Trân Văn - Thiên Hạ Luận
01/05/2020
Cho dù cả giọng điệu lẫn
âm lượng của hệ thống chính trị, hệ thống công quyền và hệ thống truyền thông
chính thức về sự kiện “Giải phóng miền Nam” đã giảm đáng kể nhưng mạng xã hội
và các diễn đàn điện tử về ngày 30 tháng 4 vẫn rất nóng, thậm chí còn nóng hơn
nhiều năm trước...
Số người nhận thức lại về
cuộc chiến “Giải phóng miền Nam”, đặc biệt là những người có liên quan chặt chẽ
với “bên thắng cuộc”, càng lúc càng đông. Thời điểm sự kiện “Giải phóng miền
Nam” tròn 45 năm, nhiều ngàn người chia sẻ và bày tỏ sự tán thành ý kiến của
Abraham Lincoln được dịch ra tiếng Việt kèm chân dung của ông (1):
Khi viên đạn găm vào môt người lính thuộc về bất kỳ
bên nào thì nó cũng xuyên vào trái tim một người mẹ…
Tại sao lại ăn mừng chiến thắng? Những kẻ bại trận
chẳng phải là đồng bào của chúng ta hay sao?
***
Tháng trước, Tho Nguyen,
sau tháng 4 năm 1975 được biệt phái vào Nam tiếp quản Đài Truyền hình Huế, từng
bày tỏ: Đại dịch COVID-19 đang tạo cơ hội để ngày 30 tháng 4 năm nay,
45 năm kết thúc chuyện huynh đệ tương tàn, sẽ không phải là ngày trống giong cờ
mở, pháo hoa sáng trời của bên này đồng thời là ngày nuốt nước mắt của bên kia…
Tuần này, Tho Nguyen, vừa
mới viết tiếp về những suy nghĩ của ông đối với cuộc chiến ấy: Trong
khi cả thế giới chìm trong chiến tranh lạnh thì Việt Nam trở thành chiến trường
thi thố sức mạnh của chủ nghĩa tư bản và chủ nghĩa xã hội. Nếu chúng ta coi
nhau như anh em một nhà, quyết không bắn giết nhau thì không đế quốc nào có thể
nhảy vào Việt Nam. Cuộc chiến khốc liệt đã nổ ra chính vì số người Việt thích bạo
lực, coi trọng đấu tranh ý thức hệ nhiều hơn số người nghĩ đến quyền lợi dân tộc.
Cuộc chiến đó đã khiến chúng ta mất Hoàng Sa, một phần Trường Sa và nếu tiếp tục
chia rẽ, thù ghét nhau, sẽ mất thêm nhiều thứ khác (2)…
Trong status mới nhất,
Tho Nguyen kể chuyện tướng Wojciech Jaruzelski (Ba Lan) và trung tá Harald
Järger (sĩ quan an ninh Đông Đức) như những dẫn chứng.
Khi Công đoàn Đoàn kết
(CĐĐK) trở thành lực lượng đe dọa sự nghiệp của Đảng Công nhân Thống nhất Ba
Lan và chính quyền cộng sản Ba Lan, tướng Jaruzelski – lúc ấy là Tổng Bí thư
kiêm Chủ tịch Nhà nước đã chọn con đường đàm phán với Lech Walesa – Thủ lĩnh
CĐDK, chứ không cậy đến Liên Xô – luôn muốn kềm giữ Ba Lan trong nanh vuốt của
mình. Nhờ vậy, Jaruzelski và Walesa vốn từng không đội chung Trời nhưng không
vì thế mà “đốt cháy Ba Lan” đã trở thành bạn của nhau.
Tương tự, Järger đã cấm
thuộc cấp nổ súng vào dân Đông Đức ùn ùn đổ tới Bức tường Berlin. Đã vậy còn tự
tay nâng thanh chắn cho dân Đông Đức chạy sang Tây Đức vào đêm 9/11/1989, dù điều
đó, đồng nghĩa với sự nghiệp của Jäger cũng như hàng ngàn sỹ quan an ninh Đông
Đức khác sẽ tiêu tan.
