Chiến tranh Ukraine: Tổng
thống Nga Putin đang suy tính gì?
Gordon
Corera
Phóng viên an
ninh, BBC News
20 tháng 3 2022, 12:08 +07
https://www.bbc.com/vietnamese/world-60810997
Tổng thống Nga Vladmir Putin bị mắc kẹt trong thế
giới khép kín do chính mình tạo nên, theo các điệp viên phương Tây. Và điều này
đã khiến họ lo ngại.
Trong nhiều năm qua, họ đã cố gắng tìm hiểu
xem Tổng thống Putin có tính toán gì để hiểu về các ý định của ông ta.
Trong bối cảnh quân đội Nga có vẻ đang bị sa lầy
tại Ukraine, thì việc tìm hiểu về điều này càng trở nên cần thiết để đoán được
Putin sẽ phản ứng ra sao trước sức ép.
Hiểu được Putin đang suy nghĩ gì sẽ vô cùng
quan trọng nhằm giúp cuộc khủng hoảng không bị leo thang lên nấc nguy hiểm hơn.
Đã có những đồn đoán rằng nhà lãnh đạo Điện
Kremlin bị bệnh nhưng nhiều nhà phân tích tin rằng thật sự ông Putin tách lập
và không đón chào những quan điểm khác biệt.
Sự tách biệt của ông ta có thể thấy rõ trong
những bức ảnh họp với những nguyên thủ thế giới, như khi ông gặp Tổng thống
Pháp Emmanuel Macron thì hai người đã ngồi ở hai đầu một chiếc bàn dài. Và hình
ảnh này cũng thấy rõ trong cuộc họp của Putin với đội ngũ an ninh quốc gia một
ngày trước khi Nga xâm lược Ukraine.
Kế hoạch quân sự ban đầu của Putin trông giống
như kế hoạch của một sĩ quan KGB, một quan chức tình báo phương Tây nhận định.
Một nhóm nhỏ bí mật đã lên kế hoạch này, với
tính bảo mật được đặt lên trên hết, giới tình báo phương Tây nhận định. Nhưng kết
quả là sự hỗn loạn. Tướng lĩnh quân đội Nga thì chưa sẵn sàng, một số binh sĩ
Nga qua biên giới Ukraine mà không biết mình sẽ làm gì.
Một đại tá VN ca ngợi
TT Putin và tin vào thắng lợi của Nga ở Ukraine
Bài phát biểu đầy giận dữ
của Putin viết lại lịch sử Ukraine
Người quyết định
duy nhất
Thông qua các nguồn tin không được đề cập, các
điệp viên phương Tây biết nhiều về những kế hoạch này hơn cả những người trong
nội bộ lãnh đạo Nga. Thế nhưng giờ đây họ phải đối mặt với thử thách mới đó là
hiểu nhà lãnh đạo Nga sẽ làm gì tiếp theo. Và điều này không hề dễ dàng.
"Thách thức để hiểu bước đi tiếp theo
của Kremlin ở chỗ Putin là người duy nhất đưa ra quyết định tại Moscow,"
John Sipher, người từng làm việc cho CIA liên quan đến các chiến dịch quân sự của
Nga nhận định. Và mặc dù quan điểm của Putin đã được nêu rõ thông quan các
tuyên bố công khai nhưng hiểu ông ta sẽ hành động như thế nào đối với những
tuyên bố này là một thách thức tình báo không hề dễ dàng.
"Cực kỳ khó khăn trong một hệ thống được bảo vệ
như nước Nga có thể tìm ra những thông tin tình báo tốt về những gì hiện hữu
trong đầu của người lãnh đạo quốc gia, đặc biệt khi nhiều người của chính ông
ta còn không biết chuyện gì đang diễn ra," Sir John Sawers, cựu lãnh đạo Cơ quan tình báo Anh (MI6) nói với BBC.
Tổng thống Putin chủ
trì một cuộc họp vào ngày 28/02/2022
Giới chức tình báo nói rằng ông Putin tách biệt
trong bong bóng do chính mình tạo nên, vốn có rất ít thông tin bên ngoài có thể
lọt vào, đặc biệt đối với bất kỳ điều gì thách thức suy nghĩ của ông ta.
"Ông ta là nạn nhân của chính nền tuyên truyền
của mình theo nghĩa là ông chỉ lắng nghe một số lượng người nhất định và ngăn
chặn tất cả mọi điều khác. Điều này mang đến cho ông ta cái nhìn lạ lẫm về thế
giới," Adrian Furnham, Giáo sư Tâm lý học và đồng
tác giả quyển sách sắp ra mắt mang tên 'The Psychology of Spies and Spying'.
