Nhật
ký ngày hỗn loạn cuối cùng trước giờ phong tỏa
AN BÂNG - LUẬT
KHOA
23/08/2021
https://www.luatkhoa.org/2021/08/nhat-ky-ngay-hon-loan-cuoi-cung-truoc-gio-phong-toa/
Ngay cả trong hỗn
loạn, tôi vẫn được sống trong những điều tốt đẹp của người Sài Gòn.
Một quân nhân làm
thủ tục tại sân bay Nội Bài chiều 21/8, trước giờ vào hỗ trợ TP. HCM chống dịch.
Ảnh: Phạm Chiểu/ VNExpress
Tôi viết những dòng này khi đồng hồ đã bắt đầu
điểm sang ngày mới.
Cả xóm chìm vào yên tĩnh, thật trái ngược với
sự ồn ào hỗn loạn của cả ngày hôm qua và những ngày trước đó. Có lẽ ai cũng thấm
mệt.
Những đứa trẻ ngày thường vẫn tràn trề năng lượng
chạy nhảy la hét từ sáng đến đến đêm được “lùa về chuồng” từ sớm với chiêu dọa
dẫm mới toanh từ người lớn, “ngày mai là có ông bộ đội cầm súng đứng canh ngoài
kia kìa, sợ chưa”.
Tôi không biết là những người lớn đó dọa trẻ
con, hay thật sự họ đang tự nói với chính mình.
Cho dù là dọa người hay dọa mình, ý nghĩ đó
cũng thật lạ và buồn. Nó ngược hoàn toàn với những bức tranh tươi sáng được
phun trào trên VTV hay các tờ báo nhà nước: có quân đội vào rồi, người dân yên
tâm nhé!
Giống như nhiều người sống ở Sài Gòn, tôi
không thấy được bao nhiêu dấu hiệu của sự an tâm ở xung quanh.
Có lẽ vì tôi không sống ở khu vực mà nhà nào
cũng có (ít nhất một cái) tủ lạnh 500-600 lít, chất kín đồ ăn trữ đủ cho cả
tháng.
Nơi tôi ở, kích thước tủ lạnh phổ biến là dưới
100 lít, chứa giỏi lắm là đủ thực phẩm cho một gia đình ăn trong tuần. Mà đấy
là những nhà may mắn có tủ lạnh, và tủ lạnh không bị hư. Của đáng tội, ai đã
dùng qua những chiếc tủ lạnh nhỏ rẻ tiền thì đều biết chúng đỏng đảnh khó tánh
thế nào. Hơn ba tháng rồi, nhà nào không có tủ lạnh hoặc tủ lạnh hư thì đích thị
phải rớt vào cảnh chạy ăn từng bữa.
Vài ngày qua, kể từ khi có thông tin bị bác bỏ
rồi xác nhận và lại bị bác bỏ về chuyện phong tỏa mà không phải là phong tỏa
nhưng vẫn phong tỏa, ngay cả những người chạy ăn từng bữa cũng phải gồng mình
lên tìm cách tích trữ đồ ăn cho những ngày vô định sắp tới.
Người dân tranh thủ
mua sắm vào sáng 22/8, ngày cuối trước lệnh phong tỏa. Ảnh: Ngọc Phượng/ Tuổi
Trẻ.
Hình ảnh hàng ngàn người tụ tập chen lấn ở các
siêu thị, nhà thuốc để tranh mua thực phẩm, thuốc men dự trữ được lan truyền
trên các tờ báo và khắp mạng xã hội với không ít lời phê phán chế giễu “cái bọn
thiếu ý thức” – vừa tụ tập làm tăng nguy cơ nhiễm bệnh, vừa ngu si nghe theo lời
đồn mà chạy loạn cả lên. Chẳng phải chính quyền đã khẳng định sẽ cho quân đội
đưa đồ ăn đến tận nhà còn gì!
Thật lãng phí nước bọt nếu phải giải thích cho
những ai cố tình nhắm mắt không hiểu tình cảnh của người dân Sài Gòn suốt hơn
ba tháng qua.
Lòng tin của
họ đối với chính quyền cũng héo như bó rau muống mà mỗi nhà trong khu phố của
tôi nhận được cách đây hai tuần. Cho đến thời điểm trên, đó là phần hỗ trợ duy nhất từ nhà nước trong
suốt thời gian giãn cách/ phong tỏa.
Mãi tận vài hôm trước, cuối cùng khu vực tôi ở
mới nhận được phần trợ giúp thiết thực đầu tiên là các bao gạo 5 kg. Không cần
hỏi xem đó là đồ của ai, chỉ cần nghe mọi người ới nhau “ra nhận đồ lẹ lên kìa
để người ta chụp hình quay phim” là có thể đoan chắc đấy là người của chính quyền.
Chiều hôm qua, ngày cuối cùng trước khi phong
tỏa (lần thứ bao nhiêu nhỉ), một xe chở chừng trăm ký rau củ đổ hàng xuống trước
hẻm. Lái xe, một người sống gần đó, đi khắp nhà gõ cửa “ai ăn rau củ gì ra tự lấy
về nè”. Nghe kể là đồ từ thiện anh đi xin được ở đâu đó. Mọi người gọi nhau ra.
