Được đăng ngày Thứ sáu, 17 Tháng 6 2016 10:11
Nói về Biển Đông mà không nắm vững chiến lược và chiến
thuật của Hoa Kỳ cũng như Trung Quốc, chỉ đọc các tin tức về các diễn biến đang
diễn ra mỗi ngày, thường được thổi phòng để phục vụ cho các mục tiêu từng giai
đoạn, rất khó biết được chính xác “Địch” và “Đồng Minh” đang làm gì và sẽ đưa
Biển Đông đi tới đâu. Suy nghĩ và hành động theo cảm tính thường đưa tới chiến
bại.
Chúng tôi đã viết nhiều bài nói về chiến lược của Mỹ
ở Biển Đông dựa trên sự phân tích và phê phán của một số chuyên gia quốc tế, đó
là xử dụng “chiến lược chiến tranh ủy nhiệm” (poxy war
strategy) bằng cách gây áp lực và thúc đẩy các quốc gia trong khu vực
hình thành một lực lượng đối phó với Trung Quốc, còn Mỹ chỉ đứng ngoài yểm trợ,
bán vũ khí và xin gia tăng chi phí quốc phòng để sáng chế các vũ khí mới. Chiến
lược này đã được áp dụng tại Trung Đông và đang thành công, nhưng nó đã thất bại
khi thử đem áp dụng tại Đông Âu. Còn tại Biển Đông thì sao?
Giáo sư Alexander L. Vuving
Chúng tôi cũng đã nghiên cứu, nói và viết nhiều lần
về mục tiêu và chiến lược của Trung Quốc tại Biển Đông. Qua các cuộc nghiên cứu,
chúng tôi nhận thấy rằng công trình nghiên cứu và phân tích của Giáo sư
Alexander L. Vuving về vấn đề này rất hữu ích. Ông là Giáo sư trường Đại Học
Tulane, dạy về các môn Quan hệ Quốc tế và đang tham gia vào Các cuộc Nghiên cứu
về An ninh của Trung Tâm Á Châu Thái Bình Dương Daniel K. Inouye ở Honolulu, một
viện nghiên cứu của Bộ Quốc Phòng Hoa Kỳ. Chúng tôi xin tổng kết những tài liệu
chính của ông về Biển Đông để giúp độc giả thấy rõ hơn tham vọng của Trung Quốc
ở Biển Đông, cách thức hành động của Trung Quốc để đạt mục tiêu họ muốn,
Mỹ và các cường quốc đang đối phó như thế nào.
Thực
hiện “Giấc mơ Trung Quốc”
Giáo sư Alexander L. Vuving cho rằng chiến lược lấn
chiếm Biển Đông của Trung Quốc chỉ là một phần của một nỗ lực lớn hơn để đạt được
“Giấc mơ Trung Quốc”, khôi phục lại vị trí mà Trung Quốc tự cho
là chỗ đứng xứng đáng của họ, đó là ở trên đầu các quốc gia khác.
Chúng tôi xin nhắc lại, ngày 17/3/2013, tại Đại hội
Đại biểu Toàn quốc lần thứ 12, kỳ họp thứ nhất. Tập Cận Bình được bầu làm Chủ tịch
Nước. Trong bài phát biểu ông đã đề cập đến cụm từ "Giấc mơ Trung Quốc".
Sau đó cụm từ này được sử dụng rộng rãi trên các phương tiện truyền thông Trung
Quốc. Tập Cận Bình mô tả rằng "Sự phục hưng vĩ đại của dân tộc Trung
Hoa là giấc mơ lớn nhất của Trung Quốc". Ông cũng tuyên bố rằng những
người trẻ tuổi nên "dám ước mơ, làm việc cần mẫn để thực hiện những ước mơ
và đóng góp vào sự phục hồi của quốc gia".
Sau đó, Tập Cận Bình đưa ra quyết định tái cơ cấu,
hiện đại hóa và tăng cường khả năng chiến đấu của quân đội Trung Quốc nhằm mục
đích bắt kịp trình độ các cường quốc ở châu Âu và Mỹ, mở rộng phạm vi hoạt động
của quân đội Trung Quốc ra bên ngoài lãnh thổ quốc gia.
