VÌ SAO ĐẢNG CSVN KHAI TỬ MÔN SỬ

Môn Lịch sử chỉ là “trường hợp điển hình”

Nguyễn Thị Hậu

Thứ Năm,  19/11/2015, 09:59 (GMT+7)

http://www.thesaigontimes.vn/138686/Mon-Lich-su-chi-la-truong-hop-dien-hinh.html

“Loại bỏ” môn sử như một môn chính đồng nghĩa với việc “giảm bớt” nội dung truyền dạy về truyền thống chống ngoại xâm, trong tình trạng biển đảo Việt Nam đang bị đe dọa từ Trung Quốc… Ảnh: Nguyễn Vinh

http://www.thesaigontimes.vn/Uploads/Articles/138686/66edf_sachsu_nguyenvinh.jpg

(TBKTSG ONLINE) Quanh việc Bộ giáo dục đưa ra Dự thảo chương trình giáo dục phổ thông tổng thể, trong đó Lịch sử sẽ tích hợp với Giáo dục công dân và Giáo dục quốc phòng để thành một môn mới “Công dân và Tổ quốc” với yêu cầu nhằm giáo dục chính trị tư tưởng, dư luận xã hội lại một lần nữa “sôi lên” vì môn học này.

Những ý kiến đồng thuận hay không với việc tích hợp, thậm chí có ý kiến khá cực đoan khi cho rằng nên… bỏ luôn môn học này… đều được phân tích, lập luận, lý lẽ, dẫn chứng chứ không chỉ là ý kiến mang tính cảm xúc nhất thời…

Điều đáng nói là phần lớn các ý kiến gặp nhau ở một điểm: môn sử với chức năng và ý nghĩa quan trọng của nó cần có vị thế độc lập, nhưng không thể tiếp tục dạy và học lịch sử như cũ, cả về nội dung và phương pháp. 

Kết luận cuối cùng của bản Dự thảo này thế nào còn phải chờ “hạ hồi phân giải”, nhưng điều cần đặt ra là vì sao từ nhiều năm qua tình trạng dạy và học môn lịch sử luôn gây ra sự “bức xúc” nhưng khi nó đứng trước nguy cơ bị “biến mất” thì xã hội lại gần như đồng loạt lên tiếng bênh vực nó?

Thật ra những phản ứng của xã hội đã cho thấy, môn sử là trường hợp điển hình của thực trạng “cải cách giáo dục” hàng chục năm qua. Điển hình vì nó thuộc khoa học xã hội, vốn luôn phản ánh và gắn liền với thực trạng xã hội nói chung và ngành nghiên cứu nói riêng, điển hình vì quan niệm tư duy dạy và học khoa học xã hội như thế nào? Và điển hình vì như nhiều quốc gia khác ở châu Á, Việt Nam cũng có truyền thống coi trọng văn chương, lịch sử trong nền giáo dục của nhiều thời đại.

Hiện nay nói đến môn khoa học xã hội nào cũng có vấn đề chứ không chỉ riêng môn sử. Môn văn được coi là môn chính năm nào cũng thi tốt nghiệp, nhưng tình trạng “văn mẫu” rất đáng báo động và lên án bởi nó làm thui chột sự sáng tạo và tính cá nhân trong cảm thụ văn chương; môn địa lý nếu năm nào không thi tốt nghiệp thì gần như cũng bị bỏ lửng, mà thi xong thì cũng “chữ thầy trả thầy” vì kiến thức địa lý “biết dùng làm gì?”.

Môn ngoại ngữ cũng vậy, Anh văn là môn “thời thượng” nhưng từ cấp phổ thông đến đại học, xong chương trình liệu có mấy em đọc thông viết thạo nói lưu loát nếu không đi học thêm ở những trung tâm ngoại ngữ? Các môn khoa học xã hội hầu như không được nhiều phụ huynh khuyến khích và tạo điều kiện cho con em theo học và học giỏi, vì nó không phải là những môn học sẽ trở thành “phương tiện” để có thể kiếm tiền, làm giàu nhanh chóng, không phải những ngành nghề “hot” của xã hội, được xã hội “lăng –xê”.

Cho nên việc môn sử bị “mất tích” trong một môn nặng tính “giáo dục chính trị tư tưởng”, không còn đứng tên riêng với nội dung độc lập và có chức năng truyền đạt tri thức khoa học, sẽ sớm làm cho nó bị “khai tử”. Đây chính là sự báo động cho những môn khoa học xã hội khác. Khi các môn khoa học xã hội không còn vị trí là khoa học thì hệ quả đầu tiên đó là “sản sinh” những thế hệ “thuộc lòng, nhắc lại” không biết tư duy độc lập.

