Sổ tay ký giả từ Ukraine (al-Pessin - VOA)

Sổ tay ký giả từ Ukraine

al-Pessin  -  VOA

07.02.2015

http://www.voatiengviet.com/content/so-tay-ky-gia-tu-ukraine/2632201.html

Thông tín viên Al Pessin của đài VOA đã qua 6 ngày ở miền đông Ukraine trong tuần trước, tường thuật về quân đội Ukraine, về các ngôi làng và thị trấn ở tuyến đầu, về người tỵ nạn và các nỗ lực chăm sóc thương binh.

LONDON, ngày 6 tháng 2, 20145 – Một lớp băng dầy và một lớp tuyến mỏng bao phủ phần lớn miền đông Ukraine. Nhưng nó đang tan chảy, với nhiệt độ nhiều ngày lên cao khác thường.

Các chuyên gia nói tình trạng đó giúp phiến quân được Nga yểm trợ mở cuộc tấn công mùa xuân sớm, đè bẹp những người bảo vệ Ukraine ở phi trường Donetsk, và đầy lui họ dọc theo lằn ranh ngưng bắn cũ.

Và chiến sự ác liệt tiếp diễn.

Sáng chủ nhật tuần trước, mấy trăm xe cứu thương chở binh sĩ Ukraine bị thương nặng đã đến Bệnh viện trung ương ở thành phố Aetemivsk, cách tuyền đầu 40 kilomet.

Một bác sĩ chỉ cho biết tên gọi là Nikolai, đã nói chuyện với chúng tôi trước ống kinh, nhưng đeo mặt nạ giải phẫu để giấu mặt. Ông nói, “Tôi mới rời khỏi phòng mổ, chúng tôi đã thực hiện một ca cưa chân. Chúng tôi cắt bỏ chân của một binh sĩ. Họ đã cán phải một quả mìn chống cá nhân khi sơ tán người bị thương.”

Một trong những người lái xe cứu thương, một binh nhì trong đội Vệ quốc tên là Vasyl không muốn nói xuất xứ của mình vì lý do an ninh. Nhưng anh nói, “Tôi đưa một xác chết đi từ một nơi, và từ một nơi khác đưa 2 người người bị thương. Đây là những ngày khó khăn.”

Hàng chục ngàn người đã bỏ chạy khỏi chiến trường, trong đó có Anya 15 tuổi, đã cùng với cha mẹ dự một buổi lễ ở nhà thờ cầu nguyện cho người tỵ nạn và những người đón tiếp họ ở Artemivsk hôm chủ nhật tuần trước. Cô nói, “Chúng tôi hy vọng, chúng tôi cầu nguyện là nhà của chúng tôi sẽ giữ được nguyên vẹn. Chúng tôi hy vọng đươc gặp lại bạn bè.”

Anya bực bội gõ lên chiếc điện thoại thông minh của mình. Cô nói bạn bè cô ở nhà không có được dịch vụ di động, hay điện để nạp vào điện thoại của họ. Và khi cô gọi được cho họ, thì họ kể lại những vụ pháo kích hàng ngày.

Cô cũng tỏ ra lo lắng rằng nếu cha mẹ cô không tìm được công ăn việc làm ở Artemivsk quá đông đúc, thì có thể họ lại phải dời đi chỗ khác. Cô nói, “Thực là rất căng thẳng cho tôi. Tôi vừa tìm cách hoà nhập với bạn mới cùng lớp. Sẽ thực là rất gay go lại phải chuyển qua một trường thứ ba,”

Trong mấy tuần vừa qua, quân đội Ukraine đã tập kết trở lại, và đã đẩy lui được phiến quân vũ trang hùng hậu ở nhiều khu vực, trong khi gánh chịu tổn thất nặng nề. Họ thậm chí còn giữ được thị trấn Debaltseve gần như bị bao vây trong suốt cuộc vây hãm kéo dài 2 tuần lễ.

Phía Ukraine cho biết họ quân địch bị bắt gồm cả binh sĩ Nga, và cả những tay tội phạm nói rằng bọn chúng được chọn lựa giữa nhà tù hay phục vụ ngoài tiền tuyến Ukraine.

Xa hơn về phía tây của chiến trường, cả tinh thần lẫn sự quan ngại đều tăng cao, với nhiều người thế quyết không để cho phe nổi loạn chiếm khu vực trở lại, như đã làm vào mùa xuân năm ngoái lúc khởi đầu cuộc nổi loạn. Chính phủ và quân đội Ukraine bị bất ngờ. Nhưng họ đã đẩy lui phe nổi loạn ra khỏi phần lớn các vùng Donetsk và Luhansk vào mùa hè.