Giáo sư Alexander L. Vuving cho rằng nếu các đối thủ
của Trung Quốc không có đối sách bẻ gãy chiến lược này, Trung Quốc sẽ nổi lên
như là chúa tể của Biển Đông, ít nhất là trong nhận thức của hầu hết các nước
trong khu vực. Từ đây, sẽ chỉ còn vài bước để vươn tới vị trí bá quyền khu vực
và toàn cầu. Theo ông, trong thực tế, huyết mạch của nền kinh tế châu Á chạy
qua Biển Đông, và châu Á đã trở thành chấn tâm kinh tế thế giới, ai kiểm soát
Biển Đông sẽ thống trị châu Á, và bất cứ ai thống trị châu Á sẽ thống trị thế
giới.
Chiến
lược lắt léo của Trung Quốc
Alexander L. Vuving nói rằng Trung Quốc đang theo đuổi
một chiến lược dựa trên những nguyên tắc rất khác với lối nghĩ thông thường.
Triết lý đằng sau chiến lược này có thể được tìm thấy trong Binh pháp của Tôn Tử.
Ý tưởng then chốt là làm sao để “không đánh mà vẫn thắng” (winning
without fighting). Mục tiêu tổng thể là giành quyền kiểm soát Biển Đông
nhưng không phải thông qua các trận đánh lớn mà qua các hoạt động từng
bước thay đổi thực địa,tạo dựng một sân chơi có lợi cho mình, làm thay đổi
về mặt tâm lý những tính toán chiến lược của các quốc gia khác. Lý luận cơ bản
của chiến lược này là khéo léo tác động lên các cấu hình chiến lược của khu vực
để làm thay đổi thực tế theo xu hướng có lợi cho sự thống trị của Trung Quốc.
Ngày 28/5/2013, tờ Daily Mail Trung Quốc xuất bản
bài viết với tiêu đề “Trung Quốc tự hào chiến lược khôi phục các đảo, bãi đá
ngầm bị Philippines chiếm đóng” dựa trên cuộc phỏng vấn truyền hình với Tướng
Trương Triệu Trung của Quân Đội Nhân Dân Trung Quốc. Ông này cho biết Hải Quân
đang vây hãm đảo Scarborough, đảo nằm trên Biển Đông và đang là tâm điểm tranh
chấp giữa Trung Quốc và Philippines, như chiếc "cải bắp" với nhiều
tàu chiến. Khi có tranh chấp lãnh hải, đầu tiên Trung Quốcđưa tàu cá đến khu
vực, tiếp theo là tàu hải giám và cuối cùng là tàu chiến. Mỗi lúc thích hợp
lại sử dụng một lớp, xiết chặt dần hơn để khẳng định yêu sách của Bắc Kinh. Chiến
lược này được gọi là “chiến lược bóc lá bắp cải” hay “chiến
lược tằm ăn dâu”.
Theo Xinhua, tính đến cuối năm 2013, hơn 50.000 tàu
cá của Trung Quốc được trang bị hệ thống định vị vệ tinh Bắc Đẩu, giúp kết nối
với lực lượng tuần duyên Trung Quốc mỗi khi có sự cố trên biển. Họ chỉ phải trả
10% giá trị thiết bị, còn lại chính quyền hỗ trợ. Các ngư dân ở đảo Hải Nam nói
với Reuters rằng chính phủ khuyến khích họ đi đến các vùng có tranh chấp. Mỗi
tàu có động cơ 500 mã lực được trả 320-480 USD mỗi ngày. Bình luận trên
National Interest, tác giả Harry J. Kazianis cho rằng vũ khí lợi hại nhất
của Bắc Kinh không phải là quân sự mà có thể là các tàu cá.
