Tú Anh - RFI
Đăng
ngày: 09/05/2020 - 15:39
Nhiều
nước trên thế giới sắp dỡ biện pháp phong tỏa cho dù khủng hoảng y tế chưa
có dấu hiệu sắp kết thúc. Sau bốn tháng đương đầu với Covid-19, chúng ta biết
được gì và... chưa biết gì về SARS-CoV-2, thủ phạm làm hơn 250 ngàn người
chết? Nhưng tìm thuốc trị liệu và vác-xin chống kẻ thù chung đang biến
thành cuộc đua vì lợi nhuận lồng trong bầu không khí tiền chiến tranh lạnh Mỹ-Trung.
Đó là chủ đề của các tạp chí Pháp cuối tuần.
Tổng
thống Mỹ Donald Trump và chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong cuộc gặp song
phương bên lề thượng đỉnh G20, Osaka, Nhật Bản, 29/06/2019. REUTERS -
Kevin Lamarque
Trump-Tập đều muốn căng thẳng?
Với
tựa "Trận đụng độ giữa hai kẻ thâm hiểm" Donald
Trump-Tập Cận Bình, bài xã luận của tuần báo L'Obs nhắc lại là vào năm 1949,
khi Cộng sản Mao chiến thắng ở Hoa Lục, thì tại Mỹ nổ ra một cuộc tranh cãi gay
gắt : Ai làm mất Trung Hoa? Bây giờ, 70 năm sau, Trung Quốc lại trở thành trung
tâm điểm của cuộc tranh luận tại Mỹ nhưng với một câu hỏi khác : Ai đủ cứng rắn
đối đầu với Trung Quốc? Bởi vì chế độ độc tài Cộng sản vẫn còn đó nhưng Trung
Quốc hiện đang là đại cường thứ hai, sau Hoa Kỳ.
Trong
bối cảnh toàn thế giới đương đầu với đại dịch siêu vi corona, với những hệ lụy
kinh tế khốc liệt nhất, Donald Trump đã tìm ra thủ phạm lý tưởng, đó là Tập Cận
Bình. Chủ nhân Nhà Trắng thâm hiểm mà Tập Cận Bình cũng chơi trò ma giáo,
gian dối để tranh thủ thời gian, sau đó tung ra một chiến dịch tuyên truyền thô
bạo chuyển cuộc khủng hoảng thành cơ hội giành lợi thế ngoại giao.
Donald
Trump và Tập Cận Bình, mỗi người đều có lý do để mở lại chiến tranh lạnh, một
cuộc chiến không thể tránh khỏi vì hai bên đều cần nó để tồn tại.
Kết
quả bầu cử tháng 11 có thể làm thay đổi giọng điệu của mỗi bên nhưng quỹ đạo vẫn
cố định. Bởi vì ở Washington, dù là Cộng Hòa hay Dân Chủ, không một phe nào muốn
bị mang tiếng nhu nhược, không khống chế được Trung Quốc. Trong cuộc chiến này,
châu Âu ít cơ may có chỗ đứng, tuần báo thiên tả kết luận.
Vũ Hán: Mê hồn trận virus corona
Tiếp
tục đề tài Trung Quốc và Covid-19, tuần báo L'Obs đưa độc giả đến Vũ Hán, nơi
những phòng thí nghiệm, nghiên cứu siêu vi bị nghi ngờ là cội nguồn gây đại họa.
L'Obs
tổng hợp các nghi vấn, các giả thuyết, suy đoán, những phân tích ít nhiều có cơ
sở cho đến những "fake news" chiếm ngự các trang truyền thông quốc tế.
Giả thuyết cho rằng siêu vi lây lan từ thiên nhiên được nhiều khoa học gia chấp
thuận nhất. Tuy nhiên, nếu thế, thì nó truyền nhiễm bằng cách nào?
Lúc
đầu, giáo sư Thạch Chính Lệ, chuyên gia "sư tổ" siêu vi của
Trung Quốc tự hỏi có phải siêu vi thoát ra từ phòng thí nghiệm hay không. Nhưng
sau đó bà "thề bán sống bán chết" là không thể xảy
ra được.
Sự
kiện Bắc Kinh khẩn cấp đưa một viên tướng quân đội xuống nắm viện nghiên cứu P4
là dấu hiệu có quân đội sau lưng. Để làm gì?
