Thụy My – RFI
Đăng ngày 15-08-2016
.
Tổng thống Mỹ
Barack Obama và phu nhân tiếp đãi thủ tướng Singapore Lý Hiển Long trong dạ tiệc
tại Nhà Trắng ngày 02/08/2016.
REUTERS/Mary F. Calvert
Quan
hệ giữa Trung Quốc và Singapore đang trong tình trạng bất định, sau phán quyết
của Tòa Án Trọng Tài Thường Trực La Haye về tranh chấp Biển Đông. Theo các nhà
quan sát, cho dù Singapore không đòi hỏi chủ quyền vùng biển này, nhưng các động
thái liên quan gần đây của Singapore, đã khiến Bắc Kinh lo ngại.
Theo South China Morning Post, Trung Quốc và Singapore
có mối liên hệ chặt chẽ, đặc biệt là về kinh tế. Trong những thập kỷ qua
Singapore đã trở thành nơi huấn luyện kỹ năng cho các quan chức Trung Quốc, và
thường xuyên được các lãnh đạo Bắc Kinh nêu ra như tấm gương về quản lý đô thị.
Nhưng những phát biểu gần đây của thủ tướng Lý Hiển
Long đã khiến Trung Quốc lo lắng về tương lai quan hệ hai nước.
Sau khi Tòa Án Trọng Tài Thường Trực La Haye bác bỏ
yêu sách của Trung Quốc về Biển Đông, ông Lý Hiển Long tuyên bố phán quyết
là « sự khẳng định mạnh mẽ » về luật pháp quốc tế trong tranh
chấp chủ quyền trên biển. Bắc Kinh đáp trả bằng cách kêu gọi Singapore nên
có « thái độ khách quan và công bằng », trong vai trò người điều phối
quan hệ giữa Trung Quốc và ASEAN.
Bắc Kinh đã vô cùng tức tối khi Philippines, được
Hoa Kỳ ủng hộ, đã nộp hồ sơ lên Tòa Trọng Tài năm 2013, tuyên bố sẽ làm ngơ trước
mọi quyết định của tòa.
Ông Thẩm Thế Thuận (Shen Shishun), nhà nghiên cứu tại
Trung tâm châu Á-Thái Bình Dương của Trung Quốc cho rằng nếu Singapore có quan
điểm tương tự như Hoa Kỳ, thì Bắc Kinh sẽ coi đây là việc « đùa cợt với
những vấn đề thuộc về nguyên tắc chủ đạo ». Ông nói : « Trung Quốc
tin rằng Singapore có thể giữ được cân bằng với các cường quốc, nhưng những vấn
đề này không phải trò đùa. Là một quốc gia châu Á, Singapore cần phải gần gũi với
Trung Quốc hơn ».
Căng thẳng cũng đã khơi mào vào đầu tháng này, khi
ông Lý Hiển Long nói với tổng thống Mỹ Barack Obama là ông hy vọng Hoa Kỳ sẽ tiếp
tục hành động một cách tích cực ở Đông Nam Á. Ông Obama trả lời rằng Singapore
và Mỹ là « các đối tác bền vững như bàn thạch ».
Tờ Global Times, ấn bản của Nhân dân Nhật báo nổi tiếng
là hung hăng, trong một bài xã luận nói rằng chuyến đi Mỹ của ông Lý Hiển Long
khiến Trung Quốc cảm thấy « rất khó chịu ». Đặc biệt là khi ông
Obama ca ngợi Singapore là « một chiếc neo » cho sự hiện diện
của Hoa Kỳ tại châu Á. « Hai chiếc neo » trước đây là Nhật Bản
và Úc, hai đồng minh của Mỹ tại châu Á-Thái Bình Dương.
Quan hệ với Trung Quốc không phải luôn căng thẳng
như thế. Hồi năm 1978 lúc Đặng Tiểu Bình thăm Singapore, ông rất ấn tượng và
xin thủ tướng Lý Quang Diệu một lời khuyên để Trung Quốc có thể trở nên thịnh
vượng. Ông Lý nói cần phải mở cửa với thế giới tư bản, và ba thập kỷ sau, Trung
Quốc đã được hưởng lợi từ cải cách kinh tế thị trường.
Mối dây liên hệ về kinh tế cũng rất chặt chẽ. Trung
Quốc trở thành đối tác thương mại lớn nhất của Singapore, và đảo quốc sư tử là
một nhân tố chủ chốt trong dự án Con đường tơ lụa trên biển của Bắc Kinh. Các dự
án giữa hai chính phủ như khu công nghiệp Tô Châu (Suzhou) và thành phố sinh
thái Thiên Tân (Tianjin) cũng là những điểm chính trong việc hợp tác.
Thêm vào đó, đảng Cộng Sản Trung Quốc thường xuyên gởi
cán bộ sang Singapore học tập, nhiều người trong số đó nay đã là chủ tịch thành
phố, thậm chí chủ tịch tỉnh tại Trung Quốc. Ngay cả phó thủ tướng Uông Dương
(Wang Yang), vốn là bí thư tỉnh Quảng Đông, cũng đã dẫn nhiều phái đoàn đến
Singapore nghiên cứu cung cách phát triển kinh tế xã hội.
Singapore cũng từng đón tiếp « Uông-Cô (Wang
Koo) hội đàm » năm 1992, giữa ông Uông Đạo Hàm (Wang Daohan) chủ tịch
Hiệp hội vì quan hệ hai bên eo biển Đài Loan của Trung Quốc và ông Cô Chấn Phủ
(Koo Chenfu), người đứng đầu tổ chức tương tự của Đài Loan. Cuộc gặp lịch sử
tháng 11/2015 giữa ông Tập Cận Bình và tổng thống Đài Loan Mã Anh Cửu (Ma
Yingjeou), lần đầu tiên từ 70 năm qua, cũng diễn ra ở Singapore.
Oh Ei Sun, nhà nghiên cứu tại S Rajaratnam School of
International Studies, Singapore nhận định, Singapore có cùng quan điểm về
tranh chấp Biển Đông với các nước Đông Nam Á khác. Ông nói : « Hầu hết
cho rằng trọng tài là giải pháp thông thường và hiệu quả để giải quyết các
tranh chấp quốc tế bằng pháp luật. Vì vậy chúng tôi không thấy có gì sai khi một
lãnh đạo ASEAN bày tỏ cảm tưởng này ».
Còn Du Jifeng, chuyên gia về Đông Nam Á của Viện hàn
lâm khoa học Trung Quốc cho rằng Bắc Kinh cần phải cảnh giác nhiều hơn về vai
trò của Singapore trong sự hiện diện chiến lược của Mỹ tại châu Á-Thái Bình
Dương, nhưng quan hệ kinh tế Trung Quốc-Singapore vẫn mạnh mẽ. Ông nhận xét
: « Singapore không phải là nước yêu sách chủ quyền Biển Đông. Những lời
bình luận của ông Lý Hiển Long không làm ảnh hưởng đến phương hướng giải quyết
tranh chấp giữa Trung Quốc và Philippines ».
No comments:
Post a Comment