Các tàu đánh cá Trung Quốc đang ra khơi
Theo Giáo sư Alexander L. Vuving, có ba yếu tố cần
có để theo đuổi chiến lược bành trướng lắt léo của Trung Quốc. Yếu tố đầu
tiên là tránh tối đa những trận đánh lớn.Yếu tố thứ hai là kiểm soát các vị trí
chiến lược trong khu vực nếu những vị trí này còn chưa có ai chiếm hữu.Cần
phải chiếm một cách âm thầm lén lút nếu có thể, và bằng một cuộc xung đột có giới
hạn nếu cần thiết. Yếu tố thứ ba là phát triển những vị trí này thành
các trạm kiểm soát mạnh,các trung tâm hậu cần vững chắc và các căn cứ triển
khai sức mạnh quân sự một cách hiệu quả. Tất cả đến nhằm thiết lập uy thế và chủ
quyền của Trung Quốc ở Biển Đông.
Thành
quả Trung Quốc đạt được
Kể từ năm 2014, quần đảo Trường Sa đã trở thành một
công trường xây dựng lớn độc nhất vô nhị. Hàng chục tàu của Trung Quốc đã làm
việc suốt ngày đêm, cắt san hô và nạo vét cát đáy biển để biến những rạn đá
chìm thành đảo nổi nhân tạo. Trong vòng chưa đầy một năm, Trung Quốc đã tạo ra
hơn 10 km vuông đất mới trên 7 địa điểm khác nhau trên cả quần đảo mà tổng diện
tích đất ban đầu chỉ có khoảng 4 km vuông. Bãi Chữ Thập, chìm ở thuỷ triều cao
khi bị Trung Quốc chiếm đóng vào năm 1988, giờ đã là một hòn đảo rộng 2,74 km2
đủ lớn để chứa một đường băng dài 3.100 mét và một bến cảng rộng 63 ha. Tuy
là đảo nhân tạo, Bãi Chữ Thập đã gấp gần 6 lần diện tích hòn đảo tự nhiên lớn
nhất ở Trường Sa là đảo Ba Bình, nhưng nó vẫn nhỏ hơn hai hòn đảo nhân tạo
khác. Vào tháng 6 năm 2015, Trung Quốc đã tạo được 4 km vuông đất tại Xu bi và
và 5,6 km vuông đất tại Vành Khăn, và những con số này vẫn đang tiếp tục tăng
trưởng.
Cảnh đảo Phú Lâm
Trên
đảo Phú Lâm, Trung Quốc gần đây đã nâng cấp một đường băng dài
3.000 mét và một cảng nước sâu dài 1.000 mét. Đường băng này có khả năng đón nhận
ít nhất 8 máy bay thế hệ thứ tư như máy bay chiến đấu SU-30MKK và máy bay ném
bom JH-7, trong khi các bến cảng có thể tiếp nhận những tàu có trọng tải từ
5.000 tấn trở lên. Một đường băng và một cảng có kích cỡ tương tự đã được xây dựng
tại Bãi Chữ Thập.
Trung Quốc có thể không tấn công những thực thể địa
lý mà các quốc gia khác đang chiếm đóng nhưng họ sẽ tăng cường nỗ lực
bí mật kiểm soát những thực thể địa lý chưa có người nhưng ở vào những vị trí
chiến lược.Trung Quốc sẽ không chịu đưa tranh cãi ra toà, và vì là quốc gia
mạnh nhất trong khu vực, Bắc Kinh có thể thi hành bất cứ điều gì mà họ tự cho
là hợp pháp. Mục tiêu của Bắc Kinh dường như là muốn chiếm ưu thế trên không và
trên biển vào những lúc mà không có sự can thiệp quân sự của Hoa Kỳ. Trung Quốc
có thể sẽ không cản trở các tuyến thương mại trên không và trên biển ở Biển
Đông, nhưng sẽ chẳng có gì đáng ngạc nhiên nếu như Trung Quốc sẽ thỉnh thoảng
chặn một số tàu thuyền và máy bay, cả dân sự lẫn quân sự, của những quốc gia phản
đối những nỗ lực bá quyền khu vực của họ.
Rồi
Biển Đông đi về đâu?