Tho Nguyen tin rằng, những
kết thúc có hậu như thế chính là nhờ dân Ba Lan không sùng bái bạo lực, không để
khuynh hướng bạo lực thắng thế, cũng như nhờ dân trí lành mạnh mà những sĩ quan
an ninh Đông Đức giữ được tính người, lý trí. Đó cũng là lý do khi
nước Đức còn bị phân chia, tuy khác biệt về thể chế chính trị nhưng dân Đông Đức
vẫn dán mắt vào những trấn đấu của đội tuyển bóng đá Tây Đức và vẫn thường hét
vang: Nước Đức, nước Đức… Tho Nguyen kể thêm, ngày thống nhất
nước Đức, Thủ tướng Đức Willy Brand tuyên bố: Giờ đây những gì thuộc về nhau, lại
gắn kết với nhau. Liệu càng ngày càng nhiều người Việt sẽ nghĩ như vậy (3)?
***
Tham gia cuộc thảo luận
sôi nổi về sự kiện “Giải phóng miền Nam” trên mạng xã hội và các diễn đàn điện
tử từ cuối tháng ba đến nay, ông Nguyễn Khắc Mai, cựu Vụ trưởng Vụ Nghiên cứu của
Ban Dân vận thuộc BCH TƯ đảng CSVN, nhận định: 30/4/1975 là thời điểm khởi đầu của tiến trình “phi cộng”
mà những người CSVN không cưỡng lại được.
Ông Mai cho rằng: Sự
tồn tại của Việt Nam Cộng Hòa trong một phần tư thế kỷ đã để lại nhiều dấu ấn,
nhiều giá trị của một nền kinh tế thị trường thật chứ không nửa dơi nửa chuột,
một xã hội dân trị tuy chưa đạt đến đỉnh cao nhưng là hiện thực, một nền văn
hóa, giáo dục khá trưởng thành với nhiều giá trị và kinh nghiệm lành mạnh…
Theo ông: Đó
chính là những nhân tố thúc đẩy tiến trình “phi cộng”. Khi tiến nhanh, tiến thẳng
lên chủ nghĩa xã hội thất bại, phải từng bước xóa bỏ kinh tế kế hoạch hóa, tập
thể hóa nền kinh tế… Tuy nhiên không vứt bỏ cái vòng kim cô giáo điều Mác –
Lênin, cái ốp che mắt ngựa thì không thể có tư duy tử tế, lành mạnh để suy
nghĩ.
Khi kinh tế thị trường
theo định hướng xã hội chủ nghĩa tại Việt Nam là kinh tế tư bản hoang
dã có màu đỏ nhưng không đỏ như son mà là đỏ máu dân, ông Mai dẫn lại
thắc mắc mà Triết gia Nguyễn Mạnh Tường từng nêu: Chủ nghĩa anh hùng của
các ông có giúp các ông dám hy sinh đảng trên bàn thờ của Tổ quốc và Nhân dân?
- kèm cảnh báo: Nếu tiếp tục bảo thủ, tiếp tục để các nhóm lợi ích thao
túng, nhân dân sẽ “tỉnh dậy, thấy mình là nô lệ, là con rối, con mồi của những
tham vọng mới” và họ sẽ hành động (4)…
***
30 tháng 4 là dịp mà Lưu
Trọng Văn, một nhà báo nghỉ hưu, viết vài mẩu chuyện nhỏ về những cuộc trò chuyện
với người của phía bên kia. Những mẩu chuyện tiếp tục khắc họa thêm diện mạo của
phía bại trận, về một hệ thống được xây trên nền tảng giáo dục theo tiêu chí
“nhân bản – dân tộc – khai phóng”, khác hẳn tuyên truyền của “bên thắng cuộc”.
Trong những mẩu chuyện ấy, có cuộc đối thoại với một đại tá của Việt Nam Cộng
hòa, từng bị “cải tạo” mười năm, còn vợ con thì mất tích khi vượt biên bị chết,
rằng: Làm thế nào để thống nhất lòng người? Vị đại tá ấy đáp rất gọn: Chính
quyền cứ thật sự tử tế vì dân thì lòng dân tự khắc thống nhất (5).
“Hòa hợp, hòa giải dân tộc”
đã trở thành khẩu hiệu suốt hàng chục năm nhưng chỉ trong vài tháng gần đây, tiếp
tục có thêm hàng chục người bị bắt, bị kết án chỉ vì nói khác kiểu, kháng giọng
với những người lớn tiếng gọi “hòa”. “Hòa” như thế là hòa… thật hay hòa… giả.
“Hòa” như thế thì làm sao “giải” hết cả oán hận lẫn bất đồng?
------------------------------------
Chú thích
No comments:
Post a Comment