2-12-2012
Sài Gòn - Ngày 8 tháng Sáu năm 1971
Cộng sản tuyên truyền giỏi đến nỗi huyền
thoại Nguyễn Văn Bé, một trong những anh hùng Việt Cộng hàng đầu, vẫn còn sống
dai dẵng cho đến ngày hôm nay bất chấp cách đây bốn năm người ta đã công bố
rộng rãi huyền thoại ấy hoàn toàn là dối trá.
Vào ngày Chủ Nhật, 30 tháng Năm,
Việt Cộng đã tổ chức lễ truy niệm năm năm ngày mất và hy sinh anh dũng của
Nguyễn Văn Bé.
Trận chiến về sự thật, mà bây giờ
gần như đã chìm vào lãng quên, trong câu chuyện anh Bé là một trong những trận
đánh tuyên truyền lớn trong cuộc chiến tranh Việt Nam.
Trận đánh khai màn vào năm 1967 sau
khi người ta khám phá Nguyễn Văn Bé, người tưởng đâu đã chết anh dũng, thực sự
đang còn sống và ở trong tù và hoàn toàn chẳng phải là anh hùng.
Hóa ra trong tình thế hiểm nghèo
bậc "anh hùng" ấy chỉ là một thanh niên quá khiếp sợ, chưa bắn phát
súng nào đã vội đầu hàng ngay quân đội chính quyền Sài Gòn. Tưởng đâu anh đã
chết, những người làm công tác tuyên truyền của Việt Cộng quyết định biến anh
thành một trong những anh hùng cộng sản nổi tiếng nhất.
Nguyen Van Be is interviewed at
the JUSPAO radio studio by Contact Magazine Bureau Chief James Ridgeway in late
1966, James Ridgeway Collection – The Virtual Vietnam Archive – Texas Tech
(Nguyễn Văn Bé được phỏng vấn tại phòng thâu radio Juspao bởi James Ridgeway
vào cuối năm 1966)
Thật ra Bé là người chẳng giống anh
hùng và cũng chẳng bao giờ muốn trở thành anh hùng. Là người lính hậu cần hiền
lành chất phác, anh không đủ tài giỏi để trở thành anh hùng tài ba. Tuy nhiên,
Việt Cộng có thể đã xem xét kỹ tất cả điều này nên quyết định đây là một lợi
thế trong việc giảng dạy ở các buổi học tập chính trị rằng "nếu Bé,
người lính hậu cần bình thường không được đào tạo nhiều, nhưng khi bị bọn xâm
lược Mỹ tàn bạo áp đảo và bao vây, đã "nhờ hành động anh hùng cách
mạng" mà có thể biến thất bại thành chiến thắng, thì các đồng chí cũng có
thể làm được như thế."
Rất vui khi biết Bé còn sống, và
càng vui mừng hơn khi nghe câu chuyện thật sự của anh, người Mỹ và chính quyền
Sài Gòn đã tổ chức một trong những chiến dịch "tâm lý chiến" lớn nhất
trong cuộc chiến tranh Việt Nam. Họ sử dụng tranh tuyên truyền, những đợt phát
thanh từ trên máy bay khi bay ngang qua các vùng Việt Cộng, thả truyền đơn,
chương trình radio, và chính Bé nhiều lần xuất hiện trên truyền hình để chứng
tỏ những chuyện về các hành động anh hùng của anh chiến đấu cho Việt Cộng đều
là những điều bịa đặt.
Phản ứng ban đầu của cộng sản là
gia tăng cường độ tuyên truyền. Những người làm công tác tuyên truyền của Mặt
trận Giải phóng Dân tộc và Bắc Việt đã sản xuất ra hàng chục bản nhạc mới, thơ,
tranh cổ động, sách, phim đèn chiếu, và cả nhạc kịch nhằm tuyên truyền về câu
chuyện phi thường là Bé, một người lính tải đạn bình thường, sau khi bị bắt, đã
một mình dùng mìn tiêu diệt 69 lính Mỹ và lính miền Nam.
Sự hy sinh dũng cảm ấy - người ta
tin anh đã tự sát cùng với những người khác-đã được ca tụng không tiếc lời đến
mức chẳng bao lâu anh trở thành anh hùng Việt Cộng số một trong cuộc chiến.
Nguyễn Văn Bé với bài báo
"ca ngợi anh hùng"
Tuy nhiên, khoảng vào độ năm ngoái,
Hà Nội rõ ràng bắt đầu hoài nghi về sự khôn khéo trong quyết định tuyên truyên
quá sâu rộng về huyền thoại Bé nên đưa Bé xuống địa vị ít được ca tụng hơn
trong nhóm những anh hùng cách mạng. Chẳng hạn, vào năm ngoái, tờ Tiền Phong,
tờ báo dành cho tuổi trẻ miền Bắc, đã gỡ hình của Bé ra khỏi hình của nhóm sáu
anh hùng tuổi trẻ nổi tiếng trước đây thường được đăng chung với nhau và tên họ
đứng đầu danh sách những người nên được noi gương.