Theo
tuần báo Pháp, để xóa hết các nghi vấn, giải pháp tối ưu là để cho một ủy ban
khoa học gia độc lập đến tận nơi điều tra. Thế nhưng, Trung Quốc, nhân danh
nguyên tắc không để nước ngoài can dự, từ chối hợp tác quốc tế. Mọi dấu tích
lúc siêu vi corona mới bắt đầu lây lan cũng bị xóa sạch theo lệnh của chính quyền
trung ương.
Tương lai đầy bất trắc hay ganh đua lành mạnh?
Tuần
báo Le Point với hai câu hỏi trên trang bìa : Liệu Macron có đưa chúng
ta ra khỏi khủng hoảng y tế và kinh tế? Phải chăng khủng hoảng địa ốc đang chờ
trước mặt? Theo kinh nghiệm quá khứ, khi xảy ra khủng hoảng tài chính
thế giới trong thập niên 1990, giá một mét vuông nhà ở Pháp sụt giảm 42%.
Trong
chiều hướng "ôn cố tri tân", mượn kinh nghiệm lịch sử để
tìm hiểu chuyện ngày nay, Le Point đặt câu hỏi với sử gia Niall Ferguson qua một
bài phỏng vấn dài.
Về
chuyện xung khắc Washington và Bắc Kinh, theo ý tác giả, có lý do để không bi
quan: cuộc chiến tranh lạnh mới này có thể sẽ tạo ra một cuộc "tranh
đua lành mạnh" giữa Mỹ và Trung Quốc.
Bởi
lẽ, chế độ độc tài cho phép Trung Quốc che mắt thế giới về dịch bệnh trong một
thời gian và tranh thủ thời giờ khống chế dịch trong nước. Trong khi đó, các chế
độ dân chủ Tây phương chậm phát hiện nguy cơ và chậm đối phó.
Nhưng
nói đến Trung Hoa thì phải nói rõ Trung Hoa nào? Bởi vì Trung Hoa Dân Quốc, tức
là chế độ dân chủ ở Đài Loan mới là chế độ ngăn dịch hiệu quả nhất, chứ không
phải chính quyền Hoa lục.
Cũng
theo sử gia Niall Ferguson, liệu Hoa Kỳ có qua được năm 2020 một cách an
toàn hay không? Đó mới là câu hỏi then chốt. Trong điều kiện bình thường thì
không có gì nguy hiểm nhưng cuộc khủng hoảng này xảy ra đúng vào năm bầu cử mà
nội bộ Mỹ thì đang bị chia rẽ.
Nếu
Mỹ qua được năm 2020, không bị khủng hoảng chính trị nghiêm trọng, thì tương
lai sẽ tốt đẹp. Ngược lại thì sẽ đáng lo. Tuy nhiên, Hoa Kỳ có hệ thống
chính trị tự do, tản quyền nên hiệu năng cao hơn chế độ độc tài Trung Quốc:
2020 là năm quyết định cho cả hai nước.
Cũng
không kém tính thời sự, Le Point tìm hiểu giới nhà hàng, quán giải khát có
"công thức nào để tồn tại" một khi mà ai nấy đều phải
đeo khẩu trang, ngồi xa nhau trong trạng thái cảnh giác? Thành phần doanh nghiệp
này rất nhạy bén, cho biết tôn chỉ hậu phong tỏa như sau : tiệm cà phê không phải
chỉ là nơi bán cà phê mà sẽ là một tụ điểm tạo ra mối dây quan hệ trong xã hội
thời hậu Covid-19. Chờ xem khả năng thích nghi của khách hàng.
Đừng tin quảng cáo
Courrier
International dành 10 trang báo để tổng hợp tài liệu kiến thức nghiên cứu dịch
Covid-19 cho đến cuối tháng 04 gồm những điều đã biết, biết lầm và chưa biết và
những nghi vấn.
Trước
tiên, người ta đã sai lầm khi so sánh Covid-19 với cúm. Một khi xâm nhập, nhất
là qua đường hô hấp, mắt, miệng, siêu vi corona chủng mới tấn công vào mọi bộ
phận cơ thể từ phổi, tim, gan, thận, bộ máy tiêu hóa, não, mạch máu. Mỗi lần
sinh sôi nẩy nở là mỗi lần có biến thể ít nhiều làm gia tăng xác suất tái
diễn đợt hai.
