HÀ TƯỜNG
CÁT/Người Việt (Tổng Hợp)
Monday, September 08, 2014 5:56:02 PM
Trước
kỷ niệm 13 năm ngày khủng bố tấn công Hoa Kỳ, 9/11/2001, vào Thứ Tư, Tổng Thống
Barack Obama sẽ đọc một bài diễn từ, vạch ra chiến lược chống nhóm chiến binh
Hồi Giáo cực đoan ISIS – Nhà Nước Hồi Giáo ở Syria - tổ chức khủng bố quan
trọng thứ nhì mà Mỹ phải đương đầu sau al-Qaeda.
ISIS còn được gọi là ISIL – Nhà Nước Hồi Giáo ở
Levant (vùng Đông Địa Trung Hải) – và từ cuối tháng Sáu chính thức lấy tên là
IS – Nhà Nước Hồi Giáo. Tuy nhiên tên vẫn thường được Hoa Kỳ dùng gọi là ISIS,
một phần vì thực tế nhóm này phát xuất từ Syria và mặc dầu đã tiến chiếm môt số
vùng ở Bắc Iraq nhưng cứ điểm chính của họ vẫn chỉ là vùng Đông Bắc Syria.
Cùng một nguồn gốc Hồi Giáo quá khích và hoạt động
khủng bố, nhưng có những khác biệt giữa al-Qaeda và ISIS.
Al-Qaeda là một mạng lưới quốc tế có phân bộ ở nhiều
nơi và trong gần hai thập niên qua hoạt động khủng bố trên khắp thế giới, trong
đó vụ được hoạch định quy mô với tầm mức kinh hoàng nhất là "911"
đánh vào nước Mỹ. Đến nay, sau hơn 10 năm là mục tiêu cuộc chiến tranh chống
khủng bố của Hoa Kỳ, các cơ sở tan rã và nhiều thủ lãnh kể cả Osama bin Laden
bị tiêu diệt, al-Qaeda suy yếu chỉ còn một phần nhỏ tiềm năng khủng bố trước
kia.
ISIS chưa là tổ chức khủng bố có phạm vi quốc tế,
xuất phát từ Hồi Giáo Sunni, hoạt động mới chỉ tại Syria và Iraq. ISIS nhắm mục
tiêu hình thành một Nhà Nước Hồi Giáo ở Iraq và Syria, với lý tưởng sẽ phát
triển một vương quốc Hồi Giáo toàn cầu. Mục tiêu và lý tưởng này còn quá xa vời
không tưởng, nhưng nạn nhân của họ đã là những nhóm dân tộc thiểu số khác giáo
lý và một hành động thể hiện sự tàn ác là vụ cắt đầu hai nhà báo Mỹ bị bắt giữ
làm con tin. Ngoài ra, mối đe dọa tiềm tàng của nhóm này còn nằm ở nơi những
chiến binh Hồi Giáo quá khích từ các quốc gia khác tới Syria tham gia ISIS, có
thể trở về tiến hành những hoạt động khủng bố trong nước.
Hơn hẳn al-Qaeda, ISIS có lực lượng khoảng 3,000-4000
chiến binh với tinh thần và khả năng chiến đấu cao, vũ khí cùng trang bị quân
sự, kể cả một ít trang bị nặng, thích ứng cho cuộc chiến đấu trên địa bàn Trung
Đông. Theo tình báo Iraq, ngân quỹ ISIS khoảng $2 tỷ, thu nhập bằng nhiều nguồn
khác nhau, trong đó 20% từ tống tiền, bắt cóc đòi tiền chuộc. Như vậy đây là
nhóm giàu nhất trong các nhóm Jihad (Thánh Chiến Hồi Giáo). ISIS có hệ thống
tuyên truyền rất hiệu quả, sử dụng kỹ thuật thông tin để truyền bá lý tưởng và
đặc biệt để chiêu mộ những phần tử cực đoan tham gia trở thành chiến binh
Jihad.
