Phỏng vấn sư Minh
Tuệ: 'Ái luyến sinh sợ hãi, con tu tập để không ái luyến nữa'
BBC News Tiếng Việt
9 tháng 1 năm 2025
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/c0mvmkr744no
Hành trình đi bộ khất thực của nhà sư
Thích Minh Tuệ hướng tới đất Phật Ấn Độ đang thu hút sự quan tâm đông đảo của
công chúng. BBC News Tiếng Việt đã có dịp hỏi chuyện nhà sư
khi đoàn đi qua vùng đông bắc Thái Lan.
Cuộc trò chuyện giữa nhà sư Thích Minh Tuệ và
chúng tôi diễn ra trong một khu vườn bên đường 217 tại tỉnh Ubon Ratchathani,
khi ông dừng chân nghỉ trưa.
Trong cuộc phỏng vấn, sư Minh Tuệ chia sẻ
quan niệm của ông về tu tập, cũng như cảm xúc, trải nghiệm mà ông có sau thời
gian nhiều năm bộ hành.
*
BBC: Thưa nhà sư Minh Tuệ, xin
hỏi việc đi bộ ở Lào và Thái Lan thì giống và khác như thế nào so với ở Việt
Nam?
Sư Minh Tuệ: Khí hậu ở Lào và
Thái Lan có khác ở bên Việt Nam. Khí hậu thì khá là lạnh. Nói chung là đường
sá, rừng các thứ có nhiều điểm khác. Con người, phong tục tập quán cũng có
khác.
Một điểm khác nữa là khi đi ở bên Lào và Thái
Lan thì ít Phật tử đi theo hơn so với hồi ở Việt Nam.
Ở Việt Nam thì thời gian như ở Quảng Trị, Huế
thì đông hơn, gây [cản trở] giao thông. Còn bên này [Lào và Thái Lan] thì đi
không gây [cản trở] giao thông, mọi chuyện đều tốt đẹp, ổn định.
Còn chuyện đi lại, đường sá khó khăn, sự mệt
nhọc thì cũng giống nhau cả thôi. Nơi nào cũng đòi hỏi sự kiên trì cả.
Chuyện ăn uống cũng đều giống nhau cả. Có lúc
đờ [người] đi [vì đói] cũng phải giữ giới. Ăn ngày một bữa. Đi bên trái hoặc
bên phải trên đường nhựa thì cũng đều như nhau cả.
Sư Minh Tuệ bộ hành ở Việt Nam, ảnh chụp
vào tháng 5/2024
*
BBC: Trên con đường
ngoài kia có rất nhiều xe lớn chạy, khi đi như vậy thì sư có cảm thấy lo lắng về
vấn đề an toàn giao thông không?
Sư Minh Tuệ: Không, mình cứ
đi bên đường theo quy định.
Giờ việc sống chết của mình lo đâu cho hết.
Chết thì thôi chứ. Giờ phương tiện giao thông [họ đi], mình bộ hành bên đường
đúng thì mình cứ đi.
Họ chạy [xe] thì [nếu] mình cảm giác sợ thì
mình không đi nữa, đi về.
*
BBC: Xin hỏi nhà sư là việc đi
bộ một mình và đi bộ cùng nhiều nhà sư khác có sự khác nhau như thế nào?
Sư Minh Tuệ: Vâng, cũng có sự
khác nhau.
Chẳng hạn như đi một mình thì nó thoải mái
hơn, được tự do hơn. Còn đi với mọi người thì nói chung là nhiều thứ phải thay
đổi, như tìm chỗ nghỉ cũng phải tìm chỗ rộng hơn.
Khi đi một mình thì rúc vào đâu cũng được,
mình đi tự do. Còn giờ đi ở đây có người giúp đỡ, thông báo trước.
Chẳng hạn như ở đây có anh Báu, anh Giáp, bữa
nay thì có anh Sơn nữa. [Các] anh giúp đỡ thông báo chỗ nghỉ, thông báo chính
quyền, báo trước cho mình tới điểm này, điểm kia. Như thế thì con thấy nó cũng
tốt đẹp, hạnh phúc.
Đi một mình hay nhiều người quan trọng là ở
cái tâm của mình. Ở đây mình đang ngồi với các sư phụ hay gặp mọi người, mà thấy
tâm mình tĩnh, không có ai thì cũng giống như một mình.