Mặt khác từ thực tế, chống ngoại xâm là đặc điểm xuyên suốt và quan trọng nhất của lịch sử Việt Nam. Trải qua hơn hai mươi thế kỷ dựng nước và giữ nước hầu như thế kỷ nào triều đại nào cũng phải tiến hành những cuộc chiến tranh bảo vệ độc lập quốc gia, trong đó phần lớn là chống xâm lược từ Trung quốc. “Loại bỏ” môn sử như một môn chính đồng nghĩa với việc “giảm bớt” nội dung truyền dạy về truyền thống chống ngoại xâm, trong tình trạng biển đảo Việt Nam đang bị đe dọa từ Trung Quốc và trước đó là cuộc chiến Hoàng Sa 1974, chiến tranh biên giới phía Bắc 1979, trận hải chiến Gạc Ma 1988… Chưa kể những nội dung khác về văn hóa – xã hội – kinh tế đã và sẽ không có mặt trong chương trình để thể hiện sự toàn diện của lịch sử việt Nam.

Tất nhiên, lịch sử không chỉ là việc nhắc lại quá khứ để biết quá khứ, mà là để hiểu hiện tại và biết tương lai, Không học lịch sử như một khoa học thì không thể nhận thức được những gì đang và sẽ xảy ra, bài học và kinh nghiệm lịch sử chỉ có ích cho thế hệ sau nếu nó giúp thế hệ lựa chọn và tự định đoạt con đường tương lai.

Vì vậy, bảo vệ sự độc lập của môn sử trong trường phổ thông đồng nghĩa với việc phải thay đổi nội dung và cách giảng dạy có nhiều bất cập như hiện nay, bắt đầu từ mục tiêu dạy và học môn lịch sử. Quan điểm, triết lý, phương pháp dạy và học các môn KHXH cần thể hiện đúng chức năng và vị trí của nó, không chỉ theo truyền thống mà còn cần phải phù hợp với thời đại hiện nay.

----------------------

Ai trả lời cho người dân Việt câu hỏi đắng cay này ?   

Dạ Ngân  -  Tuổi Trẻ

17/11/2015 09:46 GMT+7

http://tuoitre.vn/tin/van-hoa-giai-tri/20151117/ai-tra-loi-cho-nguoi-dan-viet-cau-hoi-dang-cay-nay/1004281.html

TT   - Chúng ta đã đánh mất nhiều thứ và giờ định đánh mất luôn môn sử trong nhà trường nữa hay sao? Vì đâu nên nỗi, ai trả lời cho người dân Việt câu hỏi đắng cay này? 

Đầu tiên phải nói qua một chút về môn văn trước đã. Vì sao? Vì văn - sử có liên quan mật thiết với nhau, một đằng là tiếng - tiếng Việt, một đằng là sử - sử Việt.

Nói hơi hình tượng, hai môn học ấy giống như đôi chân của một cơ thể, chúng khiến con người vững vàng cất bước với tâm hồn và trái tim yêu thương ở bên trong.

Môn văn đã bị chán từ lâu rồi, từ khi giáo khoa thư bị gò vào một định hướng hẹp và khi học sinh thực hành bằng văn mẫu nữa thì chao ơi, sự phản văn đã rành rành.

Trong khi môn văn bị đối tượng tiếp nhận nó lắc đầu thì môn sử cũng cùng chung số phận. Chúng ta đã đưa cho học sinh thứ sử gì vậy? Vì sao có tình trạng học sinh ngấy sử và không chọn nó làm môn thi bắt buộc?

Nguyên do rất nhiều, nhưng tựu trung sử trong giáo khoa thư cho cấp II và cấp III cũng với nguy cơ phản sử. Sử mà các em phải học đậm nhất từ sau nước Việt Nam đánh đổ phong kiến và giành độc lập, rồi cứ thế là liên hồi chiến công, hết chiến dịch này đến trận đánh khác.

Các em phải thuộc những thắng lợi luôn luôn là vẻ vang ấy và không chỉ có vậy, còn phải thuộc những liệt kê trong đó mà chúng tôi gọi là cách học sử đếm xác và đếm súng.

Tai hại rõ ràng, môn sử bị chính đối tượng tiếp nhận đẩy ra như một thứ bánh đã bị áp đặt vào khẩu phần ăn mỗi ngày cho những người đang lớn lên. Ai mà không ngấy, và khi đã ngấy rồi thì sẽ chán lẫn sợ.

