06.02.2016
Năm 2016 khởi đầu với những sự kiện rất đặc biệt. Đại
hội XII của đảng Cộng sản Việt Nam (CSVN) kết thúc sau những pha tranh giành
quyền lực cực kỳ quyết liệt. Sau đại hội rất khó đoán tình hình sẽ ra sao. Vì
người đại diện phe thắng cử không hề trình bày trước đại hội chương trình hành
động trong 5 năm mới của mình, trừ những khẩu hiệu vô hồn lặp đi lại hàng mấy
chục năm. Đó là vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lê, tư tưởng Hồ Chí Minh, xây
dựng chủ nghĩa xã hội, xây dựng dân giàu nước mạnh, xã hội ổn định, phồn vinh.
Ở các nước khác, chương trình hành động bao giờ cũng
là những việc làm cụ thể có con số định lượng có thể đo đếm được. Chỉ có một
mình ông Bùi Quang Vinh nói lên yêu cầu đổi mới chính trị mạnh mẽ đi cùng đổi mới
kinh tế, nhưng cũng chẳng rõ đổi mới chính trị ra sao, theo mô hình nào. Có bao
nhiều việc làm rất cụ thể bị bỏ lỏng, không có giải pháp, như làm thế nào để
các cơ sở quốc doanh làm ăn nghiêm chỉnh, có lãi và lãi được nộp đủ vào ngân
sách. Cuộc cải cách giáo dục sẽ tiến hành cụ thể ra sao, cho các bậc từ mẫu
giáo, trung học đến đại học, dạy nghề. Cải cách cụ thể ngành y tế ra sao để phục
vụ xã hội, chữa bệnh tốt hơn. Giảm nhập hàng Trung Quốc , từ máy móc, rau quả,
vải sợi, da giày xuống bao nhiêu, giảm số người Hoa nhập cư quá lớn chừng bao
nhiêu trong từng năm, để có thể gia nhập TPP thuận lợi. Giảm biên chế cụ thể
bao nhiêu khi viên chức có đến 2/3 làm việc qua loa; số tướng lãnh trong quân đội
và công an tăng hàng chục lần so với thời chiến tranh, về tỷ lệ so với quân số
vượt xa Ấn Độ và Pháp, vượt rất xa cả Trung Quốc và Nga.
Các chương trình tranh cử của mỗi đại biểu là linh hồn
các cuộc bầu cử hấp dẫn và sôi nổi. Ở VN, tuyệt đối không có tranh cử, không ai
có chương trình hoạt động của riêng mình, không có nền văn hóa dân chủ ăn sâu
vào máu thịt của cử tri, của toàn xã hội. Cho nên đại hội diễn ra một cách xuôi
chiều nhạt nhẽo, như suốt 9 ngày họp đại hội chỉ có chừng 10 bản tham luận đầy
chữ nghĩa sáo rỗng, còn 1500 người chỉ ngồi vỗ tay, miệng không hề mở, nên nhiều
vị lim dim ngủ gật.
Chuyện nực cười là đến ngày Chủ nhật 22/5/2016 mới bầu
cử Quốc hội mới khóa 14, vậy mà nay đảng đã cử chủ tịch Quốc hội là bà Nguyễn
Thị Kim Ngân; sau đó Quốc hội mới bầu ra chủ tịch nước và thủ tướng, vậy mà nay
đảng đã ngang xương tuyên bố chủ tịch nước là Đại tướng Trần Đại Quang và thủ
tướng sẽ là ông Nguyễn Xuân Phúc. Như thế nếu chẳng phải đảng đã cướp quyền của
Quốc hội thì là gì?
Chính vì vậy mà năm 2016 sẽ là năm rối và loạn.
Không phải rối và loạn ngoài xã hội, mà sẽ rối to và loạn to ngay trong nội bộ
cơ cấu Nhà nước. Lý do là cả năm 2016 sẽ có 2 hệ thống cầm quyền song song và đối
chọi nhau. Quốc hội có hai cái đầu, một ông cũ và một bà mới, vì cho đến cuối
tháng 5 bà chủ tịch mới nhậm chức. Ai có quyền hơn ai? Cuộc đấu đá hậu đại hội
có khả năng sẽ không kém gay go so với tiền đại hội.
Lôi thôi phức tạp hơn cả là về phía chính phủ, có
ông thủ tướng cũ và ông thủ tướng sẽ nhậm chức vào cuối năm. Trong cả năm, ông
thủ tướng cũ vẫn có toàn quyền quyết định mọi việc, có quyền coi ông thủ tướng
tương lai vẫn còn là ‘’phó thủ tướng của tôi’’, ‘’dưới quyền tôi‘’, “phải phục
tùng tôi”. Ông có thể vỗ vai ông Phúc mà nói rằng: "Chú mày cứ ngồi ở tầng
dưới, chớ có vội làm gì. Cuối năm, sau khi bàn giao sẽ lên đây ngồi mới có
chính danh”.
