biển Đông đang
ngày càng căng thẳng, và các nước tuyên bố chủ quyền có xu hướng tăng cường leo
thang quân sự, dần dần dẫn đến phá hoại hòa hình và ổn định khu vực.
Tuy vậy, việc Việt Nam triển khai giàn phóng tên lửa
không nên là một điều đáng ngạc nhiên. Thay vào đó, đây là một động thái hợp lý
theo diễn biến gần đây của cuộc tranh chấp Biển Đông.
Quân đội VN lần đầu
tiên giới thiệu tên lửa EXTRA do Israel sản xuất vào tháng 5/2015. (Ảnh chụp
trong lễ kỷ niệm 60 năm thành lập Hải quân Nhân dân Việt Nam tại quân cảng Cam
Ranh).
Đầu tiên, để bảo vệ tốt hơn quyền lợi của mình tại
Biển Đông, Việt Nam đã theo đuổi chiến lược hiện đại hóa quân sự trong thời
gian qua. Ví dụ, theo số liệu của Viện nghiên cứu hòa bình quốc tế Stockholm, tổng
số vũ khí nhập khẩu của Việt Nam trong giai đoạn 2011 - 2015 tăng 699% so với
giai đoạn 2006 -2010, trở thành nước nhập khẩu vũ khí lớn thứ tám trên thế giới
trong cùng thời điểm. Hầu hết những vũ khí và trang thiết bị được nhập về có
liên quan đến năng lực hải quân.
Giàn phóng tên lửa EXTRA Việt Nam triển khai trên quần
đảo Trường Sa được cho là nhập khẩu từ Israel, một trong những đối tác quốc
phòng tiềm năng của Việt Nam. Israel là nước đang cung cấp những phương tiện
cho nỗ lực phòng thủ của Việt Nam trước những cuộc tấn công khả thi tới các căn
cứ quân sự nằm dưới quyền kiểm soát của Việt Nam tại quần đảo Trường Sa.
Theo nghĩa đó, các bản tin không phải là một điều
không tốt cho Việt Nam. Nhằm phòng thủ có hiệu quả, ngoài việc phát triển năng
lực quốc phòng để ngăn chặn các nguy cơ, cảnh báo để đối thủ biết về năng lực của
mình là một điều cần thiết.
Vì vậy, tin tức về việc Việt Nam triển khai giàn
phóng tên lửa có thể giúp Hà Nội truyền tải được thông điệp, đặc biệt là đối với
Bắc Kinh, rằng Việt Nam không chỉ có đầy đủ phương tiện mà còn kiên quyết bảo vệ
những lợi ích ở Biển Đông.
Thuyền Hải quân
Trung Quốc truy đuổi thuyền Hải quân Việt Nam gần gian khoan Trung Quốc đặt tại
khu tranh chấp
Tiếp đó, theo góc nhìn của Hà Nội, việc triển khai
vũ khí không phải là một hành động khiêu khích hay gia tăng căng thẳng. Thay
vào đó, đây được xem là một phản ứng phòng vệ cần thiết để đáp trả lại những mối
đe dọa gần đây của Bắc Kinh tại Biển Đông. Cụ thể là vụ giàn khoan dầu vào năm
2014, khi Trung Quốc rời giàn khoan Haiyang Shiyou 981 chỉ cách 119 hải lý so với
bờ biển miền trung Việt Nam, cùng việc Trung Quốc xây dựng và quân sự hóa bảy
hòn đảo nhân tạo tại Biển Đông, là một cảnh báo cao độ cho những nguy cơ của Việt
Nam và ý đồ chiến lược của Trung Quốc ở Biển Đông. Vì vậy, sự đáp trả mạnh mẽ
nhưng có tính toán sẽ đảm bảo việc bảo vệ quyền lợi tốt hơn.
Tuy không rõ về thời điểm triển khai vũ khí, nhưng
việc này có thể đã xảy ra rất lâu trước khi tin tức được đưa ra vào tuần trước.
Một số nguồn tin cho hay Hà Nội có thể đã xem xét việc triển khai vũ khí từ
tháng Năm năm ngoái, khi có thông tin về việc Trung Quốc triển khai giàn tên lửa
đất đối không trên một trong những hòn đảo nhân tạo. Trong trường hợp nào thì
những mối đe dọa ngày càng gia tăng từ việc Trung Quốc quân sự hóa những hòn đảo
nhân tạo trong thời gian gần đây, chắc chắn là nguyên nhân khuyến khích Hà Nội
đưa ra những phản ứng mạnh mẽ.
