Ngô Nhân Dụng
Friday,
December 21, 2012 6:18:33 PM
Khẩu súng mà Adam Lanza dùng để giết mẹ, rồi giết 20 em bé gái
6, 7 tuổi cùng 6 người lớn tại trường tiểu học Sandy Hook là một khẩu AR-15.
Ðó
cũng chính là loại súng M-16 đã được dùng trong quân đội, được công ty
Bushmaster biến chế cho thị trường dân sự, coi là “súng thể thao.” A-15, còn
gọi là Bushmaster, trên nguyên tắc bắn từng phát một, nhưng chỉ sửa đổi một
chút là có thể bắn “liên thanh.” Bác sĩ khám nghiệm tử thi ở làng Newtown, tiểu
bang Connecticut, cho biết các nạn nhân đều bị nhiều viên đạn.
Súng
loại bán tự động như AR-15 bán rất chạy sau vụ 11 tháng 9 năm 2001. Năm 2004,
một gia đình 6 người bị hung thủ bắn giết bằng loại súng này, Công ty
Bushmaster và nhà buôn bán súng đã phải dàn xếp ngoài tòa án, bồi thường 2
triệu rưỡi cho 2 người sống sót. Trong năm 2009, có nửa triệu khẩu súng loại
AR-15 được sản xuất. Mỗi năm các nhà sản xuất súng ở Mỹ chế tạo khoảng 5 triệu
khẩu súng các loại. Trên toàn quốc hiện có hơn 300 triệu khẩu súng tay trong
tay thường dân, không phải cảnh sát hay quân đội. Trung bình ba người Mỹ có một
người có súng, một số làm chủ nhiều khẩu súng. Công ty tài chánh “Tập đoàn Tự
do” (Freedom Group) ở New York đã đầu tư vào nhiều hãng sản xuất súng, nổi
tiếng nhất như Remington, DPMS Firearms, và Bushmaster (mua từ năm 2006). Trong
chín tháng đầu năm 2012, Freedom Group công bố tiền lời 677 triệu đô la, cho
biết phần lớn lợi nhuận trong tương lai sẽ do thị trường các loại súng bán tự
động như AR-15.
Sau
vụ thảm sát học sinh ở Newtown, số người Mỹ đi mua súng tăng vọt lên. Một phần
vì họ lo sợ, muốn có súng tự vệ; một phần vì người ta lo chính phủ và Quốc hội
sẽ làm luật mới hạn chế việc mua súng. Nhưng giá cổ phần của các công ty sản
xuất súng lại xuống. Có thể cũng vì giới đầu tư bán bớt vì lo ngại luật lệ kiểm
soát súng sẽ gắt gao hơn, lợi nhuận các công ty súng sẽ giảm. Ðặc biệt, nhiều
quỹ hưu bổng ở Mỹ, từ California đến New York đang bị áp lực của các tập hợp
những người thụ hưởng yêu cầu họ không đem tiền bỏ vào các công ty có trách
nhiệm trong những vụ tàn sát như mới xẩy ra ở Newtown. Phản ứng nhanh nhất là
Quỹ hưu bổng của Giáo chức tại Pennsylvania, họ gọi ngay cho Tập đoàn Tài chánh
Freedom Group bàn việc giải tư, đúng lúc tập đoàn này cho biết họ cũng sắp bán
công ty Bushmaster. Thanh tra tài chánh thành phố New York, thường kiểm soát
150 tỷ đô la trong quỹ hưu bổng nhân viên đã kêu gọi xét lại việc đầu tư 12 tỷ
trong cổ phần các nhà sản xuất súng. Phản ứng trong thị trường cho thấy sau
cuộc thảm sát 20 trẻ em và 6 thầy, cô giáo ở Newtown, có nhiều hy vọng luật lệ
về việc dùng súng ở Mỹ sẽ gắt gao thêm.
