Gorbachev: Nhà lãnh đạo của perestroika, nhưng cũng là người khai tử Liên Xô
Anh Vũ – RFI
.
Cựu tổng thống Liên Xô Mikhail Gorbachev qua đời
Anh Vũ – RFI
Gorbachev qua đời : Truyền thông Trung Quốc đưa tin tản mạn
Anh Vũ – RFI
==============================================
.
Gorbachev: Nhà lãnh đạo của perestroika, nhưng cũng là người khai tử Liên Xô
Anh Vũ – RFI
Đăng ngày: 31/08/2022 – 12:02
https://www.rfi.fr/vi/qu%E1%BB%91c-t%E1%BA%BF/20220831-c%E1%BB%B1u-t%E1%BB%95ng-th%E1%BB%91ng-li%C3%AAn-x%C3%B4-mikhail-gorbachev-qua-%C4%91%E1%BB%9Di
Tối hôm qua, hãng tin Nga TASS đưa tin, ông Mikhail Gorbachev, lãnh đạo cuối cùng của Liên Xô cũ, giải Nobel Hòa Bình 1990, đã qua đời ngày 30/08/ 2022 tại Nga, thọ tuổi 91. Nhiều chính khách quốc tế đã bày tỏ xúc động trước sự ra đi của một chính trị gia được đánh giá như là nhà kiến tạo kỷ nguyên hòa dịu Đông – Tây sau nhiều thập kỷ chiến tranh lạnh.
VIDEO : https://www.rfi….mikhail-gorbachev-qua-%C4%91%E1%BB%9Di
Cựu tổng thống Liên Xô Mikhail Gorbachev tới dự lễ kỷ niệm Ngày Chiến Thắng phát xít Đức, tại Quảng trường Đỏ, Matxcơva, Nga, ngày 09/05/2019. REUTERS – Maxim Shemetov
Chính là với Gorbachev mà từ vựng của phương Tây có thêm hai từ “perestroika” (tái cấu trúc) và “glasnost” (công khai), hai từ mang tính biểu tượng cho chính sách cải tổ do ông đề xướng, mở đường cho những đảo lộn to lớn, dẫn đến sự sụp đổ của khối Liên Xô.
Thật ra thì sự nghiệp chính trị của ông Gorbachev ban đầu cũng đã diễn tiến giống như bao lãnh đạo khác của chế độ Cộng Sản. Sinh năm 1931, gia nhập Đoàn Thanh Niên Cộng sản từ năm 14 tuổi, có thẻ đảng từ năm 18 tuổi, Gorbachev đã từng nắm giữ nhiều chức vụ trong các cơ quan của Đảng tại Stavropol, thành phố sinh quán của ông từ thập niên 1960. Sau đó, ông đã nhanh chóng thăng quan tiến chức cho đến khi giành được chức tổng bí thư Ban chấp hành trung ương Đảng Cộng Sản Liên Xô năm 1985.
Khi lên cầm quyền, Gorbachev chỉ mới 54 tuổi, đại diện cho thế hệ trẻ, đối lập với một ban lãnh đạo già nua bảo thủ, thối nát. Ông đã cố gắng thúc đẩy cải tổ, đề ra chính sách perestroika, với mong muốn chuyển nền kinh tế tập trung, thiếu hiệu quả của Liên Xô lúc ấy thành một nền kinh tế thị trường phi tập trung hóa. Tuy vậy, tân lãnh đạo của Đảng Cộng Sản Liên Xô vẫn không cải tổ hệ thống chính trị, mà chỉ cố làm cho nó hiệu quả hơn, linh động hơn.
Nhưng chính sách cải tổ của ông đã không giúp vực dậy nền kinh tế Liên Xô trên đà suy thoái, mà chỉ khiến người dân bất mãn vì mức sống của họ càng thêm sụt giảm. Ngược lại, ban đầu giới trí thức ở Liên Xô hoan nghênh chính sách glasnost của Gorbachev, vì nhờ ông mà họ được hưởng quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí. Nhưng giới trí thức cũng đã nhanh chóng mất hết ảo tưởng về một Gorbachev cấp tiến.
