Eliza Barclay phỏng vấn Bandy Lee
Trà
Mi lược dịch
Posted on January
6, 2018 by editor
Ông Donald Trump ở vai trò Tổng thống càng lâu càng
gây sốc và báo động cho chúng ta về những hành vi kỳ lạ và cực kỳ bất xứng so với
trách nhiệm của ông.
Từ một cuộc phỏng vấn không mạch lạc và dối trá với
tờ The New York Times vào ngày 28 tháng 12 đến tin nhắn về “nút hạt nhân” rồi
những lời nguyền rủa ông Steve Bannon thậm tệ, những nhận xét phỏng tay ngày
càng báo điềm gở của thảm hoạ. Như Ezra Klein của Vox gần đây đã viết, “Tổng
thống của Hoa Kỳ không khoẻ.”
Nhưng thực sự ông ấy không khoẻ như thế nào? Những
hành vi đó có phải là vì bệnh tật đã gặm nhấm khả năng trí tuệ của ông ta, hay
đó chỉ là những ứng xử tồi tệ?
Đây là một câu hỏi quan trọng không những chỉ vì Phó
Tổng thống và nội các (hoặc Quốc hội) cần biết chắc chắn về sự thiếu khả năng
trí tuệ của ông để sử dụng Tu chính án 25 và tuyên bố ông ta [bất lực] không thể
hoàn thành trách nhiệm Tổng thống – một lựa chọn dù vẫn rất khó xảy ra nhưng hiện
đang được thường xuyên thảo luận.
Tất nhiên, câu hỏi về sức khoẻ tâm thần của ông
Trump cuối cùng sẽ đưa đến một ý kiến y khoa. Và theo như chúng tôi biết, không
có bác sĩ nào đã đánh giá được trí tuệ của Tổng thống về khả năng làm Tổng thống
của ông.
Tuy nhiên, những lời kêu gọi ngày càng lớn của một
nhóm chuyên gia về tâm thần học – những chuyên gia y khoa giỏi nhất để giải
thích về ứng xử của con người – cho chính về việc này: khẩn cấp đánh giá khả
năng trí tuệ của Tổng thống, dùng vũ lực nếu cần.
Dẫn đầu lời kêu gọi này là Bandy Lee, phó giáo sư
tâm thần học về pháp luật và sức khoẻ tâm thần tại Trường Yale, người đã dành
20 năm trong sự nghiệp của mình để nghiên cứu, dự đoán và ngăn ngừa bạo lực.
Gần đây, bà đã trình bầy trước một số dân biểu Quốc
hội – của cả hai đảng Dân chủ và Cộng hòa – về tình trạng tinh thần của Tổng thống.
Và tuần này, bà cùng với Judith Herman tại Harvard và Robert Jay Lifton ở
Columbia, đưa ra một tuyên bố cho rằng Trump đang “sổ sợi hơn nữa”. Tháng 10, một
tập hợp các bài tiểu luận của 27 chuyên gia về sức khoẻ tâm thần mà bà Lee đã
biên tập, “The Dangerous Case of Donald Trump”, đã được
xuất bản.
Những cố gắng này đã không được tất cả các đồng nghiệp
của Lee trong lĩnh vực tâm thần hoan nghênh – một số nói rằng những cảnh cáo của
bà là phi đạo đức và vi phạm quy tắc Goldwater, Hội về bệnh Tâm thần Mỹ quy định
rằng các thành viên không bao giờ công khai thảo luận về sức khỏe tinh thần của
một nhân vật của công chúng. Một bác sĩ tâm thần được nhiều người kính nể đã
cáo buộc bà Lee trong Tạp chí Y học New England là có đạo đức “chệch hướng và
nguy hiểm”.
Mới đây đã nói chuyện với bà Lee bằng điện thoại để
hỏi về lý do tại sao bà tin rằng Trump rất nguy hiểm, và một cuộc thẩm định sức khoẻ gồm những gì trong
lần khám sức khoẻ sắp tới của Tổng thống vào ngày 12 tháng 1 và tại sao
bà Lee nghĩ rằng bà có trách nhiệm đạo đức để giáo dục công chúng và giới lập
pháp Hoa Kỳ về những lựa chọn hầu quản thúc Tổng thống để làm một cuộc thẩm định
tâm thần cho ông.
Cuộc đàm thoại này đã được biên tập lại cho gọn và
rõ ràng.
Bandy Lee, M.G., M.Div., cuốn “The Dangerous Case of
Donald Trump”, phóng viên Eliza Barclay. Nguồn: DCVOnlien tổng hợp.
Eliza
Barclay: Bà đã biên tập xong cuốn sách từ 7 tháng trước. Từ
đó đến này những gì xảy ra khiến bà nghĩ rằng đã làm cho ca của Trump thậm chí
còn nguy hiểm hơn nữa?
Bandy
Lee: Những truy tố của Công tố viên Đặc biệt (Mueller) đã
bắt đầu gây ra cuộc khủng hoảng – một cuộc khủng hoảng sức khoẻ tâm thần của một
Tổng thống, vốn không thể đối phó tốt với những căng thẳng bình thường như những
lời chỉ trích đơn giản hoặc những tin tức không hay.