Còn nếu tâm mình cứ nghĩ ngợi thì nó cũng giống
như chốn đông người. Tại vì mình ngồi một chỗ, mình đi một mình mà lúc nào mình
cũng nghĩ về người khác.
Hay là tư duyên khởi lên tham người này, hay
ghét người này, hay nói chung là nhiều thứ chuyện mờ ám xấu xa, dục lạc thế
gian này thì nó cũng không khác gì là đông người.
Còn mình ngồi như thế này, nhưng mà mình
không thấy ghét họ, hay là cũng không thấy phiền não, không phiền hà gì, thì
cũng coi như một mình. Nó có sự khác biệt như thế.
Nói chung là tùy tâm của mình mà nói đông hay
không đông. Mình ngồi giữa chợ, nhưng mà mình không có động với họ thì cũng
không đông. Còn ở một mình mà tâm mình loạn hay tầm bậy tầm bạ thì cũng thành
như đông.
Các nhà sư nghỉ chân trong một khu vườn
bên đường ở tỉnh Ubon Ratchathani
*
BBC: Sư có thể mô tả qua một
ngày tu tập của mình không?
Sư Minh Tuệ: Vâng, tối thì nghỉ
ngơi. Nói chung là đi tới 6 - 7 giờ tối, nếu quãng đường mình đi chưa hết thì cố
gắng mình đi thêm, rồi nghỉ ngơi. Đến sáng sớm mặt trời mọc, hay rõ đường sá rồi
thì mình lại lên đường bộ hành khất thực. Nói chung đa số không có quy định rõ
ràng, giờ này là phải làm như thế này, phải làm như thế kia.
Vấn đề là đủ duyên hợp thời. Chẳng hạn như bữa
nay tới chỗ này, họ bảo mình thấy mệt rồi, hay là cũng đến giờ trưa nghỉ rồi,
thôi vào đây nghỉ ngơi, thì mình vào. Chứ không phải là nói tôi mới đi mấy cây
[số], giờ phải đi thêm. Nói chung là tất cả đều do duyên, giờ làm hay là giờ
ăn, giờ nghỉ cũng thế.
Có khi mình đi mệt rồi, mình ngủ sớm, rồi
mình lại dậy sớm chứ không phải nói kiểu tôi khi nào cũng 10 giờ ngủ, 2 giờ dậy.
Lúc sớm hơn, lúc trễ hơn 5-10 phút, chỉ áng tầm như thế thôi, chứ không nhất
thiết phải theo một lịch trình chặt chẽ. Nói chung là tất cả mọi cái là do
duyên.
Thời gian nghỉ trên đường cũng là tương đối,
quan trọng là hợp với thực tế mình đi thôi. Chứ không có quy định là buổi chiều
phải đi. Tùy duyên như thế chứ cũng không phải quy định rằng ngày nào tôi cũng
phải đi.
*
BBC: Khi bộ hành thì sư suy
nghĩ về điều gì?
Sư Minh Tuệ: Đi bộ hành thì
con suy nghĩ, con mong cho mình và mọi người nếu muốn được đi bộ hành thì được
bộ hành. Mong cho mọi người đều được hạnh phúc, đều được tốt đẹp, hay là được
những điều mình mong muốn. Mình đi bộ hành như thế này là mình mong muốn hòa
bình, hạnh phúc.
Ai cũng được đi qua các nước, không bị rào cản
gì. Nói chung là mình được sống hạnh phúc, tự do, thoải mái, giao lưu giữa các
nước mà không làm điều gì tổn hại đến đất nước đó.
Nói chung là mình sống có giới, có đạo đức,
có trí tuệ, không hại gì tới ai. Mình đi cũng không làm hại, cũng không có mục
đích lợi ích kinh tế hay là lợi ích chính trị, chiến tranh gì. Mình đi là để được
thoải mái, an lạc.
Đi lại mà mình không gây ảnh hưởng cho họ, mà
không gây nguy hiểm cho họ. Con mong rằng ai cũng thế, được đi thoải mái, không
có cái rào cản gì.
Giống như con nai đi trong rừng, muốn đi thì
đi, muốn nằm thì nằm, muốn ngồi thì ngồi như thế. Không có bắt bớ, không lo.