Sau những cuộc biểu tình rầm rộ, không còn kiểm soát được Liên Bang trước đà trỗi dậy của chủ nghĩa dân tộc tại các nước Cộng Hòa, ngày 25/12/1991, Gorbachev đã phải từ chức tổng thống Liên Xô, chính thức nhìn nhận sự tan rã Liên Xô, sau khi Ukraina, Belarus và Nga ký hiệp định thành lập Cộng đồng các quốc gia độc lập.
Nhưng trước khi từ chức, Gorbachev coi như đã bị giam lỏng ở Crimée, bất lực nhìn một nhóm lãnh đạo bảo thủ tiến hành đảo chính để cứu vãn Liên Xô. Cuộc đảo chính bất thành vì dân Nga và phương Tây lúc ấy chỉ ủng hộ Boris Yeltsin.
Kể từ khi từ chức, ông Gorbachev chủ yếu hoạt động trong lĩnh vực bảo vệ môi trường và trong nhiều thập niên đã đi diễn thuyết khắp thế giới để cổ vũ cho dân chủ, cho đến năm 2017, khi sức khỏe suy sụp, không thể đi lại được nữa.
Trong những năm gần đây, cựu tổng thống Liên Xô đã nhiều lần chỉ trích tổng thống Nga Vladimir Putin. Nhưng ông ủng hộ việc Matxcơva sáp nhập vùng Crimée của Ukraina năm 2014, nên đã bị chính quyền Kiev lên án, cấm nhập cảnh Ukraina trong 5 năm.
—————————-
CÁC NỘI DUNG LIÊN QUAN
Liên Xô sụp đổ cách đây đúng 30 năm, khởi đầu một trật tự thế giới mới
Gorbatchev: Sự ‘‘hung hăng’’ của Mỹ khiến quan hệ Nga – phương Tây khủng hoảng
============
Cựu tổng thống Liên Xô Mikhail Gorbachev qua đời
Anh Vũ – RFI
Đăng ngày: 31/08/2022 – 12:02
Tối hôm qua, hãng tin Nga TASS đưa tin, ông Mikhail Gorbachev, lãnh đạo cuối cùng của Liên Xô cũ, giải Nobel Hòa Bình 1990, đã qua đời ngày 30/08/2022 tại Nga, thọ tuổi 91. Nhiều chính khách quốc tế đã bày tỏ xúc động trước sự ra đi của một chính trị gia được đánh giá như là nhà kiến tạo kỷ nguyên hòa dịu Đông – Tây sau nhiều thập kỷ chiến tranh lạnh.
VIDEO : https://www.rfi.fr/vi/q…mikhail-gorbachev-qua-%C4%91%E1%BB%9Di
Cựu tổng thống Liên Xô Mikhail Gorbachev tới dự lễ kỷ niệm Ngày Chiến Thắng phát xít Đức, tại Quảng trường Đỏ, Matxcơva, Nga, ngày 09/05/2019. REUTERS – Maxim Shemetov
Hãng thông tấn Nga dẫn thông cáo của Bệnh viện trung ương, trực thuộc phủ tổng thống Nga, cho biết tối ngày 30/08/2022, cựu tổng thống Liên Xô Mikhail Gorbachev đã qua đời ở tuổi 91 sau một thời gian dài bị bệnh nặng.
Lãnh đạo Liên bang Xô Viết năm 1985, Mikhail Gorbachev đã khởi xướng hàng loạt các cải cách chính trị và kinh tế nhằm hiện đại hóa và dân chủ hóa một liên bang đang lâm vào khủng hoảng trầm trọng. Được đánh giá có nhiều đóng góp quyết định làm chấm dứt đối đầu Đông- Tây kéo dài gần nửa thế kỷ, năm 1990 ông được trao giải Nobel Hòa bình. Một năm sau đó ông từ chức tổng thống Liên Xô, kéo theo sự sụp đổ của Liên Bang Xô Viết.
