Tân
Thủ tướng Anh Liz Truss là ai?
Brian Wheeler và Sam Francis
Phóng viên chính trị BBC
5 tháng 9
2022, 22:39 +07
https://www.bbc.com/vietnamese/world-62790170
Liz
Truss, người sắp trở thành thủ tướng Anh
Liz
Truss sẽ trở thành thủ tướng tiếp theo của Vương quốc Anh sau khi giành chiến
thắng trong cuộc tranh cử để thay thế Boris Johnson làm lãnh đạo Đảng Bảo thủ.
Nhưng bà từ đâu đến và điều gì khiến bà có động cơ thăng tiến?
Một người ủng
hộ lá phiếu ở lại EU, người đã trở thành con cưng của cánh hữu Bảo thủ ủng hộ
Brexit.
Một người
từng là nhà hoạt động của Đảng Dân chủ Tự do, người đã tuần hành chống lại
Margaret Thatcher vào những năm 1980, nhưng người hiện tuyên bố là người canh
giữ ngọn lửa của Thatcher.
Công bằng
mà nói, Mary Elizabeth Truss đã tham gia vào một hành
trình chính trị lớn.
Bà có thể
không phải là một cái tên quen thuộc như người tiền nhiệm của bà tại ở Số 10 Phố
Downing (Văn phòng thủ tướng Anh) và bà không phải là sự lựa chọn đầu tiên của
các nghị sĩ Đảng Bảo thủ để thay thế Boris Johnson.
Nhưng lời
hứa của bà sẽ quay lại các giá trị cơ bản của Đảng Bảo thủ - cắt giảm thuế và
thu gọn bộ máy nhà nước - đã chứng minh chính xác những gì các đảng viên, người
có tiếng nói cuối cùng thay thế người tiếp quản từ ông Johnson, muốn nghe.
Và, quan
trọng là, với tư cách là ngoại trưởng, bà vẫn trung thành với ông Johnson cho đến
khi kết thúc cay đắng với việc các bộ trưởng khác bỏ rơi ông, đã khiến bà giành
được sự ủng hộ từ những người trung thành với ông Johnson.
Những người
ủng hộ Liz Truss ở cấp cơ sở của Đảng Bảo thủ nhìn thấy ở bà phẩm chất kiên định,
ngoan cường và quyết tâm mà họ ngưỡng mộ ở Margaret Thatcher - một hình ảnh mà
chính bà Truss đã cố gắng vun đắp.
Nhưng bất
chấp sự thay đổi quan điểm chính trị và lòng trung thành của bà trong những năm
qua, những từ này cũng thường xuyên xuất hiện khi bạn bè và gia đình được yêu cầu
mô tả tính cách của bà - cùng với từ "tham vọng".
Liz Truss: Thông tin cơ bản
Tuổi: 47
Nơi
sinh: Oxford
Nơi cư
trú: London và
Norfolk
Giáo dục:
Trường trung học
Roundhay ở Leeds, Đại học Oxford
Gia
đình: Kết hôn với kế
toán viên Hugh O'Leary và có hai con gái tuổi thiếu niên
Khu vực
bầu cử quốc hội: Tây
Nam Norfolk
"Chị
là một người rất kiên định về những gì chị muốn," em trai Liz Truss là
Francis nói vào năm 2017, khi nhớ lại việc ăn chay ở tuổi thiếu niên của chị
gái mình.
"Khi
đến một nhà hàng, bạn có thể 14 tuổi nhưng chị ấy đã biết trước về những gì chị
ấy muốn, những gì chị không muốn."
Khi gia
đình chơi Cluedo hoặc Monopoly, "Chị ấy là người phải giành chiến thắng",
Francis nói thêm trong phỏng vấn với chương trình Profile của BBC Radio 4 về
Truss.
"Chị ấy
sẽ tạo ra một số hệ thống đặc biệt để tìm ra cách có thể giành chiến thắng."
Maurizio
Giuliano, một sinh viên cùng thời đại học lần đầu tiên gặp Liz Truss tại sự kiện
của Đảng Dân chủ Tự do, nói rằng bà nổi bật hơn hẳn các sinh viên khác.
"Tôi
nhớ Liz Truss ăn mặc rất đẹp so với những đứa 18-19 tuổi khác. Cô ấy cũng có
phong thái của một người trưởng thành thực sự so với những gì chúng tôi ở độ tuổi
đó.
