Feb
25, 2015 | 17 Comments
Hôm
rồi anh Giang Lê – là một người tôi rất quý trọng – có một bài về việc trở về Việt Nam hay ở lại nước ngoài.
Bài phỏng vấn hay và bài viết của anh Giang (như thường lệ) cũng hay.
Mỗi
người đều chọn cho mình một con đường khác nhau, ai ở thì đã ở rồi, ai đi thì
cũng đã đi rồi. Mỗi người có một hoàn cảnh, một góc nhìn khác nhau nên tôi
không thể mang suy nghĩ của mình đánh giá là ai đúng ai sai. Trong
bài này tôi chỉ chia sẻ góc nhìn của tôi về việc này.
—
Trong
bài anh Giang có nói về việc quay trở về “sẽ có nhiều cơ hội để làm việc và
thành công hơn, cả về tiền bạc lẫn công danh hơn những người ở lại”.
Ưu điểm
Với
những ai đã từng học tập hoặc làm việc ở nước ngoài: với những kiến thức, phong
cách làm việc đã tích lũy được ở môi trường phương Tây, khi về nước sẽ dễ dàng
hơn trong việc tìm một công việc ở vị trí cao, nhiều trải nghiệm và thử thách
hơn.
Với
những ai có ý định làm riêng: với môi trường (hỗn độn) hiện tại của Việt Nam, sẽ
có rất nhiều cơ hội cho những người đủ nhạy bén. Tôi có hân hạnh được quen một
số bạn bè trang lứa đã và đang rất thành công ở Việt Nam, trong đó không ít bạn
bè đã từng học ở nước ngoài và sau đó quay trở về Việt Nam lập nghiệp.
Ở
nước ngoài, công việc không dễ kiếm, tôi may mắn có được công việc mình yêu
thích khi vừa sang, tuy nhiên tôi cũng có biết những bạn bè (đã từng làm những
vị trí quan trọng ở VN) nhưng khi sang không xin được việc. Bên này mức sống lại
đắt đỏ nên chỉ một vài tháng không có việc thì phải xắn tay áo lên làm mọi việc,
thậm chí cả những việc chân tay. (Xin nói rõ rằng điều đó không có gì là xấu).
—
Nói
như vậy không có nghĩa là (về công việc) ở VN không có khuyết điểm:
Khuyết điểm
Chất
lượng người lao động ở VN không cao (sự thật mất lòng nhưng vẫn là sự thật):
ở VN mọi người làm việc thiếu kỷ luật, ít tôn trọng deadline, thiếu tinh thần
trách nhiệm cho sản phẩm và công việc mình phụ trách. Nên nếu làm ở vị trí quản
lý, bạn sẽ mệt mỏi hơn trong việc quản lý con người. Chưa kể nếu không cứng,
quanh năm suốt tháng làm việc trong một môi trường như vậy sẽ ít nhiều ảnh hưởng
đến tính chuyên nghiệp của bạn.
Nếu
làm ở vị trí quản lý/hoặc làm riêng: Tôi đã từng điều hành một số công ty (cho
cả công ty nước ngoài và công ty riêng của mình), và cái mệt mỏi nhất không phải
là những thử thách công việc mà là phải deal với những cái bất cập, những cái lệ
đôi khi lớn hơn luật ở VN. Những công ty tôi đã điều hành chỉ ở quy mô nhỏ (dưới
50 người) nên tôi chỉ chia sẻ góc nhìn ở quy mô này (dù rằng tôi đã được biết
những câu chuyện tương tự từ những công ty lớn hơn của bạn bè và người
quen).
Nói
một cách tóm tắt, ở VN muốn làm ăn yên ổn thì phải có quan hệ nhất định với nhà
nước, mà bản thân tôi không thì không thích quan hệ với chính quyền ở
VN. Tôi không có nhu cầu gần gũi gì với chính quyền, chỉ cần những bộ
luật lệ rõ ràng và nhà nước cũng hành xử đúng luật để không phải quan hệ gì với
họ.