Không ai kiểm soát, chẳng ai đòi chụp hình quay phim, mỗi nhà tự lấy đồ về cho
mình. Một số người chậm chân không ra kịp thì được các nhà kia san bớt phần của
họ.
Cuối ngày, mọi người vẫn hỏi han nhau đã có đủ
đồ ăn thuốc men chưa, và chia sẻ lại những phần còn dư dả cho những nhà có người
lớn tuổi hoặc nhiều trẻ em.
Vậy đó, người dân vẫn luôn tự giúp nhau, như
trước nay vẫn vậy, đâu cần ông quan nào gợi ý “lấy sức dân chăm lo cho dân”.
Điểm khác biệt tất nhiên nằm ở chữ “lấy”. Lấy của
dân chăm cho dân khác rất xa để yên cho dân tự chăm lo cho
nhau.
***
Hình ảnh người dân tranh nhau mua hàng ở các
siêu thị vào cuối tuần qua thật ra chỉ là một mảnh ghép nhỏ trong một bức bích
họa muôn màu vạn trạng của người Sài Gòn.
Những người có thể ra ngoài để tranh đồ tính
ra vẫn còn may mắn. Hàng triệu người khác nhiều tháng nay sống không khác gì bị
cầm tù khi khu vực của họ bị cô lập với thế giới bên ngoài bởi các hàng rào kẽm
gai đóng chết một chỗ, còn những trạm gác duy nhất thì lăm le tìm cớ xử phạt
thay vì giải quyết các nhu cầu thiết yếu của dân.
Để giúp nhau, người dân ở những khu vực cùng họp
lại, chia sẻ những thứ mình có cho những người cần.
Ngày cuối cùng trên các nhóm Facebook của các
phường, quận tràn ngập những tiếng gọi nhau. Người bán lẫn người mua đều ít
tính toán thiệt hơn. Chỗ thì hạ giá hơn cả những ngày trước đó, mà vốn dĩ đã thấp
hơn rất nhiều giá của các siêu thị bình ổn. Nơi thì người mua vừa vui vẻ trả tiền
trước, vừa sẵn lòng thông cảm khi biết các chuyến xe vận chuyển đến người bán đều
bị chặn lại.
Lại nhớ từ hơn tháng trước, khi chính sách
phong tỏa được thắt chặt, nhóm bạn bè chúng tôi lật đật hỏi thăm nhau xem có ổn
không, cần giúp gì không. Câu trả lời nhận được nhiều nhất là “mình ổn, nhưng
có nhiều người cần giúp quá, bạn xem có thể giúp gì được họ không”.
Bỏ đi một vài trường hợp manh mún lẻ tẻ, bức
tranh lớn của người Việt Nam rõ ràng vẫn tràn đầy lòng tin và yêu thương, ngay
cả trong khủng hoảng.
Thật
đáng tiếc, hiện thực đó dường như chỉ tồn tại giữa dân với dân. Còn giữa dân
và chính quyền, lòng tin đã là thứ xa xỉ, huống hồ gì nói đến chuyện yêu
thương.
Nghĩ về cách dân trân trọng nhau, rồi lại nhìn
cách cán bộ nhà nước, từ cấp quan lớn cho tới công an dân phòng, hành xử với
dân, thật khó tưởng tượng họ sống cùng một thế giới.
Cùng là người Việt Nam, cùng sống trên mảnh đất
này, mà cứ như hai nhóm người này tồn tại ở hai thực tại khác biệt.
Tôi lại nhớ đến những dòng mở đầu bất hủ của
Charles Dickens trong “A tale of two cities”.
Đó là thời đại tốt đẹp nhất, đó là thời đại tồi tệ
nhất
Đó là năm tháng của khôn ngoan, đó là năm tháng của
ngu dốt
Đó là thời đại của lòng tin, đó là thời đại của nghi
kỵ
Đó là mùa của ánh sáng, đó là mùa của tối tăm
Đó là mùa xuân của hy vọng, đó là mùa đông của tuyệt
vọng
Chúng ta có tất cả mọi thứ, chúng ta chẳng có thứ gì
Chúng ta đều bước thẳng lên thiên đàng, chúng ta đều
chúi xuống phía ngược lại
Sống giữa những con người lương thiện, mỗi lần
quan sát họ, tôi đều có cảm giác mình đang ở trong thời đại đẹp đẽ nhất.
Chỉ hy vọng những người đang ở trong thực tại
khác, những kẻ cầm chức, cầm quyền, và đặc biệt là những ai đang cầm súng, cũng
tìm được cảm giác tương tự trong thế giới của họ.
Bài viết thể hiện trải nghiệm cá nhân của tác giả, một
người dân sống tại TP. Hồ Chí Minh. Bạn cũng có thể chia sẻ trải nghiệm của
mình với Luật Khoa tại đây.
No comments:
Post a Comment