Bà nội trợ Alyona và chồng đến quảng trường trung tâm thành phố lớn Kramatorsk miền bắc Donetsk hôm thứ bảy tuần trước để cho cô con gái nhỏ cưỡi ngựa một vòng và cho bồ câu ăn. Họ cúi xuống đám chim dưới bóng bức tượng Lenin khổng lồ, với phần quần bị sơn mầu xanh và vàng cờ Ukraine.

Bà nói, “Tôi lo lắng, nhưng có hy vọng. Tôi nghĩ sẽ có sự hồi sinh trong khu này. Điều quan trọng nhất là tất cả chúng ta chung sức làm việc.”

Đi bộ qua quảng trường, ông Vasily, một người thợ sửa ống nước đã nghỉ hưu, tỏ ra bạo dạn. “Chúng tôi không sợ hãi bởi vì bây giờ đã có một cứ địa tốt ở Kramatorsk.” Ông nói thêm về về quân nổi loạn, “Cầu mong bọn chúng không bao giờ trở lại!”

Nhưng không phải tất cả mọi người đều bày tỏ cảm tưởng ủng hộ mạnh mẽ dành cho Ukraine. Nhiều cư dân địa phương ủng hộ quân nổi dậy, cảm thấy gần gũi hơn với Nga về mặt văn hoá, và lo sợ việc Ukraine quay sang ngả mà một số người lo lắng là một phương Tây đồi truỵ và có thể quân phiệt.

Tại thị trấn Papasna ở Luhansk, chỉ cách tuyến đầu có 13 kilomet, nhiều cư dân trong một khu phố đã bị pháo kích, nguyền rủa các giới chức Urkaine và ký giả nước ngoài trong chuyến thăm của chúng tôi tuần trước. Họ đuổi chúng tôi về nước và đừng can thiệp vào nội bộ của họ. Họ cũng nói như thế với các giới chức đại diện chính phủ họ ở Kyiv.

Vị thị trưởng trung thành thân Ukraine, Yuriy Onishenko, nói khoảng 40% cư dân thị trấn ủng hộ phe nổi loạn mùa hè năm ngoái, nhưng con số đó đã sụt xuống 30% hôm nay – một sự sụt giảm mạnh, nhưng vẫn là một con số đáng kể.

Ông nói một số người này gửi ông những tin nhắn hàng ngày. Ông nói, “Một trong những tay tổ chức đòi ly khai ở Papasna viết rằng, “Chúng tao sẽ đâm lòi mắt tụi bay.”

Ở Artemivsk hôm chủ nhật, mấy chục phụ nữ tụ tập ở quảng trường thị trấn dưới trời mưa để phản đối chương trình động viên của chính phủ Ukraine. Dưới những chiếc dù, họ nói với chúng tôi rằng họ không muốn con trai của họ buộc phải chiến đấu chống lại nước Nga. Họ nói nếu người ở Kyiv muốn có một cuộc cách mạng và một cuộc chiến tranh, thì họ hãy gửi con trai của họ đi chiến đấu.

Tuy nhiên, đây không phải là một sự chia rẽ đông/ tay hay sắc tộc Nga/Ukraine. Sự ủng hộ dành cho bên này hay bên kia khác nhau từ làng này qua làng khác, từ khu phố này qua khu phố khác, thậm chí từ nhà này qua nhà khác. Nhiều người có dòng dõi lẫn lộn. Và ở khắp Ukraine, đặc biết trong vùng này, có nhiều – rất nhiều người ủng hộ Ukraine nói tiếng Nga. (Tìm ra những người ủng hộ phe nổi loạn nói tiếng Ukraine là chính khó hơn nhiều.)

Nhà thương thuyết trao đổi tù binh cho Sở An ninh Ukraine, ông Yury Tandit cho biết, “Chúng tôi cũng nói tiếng Nga, nhiều người chúng tôi có gốc Nga. Chúng tôi không muốn được giải phóng. Chúng tôi là công dân Ukraine. Chúng tôi muốn khu vực này được giải phóng ra khỏi những người từ lãnh thổ nước ngoài vào đây.”

Những lối vào các thị trấn tiền tuyến được binh sĩ Ukraine bảo vệ như một mạng lưới trạm kiểm soát, và xe cộ nhường đường cho những đoàn công voa dài của quân đội trực chỉ phía đông chở binh sĩ, xe thiết giáp, và vũ khí hạng nặng. Những chiếc xe hơi chất đầy nhiều gia đình và đồ đạc quan trọng nhất của họ trực chỉ phía tây, cũng như các chuyến xe buýt chở trẻ em được đưa đến những nơi an toàn trong các nhà tạm trú hay thân nhân.

