Thanh
trừng đồng minh, Tập Cận Bình nhắm vào giới nhà giàu TQ
Katsuji
Nakazawa - Nikkei
Asia
Phan Nguyên, biên
dịch
27/08/2021
http://nghiencuuquocte.org/2021/08/27/thanh-trung-dong-minh-tap-can-binh-nham-vao-gioi-nha-giau-tq/
Việc Tập Cận Bình thanh trừng một đồng minh ở căn cứ
quyền lực Chiết Giang khiến cả nước rùng mình.
Cú sốc làm rung chuyển Hàng Châu, thủ phủ tỉnh
Chiết Giang, cũng như khắp Trung Quốc, rõ ràng là rất lớn.
Hôm thứ Bảy, cơ quan chống tham nhũng hàng đầu
của Trung Quốc cho biết vị lãnh đạo cấp cao nhất của thành phố, Bí thư Thành ủy
Hàng Châu Chu Giang Dũng (Zhou Jiangyong), đang bị điều tra vì nghi ngờ vi phạm
nghiêm trọng các quy tắc và kỷ luật đảng.
Người đàn ông 53 tuổi này được cho là thành
viên của phái Chiết Giang đầy quyền lực của Chủ tịch Tập Cận Bình, còn được gọi
là nhóm “Chiết Giang tân quân” (Quân đội Chiết Giang mới).
Trong khi chi tiết về các cáo buộc chống lại
ông Chu vẫn chưa rõ ràng, các quan chức, chuyên gia và những người theo dõi
Trung Quốc đã ngay lập tức kết nối các sự kiện với nhau.
Như độc giả thường xuyên của chuyên mục này đều
biết, thành phố Hàng Châu và tỉnh Chiết Giang có vai trò đặc biệt vì hai lý do.
Thứ nhất, Hàng Châu là cơ sở chính trị của ông
Tập. Là quan chức hàng đầu của tỉnh Chiết Giang, ông từng sống trong nhiều năm ở
thủ phủ nhiều danh lam thắng cảnh này – nổi tiếng với khu Tây Hồ được UNESCO
công nhận là Di sản Thế giới. Các quan chức hàng đầu hiện nay của các thành phố
trực thuộc Trung Quốc như Bắc Kinh, Thượng Hải và Trùng Khánh, đều là cấp dưới
của ông Tập từ thời ông còn ở Chiết Giang; họ cùng nhau thành lập nhóm “Chiết
Giang tân quân”.
Chu Giang Dũng nhanh chóng thăng tiến qua các
cấp bậc ở Chiết Giang, và được coi là người thân cận của ông Tập.
Một số chuyên gia chính trị đã dự đoán rằng, với
tư cách là một nhà lãnh đạo thế hệ tiếp theo đầy triển vọng trong phe Chiết
Giang, Chu sẽ sớm được thăng chức tỉnh trưởng của một tỉnh khác.
Thứ hai, tỉnh Chiết Giang được biết đến là nơi
sản sinh ra các công ty tư nhân lớn của đất nước. Khu vực này đã đạt được sự
phát triển kinh tế tự chủ mà không phụ thuộc vào các công ty nhà nước hoặc các
cơ quan hành chính.
Tập đoàn thương mại điện tử khổng lồ của Trung
Quốc, Alibaba, có trụ sở chính đặt tại Hàng Châu.
Đây có thể là một manh mối về cuộc điều tra đối
với Chu. Chu thân thiết với người sáng lập Alibaba Jack Ma. Do nền kinh tế Hàng
Châu phụ thuộc rất nhiều vào Alibaba, nên không có gì ngạc nhiên khi Chu, quan
chức hàng đầu của thành phố, có liên hệ chặt chẽ với Jack Ma.
Vào ngày 17 tháng 8, bốn ngày trước khi công bố
cuộc điều tra đối với Chu, ông Tập đã có một bài phát biểu quan trọng, sẽ có
tác động đáng kể đến tiến trình tương lai của Trung Quốc.
Bài phát biểu tại Ủy ban Tài chính và Kinh tế
Trung ương của đảng là lần xuất hiện đầu tiên trước công chúng của ông Tập sau
kỳ nghỉ hè, trong đó ông và các lãnh đạo đương nhiệm được cho là đã gặp các
quan chức đã nghỉ hưu, tại “cuộc họp Bắc Đới Hà” thường niên, tại khu nghỉ mát
bên bờ biển tỉnh Hà Bắc.
Ông Tập đã sử dụng thuật ngữ “thịnh vượng
chung” tới 15 lần. Không khó để tưởng tượng rằng vị chủ tịch nước, kiêm tổng bí
thư của đảng, đã nhận được sự chấp thuận để thúc đẩy chính sách này ở Bắc Đới
Hà.
Nhằm thúc đẩy chính sách “thịnh vượng chung”,
Tập tuyên bố sẽ mở rộng quy mô của nhóm thu nhập trung bình, tăng thu nhập của
nhóm thu nhập thấp, và “điều chỉnh nhóm thu nhập quá cao”, bao gồm thông qua hệ
thống thuế và phân phối lại thu nhập ba giai đoạn.
