(Reuter 11/01/2017) Ngoại trưởng do tổng thống tân cử Mỹ bổ nhiệm hôm
thứ Tư 11/01/2017 vạch ra con đường cho một cuộc đối đầu nghiêm trọng với Bắc
Kinh, nói rằng Trung Quốc phải bị cấm vào các đảo đã xây lên tại vùng Biển Đông
tranh chấp.
Nhằm
chọc tức Bắc Kinh, ông Rex Tillerson
phát biểu trong buổi điều trần trước Ủy ban Đối ngoại Thượng viện là việc bồi đắp
đảo và bố trí các thiết bị quân sự của Trung Quốc trên các đảo này “cũng giống
như việc Nga sáp nhập Crimée của Ukraina”.
Được hỏi có ủng hộ một chủ trương cứng rắn
hơn với Trung Quốc hay không, ông Tillerson nói: “Chúng ta cần phải gởi đến
Trung Quốc những dấu hiệu rõ ràng. Thứ nhất, ngưng việc xây đảo nhân tạo; thứ
hai, sẽ không được phép đi vào các đảo này”.
Cựu
chủ tịch đồng thời là giám đốc điều hành Exxon Mobil Corp không nói rõ phải làm
gì để cấm Trung Quốc đến các đảo được họ đào đắp lên ở Biển Đông, xây các phi đạo
lớn có thể sử dụng cho mục đích quân sự, và trang bị vũ khí. Đội ngũ chuyển
giao quyền lực của ông Trump không trả lời ngay câu hỏi cụ thể: làm thế nào
phong tỏa để Trung Quốc không vào được.
Ông
Tillerson cũng nói rằng Washington cần tái khẳng định các bảo đảm với Đài Loan,
mà Bắc Kinh vẫn coi là một tỉnh ly khai, nhưng không muốn nói đến chính sách
lâu dài về vấn đề này. “Tôi không biết bất kỳ kế hoạch nào để
thay đổi quan điểm ‘một nước Trung Hoa’”.
Rex
Tillerson cho biết ông coi các hành động của Trung Quốc tại Biển Đông là “vô
cùng đáng quan ngại”, và Bắc Kinh có thể là mối đe dọa cho “nền
kinh tế toàn cầu” nếu có quyền áp đặt lối vào vùng biển này.
Ông
than phiền tình hình hiện nay là do Hoa Kỳ không đáp trả thích đáng. Tillerson
nói: “Thất bại ấy đã cho phép họ càng dấn tới. Phương cách đối phó là một sự
quay lại rõ ràng hơn trong khu vực, với các đối tác truyền thống ở Đông Nam Á”.
Chính
quyền của tổng thống Dân Chủ Barack Obama thỉnh thoảng cho tiến hành các cuộc
tuần tra hàng hải và hàng không để khẳng định quyền tự do lưu thông tại Biển
Đông. Việc này làm Bắc Kinh tức giận, nhưng tìm cách phong tỏa các đảo nhân tạo
Trung Quốc là một bước quan trọng tiếp theo, mà Washington chưa bao giờ nêu ra
khả năng này. Với chiến lược “xoay trục” sang châu Á, ông Obama đã gia
tăng sự hiện diện quân sự của Mỹ trong khu vực, và ông Trump đã hứa hẹn sẽ xây
dựng lực lượng hải quân hùng hậu. Những lời lẽ của ông Tillerson cũng đi xa hơn
các tuyên bố của ông Trump trước Trung Quốc.
Do
dự trước thách thức
Ông
Obama cũng tìm cách xây dựng một mặt trận thống nhất tại Đông Nam Á chống lại
việc Trung Quốc tiếp tục theo đuổi yêu sách lãnh thổ, nhưng một số đồng minh và
đối tác cũng tranh chấp Biển Đông tỏ ra do dự không dám thách thức Bắc Kinh.
Rex
Tillerson gọi việc Trung Quốc xây đảo nhân tạo và tuyên bố vùng nhận diện phòng
không trên Biển Hoa Đông là “các hành động bất hợp pháp”. Ông nói: “Họ
chiếm lấy các lãnh thổ, kiểm soát hoặc tuyên bố kiểm soát các lãnh thổ không phải
thuộc về Trung Quốc một cách hợp pháp”.
Philippines,
một đồng minh truyền thống của Mỹ, năm ngoái đã thắng vụ kiện Bắc Kinh ở Tòa án
Trọng tài Quốc tế, giữ im lặng. Bộ trưởng Quốc phòng Delfin Lorenzana nói với
các nhà báo: “Vẫn chưa phải là chính sách, và hãy để cho chúng tôi chờ đợi
những gì nói trong buổi điều trần trở thành hành động”.
“Hãy
đợi đến khi ông Trump nhậm chức”
Lời
bình của ông Lorenzana phản ánh sự thay đổi đột ngột của Manila dưới thời tổng
thống Rodrigo Duterte, vốn muốn có quan hệ ngoại giao và kinh tế tốt đẹp với Bắc
Kinh, nói rằng thách thức và khiêu khích là vô ích. Duterte không giấu diếm sự
thiếu tin tưởng vào chính quyền Obama, và trách cứ việc Mỹ không hành động tại
Biển Đông.
Ông
Tillerson cũng nói rằng Hoa Kỳ không thể tiếp tục chấp nhận “những lời hứa rỗng
tuếch” của Trung Quốc về việc gây áp lực lên Bắc Triều Tiên đối với chương
trình nguyên tử và hỏa tiễn. Theo ông, để đối phó với Bình Nhưỡng – mà gần đây
đã tuyên bố sắp thử nghiệm hỏa tiễn đạn đạo liên lục địa – cần có “một kế hoạch
dài hạn” dựa trên các biện pháp trừng phạt được thực hiện đúng mức.
Được
hỏi Washington có định áp đặt “các biện pháp trừng phạt thứ cấp” đối với
các định chế Trung Quốc bị phát hiện vi phạm các trừng phạt hiện nay đối với Bắc
Triều Tiên, ông Tillerson nói: “Nếu Trung Quốc không chấp hành các biện pháp
của Liên Hiệp Quốc, thì Hoa Kỳ cũng có thể cân nhắc”.
Ông
tố cáo Trung Quốc không tuân thủ các thỏa thuận toàn cầu về thương mại và sở hữu
trí tuệ, cũng như ông Trump đã từng đe dọa sẽ áp thuế cao với hàng Trung Quốc.
Nhưng Tillerson cũng nhấn mạnh đến “sự lệ thuộc lẫn nhau cao độ” giữa
hai nền kinh tế lớn nhất thế giới. Ông nói: “Chúng ta không nên để cho những
bất đồng về các vấn đề khác ảnh hưởng đến các lãnh vực hợp tác hữu ích”.
--------------------------------
Rex
Tillerson và vấn đề Biển Đông:
Tillerson
says China should be barred from South China Sea islands (Reuters
12-1-17)
'No
access': Rex Tillerson sets collision course with Beijing in South China Sea (Guardian
12-1-17)
Rex
Tillerson, Trump's Secretary of State Nominee, Has a Dangerous Idea for the
South China Sea (Diplomat
12-1-17)
Beijing
‘may retaliate’ if US tries to block China’s access to South China Sea islands (SCMP 12-1-17)
No comments:
Post a Comment