Trong hoàn cảnh phức tạp của các phe phái, chủng
tộc, tôn giáo ở Trung Đông, ISIS có sự hỗ trợ, hợp tác tự nguyện hay miễn cưỡng
của rất nhiều nhóm, kể cả nhũng nhóm có võ trang. Hiện nay ISIS đã đoạn giao với
AQI, al-Qaeda ở Iraq, nhưng có liên hệ với nhiều tổ chức khủng bố Hồi Giáo từ
Phi Châu đến Đông Nam Á.
Tờ New York Times, dẫn nguồn tin từ các giới
chức tòa Bạch Ốc, nói rằng chính quyền Obama chuẩn bị một chiến lược lâu dài để
tiêu diệt ISIS trong nhiều năm kể cả sau khi Tổng Thống đã mãn nhiệm kỳ. Ngày
Thứ Ba, Tổng Thống sẽ phác họa những kế hoạch ấy trong cuộc gặp gỡ các lãnh đạo
quốc hội thuộc cả hai đảng ở tòa Bạch Ốc.
Thượng Nghị Sĩ Marco Rubio, Cộng Hòa-Florida, thành
viên cả hai ủy ban tình báo và ngoại giao Thượng Viện, một nhân vật có khả năng
tranh cử Tổng Thống năm 2016, sau khi chỉ trích Tổng Thống thường vượt quyền
trong đường lối đối ngoại, nói rằng ông muốn được nghe những gì cụ thể. Ông cho
rằng lẽ ra Tổng Thống đã phải trình bày điều này từ nhiều tháng hay nhiều tuần
trước, và ông đưa ý kiến đề nghị đánh vào những mục tiêu do ISIS kiểm soát ngay
trong lãnh thổ Syria.
Theo New York Times, chiến lược đánh ISIS có
3 giai đoạn:
Giai đoạn 1 là bằng không lực. Chiến dịch này khởi
đầu từ ngày 8 tháng Tám khi Tổng Thống ra lệnh cho máy bay Mỹ tấn công lực
lượng chiến binh Jihad để trợ giúp quân đội Iraq chặn đứng đà tiến của ISIS và
cứu các sắc dân thiểu số bị ISIS tàn sát. Cho đến nay máy bay Hoa Kỳ đã xuất
kích 143 phi vụ, giúp quân Iraq đẩy lui địch khỏi đập Mosul, bảo vệ được thủ
phủ Erbil của dân Kurd - nơi có lãnh sự quán Hoa Kỳ cùng nhiều chuyên viên các
công ty dầu lửa Hoa Kỳ làm việc - và khu vực mỏ dầu quan trọng ở Kirkuk.
Giai đoạn 2 là gia tăng huấn luyện, cố vấn, trang bị
cho quân đội Iraq, peshmerga – chiến binh người Kurd – và bất cứ bộ tộc Hồi
Giáo Sunni nào chống ISIS. Giai đoạn 2 khởi đầu sau khi Iraq lập tân chính phủ,
có nghĩa là có thể ngay trong tuần này.
Giai đoạn 3 nhiều ảnh hưởng đến chính trị, đòi hỏi
không tập ISIS ngay trong lãnh thổ Syria. Chính quyền Tổng Thống Bashar
al-Assad tháng trước không tỏ sự phản đối nhưng đã cảnh báo rằng Washington
phải được sự chấp thuận trước. Không có thỏa thuận này, các máy bay Hoa Kỳ sẽ
gặp rất nhiều nguy hiểm vì hỏa lực phòng không của ISIS cũng như quân đội
Syria.
Trong cuộc phỏng vấn trên chương trình “Meet the
Press” của truyền hình NBC phát ngày Chủ Nhật, Tổng Thống Obama nguyện sẽ tiến
công chống các thành phần Hồi Giáo quá khích. Ông tuyên bố như vậy sau 2 ngày
dự hội nghị thượng đỉnh NATO ở Wales trở về và Hoa Kỳ đã cùng 9 nước đồng minh
Âu Châu đồng ý đánh ISIS do mối đe dọa khủng bố của họ.
Ngoại Trưởng John Kerry sẽ đi Trung Đông để bảo đảm
có sự hậu thuẫn của các nước Á Rập trong chiến dịch chống ISIS. Bộ Trưởng Quốc
Phòng Chuck Hagel hôm Thứ Hai cũng đến vận động Thổ Nhĩ Kỳ và có thể đề nghị
nước này đóng cửa biên giới Syria, con đường thông thường các chiến binh Jihad
gốc từ những nước Tây Phương sử dụng.