Nhưng nỗi chán và ngán môn sử của học sinh có đủ là lý do để chúng ta khước từ nó? Chúng ta - cụ thể là các nhà hoạch định, nhà sư phạm, nhà làm sách giáo khoa - đã làm gì với môn sử, với lịch sử của chính dân tộc mình?

Lịch sử là môn xã hội bắt buộc trong giáo dục phổ thông của mọi quốc gia. Địa chính trị của Việt Nam nói riêng, môn lịch sử thiết nghĩ càng phải thấu đáo, khoa học, sâu sắc và dậy hương nữa mới phải.

Nói như một danh nhân của nước Việt: “Học sử để làm gì? Học sử để sống với người đã chết”. Người Việt ta phải thấm sử để mài gươm, để khôn ngoan lên, rốt cùng là để tự tin với máu xương ngàn đời của ông cha đã dựng nên non sông đất nước này.

Vậy mà người ta còn định thủ tiêu môn sử, ngụy biện rằng sử sẽ tan vào an ninh quốc phòng và giáo dục công dân... Mới nghe qua mà ai ai đều thấy rùng mình, thấy sử Việt bị tổn thương, bị xé vụn!

Môn văn và môn sử chừng như đang bị “làm thịt”. Truyện Kiều còn thì tiếng ta còn, tiếng ta còn thì nước ta còn, một danh nhân khác nữa đã nói đại ý như vậy đó. Chúng ta đã đi qua biển dâu với hình ảnh “Gươm đàn nửa gánh non sông một chèo”, ấy vậy mà giờ đây có không ít học sinh phổ thông không biết Nguyễn Du là ai, Trần Hưng Đạo oai phong lẫm liệt thế nào.

Chúng ta đã đánh mất nhiều thứ và giờ định đánh mất luôn môn sử trong nhà trường nữa hay sao? Vì đâu nên nỗi, ai trả lời cho người dân Việt câu hỏi đắng cay này?

Lịch sử là lịch sử, xin thưa, dù nó có thể biến tướng hoặc biến mất trong giáo dục. Nhưng dân tộc này đã chứng minh bằng hàng ngàn năm dựng và giữ nước của mình, rằng lịch sử Việt Nam nằm trong máu thịt và tâm thức của người Việt, niềm kiêu hãnh của dân mình sẽ làm nó sáng lên dù có lúc nó phải sáng lên trong bóng tối.

Và lịch sử cũng là thời gian, thời gian sẽ đặt mọi thứ vào đúng chỗ. Tôi tin môn văn rồi sẽ hấp dẫn như bản thân tiếng Việt và văn học.

Song song đó, môn sử cũng được hồi sinh bằng mùi hương của ký ức và sức sống của một môn học xác thực có khái niệm quốc tế chung là khoa học lịch sử.

DẠ NGÂN (nhà văn)

BÌNH LUẬN  (148) l

-----------------------------

XIN CÁC BÁC QUẢN LÝ ĐỪNG LÀM CHÚNG EM NGƯỢNG

DI LI

Thêm một lần nữa mình khẳng định rằng người Việt Nam rất thích chơi trội. Bằng chứng là ở tất cả các quốc gia trên thế giới này, học trò đều được học môn lịch sử với tên gọi đàng hoàng, người Pháp gọi là Histoire, người Ý gọi là Storia, người Đức gọi Geschichte và người Anh gọi History, thì người Việt bỏ béng tên Lịch sử trong trường học đi cho độc đáo.