Chuyến đi Á Châu của ông với rất nhiều nghi thức đón
tiếp trọng thể và những tập tục tâng bốc làm cho ông khoẻ hơn trong một thời
gian ngắn. Nhưng với chúng tôi, điều đó cho thấy đó là một mối nguy lớn hơn – rằng
những người ưa nịnh hót sẽ trở nên bất an khi trở lại đối diện với thực tế. Và
đó là đúng là những gì đã xảy ra.
Khi trở lại Mỹ và phải và đối diện với tiến trình của
cuộc điều tra của Công tố viên Đặc biệt [Mueller], ông trở nên hoang tưởng hơn
nữa và quay lại với lý thuyết âm mưu mà ông đã buông bỏ một thời gian. Ông ấy
dường như đã mất khả năng nhận thức thực tế và đã phủ nhận ngay chính giọng nói
của mình trên băng ghi âm của Access Hollywood [“… grab them by the pussies”].
Ngoài ra, tần số dồn dập gởi tin nhắn (tweets) của
ông dường như đang phản ảnh trạng thái tâm trí điên rồ mà đang bước vào, và một
lần nữa ông lại gởi một số video chống Hồi giáo bạo lực theo tin nhắn cho thấy
ông bị thu hút vì bạo lực một cách đáng lo ngại. Và sau đó có những lời đe dọa
hiếu chiến về cuộc tấn công hạt nhân trong tuần này.
Tôi cũng muốn nhấn mạnh rằng chúng tôi không đang
làm việc chẩn đoán ông ấy – chúng tôi giữ nguyên tắc Goldwater. Phần chính,
chúng tôi quan tâm đến việc thẩm định khẩn cấp cần được thực hiện.
*
Eliza
Barclay: Và bà thực sự lo lắng rằng những rối loạn tâm thần của
Tổng thống sẽ dẫn đến một cuộc đối đầu quân sự với Bắc Hàn và một sự huỷ diệt hạt
nhân.
Bandy
Lee: Vâng – nhưng đó không phải là mối nguy hiểm duy nhất mà
chúng ta phải đối phó. Còn có tất cả những thứ khác nữa: khiêu khích các đồng
minh của chúng ta và làm họ xa lánh Hoa Kỳ, xúi giục xung đột dân sự, và đặt nền
móng cho một nền văn hoá bạo lực, có thể dẫn tới dịch bạo lực – đó là chưa nói
đến việc chọc vào tổ ong ở Trung Đông bằng lời tuyên bố Jerusalem là thủ đô của
Israel. Tất cả những hành động này đều phù hợp với mô hình bệnh lý mà ông đã
cho thấy là sẽ càng dùng bạo lực khi ông cảm thấy bị đe dọa.
Và không có gì là ngẫu nhiên khi số người chết vì
súng tăng ít nhất 12% kể từ năm 2016, và ngày càng có thêm nhiều vụ tấn công, bắt
nạt ở trường học và mức gia tăng số tội ác vì thù hận chưa từng thấy.
*
Eliza
Barclay: Nhưng liệu đó có phải là một đồng thuận của giới y học
không? Có một số chuyên gia về tâm thần học và tâm lý học nổi tiếng – ví dụ
Jeffrey Lieberman, trưởng khoa tâm thần tại Trung tâm Y khoa Đại học Columbia
và cựu chủ tịch Hội về bệnh Tâm thần Hoa Kỳ – là một trong những người đã chỉ
trích cuốn sách của bà.
Trong một bức thư đăng trong Tạp chí Y học New England tuần trước, ông
nói đạo đức của bà là “chệch hướng và nguy hiểm.” Ông ấy dường như nghĩ rằng bà
đang nói rằng đã có đủ lý do y học để truất phế Tổng thống.
Bandy
Lee: Đây là một sự bất đồng về quy tắc đạo đức chứ không
phải về sự thẩm định y khoa. Thật khó có thể tìm được một chuyên gia tâm thần học,
bất cử thuộc khuynh hướng chính trị nào, có thể tự tin nói rằng Trump không
nguy hiểm. Tôi chắc chắn có một số người cảm thấy không chắc chắn, hoặc cảm thấy
rằng họ không có đủ thông tin hoặc khả năng chuyên môn, và thật vậy, vì không
phải ai cũng đã cống hiến 20 năm sự nghiệp của mình để nghiên cứu, dự đoán và
ngăn ngừa bạo lực như tôi. Nhưng không có một chuyên gia về sức khoẻ tâm thần
nghiêm túc nào mà không đồng ý với tôi về mặt y học.
Về đạo đức, một số chuyên gia nổi bật đã bắt đầu lên
tiếng từ khi chúng tôi tạo được ảnh hưởng, nhưng về mặt đạo lý, họ đã không
thuyết phục được tôi. Bác sĩ Lieberman đã vi phạm Quy tắc Goldwater trong bài
viết của mình trên tạp chí Vice, ngay cả khi ông tuyên bố bảo vệ nguyên tắc
này. Tình trạng của Trump đối với ông ấy dường như không tệ như đối với chúng
tôi. Và tôi ngạc nhiên khi đọc trong nhiều bài báo của ông ấy cho thấy rằng ông
vẫn chưa đọc nó [cuốn sách “The Dangerous Case of Donald Trump” của chúng tôi].
