18.12.2015
“Làm
gì có Thein Sein ở Việt Nam! Mấy ông lãnh đạo bây giờ mê nhất là mô hình kiểu
Putin”
*
Báo
chí Việt làm cách mạng ở… Myanmar
Sau
vài phong trào xã hội đột biến trong nửa đầu năm 2015 như phản đối chặn hạ cây
xanh Hà Nội, người lao động phải được nhận trợ cấp bảo hiểm xã hội một lần…, cuộc
cách mạng dân chủ ở đất nước láng giềng Myanmar cuối năm nay đã tạo nên một
không khí hưng phấn đáng được xem là hiện tượng trong xã hội và báo giới Việt
Nam - một đồng điệu hiếm có giữa truyền thông “lề đảng” và “lề dân”.
Giáo
dục Việt Nam, Đất Việt, Vietnamnet, Thanh Niên, Tuổi Trẻ, Người Lao Động, Thời
báo Kinh tế Sài Gòn,…
vẫn là những cái tên đi đầu trong hành trình cổ súy cho Aung San Suu Kyi và cả
Thein Sein. Nếu cả những tờ báo đảng như Nhân Dân và Quân
Đội Nhân Dân cũng không thể né tránh được nhiệm vụ chuyển tải những
tin tức nóng hổi về chiến thắng ngoạn mục của đảng Liên đoàn quốc gia vì dân chủ
của Aung San Suu Kyi, Ban Tuyên giáo Trung ương dường như đành nhắm mắt làm ngơ
cho những tờ báo ngày càng xa cách với “cơ quan ngôn luận của đảng” tuyên truyền
cho dân chủ Myanmar.
Không
quá khó để nhận ra ý tứ sâu xa của những tờ báo nhà nước có tính phản biện và
mang tư tưởng cải cách trong hiện tình khốn khổ và bế tắc ở Việt Nam. Không chỉ
thể hiện tình cảm ủng hộ Aung San Suu Kyi, khá nhiều bài báo đã tập trung phân
tích vai trò của Thein Sein.
Không
chỉ ca ngợi Aung San Suu Kyi và Thein Sein, tờ Giáo dục Việt Nam còn
rút một cái tít rất đáng chú ý “Buông đao thành Phật” khi nói về thái độ
của tướng Than Swe ủng hộ bà Aung San Suu Kyi. Bài viết khá dài này hầu như bỏ
qua quá khứ đàn áp nhân dân đẫm máu của Than Swe, mà chỉ tập trung vào công
tích của viên tướng này từ khi chọn Thein Sein làm người kế nhiệm, để cuối cùng
Thein Sein chính là mắt xích tháo gỡ dân chủ cho Myanmar.
Thein
Sein cũng là mấu chốt mà báo giới nhà nước - trong cơn vùng vẫy chỉ còn xao động
đôi chút hy vọng - hướng đến như một kỳ vọng chẳng biết đâu là cơ sở cho trường
hợp Việt Nam.
Một
luồng ý kiến cho rằng không thể có Aung San Suu Kyi nếu không có Thein Sein.
Sau tất cả, ẩn ý của luồng ý kiến này đang muốn hướng tới giới lãnh đạo đương
thời của Việt Nam - chế độ “16 ông vua tập thể” vẫn chưa chịu động đậy để mang
lại dân chủ cho nhân dân.
Vừa
phản ứng với tình trạng mất dân chủ ở Việt Nam, những tờ báo nhà nước còn như
muốn xoáy vào nguồn cơn chính yếu là thể chế độc tài đã khiến dân chủ bị suy kiệt
đến thế nào.
Tuy
nhiên, đó là tất cả những gì mà những tờ báo có độ phản biện cao nhất ở Việt
Nam có thể biểu đạt. Bức tường tuyên giáo vẫn còn gần như nguyên vẹn mà không một
tổng biên tập nào đủ can đảm để húc đổ nó.
Vẫn
còn nguyên chế độ chỉ đạo hàng tuần và hàng tháng của Ban Tuyên giáo Trung ương
cho các báo về từng chuyện “có thể đăng”, “thận trọng khi đăng” và “không được
đăng”.
Tận
dụng thời đại kỹ thuật số, cán bộ giới tuyên giáo còn siêng năng nhắn tin qua hệ
thống SMS miễn phí tới điện thoại di động của các tổng biên tập như một cách cầm
tay chỉ việc về những lĩnh vực và chủ đề “nhạy cảm chính trị”.
Myanmar
đương nhiên là một vấn đề quá nhạy cảm như thế. Không quá cần thiết phải diễn tả
chi tiết về chuyện 70 mùa xuân của đảng Cộng sản Việt Nam đang sợ hãi đến thế
nào về Mùa xuân Ả rập năm 2011 và mới đây là Mùa thu Myanmar.