Ông Dũng cũng có thể nói với các bộ trưởng cũ và mới
rằng các bộ trưởng cũ sẽ ra đi nhưng phải làm việc nghiêm chỉnh đầy đủ trách
nhiệm cùng với ông cho đến cuối năm, các bộ trưởng mới cứ ngồi tại chỗ cũ và
làm việc bình thường như trước đây, sau khi nhận bàn giao hãy hay.
Trường hợp với Đại tướng Trần Đại Quang cũng vậy,
ông tuy được Bộ Chính trị giới thiệu sẽ giữ chức chủ tịch nước, ông Dũng có thể
sẽ bảo Tướng Quang rằng: ‘Anh còn phải ráng chờ Quốc hội mới họp vào cuối năm mới
có thể chính thức vào dinh chủ tịch nước. Trong năm nay, anh vẫn còn là bộ trưởng
trong chính phủ của tôi, rõ chưa?’.
Giữa chủ tịch nước cũ Trương Tấn Sang và chủ tịch nước
mới Trần Đại Quang cũng vậy. Ông Quang còn phải sốt ruột chờ gần một năm nữa để
sau khi ông Sang về hưu mới được ngồi vào chiếc ghế mới.
Cũng như ở mọi nơi, trong tình thế giao thời làm việc
giữa người cũ và người mới, sẽ có xung đột rất phức tạp giữa kẻ ở và người đi,
giữa tay chân bộ hạ của phe này với cánh kia, người ra đi sẽ cố ban bổng lộc hậu
hĩ cho phe cánh mình, tranh thủ nâng cấp, nâng bậc lương cho cánh hẩu của mình,
trong khi người mới sẽ chuẩn bị nhân sự của mình, chân rết khác của minh - tân
quan tân chính sách.
Nhưng phức tạp hơn cả là những chủ trương quan trọng:
Dự án làm sân bay lớn mới sẽ ra sao? Các công trình trọng điểm bị treo lơ lửng,
ví dụ như việc xây dựng xe điện tốc độ cao ở Hà Nội và Sài Gòn sẽ được giải quyết
như thế nào? Sẽ xúc tiến khẩn trương nhiều biện pháp mạnh để còn kịp vào TPP?
Khủng hoảng nợ nghiêm trọng phải giải quyết ra sao? Có chấn chỉnh ngân sách, vì
hiện nay chi cho an ninh vượt xa chi cho quốc phòng? Đối ngoại sẽ chuyển theo
hướng nào, thân Trung Quốc và phụ thuộc Bắc Kinh hơn hay theo hướng từng bước
Thoát Trung, hay theo hướng kết thân dần với phương Tây, hay dè dặt hơn?
Mọi chủ trương có vẻ như của người ra đi có tính
toán khác ít nhiều với người ở lại, phải điều hòa nhân nhượng ra sao? Rồi vấn đề
nông thôn, nông nghiệp và dân oan? Lại còn khủng hoảng xã hội, trộm cắp, cướp của
giết người, xung đột, đánh giết nhau cao vọt lên? Rồi sách lược với các tổ chức
xã hội dân sự, và trào lưu dân chủ nhân quyền, đàn áp mạnh hơn hay nới lỏng đôi
chút để mỵ dân? Thái độ với tù chính trị khi sức ép quốc tế có chiều tăng, sẽ
ân xá cho ai vào dịp Tết Bính Thân này ?
Trong buổi giao thời, một điều nguy hiểm tệ hại là
cán bộ và nhân viên các cơ quan Nhà nước chờ đợi, tán chuyện, đấu láo hơn là
làm việc. Họ tha hồ bàn tán, phán đoán trong thời kỳ quá độ giữa lãnh đạo cũ và
mới, các quan chức đầu ngành cũ và mới, trình độ, tâm tính mới cũ ra sao, họ phải
uốn mình ra sao?
Họ nín thở, gần như bãi công để chờ đợi. Chỉ khổ cho
người dân khi bộ máy công quyền hầu như tê liệt. Có đến 16 bộ thay bộ trưởng,
hàng mấy chục thứ trưởng về hưu, gay nhất có lẽ là các bộ lớn như Kế hoạch và Đầu
tư, Giáo dục, Y tế, Quốc phòng, Giao thông vận tải... Sự xáo trộn, bất ổn là
khó tránh khỏi.
Phải chờ đến năm 2017 tình hình mới có thể ổn định,
công việc công sở mới có thể bình thường trở lại, sau những xáo trộn giằng co
trong năm 2016. Có thể nói trong năm 2016 cuộc đấu tranh phe phái quyết liệt
trong Đại hội XII sẽ có thể dai dẳng, phức tạp hơn, theo kiểu cách kín đáo, ngấm
ngầm, để lại những di căn cho năm 2017 và cả những năm sau.
-------------------
* Blog của nhà báo
Bùi Tín là blog cá nhân. Các bài viết trên blog được đăng tải với sự đồng ý của
Ðài VOA nhưng không phản ánh quan điểm hay lập trường của Chính phủ Hoa Kỳ.
No comments:
Post a Comment