Mặt khác, trong cuốn sách, chúng tôi có các tác giả
như Phil Zimbardo, Judith Herman, và Robert Jay Lifton, những người nổi bật
không chỉ vì những đóng góp của họ về mặt sức khoẻ tinh thần mà còn cả quá khứ
về đạo đức [y khoa] tuyệt vời của họ. Đây là những huyền thoại sống, những người
cũng đứng cùng với lịch sử, ngay cả những lúc khó khăn, và họ đứng thẳng như những
ngọn hải đăng cho tôi theo. Đối với tôi, không có ai có thể so với họ được về mặt
đạo lý và thẩm quyền chuyên nghiệp.
*
Eliza
Barclay: Một điều dường như làm cho rất nhiều người không thoải
mái với các nhà tâm thần học như bà bình luận về những xáo trộn tâm thần của
Trump là bà chưa thẩm định [sức khoẻ tâm thần của] ông ấy. Vậy thì đánh giá của
bà hợp đạo lý ở chỗ nào? Tại sao công chúng phải quan tâm đến nó?
Bandy
Lee: Chúng tôi đang thẩm định mức độ nguy hiểm chứ không
phải là đang chẩn đoán bệnh lý. Đó là ai việc khác nhau: Đánh giá mức độ nguy
hiểm là đưa ra phán quyết về tình hình chứ không phải về người đó. Ví dụ, cùng
một người, nhưng họ có thể không nguy hiểm trong một tình cảnh khác. Và mối
quan tâm của chúng tôi là sự đe dọa của ông đối với sức khoẻ cộng đồng chứ
không phải vấn đề cá nhân của ông.
Mặt khác, chẩn đoán bệnh lý là một vấn đề cá nhân
không thay đổi theo tình hình, và người ta cần có tất cả các thông tin liên hệ
– gồm cả một cuộc phỏng vấn cá nhân. Hầu hết những người nguy hiểm đều không có
thể chẩn đoán được là mắc bệnh tâm thần, và hầu hết những người bị bệnh tâm thần
thường là nạn nhân hơn là phạm nhân.
Ngoài ra, khi tuyên bố nguy hiểm là lên tiếng yêu cầu
quản thúc và tước bỏ vũ khí của người nguy hiểm, và thứ hai, để có thể thực hiện
một cuộc thẩm định đầy đủ – điều này có thể đi đên những chẩn đoán. Cho đến khi
việc đó xảy ra, các bác sĩ và các chuyên gia về sức khoẻ tâm thần chọn có thể
sai nhưng bảo đảm được an toàn và có thể phải chịu trách nhiệm trước pháp luật
nếu họ không hành động (bảo vệ an toàn). Vì vậy, chúng tôi chỉ đơn thuần kêu gọi
làm một cuộc thẩm định khẩn cấp để chúng tôi có thể có câu trả lời dứt khoát.
Khi làm điều này chúng tôi đang hoàn thành một trách
nhiệm nghề nghiệp thường lệ mà công chúng chờ đợi ở chúng tôi – phần không bình
thường là chúng tôi thực hiện việc này trong một nhiệm kỳ Tổng thống. Có lẽ đây
là lý do để đưa ra một cuộc khảo sát khả năng thi hành nhiệm vụ cho cho các ứng
cử viên Tổng thống, cũng giống như các cuộc khảo sát y khoa đối với các sĩ quan
quân đội, để việc này [người nguy hiểm ở vai trò chỉ huy] không xảy ra nữa.
*
Eliza
Barclay: Hội về sức khoẻ Tâm thần Hoa Kỳ trong đạo lý của nó
đã cấm các thành viên bình luận về sức khoẻ tinh thần của các nhân vật của công
chúng – gọi là Quy tắc Goldwater. Vào tháng 3, APA mở rộng quy tắc này từ không
được chẩn đoán các nhân vật của công chúng mà còn không được chia sẻ “ý kiến về
ảnh hưởng, hành vi, lời nói hoặc cách trình bày khác về một cá nhân khi sử dụng
các kỹ thuật, hiểu biết có từ sự đào tạo chuyên môn và trong khi hành nghề về
tâm thần học.”
Tại sao bà không đồng ý với quyết định này?
Bandy
Lee: Trong cuốn sách, chúng tôi so sánh quyết định hồi
tháng 3 của APA của Hội về sức khoẻ Tâm thần Mỹ với việc nó sửa đổi các quy tắc
để cho phép tra tấn trong Chiến tranh Iraq. Mối quan tâm của chúng tôi là nếu
chúng tôi không thận trong về mặt đạo lý, chúng tôi sẽ dễ dàng rơi vào tình trạng
đồng phạm và tuân theo những áp lực chính trị, đặc biệt nếu họ có thể đe doạ
chúng tôi bằng chính những nguy hiểm mà chúng tôi đang cảnh cáo, chỉ vì đã lên
tiếng cảnh cáo.
Trả lời trực tiếp với Chủ nghĩa Quốc xã, Hiệp hội Y
tế Thế giới đã ban hành Công ước Geneva để làm rõ các mục tiêu nhân đạo của y học.