Nếu
mỗi ngày có viện bào chế này, nhóm nghiên cứu kia loan báo tìm ra một hướng
trị liệu đầy hứa hẹn hay đạt tiến bộ trong nghiên cứu vác-xin, thì phải biết
chưa có gì chắc chắn. Những loại thuốc được quảng cáo đều là hoạt chất trị bệnh
khác như Hydroxy Cloroquine chống sốt rét (bác sĩ Raoult, Pháp),
Remdesivir trị dịch Ebola (Mỹ) và Tocilizumab trị viêm khớp (Pháp) được "tái
định vị" để thí nghiệm chống Covid-19. Điều chắc chắn là còn lâu
lắm mới có thuốc ngừa, dù Mỹ và Trung Quốc tuyên bố này nọ.
Trong
bối cảnh đối đầu Mỹ-Trung và xu hướng mạnh được - yếu thua hiện nay, tinh thần
hợp tác quốc tế chống kẻ thù chung đang lui bước, nhường chỗ cho lợi nhuận
riêng. Để tránh chiến tranh vác-xin, Liên Hiệp Châu Âu và tổ chức thiện nguyện
Bill Gates tung ra sáng kiến lập quỹ nghiên cứu chung với mục tiêu là tìm kiếm
và chế tạo thuốc ngừa cho cả nhân loại. Hy vọng họ sẽ thành công.
Với
tỷ lệ tử vong 3%, dịch siêu vi corona chủng mới có thể để lại tàn tích lâu dài
với một dịch khác là "suy nhược kinh niên". Nhiều bác sĩ
đã nghĩ đến hiện tượng này. Chưa hết, phổi bị tác hại còn có thể biến chứng
thành suyễn mạn tính, thiếu dưỡng khí tác hại đến não bộ...
Jacinda Ardern: sức mạnh đồng cảm của nữ thủ
tướng New Zealand
Về
các khuôn mặt tiêu biểu chống dịch Covid-19, Courrier International dành
một bài cho nữ thủ tướng New Zealand, Jacinda Ardern, qua ngòi bút của nhà
báo Mỹ Uri Friedman.
Ưu
điểm của Jacinda Ardern là không bao giờ lên giọng dạy bảo dân chúng. Trái lại,
bà đặt mình vào vị trí của người dân. Chẳng hạn, để khuyến khích dân tôn trọng
biện pháp cách ly, phong tỏa, nữ thủ tướng New Zealand chỉ nói "bạn đi
tìm nơi xa xôi để làm gì nếu trên đường xe bị hỏng thì làm sao? "
Cá
tính của nhà lãnh đạo này là có tinh thần đồng cảm để tạo điều kiện cho người
dân phát huy sáng kiến của chính họ. Trước làn sóng ngưỡng mộ quốc tế, trang mạng
Stuffen ở New Zealand phải cảnh báo: "Không phải bà ấy là thủ tướng
có tài mà lúc nào cũng có lý đâu nhé".
Van
Jackson, giáo sư đại học Wellington, nguyên là cố vấn của tổng thống Mỹ Barack
Obama, cũng thận trọng: Trước nguy cơ khủng hoảng kinh tế toàn cầu không
tránh được, nữ thủ tướng New Zealand sẽ đối phó ra sao? Quản lý giỏi cuộc khủng
hoảng virus corona là một chuyện nhưng thế hệ trẻ lãnh đạo quốc gia có đủ
bản lĩnh đối phó với tình thế hậu Covid-19 hay không, đó là chuyện khác.
Bởi
lẽ, theo giáo sư Van Jackson, chiến lược cơ hội chủ nghĩa của Tập Cận Bình
không có giới hạn. Những kẻ độc tài trên địa cầu sẽ khai thác tối đa đại dịch
Covid-19 để khống chế mọi xã hội. Thế giới sẽ biến chuyển một cách tồi tệ hơn
khi các tổ chức đa quốc gia (Liên Hiệp Quốc) không giữ được cam kết. Thoát ra
khỏi đại dịch an toàn chỉ là bước khởi đầu, trên con đường xa tắp, tiến về một
tương lai tốt đẹp hơn.
*
CÁC NỘI DUNG
LIÊN QUAN
No comments:
Post a Comment