Chiến tranh bùng nổ từ năm 1960. Khi khởi sự cuộc
chiến, lực lượng cộng sản (CS) sử dụng chiến thuật du kích, đánh phá khắp nơi
trong nước. Do địa hình rừng núi ở Đông Dương, Bắc Việt Nam (BVN) là hậu cứ lớn,
đưa người và tiếp liệu võ khí, quân nhu và cả thực phẩm cho quân CS ở Nam Việt
Nam (NVN). Đến cuối năm 1967, lực lượng CS ở NVN khá lớn mạnh, và CS nghĩ rằng
đã đến lúc tổng tấn công để tổng khởi nghĩa giành chính quyền. Trước khi tìm hiểu
lệnh tổng tấn công Tết Mậu Thân (1968) của CS, xin mời theo dõi sơ lược tương quan
lực lượng giữa các bên tham chiến trong trận Tết Mậu Thân (1968).
1.
Tương quan lực lượng
Theo thống kê, vào tháng 12-1967, tổng cộng quân
chính quy, nghĩa quân, địa phương quân thuộc Quân lực Việt Nam Cộng Hòa (VNCH)
là 678,728. (Web:-RVNAF Table.pdf Spreadsheet on troop levels and other
information (*), gồm 4 quân đoàn, đóng ở 4 vùng chiến thuật. Tổng số quân trên
đây gồm có lực lượng tác chiến và thành phần phụ trách hậu cứ, hành chánh, tiếp
liệu quân nhu, quân y…
Quân đội VNCH cho đến cuối năm 1967 chưa được trang
bị võ khí mới, mà vẫn còn sử dụng những loại võ khí cũ như súng Carbine M1 và
Carbine M2 hay súng Garant M1. Các loại súng nầy được sử dụng từ thời thế chiến
thứ hai (1939-1945) ở Âu Châu. Chỉ một số ít đơn vị đặc biệt mới có súng M16.
Máy bay của Không quân VNCH không thể ở lâu trên không trung nên không thể bay
xa để tấn công. Nói chung, sức mạnh quan trọng trong chiến tranh hiện đại là hỏa
lực của quân đội VNCH chưa được mạnh mẽ.
Quân đội VNCH chỉ bảo vệ NVN, phòng thủ diện địa, chống
trả những đợt tấn công của CS trên toàn lãnh thổ NVN. Quân đội VNCH phải dàn trải
lực lượng khắp nơi để bảo vệ đất đai. Chiến thuật du kích và khủng bố của CS
tuy gây thiệt hại mỗi nơi một ít, mỗi ngày một ít, nhưng tổng số thiệt hại của
quân đội VNCH và quân đội Hoa Kỳ càng ngày càng nhiều.
Quân đội Hoa Kỳ có mặt trên chiến trường NVN từ đầu
năm 1965, càng ngày càng đông. Vào cuối năm 1967, số quân Hoa Kỳ ở NVN là
486,000 người. (Đoàn Thêm, 1967 Việc từng ngày, Sài Gòn: Cơ sở Phạm Quang Khai,
1968, California: Nxb. Xuân Thu tái bản, 1989, tr. 322). Quân đội Hoa Kỳ được
trang bị tối tân và đầy đủ, hỏa lực rất mạnh cả trên bộ lẫn trên không.
Khác với chiến tranh Triều Tiên, ở Việt Nam Hoa Kỳ
chủ trương chiến tranh giới hạn (limited war), chỉ hành quân giữ thế thủ ở NVN,
không đưa bộ binh tấn công BVN, tránh đụng chạm đến TC. Hoa Kỳ chọn lựa chiến
lược nầy do Hoa Kỳ bị ám ảnh bởi chiến tranh Triều Tiên, Hoa Kỳ chủ trương
tránh đụng độ với Trung Cộng ở Việt Nam. (Mark Moyar, Triumph Forsaken, The Vietnam
War, 1954-1965, New York: Cambridge University Press, 2006, tr. 306.) Hoa Kỳ lo
ngại nếu đánh ra BVN, thì TC sẽ can thiệp như đã từng can thiệp ở Triều Tiên
năm 1951.
Với chiến lược phòng thủ, chỉ chống trả những đợt tấn
công của lực lượng CS, mà không tấn công hang ổ hậu cứ của CS ở BVN, chận đứng
nguồn tiếp liệu cho quân đội CS từ BVN xuống NVN, như Hoa Kỳ đã từng đánh ra
BTT mới chận đứng được CS ở NTT, quân đội Hoa Kỳ cũng như VNCH khó thành công
trong việc ngăn chận chiến thuật du kích và khủng bố tấn công liên tục khắp nơi
trên lãnh thổ VNCH.