Rủi ro là điều gọi là "suy nghĩ theo
nhóm" khi mọi người cùng ủng hộ quan điểm của ông ta. "Nếu ông ta là
nạn nhân của suy nghĩ theo nhóm thì chúng ta cần biết nhóm đó là gì," Giáo
sư Furnham nói.
Vòng tròn mà Putin nói chuyện không bao giờ rộng
nhưng đối với quyết định xâm lược Ukraine thì chỉ giới hạn ở một số người. Giới
chức tình báo phương Tây tin rằng tất cả những người này đều là "những người
có lòng tin thật sự" cùng chia sẻ chung tư duy và những ám ảnh của Putin.
Có thể thấy vòng tròn của Putin nhỏ như thế
nào khi ông có màn trao đổi gay gắt với Sergei Naryshkin, Giám đốc Cơ quan tình
báo của Nga trong cuộc họp an ninh quốc gia trước ngày Nga xâm lược Ukraine, điều
này dường như đã khiến ông Sergei cảm thấy bị hạ bệ. Vài giờ sau ông Putin đã
có bài phát biểu dài cho thấy một người đang giận dữ và ám ảnh về Ukraine và
phương Tây.
Những người từng quan sát Putin nói rằng nhà
lãnh đạo Nga bị thôi thúc bởi mong muốn vượt qua nỗi ô nhục về sự yếu kém của
Nga vào những năm 1990 cùng với cáo buộc rằng phương Tây có ý đồ hạ bệ nước Nga
và lật đổ ông ta. Một người từng gặp ông Putin nhớ lại nỗi ám ảnh của ông ấy
khi xem các video về cựu lãnh đạo Libya, Đại tá Gaddafi bị giết chết sau khi bị
lật đổ vào năm 2011.
https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/9B6A/production/_123768793_gettyimages-56707956.jpg.webp
Khi được hỏi về đánh giá tình trạng tinh thần
của Putin thì Giám đốc CIA, William Burns nói Putin đã "nung nấu một hỗn hợp
có thể bùng cháy bất kỳ lúc nào gồm sự đau khổ và tham vọng trong nhiều năm
qua" và mô tả quan điểm của Putin là "cứng rắn" và rằng ông ấy
"rất tách biệt" đối với những quan điểm khác.
Liệu Tổng thống Nga có bị điên không? Đây là câu hỏi mà nhiều người tại phương Tây đã đặt ra. Thế nhưng ít
chuyên gia xem trọng ý kiến này. Một nhà tâm lý học chuyên lĩnh vực này nói rằng
là một sai lầm nếu đặt ra giả thuyết khi không hiểu lý do như xâm lược Ukraine,
và cho rằng người đưa ra quyết định đó bị "điên".
CIA có một đội ngũ thực hiện "phân tích
lãnh đạo" đối với những người đưa ra quyết định ở nước ngoài, và sử dụng một
nguyên tắc truyền thống đã dùng để hiểu Hitler. Họ đã nghiên cứu tiểu sử, mối
quan hệ, sức khỏe, sử dụng thông tin tình báo mật.
Một nguồn tin khác là từ người có tiếp xúc trực
tiếp với những lãnh đạo này. Vào năm 2014, cựu Thủ tướng Đức Angela Merkel theo
thông tin đã nói với cựu Tổng thống Mỹ Obama rằng ông Putin đang sống
"trong một thế giới khác". Trong khi đó, Tổng thống Macron lúc ngồi với
ông Putin gần đây được cho đã phát hiện nhà lãnh đạo Nga "khắt khe, cô lập
hơn" so với những cuộc gặp trước đây.
Vì sao các tướng tá Nga bị
giết liên tiếp ở Ukraine?
Lý giải sai lầm quân sự của
Nga trên chiến trường Ukraine
Cuộc họp giữa Tổng
thống Nga Putin và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron vào ngày 07/02/2022 tại
Moscow, Nga
Có phải điều gì đó đã thay đổi? Một số người
suy đoán mà không có nhiều bằng chứng, rằng sức khỏe kém cùng tác dụng của thuốc.