"Cô ấy
mạnh mẽ và kiên định và cô ấy có quan điểm rất mạnh mẽ."
Theo
Francis, người con út trong ba người em của bà, cuộc tranh luận chính trị
nghiêm túc là thứ không thể không có trong ngày trong gia đình Truss.
Hẳn là
không thể tránh khỏi việc bà sẽ tham gia vào chính trị ở một mức độ nào đó khi
lớn lên, nhưng không ai trong gia đình bà có thể đoán được con đường cuối cùng
mà bà đi.
Sinh năm
1975 tại Oxford, bà Truss đã mô tả cha bà, một giáo sư toán học và mẹ bà, một y
tá, là người "cánh tả".
https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/15571/production/_126590478_06trussinstagram.png.webp
Gia đình Truss vận động giải trừ hạt
nhân.
Khi còn là
một cô gái trẻ, mẹ bà đã tham gia các cuộc tuần hành cho Chiến dịch giải trừ vũ
khí hạt nhân, một tổ chức phản đối kịch liệt quyết định của chính phủ Thatcher
cho phép lắp đặt đầu đạn hạt nhân của Mỹ tại căn cứ Không quân Hoàng gia RAF
Greenham Common, phía tây London.
Mặc dù bây
giờ bà tự hào là một đảng viên Bảo thủ từ Leeds, hồi đó bà là một người
Scotland theo chủ nghĩa tự do.
Gia đình
chuyển đến Paisley, ngay phía tây Glasgow, khi Liz Truss được bốn tuổi.
Trong một
cuộc phỏng vấn với BBC, bà nhớ lại đã hét lên "Maggie, Maggie, Maggie (tên
gọi khác của Thatcher) - hãy biến khỏi đây, biến khỏi đây," bằng giọng
Scotland khi tham gia các cuộc tuần hành.
Gia đình Truss
sau đó chuyển đến Leeds, nơi Liz Truss theo học Roundhay, một trường trung học
công. Bà từng mô tả việc nhìn thấy "những đứa trẻ thất bại và bị bỏ bê bởi
những kỳ vọng thấp" trong thời gian đi học ở đó.
Một số người
cùng thời với bà Truss tại Roundhay đã phản bác về câu chuyện của bà về trường
học, bao gồm nhà báo Martin Pengelly của Guardian, người đã viết:
"Có lẽ
bà ấy đang mô tả có chọn lọc việc giáo dục của mình, và bắt cóc ngôi trường và
các giáo viên đã nuôi dưỡng bà ấy, vì đơn giản là lợi ích chính trị."
Một người
bạn học ở trường Roundhay, người không muốn nêu tên, nói với BBC: "Đó là một
ngôi trường thực sự tốt, các giáo viên thực sự nhiệt tình. Rất nhiều người
trong chúng tôi đã tiếp tục vào các trường đại học tốt và sự nghiệp tốt."
Mặc dù
không thuộc nhóm bạn bè của Liz Truss, người này có những ký ức rõ ràng về
Truss thời trẻ.
"Cô ấy
khá chăm học, nghiêm túc", ông nói, với "việc nặng lòng trách nhiệm
xã hội" và là thành viên trong một nhóm hoạt động vì môi trường.
"Tôi
nhớ một chuyến đi học đến trường Sellafield và cô ấy hỏi những câu hỏi khó và
tra vấn họ. Tôi nhớ điều đó khá rõ ràng."
Truss thời thiếu niên khi phát biểu chống
chế độ Quân chủ tại hội nghị của đảng Dân chủ Tự do.
Tại Đại học
Oxford, Liz Truss học triết học, chính trị và kinh tế. Bạn bè nhớ lại một sinh viên
được yêu thích và nhiều năng lượng.
Jamshid
Derakhshan, người khi đó theo học chương trình sau đại học về toán khi Truss
còn là một sinh viên đại học, cho biết: "Tôi nhớ là tôi rất ấn tượng với
quyết tâm của cô ấy".
"Cô ấy
rất nhanh trong mọi việc. Di chuyển quanh trường đại học một cách nhanh chóng,
có mặt ở khắp mọi nơi."