Các mục tiêu này phản ảnh các nguyên lý của quy tắc đạo lý của APA, quy tắc đạo
đức của Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ và Lời thề Hippôcrat. Tôi tin rằng chúng ta nên
đặt nền tảng đạo đức không nhiều về hình thức bình luận được đưa ra ở đâu,
nhưng về việc liệu nhưng quy tắc chung đó vẫn tiếp tục phục vụ được các mục
tiêu nhân đạo này khi phúc lợi và sự sống còn của công chúng có thể bị đe dọa.
*
Eliza
Barclay: Vâng, vì vậy bạn đang yêu cầu để có sự thẩm định y
khoa; bà không đùa về việc đó. Nhưng làm thế nào để có thể thẩm định ông ấy được,
vì có vẻ như ông ấy sẽ không tự nguyện làm điều đó?
Bandy
Lee: Chúng tôi thường gặp những trường hợp này trong lãnh
vực săn sóc sức khoẻ tâm thần. Những người cần được thẩm định sức khỏe nhiều nhất
lại là những người không muốn có sự thẩm định sức khoẻ của họ. Đó là lý do tại
sao trong tất cả 50 tiểu bang, chúng tôi không những chỉ có thẩm quyền pháp lý,
mà còn có nghĩa vụ pháp lý, để quản thúc nhưng người nguy hiểm dù đi ngược lại
ý muốn của họ trong những trường hợp khẩn cấp.
Vì vậy, trong trường hợp khẩn cấp, không cần có sự đồng
ý hoặc sự bảo mật của bệnh nhân. An toàn là trên hết. Những gì chúng tôi làm
trong trường hợp nguy hiểm là quản thúc người (bệnh) nguy hiểm, chúng tôi sẽ
không để họ gần vũ khí và chúng tôi thẩm định họ khẩn cấp.
Đây là những gì chúng tôi đã yêu cầu cần thực hiện với
Tổng thống dựa trên các tiêu chuẩn chăm sóc y tế cơ bản.
Đáng ngạc nhiên là có nhiều nhóm luật sư đã thực sự
tình nguyện tự lập hồ sơ xin tòa để đảm bảo việc nhân viên an ninh sẽ hợp tác với
chúng tôi. Nhưng chúng tôi đã từ chối, vì điều này thực sự giống như một cuộc đảo
chính, và vì chúng tôi đang cố gắng để ngăn chặn bạo lực, chúng tôi không muốn
kích động bạo động bằng một cuộc nổi dậy.
*
Eliza
Barclay: Và bà đã đến Capitol Hill nói chuyện với giới lập
pháp về vấn đề này.
Bandy
Lee: Vâng – lúc đầu, tôi đã giữ bí mật việc này và rất
kinh hoàng khi báo chí rò rỉ tin này vào mùa hè, nhưng [giới lập pháp] có vẻ
như không mấy ngạc nhiên về điều đó, và vì vậy tôi sẽ thuật lại câu chuyện.
Thứ nhất, tôi đã không liên lạc với các dân biểu quốc
hội, và tôi không biện hộ cho bất kỳ kết quả chính trị cụ thể nào. Đó là những
điều căn bản để trở thành chuyên gia tư vấn. Tôi đưa ra một cảnh báo về y học,
và nó không phải là một vấn đề bè đảng, phe phái. Họ có thể làm cho nó mang màu
sắc chính trị nhưng chính chúng tôi không thể để cho chính trị làm động cơ hoặc
đầu tư vào một kết quả nhất định. Điều này luôn như vậy, từ việc cơ bản nhất là
những lời tư vấn ở tòa án đến việc ra làm chứng trước các ngành khác nhau trong
chính phủ. Về mặt chuyên nghiệp, chúng tôi phải ứng xử như thế.
Đạo đức y khoa khuyến khích chúng tôi phải phục vụ
công chúng bằng cách cố vấn cho chính phủ. Vì vậy, khi các thành viên của Quốc
hội đến với chúng tôi, chúng tôi sẵn sàng tư vấn cho họ, bất kể họ ở bên nào. Một
nửa tá dân biểu Quốc hội đã liên lạc với tôi sau khi hội nghị “Duty to Warn” (Bổn
phận lên tiếng Cảnh cáo) tại Yale vào tháng Tư. Sau đó, một dân biểu Quốc hội
có ảnh hưởng trước đây bắt đầu sắp xếp để tôi làm chứng trước toàn thể Quốc hội.
Việc này tiếp tục bị trì hoãn, trong khi cuộc điều tra của Mueller tiếp tiến.
Đến khi một cựu phụ tá Công tố viên Hoa Kỳ can thiệp
và dùng sự quen biết của bà để sắp xếp các cuộc họp với hàng chục dân biểu quan
trọng của Quốc hội [kể cả Dân biểu Jamie Raskin (D–MD)] vào ngày 5 và 6 tháng
12. James Gilligan của NYU, một trong những chuyên gia hàng đầu về bạo lực trên
toàn quốc, và tôi đã nói chuyện với họ về các vấn đề y khoa, chia sẻ kiến thức
và mối quan tâm y học của chúng tôi.
*
Eliza
Barclay: Và cuộc trò chuyện đã diễn ra như thế nào?
Bandy
Lee: Họ đã nhiệt tình tiếp đón chúng tôi! Mức độ quan tâm
của họ cao để đáng ngạc nhiên. Từ chục người chúng tôi đã gặp, có vẻ như họ đã
được thuyết phục về sự nguy hiểm của Tổng thống và sự cần thiết phải có cuộc thẩm
định y khoa.