Không có trộm cắp, không làm gì. Con mong muốn như thế.
*
BBC: Trong thời gian tu tập và
bộ hành, sư có thể chia sẻ về một câu chuyện mà sư thấy cảm động hoặc một bài học
sư thấy tâm đắc nhất mà mình đã chiêm nghiệm ra không?
Sư Minh Tuệ: Vâng, ở đây
không phải là cảm nghiệm hay tâm đắc gì. Nhưng mà con thấy, chẳng hạn như anh
Báu hay anh Achan Lam đi mà giờ giữ giới được, các anh giữ năm giới, sống không
có sát sanh, không có trộm cắp, không có tà dâm, không có nói láo, không có uống
rượu, uống bia, lúc nào cũng thương yêu mọi người, người ta đến không có gây
khó khăn như ngày xưa.
Có thay đổi như thế là con thấy vui vẻ rồi.
Như bao người khác nữa, nếu mà ai cũng như thế thì con cũng thấy được điều tốt
đẹp.
*
BBC: Sau thời gian tu tập, sư
thấy bản thân mình đã thay đổi như thế nào?
Sư Minh Tuệ: Con thấy bản thân
mình có thay đổi. Thay đổi so với ở đời.
Con cũng nói với mọi người là con không phải
là thầy, là sư gì cả, không thuộc giáo hội, tăng đoàn gì hết. Con là một người
bình thường. Ngày xưa ở đời thì giờ con đi học tập theo lời Phật Thích Ca Mâu
Ni dạy.
Con thấy sự thay đổi là ngày xưa thì ôm đồm
nhiều thứ, nhưng mà giờ thì ngoài ba y bát rồi không có cái gì nữa.
Sư Minh Tuệ khất thực vào sáng sớm
ngày 5/1
*
BBC: Quay lại thời gian vài
năm trước, vì sao sư quyết định bắt đầu tu tập vậy?
Sư Minh Tuệ: Dạ, con đọc được
giáo lý và thấy không có ai giỏi hơn Phật Thích Ca. Như Lai dạy cái đấy là tối
ưu. Nếu mà ai tài giỏi hơn thì con đi theo người đấy con học, nhưng mà con kiếm
không ra nên là con quyết định đi theo Phật Thích Ca để được học điều tốt đẹp,
được hạnh phúc như lời dạy. Hướng tới cái hạnh phúc, cái giải thoát, cái trí tuệ.
*
BBC: Khi quyết định đi tu sư
có thông báo cho gia đình không? Và gia đình phản ứng như thế nào?
Sư Minh Tuệ: Vâng, trước khi đi tu
con có tập luyện qua lời Phật dạy trước sáu tháng đã. Rồi khi đó [con] mới về
xin, cha mẹ đồng ý cho đi thì con mới đi. Họ đồng ý cho đi và bây giờ trở thành
người xuất gia rồi thì con cũng không có khái niệm đó là cha mẹ mình nữa. Con
muốn học cái bình đẳng, ai cũng là cha mẹ mình.
Kể cả hai anh ngồi đây [hai phóng viên] con
cũng xem là người anh, người em hay là người thân của mình. Con cũng mong mọi
người đều hạnh phúc, tốt đẹp như nhau chứ không có khái niệm đây là cha mẹ hay
là gì nữa. Mình là một con người đang học theo lời Phật dạy.
*
BBC: Thời tiết về đêm ở Thái
Lan tương đối lạnh, vậy buổi tối mọi người chống lạnh như thế nào vậy?
Sư Minh Tuệ: Buổi tối thì
tìm những chỗ khuất gió, kín đáo. Rồi y áo của mình nữa, như con tập hạnh ba y
thì cố gắng may nhặt những cái vải dày hơn, tự mình may áo cho mình để phòng hộ,
nhưng mà mình tập ba y bát thì kham nhẫn.
Còn một số [lúc] mà thấy không chịu nổi thì
có cái bạt đây chắn gió. Nói chung là mình tập chưa đến nơi, đến chốn, chưa có
định lực, chưa chịu được thì mình có thể tập dần dần đến khi mình thích ứng được,
thích nghi được. Cái đấy là mong muốn, nhưng không có ai nói là tôi chịu lạnh
được hết. Tất cả phải qua thời gian luyện tập. Rèn luyện thì chắc chắn sẽ vượt
qua
Hành trình tu học của sư Minh Tuệ đã
truyền cảm hứng cho hàng triệu người
BBC: Trong một lá đơn, sư nói
rằng sư muốn bộ hành tới Ấn Độ, chỉ cần người trợ giúp thủ tục còn để sư tự đi.