Tâm
thế tự kỷ chính thể đã kéo theo thể trạng trầm cảm của đa số báo giới. Ngược
dòng với không khí phấn khích của một số ít báo chí nhà nước, số đông còn lại đã
tỏ ra bàng quan theo truyền thống vô cảm ngày càng ăn sâu vào não trạng và cả
con tim. Rất ít hoặc không đề cập đến sự kiện Cách mạng dân chủ Myanmar, các
báo này chỉ thuần túy đưa tin về Myanmar như một trong rất nhiều sự kiện trên
thế giới. Tình trạng này thêm một lần nữa cho thấy quá trình chuyển đổi dân chủ
hóa ở Việt Nam đang diễn ra khá chậm chạp, để nếu còn khá lâu nữa mới xuất hiện
một Aung San Suu Kyi của Việt Nam, ngay cả “Thein Sein” cũng mờ mịt nốt.
‘Mê
nhất Putin’
“Làm
gì có Thein Sein ở Việt Nam! Mấy ông lãnh đạo bây giờ mê nhất là mô hình kiểu
Putin” - một chuyên viên nghiên cứu kỳ cựu bật ra trước không khí phấn
khích của báo giới về thắng lợi hầu như tuyệt đối của Phong trào Aung San Suu
Kyi tại Myanmar cuối năm 2015.
Vài
nhà báo nhổm lên định phản bác nhận định trên. Nhưng họ chợt im bặt khi nhớ ra
vị chuyên viên này luôn có mối quan hệ tay chân với hàng ngũ cao cấp. Sự thật
là khó có gì giữ kín mãi ở Hà Nội. Sự thật là mới vào năm 2014, vị chuyên viên
này là một trong những người ủng hộ hầu như vô điều kiện bản thông điệp đầu năm
đó của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng. Và sự thật là trong tình cảnh trái khoáy của
chính trị Việt Nam, nhiều lúc người ta cần phải biết chấp nhận những sự thật cực
kỳ chua chát.
Cái
sự thật đó đã được mổ xẻ về con người thật của Vladimir Putin: nhân vật KGB đã
giữ an toàn tuyệt đối cho cựu tổng thống nát rượu Yeltsin và gia đình ông ta,
cũng chính là nhân vật đã duy trì một cách bán công khai chính sách bảo vệ cho
tầng lớp “thái tử đỏ” trong nền triều chính hậu Sa hoàng. Trong khi dân chúng
được hít thở một ít oxy tự do ngôn luận so với thời Xô viết, gần hết báo chí lại
cúm rúm nối đuôi nhau tiến vào con đường một chiều.
Rất
ít hoặc không có ai chống lại Putin. Một hình ảnh Nga hoàng mới cũng vì thế
đang lộ diện không cần che giấu.
Trong
khi đó vào năm 2014, một chiến dịch truyền thông ở cấp độ vừa phải đã diễn ra ở
khu vực báo chí nhà nước và cả trên vài trang mạng xã hội về “Lãnh đạo Việt Nam
nào có thể làm được như Putin?”. Vài ba gương mặt quen thuộc được nêu ra. Nhưng
cuối cùng, trong khi gạt bỏ phương án Trương Tấn Sang, những bài báo chủ động đặt
ra vấn đề này cũng chủ động kết luận: Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng.
Thậm
chí, những bài báo trên còn so sánh quá khứ thứ trưởng Bộ công an của ông Dũng
với dĩ vãng tình báo của Putin.
Song
ở thì hiện tại, Thủ tướng Dũng với ba người con đậm sắc “thái tử đỏ” còn nổi tiếng
hơn cả Putin.
Nhưng
không chỉ ông Dũng, mà một tỷ lệ đáng nể trong giới quan chức cao cấp cũng đang
tìm đường tiến bước theo ông: tầng lớp con cái “hót hay nhảy giỏi” đang được
nâng đỡ tối đa về hậu vận và tài sản.
Tất
cả vẫn chưa chạm đáy. Ngay cả sau khi lớp lãnh đạo đã thể nghiệm vượt trội vở kịch Dưới
đáy của Maxim Gorki phải về hưu, vẫn chẳng nhiều nhặn hy vọng về một
Thein Sein ở Việt Nam bằng vào tương lai “thế tử đang lên”.
Hy
vọng khả dĩ trong 3 năm tới - hóa ra chỉ còn là một kẻ nào đó trong lớp thái tử
đỏ ấy sẽ phải thúc thủ trước triết lý “Kiếm tiền là cả một nghệ thuật chính
trị; giữ tiền là cả một nghệ thuật nhân văn”.
------------------
*Các
bài viết được đăng tải với sự đồng ý của Ðài VOA nhưng không phản ánh quan điểm
hay lập trường của Chính phủ Hoa Kỳ.
No comments:
Post a Comment