Hôm Thứ Hai, Liên Đoàn Á Rập đồng ý thi hành những
biện pháp khẩn cấp chống lại các phần tử quá khích như ISIS. Tuy nhiên nghị
quyết đưa ra vào lúc nửa đêm sau một ngày họp của 22 bộ trưởng ngoại giao,
không minh thị xác định ủng hộ hành động quân sự của Hoa Kỳ như sự mong mỏi của
Tổng Thống Obama về một liên minh quốc tế chống tổ chức này. Bản nghị quyết kêu
gọi thi hành những biện pháp chính trị, quốc phòng, an ninh và pháp lý, tuy
nhiên không nói thêm chi tiết.
Như thế, sau al-Qaeda, tổ chức khủng bố Hồi Giáo
ISIS đang là mục tiêu diệt trừ của các quốc gia Tây Phương do Hoa Kỳ chủ đạo.
ISIS là hậu thân của những tổ chức Hồi Giáo thành
hình từ những phần tử quá khích ít nhiều có liên hệ với cuộc kháng chiến chống
Nga ở Afghanistan và kế tiếp chống Hoa Kỳ ở Iraq rồi tới phong trào Mùa Xuân Á
Rập, làn sóng cách mạng tự do dân chủ bùng phát tại Bắc Phi và Trung Đông. Các
cuộc biểu tình, ôn hòa cũng như bạo động, nổi dậy chưa từng có tiền lệ ở các
nước Á Rập, có nơi đi đến thành công nhưng có nơi dẫn tới rối loạn và nội
chiến. Khởi đầu từ cuối năm 2010, phong trào Mùa Xuân Á Rập được xem như kết
thúc vào giữa năm 2012 với cuộc nôi chiến đẫm máu kéo dài ở Syria, một số cơ
quan truyền thông gọi phong trào cách mạng còn dang dở này là “Mùa Đông Á Rập.”
Các nhóm Jihad chống Mỹ ở Iraq gồm cả Hồi Giáo Sunni
và Shiite nhưng phần chính là nhóm Sunni khởi đầu mạnh mẽ từ 2004. Thoạt tiên,
nhóm này hợp tác và trung thành với al-Qaeda (AQI) nhưng tới 2006 nhiều thủ
lãnh AQI bị giết hai, bị bắt bởi quân đội Hoa Kỳ và Đồng Minh. Đồng thời những
cuộc xung đột giáo phái xảy ra dữ đội giữa Hồi Giáo Sunni và Hồi Giáo Shiite.
Tháng 10 năm 2006, sáu nhóm Jihad ở các tỉnh
hầu hết dân Sunni tuyên bố thành lập Nhà Nước Hồi Giáo Iraq, sau đó bao gồm
thêm toàn thể miền Levant thành ISIL (hay ISIS) và dần dần đoạn tuyệt với IQI.
Mùa Xuân Á Rập là thời cơ để ISIL hoạt động mạnh trở lại, cùng tham gia với
những nhóm nổi dậy khác trong cuộc nội chiến chống chính quyền Syria. Tuy nhiên
ISIS vẫn là thù nghịch với Mặt Trận al-Nusra phân bộ của al-Qaeda trong cùng
liên minh nổi dậy và Free Syria Army, nhóm được Tây Phương hỗ trợ. ISIS là đồng
minh với nhiều nhóm Hồi Giáo ở Iraq, Syria cũng như các nhóm quá khích ở Phi
Châu như Boko Haram tại Nigeria.
Trong năm 2013, ISIS chiếm được nhiều vùng ở Đông
Bắc Syria và lấy thành phố Raqqa làm “thủ đô.” Tháng 6 năm nay, thủ lãnh Abu
Omar al-Baghdadi tự xưng “quốc vương” (caliph), chính thức lấy tên là Nhà Nước
Hồi Giáo Iraq (IS).