Bây giờ thì ngoài các sư khác còn có những người như ông Đoàn Văn Báu và ông Lê
Khả Giáp đi theo để hỗ trợ và có một số phương tiện chở đồ đạc. Xin hỏi sự hỗ
trợ như vậy có ảnh hưởng đến tính nguyên bản, nguyên chất của việc tu tập
không?
Sư Minh Tuệ: Vâng, cũng có ảnh hưởng
và không ảnh hưởng, tại vì những cái xe, các phương tiện đấy là hỗ trợ cho họ.
Còn con không cần chở đồ gì. Đồ con tự mang lấy,
đồ khất thực con cũng tự mang lấy, y áo cũng tự mang lấy. Xe cộ là hỗ trợ cho
những người đi theo.
Tại vì những người [đó] tối thiểu có võng, có
chăn, có mền chống lạnh. Có cái xe, [nếu] họ đi không được thì ngồi xe hay chạy
xe tới trước để làm thủ tục giấy tờ. Họ có thể liên lạc với chính quyền địa
phương sở tại, cái đấy họ cũng có giúp, đó là điều tốt đẹp.
Theo con nghĩ, cái cản trở là do những người
ngoài [họ] thấy xe như thế này rồi [họ nói] "ông đi mà có một đoàn xe chạy
theo mang đồ mang đạc cho ông".
Cái đấy là chuyện mọi người nói thôi. Còn tự
mình, mình không cần biết họ nói như thế nào, miễn mình thấy vẫn đúng cái chất
học của mình là được. Mình vẫn ba y bát. Còn về cái xe đó, họ có nói trời nói đất
gì vẫn là như thế.
VIDEO : Sư Minh Tuệ tại Thái Lan:
'Mong được đi thoải mái không rào cản như con nai trong rừng'
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/c0mvmkr744no
*
BBC: Triết
lý Phật giáo nào sư thấy tâm đắc nhất và muốn chia sẻ với mọi người?
Sư
Minh Tuệ: Triết
lý Phật giáo thì làm thiện là tâm đắc nhất, xong đến hạnh phúc, an lạc, giải
thoát, niết bàn là tâm đắc nhất. Với mọi người thì con cũng mong cho mọi người
được hưởng hòa bình, sống được hạnh phúc, an lạc, hạnh phúc. Nếu mà được giải
thoát thì lại càng hạnh phúc hơn nữa.
*
BBC: Sư
bộ hành như thế này, đặc biệt là bây giờ ở nước ngoài, thì có cảm thấy nhớ gia
đình không?
Sư
Minh Tuệ: Cũng
có nhớ và không nhớ. Có nhớ nhưng mà mình khắc phục.
Cha
mẹ mình thì sớm muộn gì cũng chết. Mình thì sớm muộn gì rồi cũng chết. Nhớ
nhung thì cũng thế thôi. Khổ đau, ái luyến sinh sầu ưu, ái luyến sinh sợ hãi.
Mình biết như thế rồi mình không ái luyến vào đó nữa.
Mình
nói là tạm thời thế thôi, mình khắc phục. Tất cả mọi cái mình giải thoát được
thì mình sẽ không còn đau khổ như thế này nữa.
Mình
biết như thế rồi thì mình có đau khổ nhưng mà mình kham nhận, rồi mình tư duy học
theo lời Phật là mình sẽ vượt qua, khắc phục được sự nhớ nhung, khổ não, thoát
khỏi phiền não đấy.
-----------------------------
Tin
liên quan
·
Ông Đoàn Văn Báu:
vì sao đi cùng sư Minh Tuệ và đi để làm gì?
8
tháng 1 năm 2025
·
Sư Minh Tuệ trả lời
BBC: 'Họ hoan nghênh hay đánh đập, bắt nhốt thì con cũng thấy như nhau'
6
tháng 1 năm 2025
·
Sư Minh Tuệ trên đất
Thái Lan: 'Đủ duyên thì đi, con không sợ chết'
5
tháng 1 năm 2025
No comments:
Post a Comment