Một nhân viên thành phố ở Papasna, bà Olga, nói, “Chúng tôi gửi đứa con nhỏ đi, nhưng rất lấy làm đau lòng.”

Sĩ quan báo chí Oleg Tikhov của đội Vệ binh Quốc gia Ukriane nói, “Tình hình liên tục khó khăn. Nhưng tinh thần binh sĩ tốt và không ai chịu rời bỏ vị trí.”

Song người Ukraine biết họ không thể thắng chừng nào Nga còn cung cấp vũ khí và người cho phe nổi loạn.

Vị tỉnh trưởng vừa được bổ nhiệm đến vùng Donetsk, Tướng lục quân Ukraine Alexander Kihtenko nói với đài VOA, “Chúng tôi thực sự cần viện trợ quân sự hôm nay, kể cả thiết bị thông tin và trinh sát, cùng với các loại vũ khí hiện đại khác, có lẽ là vũ khí chống tăng,”

Phát ngôn viên bộ chỉ huy tác chiến Trung tá  Leonid Matyaukhin của Thuỷ quân Lục chiến Ukraine nói, “Nếu chỉ là các phần tử khủng bố thì mọi chuyện đã ngã ngũ từ lâu. Nếu thế giới không giả vờ không nhìn thấy gì, thì mọi chuyện cũng kết thúc lâu rồi.”

Các giới chức Tây phương sẽ nói là họ không hề “giả vờ” nhưng họ đã mưu tìm mọi cách có thể được để chấm dứt vụ xung đột, trừ việc gửi vũ khí cho Ukraine. Họ đã áp đặt các biện pháp chế tài kinh tế giúp đẩy nền kinh tế Nga vào tình trạng suy thoái, và gây áp lực quốc tế mạnh lên Tổng thống Vladimir Putin.

Nhưng tin cho hay Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama đang xét lại việc liệu có gửi vũ khí phòng vệ cho Ukraine hay không.

Có sự quan ngại rằng một quyết định như thế có thể làm vụ xung đột leo tháng, nhưng tin cho thấy ngày càng nhiều các giới chức Hoa Kỳ, và nhiều cựu giới chức có nhiều thế lực, cũng như nhiều đại biều Quốc hội tin rằng vũ khí sẽ nâng cao tổn thất cho ông Putin một cách rõ ràng và một cách khác, và có thể thuyết phục ông ta phải lui bước ở miền đông Ukraine.

Mọi hy vọng khôi phục Crimea, mà Nga đã chiếm đóng và sáp nhập gần một năm nay, dường như rất mong manh, mặc dầu quyết định này cũng sẽ không được chính thức thừa nhận.

Riêng triển vọng vũ khí Mỹ đổ vào Ukraine đã châm ngòi cho một vòng hoạt động ngoại giao mới. Các nhà lãnh đạo Pháp và Đức đã đi Kiyv và Moscow trong tuần này với một kế hoạch hoà bình nhắm mục đích làm cho một quyết định ấy trở nên không cần thiết. Họ muốn quay trở lại với một thoả thuận đã đạt được hồi tháng 9.

Nhưng sự kiên này khiến trọng pháo Ukraine nằm trong tầm ngắm của các cứ địa quân nổi dậy. Nga phản đối việc quay trở lại tình hình đó, và cho đến nay chưa sẵn sàng đồng ý về một cuộc ngưng bắn mới, ngay cả nếu như thoả thuận đó chỉ có thể chấp nhận ít nhất một vài thắng lợi mới đây của phe nổi dậy.

Tại Trung tâm Quốc tế Nghiên cứu Chính sách, chuyên gia Yaroslav Voitko nói, “Đó là vấn đề nguyên tắc. Chúng tôi sẽ không đồng ý việc chiếm thêm các vùng đất của chúng tôi, nhưng có thể đạt được một thoả hiệp nào đó đồng thời về cuộc ngưng bắn và ngưng các hành vi thù địch.”

Đối với việc vũ khí Mỹ có thể được đưa đến, ông Voitko nói việc này sẽ được hoan nghênh và có thể rút ngắn cuộc xung đột, nhưng ông nói thêm rằng. “Phản ứng của ông Putin không thể lường trước được và điều không may là bất cứ điều gì cũng có thể xảy ra.”

Trong khi hoạt động ngoại giao tiếp tục, chiến tranh cũng tiếp tục. Người chết, người bị thương và người tỵ nạn tiếp tục chuyển về phía tây. Quân đội Ukraine tiếp tục cố gắng cầm cự. Và triển vọng về những cuộc đi chơi để cho chim bồ câu ăn ở các thị trấn Donetsk và Luhansk dường như mỗi ngày mờ nhạt thêm một chút.