Tại Iraq, ISIS đã có căn cứ địa là tỉnh Anbar, phía
tây Baghdad giáp Syria. Từ tháng Sáu, chiến binh ISIS mở cuộc tiến công nhanh
chóng chiếm được Mosul, thành phố lớn thứ nhì trong lãnh thổ dân Kurd và
nhiều khu vực miền Bắc. Chiến binh ISIS tỏ ra thiện chiến nhưng đồng thời cũng
rất tàn bạo, đàn áp dân thiểu số và khác tín ngưỡng bao gồm dân Yazidi, Turkmen
Hồi Giáo Shiite và dân Thiên Chúa Giáo.
Liên Hiệp Quốc ước lượng 180,000 gia đình, nghĩa là
gần 1 triệu người tính theo trung bình mỗi gia đình Iraq có 6 người, đã phải bỏ
nhà cửa tị nạn. Riêng trong tuần lễ đầu tháng Tám, có hơn 2,000 gia đình bỏ
chạy.
Mục tiêu đầu tiên của ISIS là đánh chiếm và thành
lập một quốc gia Hồi Giáo Sunni bao gồm một phần lãnh thổ Syria và một phần
Iraq, trong lịch sử đã là một vương quốc trong đế quốc Thổ Nhĩ Kỳ cũng như sau
Thế Chiến khi đế quốc này tan rã. Đà tiến của ISIS về Baghdad chỉ bị chặn đứng
khi Hoa Kỳ can thiệp cho máy bay oanh kích các đoàn xe chở chiến binh và trọng
pháo.
Cuộc xung đột với ISIS tuy nhiên chưa dứt khoát và
tương lai thế nào sẽ tùy thuộc phần lớn vào sự can thiệp của Hoa Kỳ trong sự
trợ giúp bảo vệ Iraq và trong cuộc chiến chống khủng bố mới sau hơn 10 năm
al-Qaeda là mục tiêu chính. (HC)
--------------------------
Chính
phủ Hoa Kỳ hôm thứ sáu 5/9 loan báo đang thành lập một liên minh chính yếu bao
gồm nhiều quốc gia đồng minh để đánh lại nhóm ISIS, nhưng tái xác nhận sẽ không
gửi quân trở lại vào Iraq.
Tổng Thống Obama muốn dùng diễn đàn NATO ở xứ Wales
để kêu gọi các quốc gia đồng minh hổ trợ cho liên minh này, nhưng hiện nay
người ta không rõ sẽ có bao nhiêu quốc gia đồng ý tham gia mặt trận này.
Hai đặc sứ cao cấp của Mỹ là Ngoại Trưởng John Kerry
và Bộ Trưởng Quốc Phòng Chuck Hagel trong các cuộc gặp gỡ các đồng nghiệp
bên lề hội nghị NATO cho biết là có nhiều cách thức giúp đỡ cho liên minh này.
Ngoại Trưởng Kerry tuyên bố: “Chúng ta cần phải tấn
công kẻ thù bằng những phương thức để ngăn chận chúng chiếm thêm đất đai lãnh
thổ, tăng cường lực lượng an ninh cho Iraq, nhưng sẽ không gửi quân đội chúng ta
ra chiến trận”
Các Bộ Trưởng của Hoa Kỳ, Anh, Pháp, Đức, Canada,
Áo, Thổ Nhĩ Kỳ, Ý, Ba lan và Đan Mạch gặp nhau tại hội nghị nhằm bàn bạc một
chiến lược để chống lại Islamic State, vốn đã chiếm một phần lớn lãnh thổ của
cả Syria lẫn Iraq.
Bộ Trưởng Hagel cho là các quốc gia nói trên sẽ là
thành phần cốt lỏi của một liên minh quân sự rộng lớn chống lại Islamic State.
Ngoại Trưởng Kerry thì hy vọng khi Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc nhóm họp tại New
York, liên minh sẽ trình bày kịp lúc một kế hoạch tổng quát chống lại kẻ thù
chung.
Trần
Vũ
Nguồn: Cali Today News
Obama:
The Goal Is to ‘Dismantle’ ISIS
The president commented on the battle against the
Islamic State during a news conference at the NATO summit in Wales.
Video CreditBy Reuters on Publish DateSeptember
5, 2014. Image CreditDoug Mills/The New York Times
No comments:
Post a Comment