Số khác thì chỉ ra những tác nhân tâm lý như thời gian của ông đang cạn dần để
thực thi điều mà ông xem là định mệnh của mình trong việc bảo vệ nước Nga và phục
hồi sự vĩ đại của quốc gia. Có thể thấy Putin đã cách ly mình với người khác
trong suốt thời gian đại dịch Covid và điều này có thể đã có tác động về tâm
lý.
"Putin có thể không bị bệnh tâm thần, hay
ông ta cũng không thay đổi, mặc dù ông ta vội vã hơn và có thể tách biệt hơn
trong những năm gần đây," Ken Dekleva, cựu bác sĩ chính phủ và nhà ngoại
giao Mỹ, hiện là nghiên cứu cấp cao tại Quỹ George HW Bush Foundation for
US-China Relations cho biết.
Thế nhưng mối quan ngại là thông tin đáng tin
cậy vẫn có thể không thể đến được được vòng tròn khép kín của Putin. Các cơ
quan tình báo của ông ta đã chần chừ trước cuộc xâm lược trong việc nói những
điều mà Putin không muốn nghe, đưa ra những ước tính màu hồng về diễn tiến của
cuộc xâm lược và binh sĩ Nga sẽ được đón nhận như thế nào trước cuộc chiến
tranh. Vào tuần này một quan chức phương Tây nói rằng Putin có thể không có những
phân tích về tình hình bất lợi cho quân đội Nga ra sao như giới tình báo phương
Tây có được. Điều này dẫn đến quan ngại rằng ông ta có thể phản ứng như thế nào
khi phải đối mặt với tình hình xấu đi cho phía Nga tại Ukraine.
‘Ghét phương Tây phản bội,
đạo đức giả’ khiến Putin xâm lược Ukraine?
71% dân TQ mến Ukraine
còn VN có không ít người 'cuồng Putin'?
Thuyết người điên
Ông Putin chính mình đã kể lại câu chuyện đuổi
bắt một con chuột khi còn nhỏ. Khi dồn con chuột đến góc tường thì con chuột ấy
phản ứng bằng cách tấn công ông ta, khiến cậu bé Vladimir phải bỏ chạy. Câu hỏi
đặt ra cho giới hoạch định chính sách phương Tây đó là liệu Putin có đang bị dồn
vào chân tường hay không?
"Câu hỏi thật sự là liệu ông ta có tiếp tục
thẳng tay và khiến tình hình leo thang hơn nữa về các hệ thống vũ khí ông ta sẽ
sử dụng," một quan chức phương Tây nói. Và cũng có mối quan ngại rằng ông
ta có thể sử dụng các vũ khí hóa học hoặc thậm chí vũ khí hạt nhân chiến lược.
"Lo ngại hiện nay là ông ta có thể làm
chuyện không thể tin được đó là bấm chiếc nút [hạt nhân] tàn ác đó", Giáo
sư Adrian Furnham nói.
Chính Putin cũng tự mình tạo nên cảm nhận rằng
ông ta nguy hiểm và thậm chí phi lý - đây là một chiêu thức phổ biến (thường được
gọi là Thuyết "người điên") theo đó người nào có vũ khí hạt nhân thì
sẽ tìm cách khiến kẻ thù chùn bước bằng cách cho thấy là người này đủ điên để sử
dụng chúng bất chấp khả năng là tất cả cùng chết.
Đối với giới tình báo và các nhà làm chính
sách phương Tây, việc hiểu ý đồ và tư duy của Putin là quan trọng nhất. Việc
tiên đoán phản ứng của ông ta là mang tính sống còn trong việc tìm cách không để
ông ta kích hoạt một phản ứng nguy hiểm.
"Cảm nhận của chính Putin không cho phép
thất bại hay yếu kém. Ông ta ghét những điều này" Ken Dekleva nói. "Một
Putin yếu kém, bị dồn vào chân tường là một Putin nguy hiểm hơn. Đôi khi nên để
một con gấu chạy khỏi chuồng và trở về rừng."
===============================
CÁC TIN KHÁC
'Không thể so sánh Chiến
tranh Biên giới Việt-Trung 1979 và Nga xâm lược Ukraine'
20 tháng 3 năm 2022
Vì sao các tướng tá Nga bị
giết liên tiếp ở Ukraine?
19 tháng 3 năm 2022
Lý giải sai lầm quân sự của
Nga trên chiến trường Ukraine
19 tháng 3 năm 2022
Trong đầu Putin là tư tưởng
gì? Các nhà bình luận Âu Mỹ thử tìm hiểu
18 tháng 3 năm 2022
No comments:
Post a Comment