Mình có lắm bạn bè nước ngoài, từ nay sẽ phải chuẩn bị tinh thần để giải thích như sau:
- Nước tôi người ta không học môn Lịch sử?
- Không học? Tại sao? (ánh mắt kinh hoàng)Lịch sử nước bạn có gì đáng xấu hổ?
- À không, là chúng tôi vẫn học nhưng học tích hợp?
- Học tích hợp lịch sử? (ánh mắt kinh ngạc) Nghĩa là...?
- Chúng tôi tích hợp nó với Giáo dục quốc phòng- an ninh, Giáo dục đạo đức – công dân. Nhưng cũng tùy vào từng cấp mà chúng tôi tích nó vào đâu cho tiện. Ở tiểu học chúng tôi sẽ tích nó vào môn Cuộc sống quanh ta, Tìm hiểu xã hội, lên THCS chúng tôi chuyển sang tích vào Khoa học xã hội, cao nữa cấp trung học phổ thông chúng tôi lại tích nó vào Công dân với Tổ quốc.
- Tôi chưa hiểu mấy môn đấy (ánh mắt bối rối)?
- Chờ tí để tôi tra từ điển, tôi chưa biết từ tiếng Anh của mấy môn này, biết mỗi từ Khoa học xã hội và Lịch sử thôi. Đây rồi... đại khái nó là như thế.
- Tôi cũng không biết mấy môn đấy. Nhưng tại sao các bạn lại phải đùn đẩy môn lịch sử vào chỗ nọ chỗ kia? (ánh mắt giễu cợt) Người Pháp, người Ý họ PR quốc gia bằng kiến trúc, văn học, bóng đá, âm nhạc... Người Nga PR quốc gia bằng khoa học và nghệ thuật hàn lâm, người Thụy Sỹ bằng giáo dục và ngân hàng, người Mỹ bằng hiến pháp, công nghệ và NASA, người Nhật bằng trà đạo, võ sĩ đạo, hoa đạo, thi đạo – thơ đạo (chứ không phải đạo thơ). Còn người Việt Nam, xưa nay các bạn tự hào điều gì nhất với thế giới, khi mà các dân tộc chỉ chủ yếu biết đến các bạn qua lịch sử bi tráng, hào hùng độc nhất vô nhị, còn ngoài ra...
- Biết rồi biết rồi, không sao đâu, chúng tôi tách ra nhập vào, nhập vào tách ra là chuyện bình thường. Tỉnh nọ tách ra nhập vào với tỉnh kia. Đơn vị nó tách ra nhập vào với đơn vị kia. Chức danh nọ tách ra nhập vào với chức danh kia. Vừa làm vừa rút kinh nghiệm. Mấy năm nữa thấy không ổn thì lại tách ra chứ có sao đâu. Phải tách phải nhập liên tục mới năng động. Tại các bác không chịu động não nên mới ì ra một chỗ thế, lịch sử bao năm chẳng chịu thay đổi. Lịch sử là phải thay đổi, phải biến động theo thời gian, thế mới đúng là lịch sử. Đúng là ông Tây, các bác không biết chuyện “Khắc nhập khắc xuất” rồi.

Nguồn : Hai nữ sĩ nói về môn Lịch Sử sắp bị đuổi khỏi sách giáo khoa  (Lê Thiếu Nhơn, 17-11-2015)

----------------------

Mạt sử  

FB Phung Ho Hai

Thursday, November 19, 2015 at 1:41am 

https://www.facebook.com/hai.phungho.5/posts/10201038865810105

Thời này là thời mạt sử. Lịch sử nhẽ ra phải là môn học được ưa thích nhất trong nhà trường. Biết bao câu chuyện đặc sắc, được chắt lọc, ghi chép truyền từ đời này sang đời khác. Biết bao bài học làm người. Biết bao tự hào, biết bao đau xót, biết bao nuối tiếc, có thể và cần phải được chuyển tải trong những bài học lịch sử cho thế hệ trẻ. Nhưng kết quả của nền giáo dục XHCN 70 năm là học sinh quay lưng với Sử.

Lỗi không phải ở những nhà giáo dục. Lỗi trước hết là ở những người lãnh đạo cao nhất, những nhà chính trị. Lỗi tiếp theo là ở chính những nhà sử học, đã chấp nhận chính trị hóa ngành Lịch sử ở Việt Nam. Lịch sử là một khoa học. Nhưng Lịch sử ở Việt Nam không còn là một khoa học, khi mà tiêu chí đầu tiên của một khoa học không còn được tôn trọng: tính trung thực.

Cả một cuộc chiến 10 năm chống Trung Quốc ở biên giới phía Bắc bị quên lãng. Những nhà Lịch sử ở đâu?

Cả một cuộc xâm lược và chiếm đóng Campuchia 10 năm bị quên lãng. Những nhà Lịch sử ở đâu?

Cả một thảm sát Mậu Thân không được nhắc tới. Những nhà Lịch sử ở đâu?

Cả một cuộc Cải cách ruộng đất "long trời lở đất" giờ "chìm xuồng". Những nhà lịch sử ở đâu?

Xa hơn, những cuộc chinh phạt Chiêm Thành, hủy diệt cả một nền văn hóa. Những nhà Lịch sử đã nghiên cứu được gì?

Hôm nay các nhà Lịch sử mở cả "Hội nghị Diên hồng", theo cách gọi trên báo chí, yêu cầu "không tích hợp Lịch sử với các môn học khác". Có lẽ họ sẽ thành công. Nhưng thành công đó có ích gì, khi mà học sinh không thèm học Sử? Việc họ nên làm, theo tôi, là làm sao để ngành Lịch sử ở Việt Nam trở thành một KHOA HỌC.