Loại
súng “bán tự động” AR-15 đã bị hạn chế theo đạo Luật Brady, theo tên tùy viên
báo chí của cố Tổng thống Ronald Reagan. Ông Brady bị trúng đạn, tê liệt khi
ông Reagan bị ám sát hụt. Ðạo luật do ông Brady và vợ vận động đặt quy tắc các
nhà bán súng phải điều tra lý lịch những người mua súng, xem có tiền án và bị
bệnh tâm thần hay không. Sau mười năm, đạo Luật Brady hết hiệu lực và năm 2004
cả Quốc hội lẫn Hành pháp Mỹ không nói đến chuyện triển hạn đạo luật thêm 10
năm nữa. Từ đó, việc mua bán súng được tự do hơn.
Ai
cũng biết số người bị giết bằng súng ở nước Mỹ rất cao, so với các nước tiên
tiến khác. Thị trưởng New York Michael Bloomberg đã kêu gọi Tổng thống Obama
phải đề nghị dự luật kiểm soát súng mới. Nếu không, ông Bloomberg nói, trong nhiệm
kỳ thứ hai của ông, sẽ có thêm 48,000 người Mỹ bị giết bằng súng; con số lớn
gấp bội số nạn nhân trong vụ 11 tháng 9, trong các cuộc chiến tranh Afghanistan
và Iraq cộng lại. Sau năm 2004, Quốc hội Mỹ cũng nhiều lần thảo luận và sửa
luật về kiểm soát súng, nhưng chỉ để nới lỏng các luật lệ đang dùng. Họ cho
phép được mang súng vào những nơi trước kia bị cấm, như trong công viên quốc
gia, trên xe lửa, và cả trong nhà thờ. Tất cả đều do vận động của hội Hội Súng
Toàn Quốc (NRA).
Sau
vụ thảm sát 20 em bé ở Newtown, phong trào đòi kiểm soát súng chặt chẽ hơn có
cơ hội bùng lên. Có gần 200,000 người đã ký kiến nghị yêu cầu Tổng thống Barack
Obama phải đưa ra Quốc hội luật lệ mới kiểm soát súng. Năm 1996, một cuộc thảm
sát tương tự ở Dunblane, Anh quốc, làm 16 trẻ em thiệt mạng. Năm sau, đạo luật
mới ra đời cấm dân không được giữ súng tay. Cùng năm đó, sau vụ giết 35 người
bằng súng ở Tasmania, Quốc hội Úc cũng làm luật cấm các loại súng bán tự động.
Liệu Quốc hội Mỹ năm
tới có đủ phiếu để làm một đạo luật mới, hay hồi phục Luật Brady hay không,
chúng ta chưa biết được. Vì thế lực của các công ty sản xuất súng và của Hội
Súng Toàn Quốc (NRA) rất mạnh. Hội NRA, với 4 triệu hội viên, đứng đầu mạng
lưới vận động giảm bớt hoặc xóa bỏ những điều kiện gắt gao kiểm soát việc mua
súng. Họ có thế lực vận động hiệu quả, ngang với Hội Các Người Về Hưu (ARRP)
trong việc gây ảnh hưởng trên lá phiếu của các đại biểu Quốc hội. Mỗi lần Quốc
hội bỏ phiếu một dự luật về súng, hàng trăm ngàn hội viên NRA có thể gọi điện
thoại tới văn phòng các đại biểu để gây ảnh hưởng. Áp lực mạnh nhất của họ là
“trừng phạt” các đại biểu Quốc hội đòi kiểm soát súng mạnh hơn. Họ có thể bỏ
tiền mua giờ trên ti vi chống lại các ứng cử viên đi ngược ý của họ; và đóng
góp cho quỹ vận động của đối thủ với ứng cử viên đó. Năm 1994, sau khi Quốc hội
bỏ phiếu Luật Brady, hội này đã “trừng phạt” 24 đại biểu Quốc hội hăng hái hạn
chế súng nhất, và 19 người đã bị thất cử.