—
Những điểm được khác
Trở
về là sẽ được ăn món ăn VN, được nói tiếng nói quê hương mình.
Tôi
vẫn yêu cái tiếng nói hồn hậu, chất phác của những người dân phương Nam quê
tôi. Và đôi khi thèm đến nao lòng một thố cá kho, một tô canh chua nấu đúng vị.
Những buổi sáng mùa đông đứng chờ xe điện ở ga, run lập cập mà nhớ về cái không
khí mát dịu của những ngày xuân Sài Gòn.
Và
sau cùng và cũng là điều lớn nhất, trở về là được ở gần gia đình cha mẹ anh em.
Vậy
tại sao tôi vẫn chưa về? Và xung quanh bạn bè tôi thì ra đi mỗi ngày một đông?
—
Thời
gian đầu ở Úc tôi thường tự hỏi mình liệu có đáng không? Đáng để bỏ hết tất
cả và đến sống nơi xứ người này không? Nhiều lần tôi đã gần đi đến quyết định
mua vé quay trở về. Nhưng rồi mỗi lần như vậy là mỗi lần tôi nhận được những
tin tức từ bạn bè ở nhà làm tôi nhớ lại những lý do khiến tôi quyết tâm ra đi.
Tôi
ra đi không phải vì lý do gì lớn lao (giáo dục hay văn hóa hay chính trị gì),
chỉ là cái nhu cầu đơn giản nhất: tôi không còn thấy an toàn (về
mặt vật lý) khi ở VN nữa.
Rất
dễ để bạn có thể ngã xuống vì vô vàn lý do:
·
Tai
nạn giao thông.
·
Đường
phố đầy cướp giật.
·
Công
an kết hợp với giang hồ để hành hung người dân (chuyện có thật từ bạn tôi).
·
Ăn
uống, vệ sinh thực phẩm.
·
Hoặc
thậm chí không có chuyện gì xảy ra, môi trường không khí ở VN cũng làm chúng ta
bệnh định kỳ – thường là mỗi 3 tháng hoặc 6 tháng một lần.
Và
khi đã ngã xuống rồi thì bệnh viện – là nơi chúng ta tìm đến để tìm sự trợ giúp
– lại là nơi mang lại bực bội và trong nhiều trường hợp: nguy hiểm hơn.
—
Năm
2011, ba tôi bị tai nạn giao thông, người đụng bỏ chạy để ba tôi một mình trên
đường, người qua lại không ai trợ giúp, cũng may ba tôi còn tỉnh nên gọi điện
thoại về cho người thân được. Vô đến Trung tâm chấn thương chỉnh hình (bệnh viện
lớn nhất về chấn thương chỉnh hình ở Sài Gòn) người ta để ba tôi nằm từ
trưa đến tối vẫn không một ai quan tâm, ai là con đã từng ở trong hoàn cảnh
tương tự, chạy quanh khắp bệnh viện gần như năn nỉ từng bác sĩ thì sẽ hiểu được
cảm giác đó. Và cuối cùng người ta chụp hình và chuẩn đoán là chỉ cần bó bột là
xong. Sau 2 tháng bó bột với tư thế sai hoàn toàn, gia đình quyết định chuyển
sang bệnh viện tư (và sau đó phải sang Singapore) để mổ sắp xương lại. Bác sĩ ở
Singapore nói rằng ba tôi bị rất nặng, nếu để chậm nữa là có thể sẽ không giữ
được chân.
Năm
2013, một lần nữa ba tôi nhập viện vì có vấn đề liên quan đến phổi, sau này mới
biết đó chỉ là biến chứng của những năm tháng nằm dưới hầm trú trong chiến khu
tránh B52 rải thảm bên trên. Vậy mà bác sĩ ở bệnh viện Phạm Ngọc Thạch (bệnh viện
chuyên về phổi lớn nhất của miền Nam) bảo rằng ba tôi đã bị ung thư giai đoạn
cuối, chỉ còn sống được vài tháng. Ai là người thân trong gia đình khi nhận được
tin đó sẽ hiểu cảm giác như thế nào.
