Mặc Lâm, biên tập
viên RFA
2016-02-23
2016-02-23
Mới
đây giám đốc điều hành của Apple là ông Tim Cook đã gửi một thư ngỏ đưa ra lý
do từ chối quyết định của Tòa Liên bang yêu cầu Apple phải tạo ra một phiên bản
hệ điều hành mới của iPhone có thể mở và giải mã được những dữ kiện mà khách
hàng chứa trong chiếc iPhone của mình. Lý do mà ông Tim Cook đưa ra là chống lại
sự xâm hại quyền riêng tư của công dân Mỹ cũng như bất cứ sắc dân nào trên thế
giới khi sử dụng iPhone.
Bên nào
nặng hơn?
Mặc
Lâm tìm hiểu thêm vấn đề qua cuộc phỏng vấn nguyên Thẩm phán Tòa Di trú thuộc
tiểu bang San Francisco Phan Quang Tuệ để biết thêm vấn đề luật pháp của Hoa Kỳ
trong trường hợp đang có nhiều tranh cãi này. Trước tiên nguyên Thẩm phán Phan
Quang Tuệ cho biết:
Phan
Quang Tuệ: Cái
vụ mở khóa theo FBI yêu cầu và ông Thẩm phán Liên bang ra lệnh là Apple phải
tuân theo. Ông Tim Cook, CEO giám đốc điều hành của Apple đã kháng cáo điều đó.
Theo chỗ tôi theo dõi thì chưa có phán quyết, lúc đầu định là thứ Ba bây giờ dời
lại tới thứ Sáu tuần này.
Vấn
đề đặt ra nó như thế này: Nước Mỹ theo chế độ liên bang thì ai cũng biết nhưng
điều quan trọng là bản Hiến pháp của Mỹ thì họ chủ trương tổ chức chính quyền
giới hạn, chính phủ không phải là cha mẹ của dân mà là do dân và vì dân, nói
theo tiếng Anh thì chính quyền là một Limited Government, caí gì mà luật pháp
không cấm thì người dân có quyền làm. Cái quyền mình nói ở đây là quyền người Mỹ
gọi là Privacy rights, tức là quyền bảo vệ đời sống riêng tư.
Tức
là trong căn nhà của tôi nếu các cơ quan công lực đến khám xét thì phải có trát
của tòa ngoại trừ những trường hợp đặc biệt. Ngoài ra vì tôi là chủ căn nhà,
cái căn nhà này phải hiểu rộng ra bao gồm đời sống riêng tư của tôi, thư từ của
tôi, những chuyện xảy ra trong gia đình tôi. Bây giờ bước thêm một bước nữa là
trong đời sống tân tiến ngày hôm nay là cái iPhone, hay cell phone. Mỗi lần sử
dụng cell phone thì có một cái code (password) và cái code đó chỉ mình mình biết
thôi.
Vấn
đề này đã được đặt ra không phải mới đây mà suốt cả năm rồi, đó là mỗi khi nhân
viên công lực liên bang Mỹ họ cần mở khóa iPhone để kiểm tra cái gì đó thì họ
liên lạc với Apple thì Apple đều tuân theo hết. Mỗi lần như vậy thì cơ quan
công lực họ cầm cái cell phone đến thẳng head quarter tức là ngay cơ quan của
Apple thì các kỹ sư của công ty mới giải mã, tôi tạm dùng chữ unlock.
Thế
nhưng lần này Apple họ phản đối, họ kháng cáo lệnh của ông thẩm phán liên bang
khi ông này ra lệnh cho Apple phải giải mã. Vấn đề đặt ra là mình đặt cái quyền
riêng tư trong đời sống cá nhân của người dân quan trọng hơn an ninh của quốc
gia hay ngược lại bên nào nặng hơn?
Theo
tôi hiểu thì bên chính quyền liên bang khi họ làm vụ này họ chủ trương xem vấn
đề an ninh quốc gia nặng hơn còn phía bên Apple theo chỗ tôi biết thì được các
công ty khác trong Silicon Valey ủng hộ họ chủ trương bảo vệ quyền riêng tư. Vì
họ nghĩ rằng nếu tuân theo như vậy thì sẽ tạo ra một tiền lệ nó sẽ ảnh hưởng tới
đời sống riêng tư. Quyền riêng tư của những người tiêu thụ mà trong trường hợp
này nó có thể hơn 1 tỷ người trên toàn thế giới chứ không phải chỉ riêng nước Mỹ.