Sau
vụ thảm sát ở Newtown, mối xúc động trên toàn nước Mỹ làm nhiều nhà chính trị
phải lên tiếng về vấn đề kiểm soát súng. Nghị sĩ Dianne Feinstein, California,
đã nói sang năm tới sẽ đề nghị một dự luật kiểm soát súng mới. Hai nghị sĩ Joe
Manchin, West Virginia và Mark Warner, Virginia, vốn được hội NRA cho điểm về
lập trường súng rất cao (A), cũng lên tiếng phải kiểm soát việc mua súng nhiều
hơn. Nghị sĩ Marco Rubio, Florida, vẫn giữ vững lập trường “thân súng”
(pro-gun), lên tiếng kêu gọi phải có biện pháp giữ súng không cho lọt vào tay
những người bệnh tâm thần. Giống như những lời kêu gọi kiểm soát nội dung các
phim ảnh, truyền hình và trò chơi điện tử để giảm bớt bạo lực; tiếng nói của
ông Marco Rubio theo đúng đường lối của hội NRA, là đẩy vấn đề chính sang một
đề tài khác để dư luận không còn chú ý đến tình trạng súng giết người nữa. Một
khẩu hiệu của hội NRA để bảo vệ súng là “Súng không giết người, chỉ có người
giết người.” Nhưng không có nhà chính trị nào thân súng hơn đại biểu nghị hội
tiểu bang Texas, ông Kyle Kacal. Hôm qua, ông tuyên bố, “Tôi nghe nói nhiều
người đã bị chết vì bóng bàn, ping pong. Bóng ping pong còn nguy hiểm hơn cả
súng! Màn ảnh ti vi phẳng còn gây hại cho trẻ em hơn bất cứ thứ nào.”
Hội
NRA giữ im lặng trong một tuần lễ. Họ mới chính thức tuyên bố với báo chí trong
ngày Thứ Sáu tuần này. Phát ngôn viên của hội tuyên bố về vụ thảm sát ở
Newtown, đề nghị phải đặt cảnh sát (mang súng) canh tại tất cả các trường học.
Nhưng các vụ thảm sát tập thể không phải chỉ diễn ra ở các trường học. Nhiều
tên sát nhân đã xông vào các quán cà phê, quán ăn, siêu thị, nhà thờ, vân vân,
bắn súng tự động giết người hàng loạt. Nếu theo cách đối phó của hội NRA thì
nước Mỹ sẽ tràn ngập cảnh sát.
Ðiều
đáng buồn là tất cả những xúc động về những cái chết thương tâm của 20 trẻ em
và 6 thầy cô giáo ở Newtown có thể sẽ không đưa tới một thay đổi nào trong luật
lệ kiểm soát súng. Trong ba bốn tháng nữa, dư luận có thể sẽ nguôi đi; cũng
giống như những vụ thảm sát ở Virginia Polytechnic Institute năm 2007 (32 người
chết), ở Columbine năm 1999 (13 người). Một phần ba dân Mỹ có súng, nhiều người
coi đó là một quyền thiêng liêng, được Hiến pháp bảo vệ. Không thể biết được
biến cố ở Newtown có thay đổi được xã hội Mỹ hay không. Ðã có hơn một chục vụ
giết người tập thể bằng súng trong năm nay; khi Tổng thống Obama đến thăm
trường tiểu học ở Newtown, đó là lần thứ tư ông đi viếng các nạn nhân bị thảm
sát. Riêng trong năm 2012, FBI cho biết đã cứu xét gần 17 triệu hồ sơ điều tra
về lý lịch người mua súng, gấp đôi con số năm 2003. Trong năm 2011 có 11,100
người bị giết bằng súng, không kể những người tự sát. Những người quan tâm chỉ
biết cầu nguyện cho thảm cảnh đó không tiếp tục xẩy ra mãi mãi.
-----------------------------------------
No comments:
Post a Comment