Một chuyện bên lề đã xảy ra là một phòng khám bệnh tại
Trường Luật Yale đã khuyến cáo rằng chúng tôi cần sẵn sàng đáp ứng khẩn cấp,
ngay lập tức, trong vòng một hoặc hai giờ sau khi được gọi. Vì vậy, chúng tôi
đã làm cả hai việc: một nhà tâm thần học ở DC đã thu thập tên của các đồng nghiệp
sẽ sẵn sàng đáp ứng trong trường hợp khẩn cấp và các thành viên của Học viện Y
khoa Quốc gia đã được tuyển dụng để giúp chúng tôi lựa chọn ứng cử viên cho một
uỷ ban chuyên gia độc lập.
Tháng này, tôi sẽ gặp gỡ thêm những nhà lập pháp
khác để thảo luận về những gì chúng tôi cần làm. Tôi cũng đã bắt được liên lạc
với những người đầu tiên soạn thảo Tu chính án 25 tại Trường Luật Fordham, và
chúng tôi sẽ chờ xem liệu họ có đưa ra ý kiến hay không.
Bây giờ, Tổng thống sắp qua một kỳ khám sức khoẻ về
thể lực vào ngày 12 tháng 1. Việc khám sức khoẻ thông thường không đòi hỏi phải
có một cuộc khám nghiệm về sức khoẻ tinh thần để làm tròn nhiệm vụ, nhưng chúng
tôi hy vọng rằng sẽ có một số khám nghiệm về năng lực lần này.
*
Eliza
Barclay: Khám nghiệm về năng lực là gì?
Bandy
Lee: Một kỳ khám nghiệm về năng lực là một đánh giá độc lập
về khả năng của một người nào đó để thực hiện một chức năng nào đó, như là có
thể đứng trước toà xét xử hoặc tự lấy quyết định về sức khoẻ cho bản thân hoặc
trong một môi trường thường để thực hiện công việc thường ngày. Đây là một quy
trình chuẩn gồm có một cuộc phỏng vấn, thử nghiệm nhiều loại và thông tin từ
các nguồn khác.
Tất cả các sĩ quan quân đội đều phải trải qua một cuộc
kiểm tra thể chất và tinh thần để đo lường khả năng thi hành nhiệm vụ, nhưng vị
tổng tư lệnh thì lại không phải qua những cuộc kiểm tra như thế. Chúng tôi cho
rằng đây là một sự thiếu sót rõ rệt. Nếu các tướng lãnh của Mỹ phải qua cuộc thẩm
định sức khoẻ thâm thần trước khi họ được phép chỉ huy quân đội của chúng ta
ngoài mặt trận, thì tại sao vị Tổng thống của chúng ta lại không cần một cuộc
kiểm tra sức khoẻ tâm thần trước khi được phép lãnh đạo các vị tướng của chúng
ta?
Khả năng trí tuệ của Tổng thống để phục vụ đã trở
thành vấn đề vì chúng ta không thể biết chắc về khả năng của ông ấy để suy nghĩ
và đưa ra những quyết định một cách hợp lý dựa trên thực tế.
*
Eliza
Barclay: Bà có biết những bác sĩ sẽ khám sức khoẻ
cho Tổng thống vào ngày 12 tháng 1 không? Và có liên lạc với họ không?
Bandy
Lee: Bác sĩ Ronny Jackson của Trung tâm Y tế Quân đội Quốc
gia Walter Reed sẽ khám sức khoẻ cho Tổng thống. Tôi đoán ông là bác sĩ cho Toà
Bạch Ốc, nhưng tôi không biết chuyên nghành của ông ấy.
*
Eliza
Barclay: Vì vậy, bà không thể yêu cầu ông ta để làm một cuộc
thẩm định khả năng.
Bandy
Lee: Tôi không phải là bác sĩ tâm thần riêng của Tổng thống,
vì vậy tôi không thấy mình có quyền liên hệ với họ và yêu cầu làm một cuộc kiểm
tra năng lực. Nhưng tôi có thể giúp giáo dục để công chúng biết rằng cuộc thẩm
định khả năng là việc cần thực hiện với những người có trách nhiệm Tổng thống.
Vai trò của chúng tôi không phải là can thiệp vào việc
chăm sóc sức khoẻ cho Tổng thống, hoặc can thiệp vào bất kỳ hình thức nào trong
hoạt động chính trị thông thường. Chúng tôi chỉ đưa ra lời khuyên về y khoa như
những chứng nhân chuyên nghiệp, có thể nhìn thấy những dấu hiệu chỉ ra nguy cơ
của sự đe dọa sức khoẻ cộng đồng mà công chúng hoặc các nhà lập pháp có thể
không nhận thức hoặc nhìn thấy toàn cảnh của nó được.
*
Eliza
Barclay: Toàn bộ nỗ lực của bà sẽ không bị đảng Cộng hòa coi
là mưu đồ chính trị và không độc lập sao? Bà sẽ làm thế nào để biện luận cho việc
này?
