BBC
Cập nhật: 15:23 GMT - thứ sáu, 8 tháng 2, 2013
Một giáo sư gốc Việt giảng dạy ở Pháp
nói đã đến lúc Đảng cộng sản cần "nới lỏng" để trao trả quyền lực cho
nhân dân, chứ không chỉ giới hạn ở việc lấy ý kiến cho bản Dự thảo Hiến pháp
chính thức mà chính quyền đang tiến hành hiện nay.
Trao đổi với BBC
Việt ngữ từ Đại học Toulouse hôm 08/2/2013, Giáo sư Nguyễn Tiến Dũng nói ông hy
vọng rằng đợt sửa Hiến pháp lần này sẽ là một bước "nhân nhượng" của
Đảng để tự "giảm bớt quyền lực."
Ông nói: "Người ta đã nhận thấy người ta không có khả
năng ôm đồm quyền lực nữa như là Đảng Cộng sản nghĩ, thì đây là một sự mặc cả
giữa Đảng và nhân dân Việt Nam.
"Đảng Cộng sản vẫn có thể sau
lần này giữ một vai trò quan trọng nhưng không còn có thể, nói thẳng ra, là độc
tài như trước được nữa."
Giáo sư Dũng tin
rằng Đảng hiện đang có một vấn đề tâm lý cần vượt qua "là nỗi sợ phải từ
bỏ quyền lực" mà từ lâu vẫn độc quyền do xuất phát từ điều mà ông gọi là
"tính tham quyền lực."
Ông cho rằng
việc người dân và các giới, trong đó có giới trí thức tư vấn cho Đảng về một
"lộ trình chuyển giao quyền lực" được hiểu là diễn ra trong hòa bình,
công bằng, tránh bạo lực, là "quan trọng" để Đảng có thể tiến hành
công việc "nới lỏng và bàn giao quyền lực"
Ông nói: "Hiến pháp sẽ không thể hiện điều đó
nhưng chuyện đàm phán để có được điều đó theo tôi rất quan trọng để có thể có
được Hiến pháp mới.
"Và về phía những người không
thuộc phía Đảng mà bây giờ muốn Đảng nới bỏ quyền lực ra thì cũng cần có sự đảm
bảo cho những người ở trong Đảng hiện tại những sự đảm bảo nhất định thì họ mới
có thể yên tâm nới lỏng quyền lực của mình ra."
Trong khi cho
rằng lần sửa đổi Hiến pháp lần này là một "cơ hội" của toàn dân, nhà
khoa học cũng tin rằng việc đi tới cải thiện xã hội, trong đó có việc thay đổi,
sửa đổi Hiến pháp, là một "trách nhiệm" và một sự nghiệp "không
có điểm dừng" của người dân.
Ông Dũng nói:
"Nhiệm vụ của người dân là phải tiếp
tục tìm cách thay đổi xã hội cho tốt hơn, việc thay đổi xã hội là một chuyện
lâu dài và không có điểm nào là điểm dừng, chứ không phải là nếu không được
nghe thì thôi, thì bỏ cuộc, vì cứ như thế sẽ không đi đến đâu."
'Điều dân mong muốn'
Trong bài viết
mới công bố của mình trên mạng Internet với tựa đề "Hiến pháp nào cho Việt Nam?,"
Giáo sư Dũng lưu ý mười nguyên lý mà một bản Hiến pháp cần tôn trọng và thể
hiện là pháp trị, logic, nhân quyền, xã hội, bảo vệ, dân chủ, phân quyền - kiểm
soát lẫn nhau, minh bạch, tự quản, hòa bình và trung lập.
Ông cho rằng về
mặt bản chất, hiến pháp Việt Nam là một
"hiến pháp Đảng trị" chứ không phải là dân chủ hay luật trị vì
theo ông "dân không được bầu ra lực lượng lãnh đạo cao nhất (Đảng) và Đảng
không chịu sự kiểm soát thực sự nào từ phía nhân dân."
Nhà khoa học
nhắc tới hiện tượng "ôm đồm quyền lực" trong một thể chế mà ông gọi
là "chính quyền cảnh sát." Ông viết: "Đảng không những nắm chính quyền, mà còn muốn kiểm soát chặt chẽ tất
tật mọi thứ trong xã hội: kinh tế, chính trị, thông tin, văn hóa, tư tưởng,
giáo dục, v.v..."