Nguyên Thẩm phán Tòa Di trú thuộc tiểu bang San Francisco Phan Quang Tuệ.
Photo courtesy of justice.gov
Mặc
Lâm: Thưa
Thẩm phán ông Tim Cook như Thẩm phán vừa kể đã hợp tác với FBI mỗi lần tòa yêu
cầu giải mã những chiếc iPhone có liên quan đến an ninh quốc gia nhưng lần này
ông ấy chống lại lệnh của tòa Liên Bang phải chăng tòa này đã ra phán quyết buộc
Apple làm điều gì đó ngoài khả năng của Apple?
Phan
Quang Tuệ: Đúng
như ông đã đặt câu hỏi. Trước đây mỗi khi có lời yêu cầu của cơ quan công lực
liên bang, tạm dịch từ Federal Law Enforcement Agency, thì bên Apple họ hợp tác
hoàn toàn. Bây giờ họ lại muốn làm cái blanket tức là có thể giải mã hoàn toàn
cho bất cứ chiếc iPhone nào để khi nào cần thì cơ quan công lực muốn thì họ sử
dụng. Vì lý do đó bên Apple họ mới chống lại, nhân danh quyền lợi của người
tiêu thụ và để bảo vệ quyền riêng tư của người tiêu thụ.
Mặc
Lâm: Nhiều
tờ báo tại Mỹ cho là vụ án này khó chấm dứt trong một hay hai tháng vì Apple có
thể kháng án lên tòa Tối cao pháp viện trong khi Tòa tối cao lại đang thiếu một
thẩm phán vì một thành viên vừa mới qua đời, theo ông thì vụ án này sẽ kết thúc
ra sao?
Phan
Quang Tuệ: Vấn
đề tranh tụng đang xảy ra tại tòa liên bang sau khi Apple kháng cáo thì tôi
nghĩ câu chuyện này không có kết thúc vì đọc bức thư ngỏ của ông Tim Cook, rồi
kế đó là sự ủng hộ của những công ty khác trong vùng thung lũng Silicon như là
Facebook, như Google hay Twitter. Mình thấy câu chuyện đó nó không kết thúc và
khả năng kéo dài khi đưa lên Tối coa pháp viện, đặt biệt trong thời gian ứng cử
tổng thống này và hệ quả mình không biết được.
Anh
Mặc Lâm và thính giả cũng biết là mới đây ông thẩm phán Tối cao pháp viện
Antonin Scalia một thẩm phán rất xuất sắc có khuynh hướng bào thủ vừa mới qua đời.
Hiện tại người ta đang tranh luận là theo điều khoản 2 của Hiến pháp Hoa Kỳ,
Article Two, Tồng thống Obama phải bổ nhiệm một Thẩm phán mới với sự chấp thuận
của Thượng nghị viện Hoa Kỳ. Hiện giờ Thượng viện Hoa Kỳ có đa số là Cộng hòa,
họ nói “khoan, phải chờ cho tới khi có tổng thống mới”.
Sau
khi thầm phán Antonin Scalia qua đời thì chỉ còn lại 8 thẩm phán tối cao mà
thôi, mỗi phe gồm có 4 người tạm gọi một phe là tự do một phe là bảo thủ và mỗi
bên 4 phiếu. Trong trường hợp bất phân thắng bại thì quyết định của tòa dưới sẽ
được giữ nguyên. Vì lẽ đó mà phán quyết này rất quan trọng và nó sẽ kéo dài vì
cuộc bầu cử còn xa dù cho Tổng thống Obama có đưa ra một ứng viên mới thì phải
đưa ra Thượng Viện để có những hearing thì thời gian cũng kéo dài qua năm tới.
Mặc
Lâm: Xin
cám ơn nguyên Thẩm phán Phan Quang Tuệ.
-----------------------------------
VOA Tiếng Việt 23.02.2016
VOA Tiếng Việt 22.02.2016
VOA Tiếng Việt
VOA Tiếng Việt
VOA Tiếng Việt
No comments:
Post a Comment