Những biện pháp này có thể sẽ trở thành một
chính sách cơ bản trong tương lai khi chính quyền ông Tập theo dõi hội nghị
toàn thể lần thứ sáu của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa 19 vào mùa thu này,
và sau đó là đại hội toàn quốc tiếp theo của đảng vào mùa thu năm 2022.
Những gợi ý rằng Đảng đang nhắm mục tiêu vào
người giàu đi ngược lại chính sách “để một số người làm giàu trước” của cựu
lãnh đạo tối cao Đặng Tiểu Bình, và báo hiệu một sự chuyển hướng thiên tả mạnh
mẽ, hướng tới một Trung Quốc xã hội chủ nghĩa.
Điểm quan trọng là Chiết Giang đã được xác định
là khu vực kiểu mẫu để đạt được sự thịnh vượng chung này.
Ông Tập biết rất rõ về Chiết Giang nói chung
và Hàng Châu nói riêng. Ông có thể đã hình dung ra một kịch bản mà trong đó,
các công ty tư nhân khổng lồ không còn thống trị nữa. Điều này có thể sẽ diễn
ra ở Hàng Châu trước, và sau đó là trên toàn quốc.
Đó là lý do tại sao Chiết Giang, nơi có nhiều
công ty tư nhân lớn, được chọn thay vì Bắc Kinh, thành trì của các công ty nhà
nước, làm khu vực kiểu mẫu cho sự thịnh vượng chung.
Để nhắm vào người giàu, không thể để tồn tại
chuyện chính quyền địa phương Hàng Châu cấu kết với các công ty lớn mà chính
quyền muốn nhắm tới.
Khi đó, cuộc đàn áp đối với Chu có khả năng là
một nỗ lực để chứng tỏ sự nghiêm túc của việc quay lại chủ nghĩa xã hội. Mặc dù
cuộc thanh trừng một thành viên thân tín có thể gây đau đớn cho nhóm, nhưng đó
là một sự hy sinh cần thiết.
Về phần Chu, ông đã tính toán sai khoảng cách
phù hợp giữa lãnh đạo chính trị và các công ty tư nhân.
Một tờ báo Hồng Kông đưa tin cáo buộc rằng,
gia đình Chu đã mua cổ phần của Ant Group, công ty con về tài chính của
Alibaba, trước khi công ty phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng. Ant Group
đã đưa ra một tuyên bố vào tối Chủ nhật, một ngày sau khi thông báo điều tra được
ban hành, phủ nhận dứt khoát việc gia đình Chu mua cổ phần công ty này.
Ant Group “tuân thủ nghiêm ngặt luật pháp và
các quy định” trong một quy trình chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng “công
khai và minh bạch”, công ty cho biết. Thông báo nói thêm rằng, “Tin đồn về [một]
người nào đó nắm giữ cổ phần trong công ty là sai sự thật, chưa kể đến việc mua
cổ phần đột ngột hoặc được hoàn lại tiền.”
Cùng với cuộc điều tra về Chu, Ủy ban Kiểm tra
Kỷ luật Trung ương Đảng thông báo họ đã phát động một chiến dịch rộng lớn để loại
bỏ các mối quan hệ không phù hợp giữa chính phủ và doanh nghiệp. Khoảng 25.000
quan chức có khả năng sẽ bị điều tra.
Thông báo này báo hiệu rằng sẽ không có ai được
bỏ qua. Cuộc điều tra sẽ không chỉ nhắm vào các quan chức địa phương mà còn cả
vợ/chồng, con cái của họ, vợ hoặc chồng của con cái họ, và các cựu quan chức địa
phương đã nghỉ hưu trong vòng ba năm qua.
“Chiết Giang là khu vực có nền kinh tế do khu
vực tư nhân lãnh đạo phát triển nhất”, một doanh nhân Trung Quốc am hiểu tình
hình địa phương giải thích. “Có vô số gia đình có anh trai làm quan chức, và em
trai là giám đốc điều hành doanh nghiệp cực kỳ thành công. Nếu mối quan hệ giữa
chính quyền và doanh nghiệp được xem xét kỹ lưỡng, các vấn đề lớn nhỏ, bao gồm
cả những vấn đề liên quan đến các thành viên trong gia đình, chắc chắn sẽ xuất
hiện.”
Khoảng 5 năm trước, ông Tập bắt đầu ủng hộ một
“kiểu quan hệ mới giữa chính quyền và doanh nghiệp.” Điều này có nghĩa là trong
khi lắng nghe tiếng nói của các công ty tư nhân đang gặp khó khăn với sự thấu
hiểu và nghiêm túc, và trong khi giải quyết vấn đề, các chính trị gia phải giữ
được sự trong sạch, không lợi dụng quyền lực để trục lợi.
Chắc chắn là các hướng dẫn đó hoàn toàn đúng đắn.
Nhưng làm thế nào Trung Quốc có thể vừa “điều chỉnh những người có thu nhập quá
mức”, vừa duy trì sức mạnh của khu vực tư nhân trong trung và dài hạn?
Quả thực, nói thì dễ hơn làm.
-------------
Katsuji Nakazawa là cựu trưởng văn phòng của Nikkei
tại Trung Quốc.
Nguồn:
Katsuji Nakazawa, “Xi’s
leftward shift to a socialist China is for real”, Nikkei Asia,
26/08/2021.
No comments:
Post a Comment