Bình luận về
nguyên lý "bảo vệ" của Hiến pháp và đặt câu hỏi "Hiến pháp bảo
vệ ai?," nhà toán học viết:"Chính
quyền do dân lập nên và vì dân, chứ không phải là vì bản thân cái chính quyền,
chính quyền có phải hy sinh để bảo vệ quyền lợi của nhân dân, của dân tộc, thì
cũng phải hy sinh."
Sau khi cho rằng
bản dự thảo Hiến pháp chính thức của chính quyền có nhiều "vấn đề nổi
cộm," nhà khoa học nhấn mạnh:
"Để có được một hiến pháp tiến bộ, nhân dân Việt Nam phải ngồi cùng với
Đảng Cộng sản VN để sửa hiến pháp.
"Nhưng không phải là sửa theo
kiểu dự thảo 01/2013, mà sửa một cách cơ bản, đàng hoàng, dựa trên một mô hình
tổ chức mới về chính trị hợp lý hơn dân chủ hơn, có sự kiểm soát tốt hơn, minh
bạch hơn, dễ chống tham nhũng hơn, v.v...
"Toàn bộ các nguyên lý cơ bản
của một hiến pháp dân chủ tiến bộ phải được tôn trọng trong một hiến pháp mới,
đấy mới là điều mà nhân dân Việt Nam mong muốn," ông lưu ý.
Hiện đang có
nhiều ý kiến về việc nên hay không nên tham gia đóng góp cho lần sửa đổi Hiến
pháp 1992 đang diễn ra, trong đó, có ý kiến phê phán nói chính quyến đặt thời
hạn ba tháng để dân góp ý là "quá ngắn và bất hợp lý," trong khi đề
dân cần có nhiều thời gian hơn để tìm hiểu và chính quyền cũng cần mở rộng việc
thông tin, tuyên truyền cũng như tổ chức các diễn đàn thảo luận.
Trong lúc có ý
kiến tin rằng không nên tham gia đóng góp cho Dự thảo vì bản đề án của Chính
quyền là "áp đặt," "dân chủ hình thức," thậm chí là
"câu giờ" hay "giả hiệu," nhiều diễn đàn đã được mở ra trên
mạng.
Gần đây, một bản
kiến nghị về Hiến pháp mới đã được đại diện các trí thức, nhân sỹ và quần chúng
giao cho chính quyền đầu tháng Hai với hơn hai nghìn chữ ký đi kèm vào thời
điểm đó.
--------------------------------------------
BBC phỏng vấn GS Nguyễn Tiến Dũng, Đại học Toulouse, Pháp
Cập nhật:
15:29 GMT - thứ sáu, 8 tháng 2, 2013
Giáo sư toán học Nguyễn Tiến Dũng từ
Đại học Toulouse Pháp cho rằng đã đến lúc đảng cần có sự nhượng bộ và chia sẻ
quyền lực.
Giáo sư Toán học
Nguyễn Tiến Dũng từ Đại học Toulouse, Pháp cho rằng đã đến lúc Đảng Cộng sản
Việt Nam nên có những "nhân nhượng" để chuyển giao quyền lực cho nhân
dân.
Trao đổi với BBC
Việt ngữ hôm 08/2013 từ Toulouse nhân dịp công bố bài viết "Hiến pháp nào
cho Việt Nam," Giáo sư Dũng cho rằng giới trí thức trong và ngoài nước
không chỉ dừng ở việc đóng góp cho thay đổi Hiến pháp lần này, mà cũng cần góp
ý cho Đảng về một kịch bản chuyển giao quyền lực thích hợp.
Chuyên gia Toán
học cũng cho rằng nếu lần sửa đổi Hiến pháp lần này chưa vừa ý nhân dân, thì
người dân và các giới cần tiếp tục lên tiếng cho tới khi nào có được một bản
Hiến pháp thực sự bảo đảm và bảo vệ các quyền lợi cơ bản của nhân dân.
Ở đầu cuộc trao
đổi với Quốc Phương của BBC, Giáo sư Dũng nói về lý do vì sao ông quyết định
công bố bài viết về Hiến pháp cho Việt Nam của ông, cho rằng bản dự thảo chính
thức về Hiến pháp do chính quyền soạn thảo và đưa ra 'lấy ý kiến' có sự
"tồi đi" về mặt chất lượng và ông nhấn mạnh "điều quan trọng
nhất" là "những người lãnh đạo cao nhất, những tổ chức cơ quan lãnh
đạo cao nhất" mà đặc biệt là đảng cộng sản phải chị sự kiểm soát quyền lực
của người dân.
No comments:
Post a Comment