Ngoài ra chính phủ Hoa Kỳ còn buộc quân đội của mình
phải tuân thủ “quy tắc tham chiến” (rules of engagement) tức quy tắc ứng xử khi
lâm chiến, như một thứ cẩm nang chiến tranh. Những quy tắc tham chiến giới hạn
hoạt động của phi cơ, giới hạn hỏa lực yểm trợ trên chiến trường, làm giảm sức
mạnh của quân đội Hoa Kỳ.
Đầu năm 1968, quân đội CS tại NVN lên đến khoảng
129,200 quân tác chiến, kể cả quân du kích. Khi bắt đầu tổng tấn công, lực lượng
nầy tăng thành 147,200 người, đa số đều trẻ tuổi, đôi khi rất trẻ. Con số thực
tế có thể còn cao hơn rất nhiều. Đa số cán binh CS được gởi từ BVN vào NVN chiến
đấu. (Trong lúc quân CS vào thành phố, dân chúng nghe rất nhiều cán binh CS nói
giọng Bắc.)
Sinh năm 1959, nhập ngũ năm 1968 (9 tuổi), chết năm
1971 (12 tuổi).
Huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình, phía bắc tỉnh Quảng
Trị. (Nguồn Internet)
Lúc đầu CS áp dụng chiến thuật du kích, nay đánh chỗ
nầy, mai phá chỗ khác, gây tiêu hao mỗi ngày một nhiều. Khi thấy lực lượng đủ mạnh
ở một nơi nào đó, hoặc một thời điểm nào đó, CS mới chuyển từ du kích chiến qua
vận động chiến, như trường hợp tổng tấn công Tết Mậu Thân.
Quân đội CS theo kỷ luật sắt, dưới quyền điều khiển
của những chính ủy CS, tức ủy viên chính trị của đảng Lao Động. Riêng tại Huế,
có nơi CS xích chân bộ đội vào các cổ súng máy, không thể bỏ trốn, phải chiến đấu
cho đến khi bị bắn chết tại chỗ. (Nhiều tác giả, Technology and the Air Force:
A Retrospective Assessement, Washington D.C: Air Force History and Museums
Program, United States Air Force, 1997, tr. 129.) (Sau khi quân đội VNCH tái
chiếm Huế, người viết nghe kể quân CS bị xích chân vào các khẩu súng trung liên
trấn giữ trên các dãy hoàng thành chung quanh Đại nội ở Huế và bị máy bay bắn
chết.)
Ngày 26-1-1968, một số cán binh CS hồi chánh tại Quảng
Trị đã khai rằng BVN đưa quân vào NVN, nên BVN phải sử dụng thanh niên trong tuổi
nghĩa vụ quân sự, tổ chức thành các đơn vị bảo vệ miền BVN. Thực tế từ tháng
6-1965, khoảng 320,000 viện binh Trung Quốc đã vào BVN, bảo vệ các tỉnh phía bắc
Hà Nội, để quân BVN tiến xuống đánh NVN. (Qiang Zhai, China & Vietnam Wars,
1950-1975, The University of North Carolina Press, 2000, tr. 135.)
Võ khí quân CS sử dụng trong cuộc tổng tấn công Mậu
Thân khá tối tân như súng AK 47, xe tăng T54 đều do Liên Xô viện trợ. Lãnh đạo
quân cộng sản lúc đó tại NVN gồm Phạm Hùng, ủy viên bộ Chính trị đảng Lao Động,
làm chính ủy, tư lệnh là trung tướng Hoàng Văn Thái (mới thay trung tướng Trần
Văn Trà năm 1967), tham mưu trưởng là đại tá Lê Đức Anh.
2.
Lệnh tấn công của cộng sản
Nhân dịp đầu năm dương lịch 1968, Hồ Chí Minh (HCM)
gởi đến Ngoại giao đoàn ở Hà Nội, cùng các nhân viên cao cấp của đảng LĐ và nhà
nước Hà Nội một thiệp chúc Tết màu hồng, trên có in bài thơ “Mừng xuân 1968”
của HCM. Bài thơ nầy còn được phổ biến rộng rãi trên báo chí và trên đài phát
thanh Hà Nội vào ngày Tết dương lịch (1-1-1968).