Với câu hỏi
người bạn cũ của mình sẽ làm thủ tướng như thế nào, Tiến sĩ Derakhshan nói:
"Cảm giác của tôi là bà sẽ không bị mắc kẹt với một ý tưởng cụ thể nào cả,
bà rất linh hoạt trong suy nghĩ và điều gì sẽ là tốt nhất vào thời điểm nào
đó."
Bà Truss
đã tham gia vào nhiều chiến dịch và hoạt động tại Oxford nhưng dành phần lớn thời
gian cho chính trị, trở thành chủ tịch đảng Dân chủ Tự do của trường đại học.
Tại hội
nghị của đảng năm 1994, bà phát biểu ủng hộ việc bãi bỏ Chế độ quân chủ, nói với
các đại biểu ở Brighton:
"Chúng tôi là những người theo Đảng Dân
chủ Tự do tin tưởng vào cơ hội cho tất cả mọi người."
"Chúng
tôi không tin rằng con người sinh ra để cai trị."
Bà cũng vận
động cho việc không hình sự hóa cần sa.
"Liz
có một tính cách tự do cấp tiến rất mạnh mẽ," Alan Renwick, sinh viên theo
Dân chủ Tự do, cho biết vào năm 2017.
"Chúng
tôi đang thiết lập quầy hàng của Hội chợ cho sinh viên và Liz ở đó với một đống
áp phích, với dòng chữ 'Hãy giải phóng cần sa' và cô ấy chỉ muốn toàn bộ gian
hàng được bao phủ bởi những tấm áp phích này.
"Còn
tôi đã chạy loạn xạ sau khi Liz cố gắng gỡ những thứ này xuống bởi gian hàng có
quá nhiều thông điệp khác nhau, thay vì chỉ một thông điệp này trên toàn quầy."
Việc cô
chuyển sang chủ nghĩa Bảo thủ, vào cuối thời gian ở Oxford được cho là đã gây sốc
cho cha mẹ thiên tả của mình, nhưng đối với Mark Littlewood, một học sinh
Oxford theo Dân chủ Tự do thì đó là một sự tiến triển tự nhiên.
Theo ông
Littlewood, người hiện là tổng giám đốc của viện nghiên cứu về thị trường tự
do, thì Liz Truss theo chủ nghĩa tự do của thị trường trong suốt cuộc đời trưởng
thành của mình.
"Sự
nghiệp chính trị của cô ấy phản ánh tư tưởng của cô ấy - cô ấy luôn nghi ngờ
chính phủ qui mô và các tổ chức đặc quyền, những người cho rằng họ là hiểu rõ
nhất," ông Littlewood nói.
Tuy nhiên,
những gì Truss mô tả là "quá khứ đáng ngờ" đã trở lại ám ảnh bà khi
bà cố gắng thuyết phục các thành viên của Đảng Bảo thủ rằng bà thực sự là một
trong số họ.
Tại buổi họp mặt của giới nhà lãnh đạo ở Eastbourne, một số khán giả đã chế nhạo
khi bà Truss nói với họ:
"Một
số người quan hệ tình dục, ma túy và nhạc rock and roll, tôi đã thuộc Đảng Dân
chủ Tự do. Tôi xin lỗi."
Bà đã trở
thành một người Bảo thủ vì bà đã gặp những người cùng chí hướng, những người
chia sẻ cam kết của bà "tự do cá nhân, khả năng định hình cuộc sống của
chính bạn và định hình số phận của chính bạn," bà giải thích.
Sau khi tốt
nghiệp Oxford, Liz Truss làm kế toán cho Shell và Cable & Wireless, và kết
hôn với một kế toán viên Hugh O'Leary vào năm 2000. Cặp đôi có hai con.
Bà Truss
ra tranh cử như ứng viên Đảng Bảo thủ cho Hemsworth, West Yorkshire, trong cuộc
tổng tuyển cử năm 2001, nhưng đã thua. Bà Truss đã phải chịu một thất bại khác ở
Thung lũng Calder, cũng ở Tây Yorkshire, vào năm 2005.
Tuy nhiên,
tham vọng chính trị của bà không bị tắt lửa, bà được bầu làm ủy viên hội đồng ở
Greenwich, phía đông nam London, vào năm 2006, và từ năm 2008 cũng làm việc cho
một viện nghiên cứu trung hữu.