Từ góc nhìn lịch sử, việc triển khai vũ khí cho thấy
điển hình về chính sách của Việt Nam đối với Trung Quốc, vừa phòng vệ nhưng
cũng sẵn sàng chống trả.
Vì là nước nhỏ hơn, Việt Nam luôn mong muốn giữ vững
mối quan hệ ôn hòa và ổn định với Bắc Kinh. Dưới thời phong kiến, Việt Nam thậm
chí nhượng bộ và chấp nhận triều cống cho Trung Quốc. Tuy nhiên, Việt Nam cũng
nhiều lần chống lại Trung Quốc khi vấn đề chủ quyền, quyền tự trị và toàn vẹn
lãnh thổ bị xâm phạm.
Giàn khoan Haiyang
Shiyou của Trung Quốc tại biển Đông
Trong những thập kỉ gần đây, mối quan hệ Việt Nam -
Trung Quốc nói chung đã được cải thiện đáng kể, nhưng vấn đề chủ quyền và tranh
chấp ở Biển Đông tiếp tục là thử thách to lớn với hai nước. Tuy nhiên, mức độ
giao lưu kinh tế song phương chưa từng có giúp giữ vững sự hợp tác giữa hai nước.
Cụ thể, Trung Quốc hiện là đối tác thương mại lớn nhất
của Việt Nam, chiếm khoảng một phần năm thương mại hàng năm. Trung Quốc đồng thời
cũng là nhà đầu tư nước ngoài lớn thứ chín tại Việt Nam. Vì vậy, dù Việt Nam
thường tỏ ra cứng rắn để bảo vệ quyền lợi vùng biển, nhưng họ không muốn để vấn
đề tranh chấp tại Biển Đông leo thang thành xung đột vũ trang có thể làm hỏng
các lợi ích đang có trong mối quan hệ với Trung Quốc.
Nhìn chung, việc triển khai giàn phóng tên lửa của
Việt Nam tại Biển Đông cần được xem xét rộng hơn trong bối cảnh những thay đổi
gần đây trong tranh chấp tại Biển Đông, cùng với truyền thống ngoại giao của Việt
Nam với Trung Quốc.
Động thái này, chủ yếu vì mục đích tự vệ, không gây
ra mối quan ngại cho các nước láng giềng. Chắc chắn rằng xung đột vũ trang với
một Trung Quốc mạnh hơn rất nhiều là điều cuối cùng Việt Nam muốn vấp vào.
*
Bài
của tác giả Lê Hồng Hiệp đã đăng trên báo Strait Times của Singapore.
--------------------------
Thật không thể tưởng tượng khi nhà nước Việt Nam đưa
tên lửa ra Trường Sa. Bất ngờ, khó hiểu và không thể giải thích là những điều
mà thế giới đang nhìn vào sự việc này. Quả thật là khó hiểu trước hành động này
của nhà nước Việt Nam khi vũ trang một số tổ hợp tên lửa đất đối đất, nhập của
Israel và tầm bắn xa vỏn vẹn chỉ 150 km, không thể vươn tầm tới các đảo mà
Trung Cộng đã chiếm và đang xây dựng và bồi đắp.
Với một cơ số tên lửa rất có giới hạn, tầm bắn hạn hẹp
và khả năng công phá thấp so với các đảo bồi đắp nhân tạo của Trung Cộng, vậy
thì Việt Nam đưa tên lửa ra đó để làm gì? Và lại đem một cách lén lút, nửa kín
nửa hở như vậy để làm chi? Mặc dù giấu giếm, cho đến giờ người phát ngôn Bộ Ngoại
Giao Việt Nam vẫn chối leo lẻo rằng không có chuyện này. Những người lãnh đạo
CSVN quyết định đưa tên lửa ra Trường Sa cần hiểu rằng, trước sau gì thì hành động
này cũng bị phát hiện bởi biển Đông hiện thời tập trung rất nhiều con mắt điện
tử từ trên không để theo dõi bất cứ chuyển động lớn nhỏ nào, chủ yếu để theo
dõi Trung Cộng trong các hành động bồi đắp trái phép biển đảo đang tranh chấp.
Cũng xin nói ngay rằng quốc tế nói chung không hề
công nhận Trường Sa hiện tại là của nước nào mà chỉ nhận định đây là vùng đảo
chìm, giới hạn vùng biển chỉ có 12 hải lý (Tòa Quốc Tế La Haye Hà Lan đã phán
quyết rõ ràng như thế ngày 12/7, cùng với việc bác bỏ đường 9 đoạn của Trung Cộng).