Bé cũng bắt đầu ít được nhắc đến
trên đài. Như vậy rõ ràng chỉ còn lại Nguyễn Văn Trỗi, người mà những hành động
anh hùng được khen tụng quá đáng tuy về cơ bản cũng có thật, là anh hùng Việt
Cộng hàng đầu. Trỗi nổi tiếng lúc anh chết trước đội hành quyết của chính quyền
Sài Gòn sau khi hô to "Hồ Chí Minh muôn năm." Trỗi dính líu
vào vụ mưu sát không thành nhằm giật sập cây cầu nơi bộ trưởng quốc phòng
Robert S. McNamara đi ngang qua trong một lần đến Sài Gòn.
Như vậy, chiến dịch của người Mỹ và
chính quyền miền Nam nằm bóc trần huyền thoại Nguyễn Văn Bé là một thành công
tới mức độ khiến Hà Nội quyết định không tiếp tục biến Bé thành anh hùng cao
nhất. Chiến dịch này cũng thành công khi tạo ra những hoài nghi dai dẳng về câu
chuyện của Bé trong lòng những người làm công tác tuyên truyền và các cán bộ
chính trị cấp cao của Việt Cộng.
Một Việt Cộng cấp bậc cao mới đào
thoát gần đây, ông Bùi Công Tường, trước đây từng là cán bộ chỉ huy tuyên
truyền ở tỉnh Kiến Hòa, và là tác giả bản nhạc về Bé thường được phát trên đài
Mặt trận Giải phóng, đã có những ngờ vực về câu chuyện của Bé. Theo lời ông kể,
khi ông hỏi một cấp trên của ông về các bản tin của đài Sài Gòn khẳng định Bé
vẫn còn sống, ông được bảo "Bọn Mỹ có thể tạo ra hàng ngàn anh Bé bằng
phẫu thuật thẩm mỹ. Kiến thức khoa học của họ rất cao. Cứ nghĩ xem, đến mặt
trăng mà họ còn lên được."
Về phía cộng sản giải thích lý do
phẩu thuật thẩm mỹ cho chuyện Bé xuất hiện trên tranh ảnh và trên các chương
trình truyền hình của chính quyền đã trở thành tín điều. Nhưng cách giải thích
ấy vẫn hoàn toàn không thuyết phục đối với nhiều cán bộ có học của Mặt trận
Giải phóng. Là một trong những người này, ông Tường bắt đầu tin rằng Bé vẫn còn
sống, và niềm tin của ông đã được chứng thực khi ông thật sự gặp Bé sau khi đào
thoát.
Một người khác mới đào thoát gần
đây, Nguyễn Ngọc Mai, nhà văn người miền Bắc, công tác tại tờ báo Quân đội Giải
phóng, có dịp được gặp Bé lần đầu tiên cách đây vài tuần.
"Tôi thật xấu hổ khi hiểu ra
Bé chẳng phải là anh hùng thật sự," ông Mai nói. "Lúc tôi ở ngoài Bắc tôi có viết vài câu
chuyện về Bé bằng lời văn rất hoa mỹ. Bé đã là anh hùng vĩ đại và là biểu tượng
của tuổi trẻ thế hệ chúng tôi."
Cả ông Tường và ông Mai đều nói bất
chấp tất cả nỗ lực tuyên truyền trong suốt bốn năm qua của Mỹ và chính quyền
miền Nam và bất chấp bao hoài nghi mà chiến dịch tuyên truyền này đã gieo vào
lòng nhiều các cán bộ cấp cao, người lính Việt Cộng bình thường vẫn còn tin
tưởng vào hành động dũng cảm của Nguyễn Văn Bé. Bằng cách áp dụng kỹ thuật
tuyên truyền cũ kỹ của Goebbels, tức lập đi lập lại những khẩu hiệu đơn giản đủ
lâu và đủ to, những người làm công tác tuyên truyền cộng sản đã làm cho huyền
thoại anh Bé sống lâu trong lòng người. ("Gương anh sáng mãi," là tên
của bài hát ca ngợi Bé.)
"Tôi đã chiến đấu với tinh
thần Nguyễn Văn Bé," một người
lính Việt Cộng đào thoát thổ lộ, vì thế anh không tin vào tai mình khi được bảo
Bé vẫn còn sống bình an ở Sài Gòn. Mặc dù người này sẵn sàng thay đổi chiến
tuyến, nhưng anh vẫn chưa sẵn sàng từ bỏ niềm tin về Bé mà anh đã tin tưởng rất
lâu và rất vững chắc.