Giáo sư Alexander L. Vuving đặt câu hỏi: Vậy kết cục
của cuộc chơi xây dựng đảo này sẽ là gì? Và ông trả lời:
“Vai trò của các hòn đảo nhân tạo này trong thời
kỳ chiến tranh và ở phương diện luật biển rất đáng hoài nghi. Những hòn
đảo này quá nhỏ và quá cô lập để có thể chống đỡ các cuộc tấn công lớn, chúng
có thể dễ dàng trở thành gánh nặng trong thời gian chiến tranh.Chỉ là đảo
nhân tạo, những thực thể địa lý này sẽ không thể được hưởng một vùng đặc quyền
kinh tế 200 hải lý. Vậy tại sao Trung Quốc lại đầu tư những nguồn lực khổng lồ
để tạo ra những hòn đảo này? Trung Quốc cần những đảo này làm gì?”
Khi vẽ đường chín đoạn, Trung Quốc muốn dựa vào học
thuyết “vùng nước lịch sử” (historic water) để coi Biển Đông như
ao nhà của Trung Quốc. Nhưng Luật Biển năm 1982 không công nhận “vùng nước lịch
sử”, nên Trung Quốc quyết định dùng sức mạnh để áp đặt tham vọng của họ. Tuy nhiên,
vì sức mạnh của Trung Quốc chỉ có giới hạn, Trung Quốc phải áp dụng “chiến lược
tằm ăn dâu” để lấn chiếm dần. Nhưng các đảo nhân tạo do Trung Quốc xây dựng,
như Giáo sư Alexander L. Vuving đã phân tích, có giá trị rất ít về phương diện
quân sự cũng như kinh tế, và khi chiến tranh xảy ra, nó có thể bị thanh toán một
cách dễ dàng.
Phải chăng khi nhận ra tham vọng và các yếu điểm về
chiến lược của Trung Quốc, Hoa Kỳ đã tương kế tựu kế, tuyên bố “xoay trục” về Á
Châu và “biểu dương khí thế” để khích thích Trung Quốc gia tăng việc thiết lập
các căn cứ quân sự trên các đảo nhân tạo ở Biển Đông, rồi thổi phồng lên để xin
gia tăng chi phí quốc phòng như tờ Washington Post đã tố cáo?
Báo cáo “Hiện đại hóa hải quân Trung Quốc: Ảnh hưởng
đối với hải quân Mỹ” do Quốc hội Mỹ công bố cho biết số lượng tàu ngầm của
Trung Quốc hiện nay dao động trong khoảng 66 đến 75 chiếc. Theo phân tích của Ủy
ban Quân sự Hạ viện Mỹ, số lượng tàu ngầm của quân đội Trung Quốc có thể đạt
con số 99 chiếc vào trước năm 2030.
Trong khi đó, lực lượng chống ngầm của Mỹ và đồng
minh quá mạnh. Chỉ riêng Mỹ và Nhật Bản đã có gần 200 chiếc máy bay tuần tiễu
chống ngầm P-3C Orion, P-1 Kawasaki và P-8A Poseidon. Số lượng máy bay này thừa
sức giăng thiên la địa võng khắp Biển Đông và Biển Hoa Đông, phong tỏa lối ra
vào Thái Bình Dương. Trung Quốc lại thiếu căn cứ tàu ngầm hạt nhân tên lửa đạn
đạo, chỉ có một căn cứ tàu ngầm chiến lược tại đảo Hải Nam. Các chuyên gia Mỹ
nói rằng các lực lượng tàu ngầm Trung Quốc còn rất nhiều điểm yếu mà nếu khai
thác triệt để thì việc tiêu diệt lực lượng này là không quá khó.
Nhìn qua các chiến lược và chiến thuật của Địch và Đồng
Minh trên Biển Đông, chúng ta thấy rằng số phận của Biển Đông đã vượt ra ngoài
tầm tay của các nước nhỏ trong vùng như Việt Nam, Philippines và Mã Lai. Do đó,
phương thức tranh đấu để bảo vệ Biển Đông của người Việt đấu tranh hiện nay
không có tác dụng nào đáng kể.
Ngày 16/6/2016
Lữ Giang
Lữ Giang
No comments:
Post a Comment