Rút khỏi chính trường, Mikhail Gorbachev vẫn tiếp tục các hoạt động ở nước ngoài, thường xuyên kêu gọi Matxcova và Washington đối thoại để bảo đảm an ninh thế giới, cắt giảm vũ trang. Đó cũng là những nỗ lực mà ông đã làm thành công với nhiều lãnh đạo phương Tây và đặc biệt là với cựu tổng thống Mỹ Ronald Reagan từ 1985 đến khi Liên Xô tan rã.
VIDEO : https://www.rfi.fr/v….mikhail-gorbachev-qua-%C4%91%E1%BB%9Di
Cựu lãnh đạo Liên Xô Mikhail Gorbachev. AP – Boris Yurchenko
Khoảng 10 năm trở lại đây, Mikhail Gorbachev ít khi xuất hiện hay lên tiếng về các vấn đề thời sự quốc tế lớn. Lần gần đây nhất, liên quan đến cuộc xâm lược của Nga vào Ukraina, hôm 26/02, quỹ Mikhail Gorbachev có ra thông cáo kêu gọi « chấm dứt các hành động thù địch » tại Ukraina và « đối thoại hòa bình ngay lập tức ».
Ngay sau khi có tin ông qua đời, nhiều chính khách quốc tế đã bày tỏ xúc động. Tổng thư Liên Hiệp Quốc Antonio Guterres gọi Mikhail Gorbachev là « nguyên thủ Nhà nước duy nhất đã làm thay đổi dòng chảy lịch sử ». Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đăng twitter ca ngợi ông « một con người hòa bình mà sự lựa chọn của mình đã mở ra con đường tự do cho người Nga ».
Chủ tịch Ủy Ban Châu Âu, Ursula von der Leyen thì ca ngợi Gorbachev là « một lãnh đạo đáng được tin cậy và tôn trọng và đã mở đường cho một châu Âu tự do ». Trong một thông cáo ra hôm qua, tổng thống Mỹ Joe Biden đánh giá ông là một « lãnh đạo hiếm hoi » can đảm đã cống hiến sự nghiệp vì « một thế giới an toàn và tự do hơn cho hàng triệu người ».
Còn tại Matxcova, phát ngôn viên điện Kremlin dẫn lời tổng thống Nga Vladimir Putin gửi lời chia buồn sâu sâu sắc đến gia đình và người thân của ông Mikhail Gorbachev.
Được phương Tây ca tụng nhiều, nhưng tại Nga, từ sau khi Liên Xô sụp đổ, vai trò của chính trị của Gorbachev vẫn gây nhiều tranh cãi. Có luồng dư luân cho rằng ông là người có công mang lại tự do ngôn luận, thì cũng không ít người cho rằng ông là người đã phá vỡ sự hùng cường của một liên bang, một điều sỉ nhục đối với nước Nga.
Tại Trung Quốc, Gorbachev không bao giờ được coi là hình mẫu hay được ngưỡng mộ.
Thông tín viên Stéphane Lagarde tại Bắc Kinh tường trình:
Không thể nói là Mikhail Gorbachev là đối tượng được ngưỡng mộ tại Trung Quốc sáng nay. Tin cựu lãnh đạo Liên Xô qua đời được truyền thông Nhà nước đưa tin một cách tản mạn. Tân Hoa Xã trở lại với thời điểm quan trọng trong đời ông với bức ảnh minh họa là nụ cười chia sẻ với tổng thống Mỹ Ronald Reagan năm 1987.
Trái lại, không có một bức ảnh nào về chuyến thăm của Gorbachev tại Đại Lễ Đường Nhân Dân Bắc Kinh vào năm 1989, vào thời điểm mà phong trào sinh viên Trung Quốc đang tập họp biểu tình tại quảng trường Thiên An Môn. Một chuyến đi tuy nhiên định hình lịch sử đồng thời giúp lãnh đạo Liên Xô càng vững tin vào chính sách cải tổ và mở cửa với tên gọi nổi tiếng “Perestroika”.