Bé là một trong những anh hùng
chính, hay có lẽ anh hùng chính duy nhất, được miền Bắc và Việt Cộng dùng cho
việc học tập chính trị và khích lệ bộ đội nhằm chuẩn bị cho cuộc tổng tấn công
vào dịp Tết năm 1968. Và một số cựu binh Việt Cộng hồi tưởng trong những buổi
học tập chính trị mọi người đều đứng lên hoan hô khi câu chuyện họ học đến đoạn
Bé ném mìn vào quân thù.
Câu chuyện được lập đi lập lại
không ngừng trong hàng trăm cuộc họp nhóm. Rồi đến phần "thảo luận"
mà qua đó mọi người đều phải trình bày cách họ có thể áp dụng tinh thần anh
dũng cách mạng của Bé vào trong cuộc sống của mình.
Nhiều nhà tâm lý chiến Mỹ và miền
Nam thoạt đầu hy vọng dùng câu chuyện của Bé để phá tan hoàn toàn uy tín của Hà
Nội rồi từ đấy phá hoại những chương trình thi đua anh hùng của cộng sản vốn
rất quan trọng trong việc duy trì tinh thần chiến đấu của Việt Cộng.
Tất nhiên, cuối cùng tuy họ có tạo
ra những hoài nghi, nhưng những nhà tuyên truyền Mỹ và miền Nam đã không phá
tan được niềm tin phổ biến về Bé.
Tóm lại, một chuyên gia tâm lý
chiến đầy kinh nghiệm nói: "Chúng tôi nhận thức chúng tôi sẽ không
thuyết phục được mọi người ở phía bên kia. Kiểm soát quá kỹ. Nhưng nếu chúng
tôi tác động đến chỉ từ 3 đến 5 phần trăm trong số họ thôi, chiến dịch này được
coi là thành công."
Như thế, trong lòng của hầu hết mọi
người ở "phía bên kia", huyền thoại Nguyễn Văn Bé tiếp tục tồn tại.
Nhưng quá xấu hổ do Bé hóa ra vẫn còn sống, Hà Nội bây giờ có lẽ chỉ muốn toàn
bộ vụ này trôi qua hoàn toàn. Tuy nhiên guồng máy tuyên truyền miền Bắc đã đi
quá xa với Bé nên giờ đây không thể nào hoàn toàn bỏ rơi anh. Ở miền bắc Việt
Nam, có nhiều cánh đồng và một nhà máy phân bón mang tên Nguyễn Văn Bé. Công ty
vận tải Nguyễn Văn Bé góp phần chuyển quân nhu dọc theo mạng lưới tiếp tế đường
mòn Hồ Chí Minh. Có những huân chương Nguyễn Văn Bé. Và giả như bây giờ miền
Bắc từ bỏ huyền thoại Bé, họ sẽ làm gì với những tượng của Bé tại Hà Nội? Hay
tượng của anh ở Cuba?
Bé, 25 tuổi hiện đang làm việc cho
cảnh sát Sài Gòn, cũng muốn quên đi toàn bộ chuyện này. Anh muốn học nghề thợ
điện và rồi sống cuộc sống bình thường thay vì cứ mãi là người khác thường
thỉnh thoảng được giới báo chí và các nhà tâm lý chiến quan tâm đến. Nhưng ai
muốn thuê một người xưa kia vốn bình thường bây giờ nổi tiếng?
Diễn đạt sâu sắc hơn, toàn bộ
chuyện này đã khiến Bé khổ đau rất nhiều. Việt Cộng đã ám sát người em họ của anh vì khẳng định Bé
còn sống. Sợ không bảo toàn được tính mạng, cha Bé phải bỏ ruộng bỏ làng
quê ở châu thổ sông Cửu Long mà đi.
Kể tự lúc bị bắt rồi được thả ra,
Bé thường đến vùng châu thổ, miền trù phú nhất và đông dân nhất ở miền Nam Việt
Nam. Không phải là người quá hào phóng với những lời khen chính quyền Sài Gòn,
Bé thật sự cảm nhận rằng quân đội Quốc gia trong vùng châu thổ đã từ thế yếu
chuyển sang thế mạnh.
Nhưng về chiến tranh tuyên truyền,
Bé không hoài nghi bên nào mạnh hơn. So với những nhà tuyên truyền của chính
quyền, những người làm công tác tuyên truyền của Việt Cộng, theo quan điểm của
Bé, "nói hay hơn và giỏi hơn."
Vừa là anh hùng vừa là nạn nhân
trong cuộc chiến tuyên truyền giữa hai bên, Bé có thể biết được điều này.
Hình : Liệt sĩ
Nguyễn Văn Bé đọc tin mình chết
Nguồn: Báo Christian Science Monitor số ra ngày 8 tháng
Sáu năm 1971.
Nguồn hình ảnh: http://www.psywarrior.com/BeNguyen.html
Bản tiếng Việt:
No comments:
Post a Comment