Bandy
Lee: Đây là câu hỏi khá phiền phức. Chúng ta đã thấy mọi
thứ đều có thể được chuyển sang chính trị, ngay cả một cuộc điều tra hình sự
tuân thủ đúng theo luật định do một Công tố viên Đặc biệt độc lập chịu trách
nhiệm! Khi chúng tôi gặp một số nhà lập pháp, trước khi có dự thảo luật về cải
cách thuế, và rõ ràng là có những thành viên của đảng Cộng hòa cùng quan tâm đến
sự nguy hiểm. Nhưng rồi chúng ta lại thấy sự ủng hộ Tổng thống một cách áp đảo
vì mục tiêu chính trị của họ – Ngay cả đến Thượng nghị sĩ Bob Corker, người đã
công khai bày tỏ mối lo ngại về Thế chiến thứ III!
Khi chúng tôi ở Capitol Hill, các dân biểu Quốc hội
thuộc đảng Dân chủ đã nói với chúng tôi rằng các đảng viên Dân chủ sẽ không gặp
khó khăn khi giải quyết mối quan ngại của họ, nhưng câu hỏi đặt ra là, liệu những
người thuộc đảng Cộng hòa có làm như vậy được không? Nói cách khác, đây là mối
quan ngại chung, nhưng câu hỏi đặt ra là liệu họ có dám thể hiện sự quan tâm của
họ về mặt chính trị hay không.
Vâng, nếu mối quan tâm là Chiến tranh thế giới thứ
III và quyền lợi chính trị lại vượt trên những mối quan tâm chung, thì cơ hội
yêu cầu của chúng tôi không bị chính trị hóa kể như không có. Điều chúng ta cần
làm là loại bỏ mối nguy hiểm càng nhanh càng tốt. Chúng tôi đã quen thuộc với lối
điều trị này trong lĩnh vực tâm thần, và luật pháp cho phép chúng tôi giảm bớt
các quyền tự do theo cách này vì bệnh nhân sau đó sẽ trở lại cảm ơn chúng tôi.
Nhưng rất khó để có thể giải thích điều này cho bất
cứ ai ở bên ngoài lĩnh vực chuyên nghiệp của chúng tôi vì họ không quen đối phó
với nhưng rối loạn kiểu này. Sự ràng buộc là chúng ta càng chờ lâu hơn, vấn đề
sẽ càng khó khăn hơn, và sự tàn phá sẽ chỉ tăng lên.
*
Nếu đăng lại, xin ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại
bài từ DCVOnline.net
*
Nguồn: The psychiatrist who briefed Congress on Trump’s mental state: this
is “an emergency”. The case for evaluating the president’s mental capacity
— by force if necessary. By Eliza Barclay, VOX.com, Jan 5, 2018.
---------------------------
January 6, 2018
WASHINGTON,
DC (AP) – Tổng Thống Donald Trump muốn mọi người dân Mỹ
yên tâm trước những tin tức đưa ra thời gian gần đây, nên hôm Thứ Bảy đã gửi
tweet ra để khẳng định về sự ổn định tinh thần và khả năng trí tuệ cao của
mình.
Tweet của Tổng Thống Trump gửi ra nói rằng ông “thật
sự rất thông minh” và là một “thiên tài rất bình ổn về tâm thần” (a very stable
genius).
Đây là phản ứng mới nhất của ông Trump về một cuốn
sách mới phát hành, theo đó đưa ra các hình ảnh nhằm cho thấy rằng ông là nhà
lãnh đạo không hiểu về sự quan trọng của chức vụ tổng thống. Cũng trong cuốn
sách này, cựu cố vấn chiến lược Steven Bannon có lời phát biểu bày tỏ sự nghi
ngờ về khả năng lãnh đạo của ông Trump.
Tổng Thống Trump hoàn toàn bác bỏ những nhận định mà
ông cho là sai trái này.
Ông nói rằng những người chống ông hiện đang sử dụng
cùng phương cách tấn công cố tổng thống Ronald Reagan trước đây, khi đặt ra vấn
đề ổn định tâm thần và trí thông minh.
Ông Trump cho hay “hai điều quý giá nhất của tôi là
sự ổn định tinh thần và là người thiệt là thông minh.”
Tổng Thống Trump nói rằng việc ông từ một doanh gia
thành đạt sang một ngôi sao truyền hình thực tế (reality TV star) và trở thành
tổng thống ngay lần ứng cử đầu tiên, chứng tỏ rằng ông “không chỉ thông minh
nhưng thực sự là một thiên tài… và hơn thế nữa là một thiên tài rất bình ổn về
tâm thần!”
Cuốn sách mới phát hành hôm Thứ Sáu của tác giả
Michael Wolff, có tên “Fire and Fury: Inside the Trump White House” đã ngay lập
tức vào danh sách bán chạy nhất.
Cuốn sách này mô tả tình trạng hỗn loạn bên trong
Tòa Bạch ốc, một tổng thống không sẵn sàng để cầm quyền và các phụ tá nghi ngờ
về khả năng của sếp mình. Tổng Thống Trump cùng những người thân cận với ông
nói rằng cuốn sách này đầy những chuyện bịa đặt. (V.Giang)
---------------------------
Không nên đùa về bom nguyên tử
Ngô
Nhân Dụng
January 5, 2018
Ngày Thứ Sáu, chính quyền Nam Bắc Hàn đã đồng ý sẽ gặp
nhau trong tuần tới, sau khi ông Kim Jong Un chấp nhận sẽ gửi một đoàn lực sĩ
tham dự Thế Vận Hội mùa Đông ở Pyeongchang thuộc miền Nam trong tháng tới.