Đúng giao thừa Tết âm lịch ở BVN theo lịch mới của
BVN (tối 28 rạng 29-1-1968), nghĩa là 24 giờ trước tối giao thừa ở NVN theo lịch
NVN (tối 29 rạng 30-1-1968), bài thơ “Mừng xuân 1968” do HCM viết và
chúc Tết dương lịch (1-1-1968), được phát lại trên đài phát thanh Hà Nội, nói
là để chúc Tết đồng bào nhân dịp năm mới âm lịch, như sau:
“Xuân nầy hơn hẳn mấy xuân qua,
Thắng trận tin vui khắp mọi nhà.
Nam Bắc thi đua đánh giặc Mỹ,
Tiến lên!
Toàn thắng ắt về ta.”
(Hồ Chí Minh toàn tập, tập 12: 1966-1969, xuất bản lần
thứ hai, Hà Nội: Nxb. Chính Trị Quốc Gia, 2000, tt. 333-334.)
Khi đọc bài thơ trên, đến câu thơ chót (Tiến lên!
Toàn thắng ắt về ta), HCM đã dùng sức hét lên thật to, rất khác thường hai
chữ "Tiến lên!". Sau nầy người ta mới hiểu bài thơ nầy được CS dùng
làm mật khẩu ra lệnh tổng tấn công ở NVN.
Bài thơ nầy được đài phát thanh Hà Nội lập đi lập lại
nhiều lần từ đêm giao thừa đến suốt ngày mồng Một tháng giêng âm lịch (Tết) ở
BVN (29-1-1968), tức là ngày 30 tháng chạp năm đinh mùi ở NVN. Như thế, trong
suốt ngày hôm đó (29-1-1968), một ngày trước Tết ở NVN, quân đội cộng sản ở khắp
NVN đều nghe bài nầy và biết đó là hiệu lệnh của Hồ Chí Minh chuẩn bị ra quân tấn
công vào đêm giao thừa ở NVN (đêm 29 rạng 30-1-1968.).
Tại NVN, trước giờ xuất phát tấn công, bộ đội CS được
nghe các cấp chỉ huy đọc nhật lệnh của bộ Tư lệnh các Lực lượng Võ trang
MTDTGP. Trong lệnh đó, câu đầu tiên là câu của kết bài thơ chúc Tết của Hồ Chí
Minh: "Tiến lên, toàn thắng ắt về ta”... Điều nầy càng xác định bài
thơ chúc Tết của HCM là lệnh xuất quân chiến dịch “Tổng công kích và tổng khởi
nghĩa” của CS. (Don Oberdorfer, Tet!, New York: Nxb. Da Capo, 1984, sđd.
tt. 75.)
Bài thơ chúc Tết của HCM đầu năm 1968 và đầu năm Mậu
Thân chính là lệnh tấn công của CSVN, và cũng là lệnh thảm sát đồng bào miền
Nam Việt Nam trong Tết dân tộc năm 1968. (Còn tiếp bài 3: Cuộc chiến trên toàn
lãnh thổ VNCH.)
Bài
đã đăng:
(Toronto, 12-3-2016)
__________________________________
Tài
liệu:
NHẬT
LỆNH CỦA BỘ TƯ LỆNH,
CÁC
LỰC LƯỢNG VÕ TRANG GIẢI PHÓNG MIỀN NAM
Dưới đây là nhật lệnh của bộ Tư lệnh các Lực lượng
võ trang của MTDTGPMNVN. Nhật lệnh nầy do các cấp chỉ huy cộng sản đọc cho các
đơn vị trước khi xuất quân vào tối 29-1-1968, tức tối giao thừa Tết Mậu Thân tại
Nam Việt Nam. Lệnh nầy đã được tác giả Douglas Pike dịch qua Anh ngữ và đăng
trong bài "The 1968 Viet Cong Lunar New Year Offensive in South
Vietnam" [Cuộc tấn công Tết âm lịch năm 1968 của Việt Cộng ở Nam Việt
Nam], do Phái bộ Hoa Kỳ tại Sài Gòn phát hành ngày 14-2-1968. Bản dịch nầy được
đăng lại trong sách đã dẫn của Don Oberdorfer, tt. 75, 76, và chú thích ở tr.
359. Rất tiếc không có nguyên văn tiếng Việt nhật lệnh nầy của MTDTGP, nên
chúng tôi dịch lại từ bản dịch Anh văn của Douglas Pike để làm tài liệu tham khảo,
chỉ có thể giữ đại ý chứ không phải là nguyên bản tiếng Việt của nhật lệnh.
Trong khi dịch, người viết tạm dùng từ ngữ và cách hành văn theo lối cộng sản
lúc đó. Ngoài ra, câu đầu của nhật lệnh là câu cuối của bài thơ chúc Tết của Hồ
Chí Minh thì lấy theo nguyên bản bằng tiếng Việt ("Tiến lên toàn thắng ắt
về ta."), dầu đã được Douglas Pike dịch là "Move forward to achieve
final victory" (Tiến lên hoàn thành chiến công cuối cùng.)
