https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=1041746449967876&id=100023975920044
Một cuộc tháo chạy “vĩ đại” của dân tỉnh lẻ khỏi
các thành phố lớn như HCM, HN đang phơi bày trước mắt chúng ta cái sự thật của
đói khát, của sợ hãi, của sự hỏng hóc trong bộ máy. Và tất nhiên không phải chỉ
có thế.
Nó chứng tỏ những cuộc “đổ bộ” triền miên trước
đó, người dân vì miếng ăn mà li tán khỏi quê hương. Vì sao họ ra đi? Vì quê
hương không nuôi nổi họ. Những vùng quê ảm đạm, bạc phếch, nghèo nàn với một nền
sản xuất manh mún, lạc hậu; và những vùng quê đầy những tệ nạn của cuộc đô thị
hóa nham nhở, lếch thếch. HÌnh ảnh người nông thôn đổ vào các đô thị lớn ngày
nay có thể được hình dung như những cuộc đi phu của cùng đinh thời thuộc Pháp. Ở
đây, nó bộc lộ gương mặt quản trị tồi tệ khi đã không gây dựng được một cơ cấu
kinh tế đa dạng, phù hợp với một thu nhập đủ để an dân trên các vùng đất vốn đầy
lợi thế về nông nghiệp, về ngư nghiệp, về du lịch và dịch vụ. Không những thế,
những vùng nông thôn đang bị tàn phá bởi những bàn tay lông lá của quyền và tiền
với phân lô bán nền, với đào núi lấp sông, với ô nhiễm trầm trọng...
Đói thì đầu gối phải bò, không thể trách người
dân được. Và họ bò tới những nơi có người thuê mướn để kiếm ăn qua ngày; trên
vai họ là cha mẹ già thuốc men, là con cái học hành, là nợ nần nhà cửa. Không
đi sao được khi ở quê vào ra trà vặt rượu nát, nếu không lâm vào nghèo khổ thì
cũng hư hỏng con người. Nông thôn thì bán đất ăn dần, về phố thị thì bán sức
mưu sinh đắp đổi qua ngày. Chỉ cần một biến cố thôi như dịch bệnh thì tất cả
phơi trắng ra: không có của để dành, không có phúc lợi an sinh, không một nơi để
bấu víu. Cái gì đang đợi họ ở quê sau những ngày đi xe máy, xe đạp, đi bộ vượt
núi băng rừng để về nhà? Không có gì cả ngoài một nơi thân thuộc đã từng gắn
bó. Nếu anh em, cha mẹ, họ hàng, bè bạn ở quê có nổi vài triệu bạc thì làm sao
nỡ để họ đạp xe 1300 cây số như thế, làm sao để cả một đoàn người rồng rắn đi
qua cát bỏng hàng trăm cây số như thế?
Một đất nước mà cơn gió nhẹ thổi tới đã rung lắc
chao đảo, tất cả đều như lá trên cây: không tiền, không thuốc, không hiểu biết
– tất cả lúng túng quay cuồng hoảng loạn rối bời. Diện tích nội thị trên tổng
diện tích quốc gia chỉ chiếm khoảng 4.4% nhưng lại có dân số chiếm đến hơn 60%
và GDP 70% cả nước. Những con số “lệch lạc” này không phải chỉ dừng lại ở đó,
mà quan trọng hơn là thực trạng của phần lãnh thổ còn lại (nông thôn), đó là thực
trạng của sản xuất, của quản lý, của chính sách. Cuộc di dân về phía độ thị
chính là câu trả lời giản dị nhưng rõ ràng cho thực trạng ấy.
Phải làm gì với hơn 90% diện tích kia của đất
nước? Quốc gia chỉ phát triển hài hòa, phồn thịnh, và chấm dứt cuộc di dân tự
phát đầy bất trắc này khi giải quyết được những vấn đề của nông thôn. Không những
phải giữ được người dân ở lại quê hương mà còn phải kéo được cả những người
thành phố rời ra khỏi các độ thị. Dân cư phải được phân bố lại bằng một nền sản
xuất bền vững, bằng an sinh lâu dài.
Không thể cứ hát mãi câu “đất nước nơi đầu sóng
ngọn gió” được nữa.
Thái Hạo
No comments:
Post a Comment