Lãnh đạo đảng
Bảo thủ David Cameron đã đưa bà Truss vào "danh sách A" các ứng cử
viên ưu tiên cho cuộc bầu cử năm 2010 và bà đã được chọn để ứng cử vào ghế an
toàn của South West Norfolk.
Nhưng bà
nhanh chóng phải đối mặt với cuộc chiến chống lại sự lựa chọn của hiệp hội Đảng
Bảo thu khu vực bầu cử, sau khi có thông tin tiết lộ rằng cô đã có quan hệ tình
cảm với nghị sĩ Mark Field của đảng này vài năm trước đó.
Nỗ lực lật
đổ bà đã thất bại và bà Truss tiếp tục giành được ghế với hơn 13.000 phiếu bầu.
Liz Truss trở thành nghị sỹ quốc hội
năm 2010.
Bà là đồng
tác giả của một cuốn sách, Britannia Unchained, cùng với bốn nghị sĩ Đảng Bảo
thủ khác được bầu vào năm 2010, trong đó khuyến nghị tước bỏ ràng buộc về luật
lệ của nhà nước để nâng cao vị thế của Vương quốc Anh trên thế giới, một động
thái đánh dấu bà là người ủng hộ nổi bật các chính sách thị trường tự do trong
Đảng Bảo thủ.
Trong một
cuộc tranh luận của BBC tổ chức về cách lãnh đạo, bà đã bị thách thức về một
bình luận trên cuốn Britannia Unchained, mô tả công nhân Anh là "trong số
những người làm biếng tồi tệ nhất trên thế giới". Bà khẳng định mình đã
không viết như vậy.
Năm 2012,
chỉ hơn hai năm sau khi trở thành nghị sĩ, bà vào chính phủ với tư cách là Bộ
trưởng Giáo dục và năm 2014 được thăng chức Bộ trưởng Môi trường.
Tại hội
nghị đảng Bảo thủ năm 2015, bà đã có một bài phát biểu, trong đó bà nói với giọng
đầy ẩn ý: "Chúng ta nhập khẩu hai phần ba số pho mát của mình. Đó là điều
hết sức đáng hổ thẹn."
Bài phát
biểu ít được chú ý vào thời điểm đó, nhưng nó đã trở thành chủ đề nóng riêng
trên mạng xã hội, thu hút nhiều lời chế giễu và được chia sẻ rộng rãi.
Chưa đầy một
năm sau, thì có sự kiện chính trị lớn nhất trong một thế hệ - cuộc trưng cầu
dân ý về EU.
Bà Truss vận động cho lá phiếu Ở lại EU, viết trên tờ The Sun rằng Brexit sẽ
là "một thảm kịch gấp ba - nhiều quy tắc hơn, nhiều giấy tờ hơn và nhiều sự
chậm trễ hơn khi bán hàng cho EU".
Tuy nhiên,
sau khi phe của bà thua cuộc, bà đã đổi ý, cho rằng Brexit tạo cơ hội để
"làm lung lay cách thức hoạt động của mọi thứ".
Liz Truss là Bộ trưởng tư pháp năm
2016
Dưới sự
lãnh đạo của Thủ tướng Theresa May, bà là Đại Chưởng ấn và bộ trưởng tư pháp,
nhưng bà đã có một số cuộc đụng độ có tầm cỡ với cơ quan tư pháp.
Sự thất bại
ban đầu của bà là trong việc bảo vệ các thẩm phán sau khi họ bị tờ Daily Mail gọi
là "kẻ thù của nhân dân", khi họ phán quyết Nghị viện phải được bỏ
phiếu về việc kích hoạt Brexit, điều đã làm đảo lộn cơ sở pháp lý.
Sau đó, bà
đã đưa ra một tuyên bố ủng hộ các thẩm phán, nhưng bà đã bị Chánh án Tòa án
Lord Thomas chỉ trích là "hoàn toàn sai" vì đã không lên tiếng sớm
hơn.
Sau 11
tháng làm bộ trưởng tư pháp, bà bị giáng chức xuống vào vị trí quan trọng thứ
hai trong Bộ Tài chính.
Khi Boris
Johnson trở thành thủ tướng vào năm 2019, bà Truss được chuyển sang làm bộ trưởng
thương mại quốc tế - một công việc có nghĩa là gặp gỡ các nhà lãnh đạo chính trị
và kinh doanh toàn cầu để thúc đẩy hoạt động của doanh nghiệp Anh.