ORDER OF THE DAY OF THE HEADQUARTERS,
ALL SOUTH VIETNAM LIBERATION ARMED FORCES
To all cadres and combatants,
"Move forward to achieve final victory."
The Tet greeting of Chairman Ho is actually a combat
order for our entire Army and population.
And in compliance with the attack order of the
Presidium, Central Committee, South Vietnam Liberation Front, all cadres and
combatants of all South Vietnam Liberation Armed Forces should move forward to
carry out direct attacks on all the headquarters of the enemy, to disrupt the
United States imperialists' will for aggression and to smash the Puppet
Government and Puppet Army, the lackeys of the United States, restore power to
the people, completely liberate the 14,000,000 people of South Vietnamfulfill our
revolutionary task of establishing democracy throughout the country.
It will the the greatest battle ever fought
throughout the history of our country. It will bring forth world-wide change
but will also require many sacrifices. It will decide the fate and survival of
our Fatherland and will shake the world and cause the most bitter failure to
the imperialist ringleaders.
Our country has a history of 4,000 years of fighting
and defeating foreign aggression, particularly glorious battles such as Bach Dang,
Chi Lang, Dong Da and Dien Bien Phu. We defeated the special war and we are
defeating the limited war of the Americans. We resolutely move forward to
completely defeat the American aggressors in order to restore independence and
liberty in our country.
Dear comrades,
It is evident that the American aggressors are
losing.
The call for assult to achieve independence and
liberty has sounded.
The Truong Son [the Annamite mountains] and the
Mekong River are moving.
You, comrades, should act as heroes of Vietnam and
with the spirit and pride of combatants of the Liberation Army.
The final victory will be with us.
Tạm
dịch từ bản dịch anh ngữ của Douglas Pike
NHẬT LỆNH CỦA BỘ TƯ LỆNH,
CÁC LỰC LƯỢNG VÕ TRANG GIẢI PHÓNG MIỀN NAM
Hỡi cán bộ và chiến sĩ,
"Tiến lên toàn thắng ắt về ta."
Lời chúc Tết của Hồ chủ tịch đích thực là một mệnh lệnh
chiến đấu cho toàn thể Bộ đội và nhân dân.
Hưởng ứng lệnh tấn công của Chủ tịch đoàn, Trung
ương cục, Mặt trận Giải phóng miền Nam, tất cả cán bộ và chiến sĩ của các Lực
lượng Võ trang Mặt trận Giải phóng miền Nam hãy tiến lên tấn công thẳng vào các
bộ chỉ huy địch, bẻ gãy ý đồ xâm lược của đế quốc Mỹ và đập tan ngụy quyền ngụy
quân bù nhìn, tay sai của Mỹ, giành lại quyền cho nhân dân, giải phóng toàn bộ
14 triệu đồng bào miền Nam, hoàn thành nhiệm vụ cách mạng là lập lại nền dân chủ
trên cả nước.
Đây sẽ là trận chiến vĩ đại nhất trong suốt quá
trình lịch sử nước ta. Nó sẽ làm thay đổi cả thế giới nhưng cũng đòi hỏi nhiều
hy sinh. Nó sẽ quyết định vận mạng và sự sống còn của Tổ quốc, sẽ làm rung chuyển
thế giới, và sẽ gây thất bại chua cay cho bọn đầu sỏ đế quốc.
Đất nước chúng ta có 4,000 năm lịch sử đánh và thắng
ngoại xâm, đặc biệt là những chiến công lừng lẫy như Bạch Đằng, Chi Lăng, Đống
Đa và Điện Biên Phủ. Chúng ta đã thắng cuộc chiến tranh đặc biệt và chúng ta
đang thắng cuộc chiến tranh giới hạn của Mỹ. Chúng ta cương quyết tiến lên đánh
bại hoàn toàn bọn xâm lược Mỹ để giành lại độc lập và tự do cho xứ sở.
Các đồng chí thân mến,
Rõ ràng là bọn xâm lược Mỹ đang thua.
Giờ tiến công để giành lại độc lập và tự do đã điểm.
Núi Trường Sơn và sông Cửu Long đang chuyển mình.
Hỡi các đồng chí, hãy làm người hùng Việt Nam với
tinh thần và lòng kiêu hãnh của chiến sĩ Bộ đội Giải phóng.
Thắng lợi cuối cùng ắt về ta.
No comments:
Post a Comment