Đường lối này được Đặng Tiểu Bình đánh giá là chính sách « phá hoại ». Cựu lãnh đạo Trung Quốc còn đánh giá đồng nhiệm Liên Xô là « ngu dốt » bởi vì ông Gorbachev đã đặt cải tổ chính trị lên trước phát triển kinh tế.
Hơn ba thập kỷ sau, Mikhail Gorbachev vẫn ám ảnh của Tập Cận Bình và những người ủng hộ chủ trướng « đại phục hưng dân tộc Trung Hoa ». Tờ Hoàn Cầu Thời Báo viết : « Sự tôn thờ ngây ngô, non nớt và mù quáng của Gorbachev đối với hệ thống phương Tây đã dẫn đến việc đại cường Liên Bang Xô Viết đánh mất sự độc lập. Đó là là bài học lớn cho sự lãnh đạo đất nước Trung Quốc »
—————————–
CÁC NỘI DUNG LIÊN QUAN
Gorbachev: Nhà lãnh đạo của perestroika, nhưng cũng là người khai tử Liên Xô
Putin bám víu quá khứ cộng sản, 30 năm sau khi Liên Xô sụp đổ
Cựu thủ tướng Hungary : Không ai ngờ Bức màn sắt sụp đổ nhanh đến thế
============
Gorbachev qua đời : Truyền thông Trung Quốc đưa tin tản mạn
Anh Vũ – RFI
Đăng ngày: 31/08/2022 – 13:15
Tại Trung Quốc, Gorbachev không bao giờ được coi là hình mẫu hay được ngưỡng mộ. Hoàn Cầu thời báo còn cáo buộc sự « tôn thờ ngây ngô, mù quáng » phương Tây của Gorbachev đã dẫn đến sự sụp đổ của Liên Xô.
https://s.rfi.fr/media/display/29cae180-291e-11ed-891f-005056a90284/w:1024/p:16×9/AP8905160522.webp
Lãnh đạo Trung Quốc Đặng Tiểu Bình (T) tiếp nguyên thủ Liên Xô Mikhail Gorbachev, tại Đại Lễ đường Nhân dân, Bắc Kinh, Trung Quốc, ngày 16/05/1989. ASSOCIATED PRESS – Boris Yurchenko
Thông tín viên Stéphane Lagarde tại Bắc Kinh tường trình :
Không thể nói Mikhail Gorbachev là đối tượng được ngưỡng mộ tại Trung Quốc sáng nay. Tin cựu lãnh đạo Liên Xô qua đời được truyền thông Nhà nước đưa tin một cách tản mạn. Tân Hoa Xã trở lại với thời điểm quan trọng trong đời ông với bức ảnh minh họa là nụ cười chia sẻ với tổng thống Mỹ Ronald Reagan năm 1987.
Trái lại, không có một bức ảnh nào về chuyến thăm của Gorbachev tại Đại lễ đường Nhân dân Bắc Kinh năm 1989, vào thời điểm mà sinh viên Trung Quốc đang tập hợp biểu tình tại quảng trường Thiên An Môn. Một chuyến đi tuy nhiên định hình lịch sử đồng thời giúp lãnh đạo Liên Xô càng vững tin vào chính sách cải tổ và mở cửa với tên gọi nổi tiếng « Perestroika ».
Đặng Tiểu Bình đánh giá đường lối này là chính sách « phá hoại ». Cựu lãnh đạo Trung Quốc còn coi đồng nhiệm Liên Xô là « ngu dốt », bởi vì theo ông, Gorbachev đã đặt cải tổ chính trị lên trước phát triển kinh tế.
Hơn ba thập kỷ sau, Mikhail Gorbachev vẫn ám ảnh Tập Cận Bình và những người ủng hộ chủ trương « đại phục hưng dân tộc Trung Hoa ». Tờ Hoàn Cầu Thời Báo viết : « Sự tôn thờ ngây ngô, non nớt và mù quáng của Gorbachev đối với hệ thống phương Tây đã dẫn đến việc đại cường Liên Bang Xô Viết đánh mất sự độc lập. Đó là bài học lớn cho sự lãnh đạo đất nước Trung Quốc »
.
.
.
.
No comments:
Post a Comment