Rồi
sau đó một thời gian họ lại báo rằng đó là do lao phổi và lên phác đồ điều trị,
thuốc để chữa bệnh lao đã làm ba tôi từ 48kg xuống còn 34kg và yếu đến mức tưởng
như không qua nổi. Cũng may có một người bác sĩ quen từ xa ghé thăm và lập tức
đưa ba tôi về nhà và cho uống thuốc khác, sau đó ba tôi khá lên từ từ và hiện tại
cảm ơn trời phật, đã khỏe lại.
—
Những
trải nghiệm như vậy làm tôi nghĩ nếu chẳng may gia đình rơi vào những tình huống
nguy hiểm đến tính mạng, với những loại bác sĩ như vậy trong bệnh viện thì biết
trông chờ vào ai? Cảm giác bất lực tột cùng khi đứng giữa bệnh viện, khi
mà công việc, sự nghiệp, tiền bạc không thể làm bất kỳ điều gì để bảo vệ
gia đình.Tôi quyết định đi để tìm một nền tảng y tế tốt hơn cho gia đình, khi
mà quê hương không còn là nơi an toàn để sống nữa.
Và
đó chỉ là giọt nước làm tràn ly trong vô vàn giọt nước khác đã làm đầy ly nước:
·
Công
an ăn nói vô văn hóa với người dân, phạt và ăn hối lộ trắng trợn
vô tội vạ. Có bất kỳ việc gì liên quan đến công an thì càng làm mình sợ hơn là
cảm giác được bảo vệ. Công an như một đám kền kền đúng nghĩa.
·
Cướp
giật nhan nhản ngoài đường (đến mức ở Sài Gòn chuyện cướp giật đã được coi
là chuyện bình thường).
·
Quá
nhiều lần bị trúng thực khi ăn thức ăn ngoài đường đã làm tôi không còn dám ăn
những món yêu thích của mình ngoài đường nữa.
·
Ra
đường thì bất kỳ thằng choai choai nào cũng có thể kiếm chuyện với mình, nếu muốn
yên lành thì im lặng mà đi, hoặc xin lỗi nó.
·
Thậm
chí cái việc cỏn con là đi xem phim, 2 năm cuối ở VN tôi đã không còn đi xem
phim nữa vì những sự bất lịch sự của những người xung quanh, mười lần như một.
·
Và
còn vô vàn những lý do khác mà ai đã và đang sống ở VN đều có thể dễ dàng liệt
kê ra.
—
Không
ai! Không một ai muốn bỏ quê hương đất nước mình mà đi sống ăn nhờ ở đậu
một đất nước khác. Do đó theo suy nghĩ của tôi, để các du học sinh, để những
người đã ra đi quay trở về thì không phải chỉ là sửa tiêu đề của những bài viết
kia, vì dù các em có tin, quay trở về rồi cũng sẽ đối diện với những sự thật diễn
ra hàng ngày và rồi cũng sẽ lại tìm mọi cách để đi. Và thực tế tôi đã chứng kiến
rất nhiều trường hợp quay trở về và sau đó lại đi.
—
Hôm
rồi tôi có ngồi tâm sự với một người bạn, bạn ấy nói rằng: “Chỉ cần ở VN có an toàn và công
bằng, hai chữ sao đơn giản mà khó quá”.
An
toàn và công bằng! Chỉ cần có 2 chữ đó một cách tương đối (chứ không phải hoàn
toàn trái ngược như hiện tại) thì dù có không cho về thì chúng tôi cũng tìm đường
mà về.
Vì
không đâu bằng được sống trên quê hương mình cả. Lặp lại lời người bạn: “Hai chữ
đơn giản mà sao khó quá!”.
No comments:
Post a Comment