Năm 2021, ở
tuổi 46, bà chuyển đến một trong những công việc cấp cao nhất trong chính phủ,
tiếp quản vị trí ngoại trưởng của Dominic Raab.
Với vai
trò này, bà đã tìm cách giải quyết vấn đề nút thắt của Nghị định thư Bắc
Ireland, bằng cách loại bỏ các phần của thỏa thuận EU-Anh hậu Brexit - một động
thái bị EU chỉ trích dữ dội.
Bà đã đàm
phán thành công để thả hai công dân có cả quốc tịch Anh và Iran, những người đã
bị bắt và giam giữ ở Iran.
Và khi Nga
xâm lược Ukraine vào tháng Hai, bà đã có một đường lối cứng rắn, với quyết tâm
rằng tất cả các lực lượng của Vladimir Putin nên phải bị tống khỏi đất nước.
Liz Truss họp báo lạnh lùng với Sergei
Lavrov vài tuần trước khi Nga xâm lược Ukraine.
Nhưng bà
đã phải đối mặt với những lời chỉ trích vì ủng hộ những người từ Vương quốc Anh
muốn chiến đấu ở Ukraine.
Quyết định
của bà chụp ảnh trong một chiếc xe tăng khi thăm quân đội Anh ở Estonia, được
coi là một nỗ lực để mô phỏng Margaret Thatcher, người nổi tiếng được chụp trên
chiếc xe tăng Challenger vào năm 1986. Nó cũng làm dấy lên suy đoán rằng bà
đang dọn đường để tranh giành ghế lãnh đạo.
Việc người
ta nói bà đang cố tình bắt chước Thatcher thậm chí còn lớn hơn khi bà chụp ảnh
mặc áo đeo nơ màu trắng, kiểu mà Người đàn bà Thép Thatcher từng mặc.
Nhưng bà
luôn bác bỏ những lời chỉ trích đó, và nói với GB News: "Thật là bực bội
khi các nữ chính trị gia luôn bị so sánh với Margaret Thatcher trong khi các
chính trị gia nam không bị so sánh với Ted Heath."
Chiến dịch
tranh cử của bà Truss cho vị trí lãnh đạo đảng đã không thoát khỏi tranh cãi.
Bị nhấn mạnh
về cách giải quyết cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt, bà cho biết sẽ tập trung
nỗ lực vào việc "giảm gánh nặng thuế chứ không phải phát tiền cho
dân".
https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/1366A/production/_126566497_trusstankukgovt.jpg.webp
Liz Truss chụp ảnh trên xe tăng khi
thăm lính Anh tại Estonia năm ngoái.
Bà đã bị
buộc phải hủy bỏ kế hoạch gắn lương bổng của khu vực công với chi phí sinh hoạt
trong khu vực bởi phản ứng dữ dội từ một người cấp cao của Đảng Bảo thủ khi nói
rằng đó có nghĩa là sẽ phải trả lương thấp hơn cho hàng triệu công nhân bên
ngoài London.
Bà cũng có
một cuộc tranh cãi với Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, người đã cáo buộc bà
"hành động cốt chỉ để được lòng người khác" tại một cuộc gặp của giới
lãnh đạo. Khi được hỏi liệu ông Macron là "bạn hay thù", bà nói rằng
chưa có câu trả lời.
Nhưng
chính các vấn đề trong nước, hay đúng hơn là một vấn đề trong nước, đã chi phối
cuộc tranh giành lãnh đạo đôi khi gay go với ông Rishi Sunak.
Phản ứng của
bà Truss đối với cuộc khủng hoảng giá cả sinh hoạt, mà được bà hứa hẹn sẽ làm
trong vòng vài ngày sau khi nhậm chức, có khả năng sẽ xác định vị trí thủ tướng
của bà và cơ hội giành được tính chính danh tại cuộc tổng tuyển cử tiếp theo.
Bài có
đóng góp của Phil Kemp
------------------------
TIN
LIÊN QUAN
Bảy
câu hỏi lớn cho tân thủ tướng Anh
Bảy phóng
viên của BBC đã xác định một số câu hỏi lớn nhất mà tân thủ tướng Anh sẽ phải
giải quyết.
5 tháng 9
năm 2022
No comments:
Post a Comment