Vậy hành động đưa tên lửa có tầm bắn trên 100 cây số của Việt Nam ra đảo là
hành động gì? Phải chăng VN cũng không phục và bác bỏ phán quyết của Tòa giống
như Trung Cộng. Tòa PCA phán rằng tất cả các đảo có nhiều tranh chấp ở Trường
Sa đều là đảo chìm và có tranh chấp giữa Việt Nam, Trung Quốc, Philippines, Đài
Loan... Việt Nam làm chủ 14 thực thể, Trung Cộng 10, Philippines 4
và Đài Loan 1 (Đảo Ba Bình). Nguyên tắc chung là giữ yên vị trí, không mở
rộng, bồi đắp hay quân sự hóa.
Trên thực tế thì Việt Nam cũng đã mở rộng, bồi đắp
các đảo của mình một cách trái luật quốc tế, nhưng cũng đã ngưng không tiếp tục,
nên quốc tế tạm tha cho chúng ta, mà tập trung lên án Trung Cộng mà thôi. Nhưng
với việc đưa tên lửa ra Trường Sa hiện nay thì rõ ràng Việt Nam lại rơi vào tầm
ngắm của sự phản đối của quốc tế cùng chung với Trung Cộng.
Vì theo nguyên tắc quốc tế, các vùng biển đảo tranh
chấp, trong đó có Trường Sa sẽ không được hiện đại hóa, bồi đắp hay vũ trang
(Công Ước Biển 1982). Và Hoa Kỳ đã là nước đầu tiên yêu cầu Việt Nam rút các
tên lửa về. (18/8/2016).
Vậy thì nhà nước Việt Nam đưa vài tên lửa nhỏ bé ra
đảo Trường Sa để làm gì? Nếu cho đó là vũ khí để phòng thủ đảo, hoặc là vũ khí
chống lại Trung Cộng thì thật nực cười. Với hệ số vũ khí tài lực của hai bên
luôn chênh lệch nhau từ 20 lần trở lên, thì việc đem vài quả tên lửa ra đảo chỉ
khiến việc đó thêm khôi hài thêm mà thôi. Và khôi hài hơn nữa là khi các lãnh đạo
CSVN vốn sợ Trung Cộng như sợ thần thánh thì nói đem tên lửa ra để phòng thủ, để
chiến với Trung Cộng có lọt tai ai không.
Trong khi Việt Nam có những thế mạnh hiển nhiên để đối
đầu với Trung Cộng như kiện Trung Cộng ra tòa án Quốc Tế, kết hợp chặt chẽ với
các quốc gia khác để thành một thế đối đầu không bạo lực với TC thì CSVN không
làm hay không mảy may dám làm. Thì nay bỗng bất ngờ chơi bạo một cách lảng xẹt,
không giống ai khi đem sở đoản để đối đầu với sở trường của Trung Cộng.
Vậy thì câu hỏi càng lúc càng khó hiểu là CSVN đem
tên lửa ra đảo để làm gì?
Ở vụ việc này, không có lợi ích quốc gia hay dân tộc
gì hết. Những người lãnh đạo chỉ toan tính nhỏ mọn của những kẻ tầm thường, lên
gân một chút khi được bên ngoài bênh vực, một chút hăng tiết vịt để thỏa mãn những
kẻ núp lùm ở trong nước chuyên đánh Tàu Cộng trong mơ. Nhưng nó tai hại cho đất
nước khi những quả tên lửa vô tri bị đem ra sử dụng sai mục đích đó đã đưa Việt
Nam vào vai trò hiếu chiến một cách ngu ngốc trước con mắt của quốc tế. Người
ta có thể xem xét lại vấn đề giữa hai đồng chí tốt này và kết luận rằng, biển
Đông không phải chỉ có một ông Ác là Trung Cộng đâu. Và nếu không nhanh chóng
rút ngay tên lửa về thì Việt Nam cũng là một trong hai thực thể bị lên án cùng
với Trung Cộng ở biển Đông. Và thật đẹp mặt khi chúng ta chia sẻ nỗi căm ghét của
thế giới đối với Trung Cộng khi tự nhiên làm một việc xấu khi không phải là người
xấu ở biển Đông.
21.08.2016
No comments:
Post a Comment