Các quyết định trên diễn ra sau khi Tổng Thống Nam
Hàn Moon Jae-in điện đàm với Tổng Thống Mỹ Donald Trump ngày Thứ Năm, đồng ý
quân đội hai nước ngưng tập trận ngoài khơi Hàn Quốc trong thời gian Thế Vận Hội.
Mấy năm qua, ông Kim Jong Un vẫn tố cáo những các cuộc thao diễn quân sự này là
để chuẩn bị tấn công Bắc Hàn.
Ông Kim Jong Un đã ngỏ ý nối lại cuộc đối thoại Nam
Bắc trong bài diễn văn ngày đầu năm Dương Lịch. Hai ngày sau, Bắc Hàn chịu tái
lập đường “điện thoại nóng” giữa hai nước Cộng Sản và quốc gia tại vùng Phi
Quân Sự, sau khi đã bị cắt gần hai năm. Trong hai năm đó, ông Kim Jong Un đã
nhiều lần thí nghiệm bom nguyên tử, hỏa tiễn liên lục địa, đe dọa tấn công miền
Nam và dọa phóng bom sang Mỹ. Tổng Thống Moon Jae-in luôn tỏ ra bình tĩnh, ôn
hòa, chừng mực, trước thái độ và ngôn ngữ hung hăng của bạo chúa miền Bắc.
Tổng Thống Donald Trump ngay lập tức
đã thông báo cho công chúng Mỹ biết công trạng của ông giúp đưa tới biến cố hòa
hoãn ở Hàn Quốc. Ông “tuýt” rằng: “… Có ai nghĩ rằng các cuộc đối thoại giữa
Nam và Bắc Hàn có thể xảy ra nếu tôi không tỏ ra mạnh mẽ và sẵn sàng sử dụng tất
cả sức mạnh của chúng ta chống lại miền Bắc?” Ông viết thêm: “Ngốc, nhưng nói
chuyện vẫn tốt hơn!”
Tháng Mười năm ngoái, khi Ngoại Trưởng
Rex Tillerson tỏ ý sẵn sàng nói chuyện với ông Kim Jong Un, Tổng Thống Trump đã
“tuýt” khuyên ông Tillerson đừng phí thời giờ nói chuyện với “Thằng bé Hỏa Tiễn,”
một biệt hiệu ông đặt cho ông Kim Jong Un.
Trong ngày Thứ Sáu, sau khi công bố cuộc đối thoại
Nam Bắc sắp tái diễn, ông Moon Jae-in đã tiếp một phái đoàn Hội Cao Niên, trấn
an rằng chính phủ ông sẽ tăng cường khả năng quân sự để bảo vệ thể chế tự do
dân chủ của dân chúng Đại Hàn Dân Quốc: “Tôi sẽ thúc đẩy đối thoại để gìn giữ
hòa bình trên căn bản khả một năng quốc phòng hùng mạnh.”
Trong ngày lễ khai mạc lực sĩ hai miền có thể sẽ diễn
hành chung, khai mạc ngày 7 Tháng Hai, 2018, dưới bảng hiệu một Hàn Quốc thống
nhất.
Trong bài diễn văn đầu năm vừa qua,
ông Kim Jong Un khoe đang có một “nút bấm nguyên tử” để phóng hỏa tiễn sang lục
địa Mỹ Châu. Ngày hôm sau Tổng Thống Trump đã “tuýt” ngay câu trả lời: “Lãnh tụ
Bắc Hàn mới khoe rằng ‘Nút nhấn nguyên tử lúc nào cũng sẵn sàng trên bàn giấy’
của hắn ta. Có ai trong cái chế độ đói khát thiếu thức ăn của hắn hãy báo cho hắn
biết rằng tôi cũng có cái nút nhấn nguyên tử, nhưng nó to hơn và mạnh hơn cái của
hắn, và nút nhấn của tôi chạy được!”
Câu “tuýt” có tính chất chế nhạo, khôi hài này có vẻ
không cần thiết. Vì từ nửa thế kỷ nay thế giới đều biết sức mạnh kho vũ khí hạch
tâm của nước Mỹ, kể cả nhà độc tài mập mạp của một nước nguyên tử tí hon. Ông
Trump đã quen “tuýt như vậy” từ khi nhậm chức tổng thống. Mặc dù lối nói hài hước
này không thích hợp khi nhắc đến thứ vũ khí có thể giết hàng triệu người trong
chốc lát và sẽ gieo họa cho cả nhân loại trong nhiều thế hệ với các chất phóng
xạ lưu cữu trong bầu khí quyển.
Nhà bình luận Peggy Noonan, trên nhật báo Wall
Street Journal, một tờ báo luôn luôn nghiêng về phía đảng Cộng Hòa, đã cảnh cáo
rằng những điều Tổng Thống Trump “tuýt” vừa rồi rất nguy hiểm và có hại.