-------------------------------

Lãnh đạo Pháp, Đức, Nga họp bàn về kế hoạch hòa bình Ukraine

VOA

07.02.2015

http://www.voatiengviet.com/content/lanh-dao-phap-duc-nga-hop-ban-ve-ke-hoach-hoa-binh-ukraine/2632121.html

Từ trái: Thủ tướng Đức Angela Merkel, Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Pháp Francois Hollande họp tại Moscow 6/2/15

http://gdb.voanews.com/A9BF54C4-51F1-4033-803B-67B45137FD5E_w640_r1_s.jpg

Thủ tướng Đức Angela Merkel và Tổng thống Pháp Francois Hollande mở cuộc họp với Tổng thống Nga Vladimir Putin ở Moscow, và theo dự kiến đưa ra một đề nghị hòa bình mới với ông nhằm chấm dứt tình trạng leo thang giao tranh giữa các lực lượng Ukraine và thành phần ly khai thân Nga ở miền đông Ukraine.

Cuộc họp hôm thứ Sáu diễn ra một ngày sau khi các nhà lãnh đạo Đức và Pháp gặp Tổng thống Ukraine, được Tây phương hậu thuẫn, Petro Poroshenko trong thủ đô Kyiv.

Trước cuộc họp ở Moscow, Thủ tướng Merkel nói rằng sáng kiến bà và ông Holland đưa ra với ông Putin nhằm bảo vệ “hòa bình châu Âu”.

Thủ tướng Đức nói:

“Chúng tôi tin rằng sẽ không có giải pháp quân sự cho cuộc xung đột này. Nhưng chúng tôi cũng biết câu hỏi hoàn toàn để ngỏ, là liệu chúng tôi có thành công hay không trong việc đạt được một cuộc ngưng bắn qua các cuộc đàm phán này. Chúng tôi không biết liệu chúng tôi có thành công hôm nay hay không, hay liệu cần có thêm các cuộc đàm phán nữa. Chúng tôi không biết liệu thời gian đàm phán ở Moscow hôm nay sẽ dài hay ngắn hơn, cũng như liệu có phải là cuộc đàm phán cuối, chúng tôi chỉ làm những gì trong quyền hạn của chúng tôi – tình hình biến động nhanh chóng và chúng tôi cố gắng đóng góp tận lực để tìm giải pháp cho cuộc xung đột này, và đặc biệt là chấm dứt cuộc đổ máu.”

Ông Hollande, hôm thứ Năm, mô tả đề nghị hoà bình là “một giải pháp mới cho cuộc xung đột, dựa trên sự toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine.” Tổng thống Poroshenko nói kế hoạch hoà bình này ‘khơi lên niềm hy vọng’ cho một cuộc ngưng bắn.

Tại Bruxelles hôm thứ Sáu, Phó Tổng Thống Mỹ Joe Biden tố cáo Nga tiếp tục làm cuộc xung đột ở Ukraine leo thang bằng cách “gửi lính đánh thuê và xe tăng.”

Ông Biden là một trong số các lãnh đạo thế giới, các nhà ngoại giao và giới chức quốc phòng dự kiến sẽ có mặt ở Munich vào chiều tối Thứ sáu để dự hội nghị an ninh kéo dài 3 ngày, nơi mà cuộc khủng hoảng Ukraine nằm cao trong nghị trình làm việc. Theo chương trình, Tổng Thống Ukraina Petro Poroshenko, Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ John Kerry và Ngoại Trưởng Nga Sergei Lavrov cũng sẽ dự cuộc họp.

Cũng trong ngày thứ Sáu, các phần tử ly khai thân Nga và các giới chức Ukraine đã thoả thuận về một cuộc ngưng bắn tạm thời, để mở ra một hành lang nhân đạo hầu có thể sơ tán thường dân ra khỏi các khu vực bị tàn phá ở miền đông Ukraine. Các đoàn xe buýt, hôm Thứ sáu, đã đến thị trấn Debaltseve, nơi dân chúng bị kẹt giữa trận chiến ác liệt.

Cơ quan tị nạn Liên hiệp quốc UNHCR, hôm Thứ sáu nói rằng giao tranh trong vùng Donets ở miền đông Ukraine đã gia tăng con số người lánh nạn trong nước lên 980.000 người. UNHCR nói rằng 600.000 người Ukraine khác đã xin tị nạn hay các hình thức lưu ngụ hợp pháp trong các nước láng giềng trong đó có Nga, Belarus, Moldova, Ba Lan, Hungary và Roumania kể từ tháng 2 năm 2014 đến nay.