Thứ
nhất, khi nêu ra khả năng một cuộc đánh và trả đũa bằng
bom hạch tâm trên mạng xã hội, ông tổng thống làm cho người ta không còn thấy
chiến tranh nguyên tử là một điều cấm kỵ cần tránh xa. Thứ nhì, nói đùa
cợt về chiến tranh nguyên tử khiến người ta thấy chuyện đó có thể xảy ra và được
chấp nhận dễ dàng hơn, một điều mà các vị tổng thống Mỹ trong nửa thế kỷ qua đều
đồng ý phải tuyệt đối tránh.
Peggy Noonan nhận xét rằng, khoe khoang về sức mạnh
như thế làm cho người ta nghĩ vũ khí hạch tâm cũng không khác gì các thứ vũ khí
bình thường; trong khi bản chất chúng khác hẳn.
Bà Peggy Noonan nhắc đến hai vị tổng thống Mỹ, John
F. Kennedy và Ronald Reagan khi nói đến vũ khí hạch tâm.
Ngày 13 Tháng Mười, 1986, sau khi ký thỏa ước giảm bớt
vũ khí nguyên tử với nhà lãnh đạo Xô Viết Mikhail Gorbachev tại Reykjavik, thủ
đô Iceland, ông Ronald Reagan tuyên bố: “Tôi
đến Reykjavik với quyết tâm thương lượng tất cả các điều kiện, trừ hai điều:
quyền tự do và tương lai của chúng tôi. Tôi tin rằng điều này có thể tìm được
con đường thương thuyết. Cửa đã mở, mối đe dọa của vũ khí hạch tâm có thể được
giải trừ.”
Ngày 22 Tháng Mười, 1962, Tổng Thống John F. Kennedy
lên ti vi báo cho dân chúng biết Nga Xô đã đưa hỏa tiễn tới Cuba, có thể đe dọa
nước Mỹ, ông nói: “Chúng ta sẽ không liều
lĩnh chấp nhận cái giá của một cuộc chiến tranh nguyên tử hoàn toàn vô ích, biết
rằng sau cuộc chiến đó ngay những thành quả chiến thắng cũng tan thành tro bụi.”
Tháng Sáu, 1963, ông Kennedy nói với sinh viên Đại Học
American University: “Chúng ta đi tìm một
nền hòa bình như thế nào? Không phải là một thứ Hòa Bình Mỹ Quốc (Pax
Americana) được áp đặt trên thế giới bằng vũ khí. Không phải là một nền hòa
bình trên những nấm mồ và an ổn cho những nô lệ. Tôi muốn nói một nền hòa bình
chân thực, thứ hòa bình khiến trái đất này là nơi đáng sống, nó giúp các dân tộc
phát triển và mọi người nuôi hy vọng xây dựng tương lai cho con cháu sống cuộc
đời tốt đẹp hơn. Không phải chỉ cho người Mỹ nhưng cho tất cả mọi người trên thế
giới …”
Năm 1987, Tổng Thống Reagan cũng nói với ông
Gorbachev, sau khi ký hiệp ước tài giảm vũ khí hạch tâm, rằng: “Tôi vẫn lắng nghe một câu tục ngữ cổ của người
Nga. Tôi chắc ông tổng bí thư cũng nghe quen câu đó, tôi xin lập lại nhưng chỉ
sợ tôi phát âm không đúng. Câu châm ngôn khôn ngoan nói rằng, ‘Dovorey no
provorey’ – tin, nhưng phải kiểm chứng!”
Ông Gorbachev đáp: “Phiên họp nào ông cũng nhắc lại câu đó!” Reagan cười: “Bởi vì tôi thích câu đó.” Hai người cùng
cười.
Bà Peggy Noonan thuật lại những câu chuyện trên và kết
luận: “Đó là cung cách của các vị tổng thống
Mỹ khi nói chuyện bom hạch tâm: thẳng thắn, sát sự thật, và rõ ràng minh bạch.
Chúng ta người Mỹ không bao giờ muốn thấy thứ vũ khí đó được dùng lại.”
Bà nhận thấy Tổng Thống Donald Trump không theo thái độ nghiêm trang
đó và ông sử dụng một thứ ngôn ngữ nguy hiểm, có thể khiến mối nguy tính toán
sai lầm gây chiến tranh nguyên tử dễ xảy ra hơn. “Tổng Thống Trump muốn chọc đúng tim đen một tên lãnh tụ bệnh hoạn.
Nhưng có nên chọc đúng tim một tên bệnh hoạn khi biết hắn xưa nay chỉ thích
phóng hỏa tiễn dọa người ta hay không?”
Chúng
ta biết Tổng Thống Nam Hàn Moon Jae-in là người tỉnh táo và nghiêm trang hơn.
Ông đối xử với ông Kim Jong Un với cung cách chín chắn và kiên nhẫn của người lớn
trước thái độ hung hăng vô ý thức của một đứa trẻ. Ông đủ cương quyết dù rất mềm
mỏng. Ông đã nhiều lần nhấn mạnh nếu Mỹ muốn đánh Bắc Hàn thì phải hỏi ý kiến
chính phủ Nam Hàn trước. Và chính phủ Mỹ chưa bao giờ từ chối. Ông Moon Jae-in đúng là một người
lớn. (Ngô Nhân Dụng)
No comments:
Post a Comment